همباشی به‌مثابه واکنشی مقاومتی به ناکارآمدی ساختارها در شهر ایلام( یک مطالعه کیفی به روش گراندد تئوری)
محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهریحسینعلی قجری 1 * , شیرین خانیان سومار 2
1 - استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
کلید واژه: : واکنش مقاومتی, همباشی, گراندد تئوری, شهر ایلام,
چکیده مقاله :
هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه جامعه‌شناختی پدیده همباشی به عنوان یک پدیده شهری و یکی از مسائل مهم مورد توجه جامعه‌شناسان شهری در شهر ایلام است.
روش شناسی: این پژوهش به روش گراندد تئوری انجام شده‌است. جامعه مورد مطالعه، شهروندان ایلامی هستند که به سبک همباشی زندگی می کنند. ابزار جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته است که بعد از انجام 17 مصاحبه به اشباع نظری رسید. تجزیه و تحلیل داده ها به روش کد گذاری سه گانه: باز ، محوری و گزینشی بوده‌است.
یافته‌ها: .بر اساس یافته‌ها شرایط علی شامل: فشارهای مالی و اقتصادی در تصمیم‌گیری ازدواج، انگیزه‌ها و نیازهای فردی در انتخاب سبک زندگی، تجربه‌ها و تاثیر آن بر نگرش به ازدواج و همباشی می‌شوند. شرایط زمینه‌ای عبارتند از: فشارهای خانوادگی و فرهنگی و تاثیر آن بر ازدواج، نقش نظارت اجتماعی و خانوادگی در شکل‌گیری روابط و موانع قانونی و جغرافیایی در ازدواج . عوامل مداخله مشتمل بر جهانی شدن، ترس‌ها و موانع روانی در تصمیم‌گیری ازدواج، فشارها و موانع خانوادگی و اجتماعی و موانع اقتصادی و مالی در ازدواج می‌باشند. راهبردها عبارتند از تحول فرهنگی و پذیرش اجتماعی سبک‌های نوین زندگی، مدیریت و حفاظت از حریم خصوصی در روابط، آموزش و فرهنگ‌سازی برای کاهش تعارضات اجتماعی. و پیامدهای همباشی شامل پیامدهای روانی و اجتماعی زندگی همباشی، مشکلات قانونی و اجتماعی ناشی از عدم پذیرش، تأثیرات اقتصادی و سلامت جسمی-جنسی بر کیفیت زندگی می‌باشند با توجه به تحلیل کلی، کد فراگیر که تمام ابعاد پدیده همباشی در ایلام را در بر می‌گیرد، عبارت است از: «همباشی به عنوان واکنش مقاومتی و سازگاری فعال جوانان ایلام در مواجهه با محدودیت‌های اقتصادی، فرهنگی، قانونی و خانوادگی در مسیر ازدواج رسمی» این کد بیانگر آن است که همباشی یک پاسخ منطقی و فعال به شرایط نامساعد و موانع متعدد موجود در جامعه است.
Purpose:
The present study aims to sociologically investigate the phenomenon of cohabitation as an urban phenomenon and one of the key issues of interest to urban sociologists in the city of Ilam.
Methodology:
This research was conducted using the grounded theory method. The study population consists of Ilam citizens who live in cohabiting relationships. Data were collected through semi-structured interviews, and theoretical saturation was reached after 17 interviews. Data analysis was carried out using the three-stage coding process: open, axial, and selective coding.
Findings:
According to the findings, the causal conditions include: financial and economic pressures in marriage decision-making, individual motivations and needs in choosing a lifestyle, and personal experiences influencing attitudes toward marriage and cohabitation.
Contextual conditions include: family and cultural pressures and their impact on marriage, the role of social and familial supervision in shaping relationships, and legal and geographical barriers to marriage.
Intervening factors consist of globalization, psychological fears and obstacles in marriage decisions, familial and social pressures, and economic and financial constraints.
Strategies include: cultural transformation and social acceptance of modern lifestyles, management and protection of privacy in relationships, and education and awareness-raising to reduce social conflicts.
The consequences of cohabitation involve: psychological and social outcomes of cohabiting life, legal and social problems due to lack of acceptance, and economic as well as physical-sexual health impacts on quality of life.
Based on the overall analysis, the core category that encompasses all dimensions of the cohabitation phenomenon in Ilam is:
“Cohabitation as a resistant reaction and active adaptation of Ilam youth in response to economic, cultural, legal, and familial constraints on formal marriage.”
This core category indicates that cohabitation is a logical and proactive response to unfavorable conditions and multiple existing barriers within society.
آزاد ارمکی، تقی؛ شریفی ساعی، محمد حسین؛ ایثاری، مریم؛ طالبی، سحر(1391). هم خانگی؛ پیدایش شکل های جدید خانواده در تهران؛ سنخ شناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران. دو فصل نامه جامعه پژوهی فرهنگی، 3(1)،77-43.
احمدی، کامیل (1398). اتاقی با در باز: پژوهشی جامع در باب ازدواج سفید در ایران. شماره بیست و یکم، ص 176-159.
آقایی، مجید. (1398). واکاوی جرم شناسانه ازدواج سفید با رویکرد جامعه شناختی. پژوهش نامه اسلامی زنان و خانواده، سال هفتم، شماره شانزدهم، ص 145-113.
ایران خواه، مریم؛ سراج زاده، سید حسین و طاهری، عباس (1394). پدیده هم خانگی در اصفهان از منظر صاحب نظران، دانشگاه خوارزمی تهران.
بهنام، جمشید (1383). «تحولات خانواده، پویایی خانواده در حوزه های فرهنگی گوناگون»، مترجم: محمد جعفر پوینده، تهران: نشر ماهی.
پورفرهادی، پریسا. (1393). علل گسترش پدیده خانواده سفید در کلان شهر تهران در سال های 1393-1392، پایان نامه کارشناسی ارشد گرایش حقوق
دل آور، مریم سادات و احمدی، حبیب (1390). رابطه استفاده از فناوری های اطلاعاتی و میزان ارتباط با جنس مخالف.مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، (2)، 24-1.
دورکیم، امیل (1381). درباره تقسیم کار اجتماعی. ترجمه، ب. پرهام، تهران: نشر مرکز.
ریتزر، جورج (1384). نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی. ص 714.
زینلی، آزاده؛ راعی، مسعود و محمدباقر، عمری نیا، (1399). نگرشی فقهی به نقش ازدواج سفید و جایگاه ازدواج موقت در تحول قوانین نظام خانواده در جامعه اسلامی. فصلنامه علمی، پژوهشی فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال سیزدهم، شماره 3.
عسگری ارجنکی، سید احمد(1395). واکاوی ازدواج سفید و میزان تاثیر آن بر جرایم و آسیب های اجتماعی با رویکرد به شهرستان فارسان. همایش پایش جرایم و آسیب‌های اجتماعی و راهکارهای پیشگیرانه شهرستان فارسان. دانشگاه آزاد اسلامی واحد فارسان.
قجری، علی؛ جمشیدیها، غلامرضا؛ محسنی فرد، زهرا. (1400). مطالعه صورت بندی مسائل و آسیب های اجتماعی در اندیشه ابن خلدون. مجله نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان، شماره، 20.
کریمیان، نادر؛ سالاری، سمانه؛ ملکاری، بختیار (1394). رابطه هم خانگی در ایران: بررسی کیفی علل و انگیزه های گرایش به آن. نشریه مطالعات روانشناسی بالینی، 21(6)، 200-177.
کوربین، جولیت ام؛ استراوس، آنسلم ال (1391). اصول پژوهشکیفی: شیوه ها و رویه های توسعه گراندد تئوری. مترجمان: علی فخرموحدی، زهرا طیبی، تابنده صادقی، مریم اسماعیلی، ناهید دهقان نیری. تهران: نشر اندیشه رفیع. چاپ اول.
گلچین. مسعود؛ صفری، سعید (1396). کلان شهر تهران و ظهور نشانه های الگوی تازه ای از روابط زن ومرد؛ مطالعه زمینه ها، فرایند و پیامد های هم خانگی. فصل نامه پژوهش‌ها فرهنگی ایران، 10(1)، 57-29.
گیدنز، آنتونی (1388). پیامدهای مدرنیت. ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
موحد، مجید؛ عنایت، حلیمه و عباسی شوازی، محمد تقی(1385). بررسی رابطه عامل اجتماعی و فرهنگی با نگرش دانشجویان نسبت به معاشرت و دوستی دختر و پسر پیش از ازدواج، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 24 (2(47))، 165-147.
هدایت نیا، فرج الله (1387). نکاح معاطاتی از منظر فقه. علمی- پژوهشی، مطالعه راهبردی زنان، شماره، 40.
یاری نسب، فاطمه؛ حیدری، عفیف و ابراهیمی، فاطمه (1394). نگرش دانشجویان نسبت به ازدواج موقت (مورد مطالعه: دانشگاه شهید باهنر کرمان). فصلنامه ی فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال پنجم، (16)، 364-347.
Carr, D. (2011). Premarital Sex in America: How Young Americans Meet, Mate, and Think about Marriage by Mark Regnerus and of Socioligy, 30,25-40.
Cherlin, A. J. (2004). The deinstitutionalization of American marriage. Journal of Marriage and Family, 66(4), 848-861.
Dempsey, K., de Vaus, D. (2004). Who cohabits in 2001? The significance of age, gender, religion and ethnicity. Journal of Sociology. 40(2):157-78.
Edin, K. Kefalas, M. J. & Reed, J. M. (2004). A peek inside the balack box: what marriage means for poor unmarried parents. Journal of marriage and Family , 66, 1007-1014.
French, M T. Popovici, I. Robins, P. Homer, J. (2014). Personal traits, cohabitation, and marriage. Social Science Research 45, 184-199.
Jamieson, L. (1999). Intimacy: Personal Relationships in Modern Societies. Polity Press. Kula,H., Boyl, P (2010). Peremarital cohabitation and the dhvorse: support for the trial marriage theory. Demographic research, 23(31):879-904.
LaDuke A. (2006). Living Through the Sexual Revolution. London: Greenhaven Press Posel, D., Rudwick, S. (2014). Ukukipita (cohabiting): Socio-cultural constraints in urban Zulu society. Journal of Asian and African studies.49(3):282-97.
Sassler, S. (2010). Partnering across the life course: Sex, relationships, and mate selection. Journal of Marriage and Family, 72(3), 557-575.
Schimmele, Christoph. M. and Wu,Zheng (2011). Cohabitation and social engagement. Canadian Studies in Population 38, No.3-4, pp 23-35.
Smart, C., & Stevens, B. (2000). Marriage, Domestic Life and Social Change: Writings for Jacqueline Burgoyne. Routledge.
Yu, J.,Xie, Y.(2015). Cohabitation in China: Trends and determinants Population Development, Vol. 41, issue 4, pp. 607-628.
West, C., & Zimmerman, D. H. (1987). Doing gender. Gender & Society, 1(2), 125-151.