بررسی ارتباط مولفه های تاثیرگذار در تعاملات اجتماعی افراد در محله مسجدجامع(حاجیلر) شهر مینودشت استان گلستان
محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهریسیده مائده حسینی 1 , مرضیه مظلومی 2 * , مریم شباک 3
1 - دانشجوی دکتری گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
2 - دانشجوی دکتری گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران (نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
کلید واژه: تعاملات اجتماعی, عوامل کالبدی, ادراک محیطی, روابط اجتماعی,
چکیده مقاله :
محله به اجتماع افراد در یک منطقه گفته می¬شود و بیشتر تابع عوامل محیطی است. افراد از خانه خارج می¬شوند و برای رفتن به سر کار از محله عبور می¬کنند و به سر کار خود می¬روند . در واقع محله باعث ایجاد مرز بین خانواده و جامعه می¬شود که در آن روابط اجتماعی شکل می¬گیرد. این روابط تحت تاثیر مولفه¬هایی از قبیل: عوامل کالبدی فضاهای محله و ادراک محیطی موجود در محلات است. در این پژوهش به بررسی تاثیر عوامل کالبدی فضاهای مختلف محله و ادراک محیطی آن بر تعاملات اجتماعی پرداختیم و با استناد به روش توصیفی-تحلیلی، بر مبنای بررسی¬های میدانی و با روش پیمایشی تحقیق انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه و مصاحبه استفاده شد. جامعه آماری ساکنان محله مسجد جامع مینودشت هستند که نمونه آماری افراد بالای 50 سال سن به صورت در دسترس در نظر گرفته شده و تعداد آنها 50 نفر بوده است. جهت تحلیل نتایج از نرم¬افزار spss استفاده شده است. یافته¬های تحقیق نشان از این داشت بین متغیر ساختار کالبدی و ادراک محیطی با تعاملات اجتماعی ارتباط مثبت، قوی و معناداری وجود دارد و از بین عوامل مختلف اجتماع پذیر بودن فضاهای محله بیشتر از سایر عوامل باعث افزایش تعاملات اجتماعی شده است.
A neighborhood is a community of people in an area and is mostly a function of environmental factors. People leave the house and cross the neighborhood to go to work and go to work . In fact, the neighborhood creates a border between the family and the community where social relationships are formed. These relationships are influenced by components such as: the physical factors of neighborhood spaces and the environmental perception in neighborhoods. In this study, we examined the impact of the physical factors of different neighborhood spaces and its environmental perception on social interactions, and based on the descriptive-analytical method, it was based on field studies and with the survey method. Questionnaires and interviews were used to gather information. The statistical community is the residents of the neighborhood of the minodasht mosque, where the statistical sample of people over 50 years of age is considered available and their number is 50. Spss software was used to analyze the results. The findings showed that there is a positive, strong and meaningful relationship between the variable of physical structure and environmental perception with social interactions, and that among the various sociability factors, the neighborhood spaces have increased social interactions more than other factors.
احقر، سیده مهسا؛ رادفر، بهاره. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در میان ساکنان محله مسکونی (نمونه موردی: محله برج قربان همدان). مطالعات محیطی هفت حصار، ۴ (۱۴) ،۱۵-۲۴
آسایش، محمد کریم. (1396). دموکراسی محله‌محور، تنگناهای قانونی و توانایی‌های بالقوه، نشریۀ گفت‌وگو، شمارۀ 74، دورۀ 84، 142-131.
اکبری ریابی، محمد ؛ امیرعضدی، حسین. (1398). راهکارهای طراحی فضاهای عمومی باهدف شکل گیری تعاملات اجتماعی در محله گنبد کازرون. مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری، دوره 2، شماره 5، 1-15.
پورمحمدی، محمدرضا؛ مصیب زاده، علی. (1388). آشنایی با محله و معیارهای محله بندی شهر با تاکید بر شهر تبریز. جغرافیا و برنامه ریزی، 14(28)، 53-89.
تقی پور، ملیحه؛ سلطانزاده، حسین. (1395). نقش سازمان دهی محیط در تعامل اجتماعی ساکنان مجموعه های مسکونی شیراز (مجتمع های امیرکبیر، جنت، ابریشم، مطهری). برنامه ریزی فضایی، 6(1)، 79-102.
حمزه نژاد، مهدی؛ شریفیان، زهرا. (1395). ارزیابی تطبیقی معیارهای سنتی و جدید اجتماع پذیری و تحقق آن در دو محله سنتی و جدید (مطالعه موردی: محله جلفا, سپاهان شهر اصفهان). مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 7(26)، 71-88.
رحیمی نژاد، فرزاد. تیموریان، محمد. پیرمحمدی، محمد. (1395). بررسی نقش عناصر تجمع پذیر در تعاملات اجتماعی محله های سنتی. شباک، 2(4 و 5 (پیاپی 11 و 12) (جلد 4 مطالعات هنر و معماری))، 195-201.
سرگزی، آزاده؛ پژوهان فر، مهدیه. (1398). نقش عوامل کالبدی مجتمع های مسکونی بر افزایش احساس تعلق به مکان (نمونه موردی مجتمع های مسکونی شاه بلوط و پردیسان گرگان). برنامه ریزی و توسعه کالبدی، 4(3 (پیاپی 15) )، 135-146.
شهسوارانی، امیرمحمد.(1397). نظریه تبادل اجتماعی: نظریه ارتباطات و تعاملات بین فردی در جامعه. فصلنامه تحقیقات رسانه،1(1)، 51-70.
علی پور، درسا؛ شهابیان، پویان. (1398). ارزیابی عوامل موثر بر رضایتمندی از کیفیت محیطی محلات مسکونی (نمونه موردی: شهر جدید پردیس). آمایش محیط، 12(46)، 21-40.
غفوریان، میترا؛ افشین مهر، وحید؛ نوروزی زاده، زهرا. (1396). بازشناسی مولفه های پایداری اجتماعی موثر بر افزایش تعاملات اجتماعی در مجموعه¬های مسکونی (محله اباذر, تهران). هویت شهر، 11(30 )، 31-44.
قرشی، سیده مائده؛ ازکیا، مصطفی؛ مهدوی، سیدمحمدصادق. (1394). بازتعریف جامعه شناختی مفهوم محله از نگاه ساکنان: مطالعه ی پدیدارشناسی محله ی کن منطقه ی 5 شهر تهران. توسعه محلی روستایی - شهری (توسعه روستایی)، 7(2 (پیاپی 13) )، 221-240.
قنبران، عبدالحمید؛ جعفری، مرضیه. (1393). بررسی عوامل موثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در میان ساکنان محله مسکونی (نمونه موردی: محله درکه- تهران). معماری و شهرسازی ایران، -(7)، 57-64.
کاظمی تربقان، سید مهدی؛ سهامی، امیر؛ اماندار، شقایق؛ ابراهیمی، کیمیا. (1402). تحلیل جامع‌شناختی تعاملات اجتماعی از منظر نظریه بازی. نشریه ریاضی و جامعه، 8(2)، 63-91
لشگری، فرناز؛ سهیلی. جمال الدین. (1401). نقش تعاملات اجتماعی برایجاد امنیت محیطی در مجتمع‌های مسکونی (مطالعه موردی: فاز یک شهرک اکباتان تهران). آمایش محیط، 15(59)، 69-92.
محبی، سیده فاطمه؛ صادقی فسایی، سهیلا؛ آقائی، سعید. (1401). تحلیل جامعه‌شناختی شرایط و زمینه‌های فریب در تعاملات اجتماعی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 11(1)، 53-79.
محمودی پاتی، فرزین؛ بلوری، زهره. (1397). بررسی رابطه مؤلفه های تأثیرگذار بر میزان تعاملات اجتماعی در محلات پرتراکم (موردمطالعه: محله اسپه کلا شهر آمل). جغرافیا و برنامه¬ریزی، 22(66 )، 281-305.
محمودی، سید امیر سعید؛ منصورپور، مجید. (1396). بررسی جایگاه عوامل کالبدی در تعاملات اجتماعی محلات مسکونی نمونه موردی: محله خراطان دزفول. هویت شهر، 11(3)، 5-15.
منصوری، سید امیر. (1401). مرکز، هستی‌بخش محله. منظر، 14(58)، 3-3.
موقر، حمیدرضا؛ رنجبر، احسان؛ پورجعفر، محمدرضا. (1394). بازشناسی مفهوم محله در شهرهای کویری ایران (نمونه مطالعاتی محله های شهر نایین). مطالعات معماری ایران، 4(8)، 35-56.
نجفی فر، نیلوفر؛ موسوی، میرسعید. (1396). نقش محلات در تعاملات و پایداری اجتماعی،همایش ملی شهر سبز با محوریت تکنولوژی و انرژی های پاک در عمران، معماری و شهرسازی،تبریز
نصیر پور، فاطمه الزهرا؛ مولایی بیرگانی، ندا. (1400). اصول و معیارهای طراحی فضاهای عمومی شهری با رویکرد تقویت تعاملات اجتماعی استفاده کنندگان از فضا (نمونه ی موردی پارک ساحلی کیانپارس). جغرافیا و روابط انسانی، 4(1)، 330-349.
Behrad, B., Bahrami, B. (2015). “The impact of Public Space Physical Quality in Residential Complexes on Improving Users Social Interaction“, Journal of Civil Engineering and Urbanism, V. 5, Issue 2.
Chermayeff, S. Alexandr, C. (1963). ”Community and privacy”, New York, Doubleday.
Cowan, Robert. (2000). The Dictionary of Urbanism, London, Street Wise Press
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. psychometrika, 16(3), 297-334
Gold J., Kolb W.(1997). A Dictionary of The Social Sciences, Edited by; Zahedi Mazandarani M.J., First Publish, Tehran, Maziyar Publications.
Huang, Shu., Chun, L. (2006).”A study of outdoor interactional spaces in high-rise housing”, journal of landscape & urban planning, 78,193-204
Lee, Y., Kim, K. Lee, S. (2010). “Study on building plan for enhancing the social health of public apartments”, Journal of building and environment, 45, 1551-1564
Nasar, J. (1994). “Urban Sensing Aesthetics, The evaluative qualities of building exteriors“, Environment and Behavior; 26 ,377401
Tavassoli G.H. (2002). Urban Sociology, Sixth Publish, Payam-e- Noor University Publications
Wood, L., Frank, L., Giles-Corti, B. (2010). “Sense of community and its relationship with walking and neighborhood design”, journal of social science & medicine, 70, 138