تهیه ی ابزار مشارکت شهری و برآورد پایایی و روایی آن (مورد مطالعه: شهر کرمانشاه)
محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری
کلید واژه: روایی, پایایی, میزان مشارکت, شهروندان, مشارکت شهری,
چکیده مقاله :
یکی از مفاهیم مورد توجه جامعه‌شناسان (خاصه جامعه‌شناسان و برنامه‌ریزان شهری) سنجش مفهوم مشارکت شهری است. با توجه به این که این مفهوم کاربرد فراوانی در مطالعات شهری دارد، تهیه ابزاری پایا برای آن مهم و مؤثر است. هدف از این مطالعه این است که ابزار مشارکت شهروندان را مورد بازنگری قرار داده و آن را به عنوان ابزاری هنجاریابی شده در دسترس پژوهشگران حوزه‌ی علوم اجتماعی قرار دهد. برای پاسخ و دستیابی به این هدف، نمونه‌ای 400 نفری از شهروندان بالای 20 سال شهر کرمانشاه به‌صورت تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند و فرم مشارکت شهری را تکمیل کردند. نتایج تحلیل به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS21 و Amos21 تحلیل شدند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، روش تحلیل عاملی مرتبه‌ی دوم با استفاده از مدل اندازه‌گیری نشان‌دهنده‌ی ساختار چهار مؤلفه‌ای مقیاس میزان مشارکـت در نمونه‌ی مورد مطالعه است. نتایج حاصل از مدل عاملی تأییدی مرتبه‌ی دوم برای سنجش میزان مشارکت نشان می‌دهد که این مفهوم از چهار بعد (اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی) تشکیل شده است. شاخص‌های تطبیقی و مقتصد محاسبه شده برای ارزیابی کلیت مدل عاملی نشان می‌دهند که شاخص برازش تطبیقی CFI برابر 89/0، شاخص برازش شده تطبیقی مقتصد PCFI برابر 726/0، شاخص ریشه‌ی دوم میانگین مربعات باقیمانده یا RMSEA برابر 069/0، نسبت کای اسکوئر به درجه‌ی آزادی CMIN/DF برابر 91/2 است که در مجموع وضعیت بهبودی را برای مدل نشان می‌دهد. درمجموع داده‌های گردآوری شده می‌توانند مدل را مورد حمایت قرار دهند و از طرفی این نتیجه بر اساس چارچوب نظری نیز منطقی و صحیح است. از طرفی می‌توان نتیجه گرفت که پرسشنامه میزان مشارکت دارای سه عامل (آگاهی نسبت به مشارکت شهری، تمایل به مشارکت شهری و میزان مشارکت شهری در چهار بعد) است که در سازمان‌ها مورد استفاده و برای برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و فرهنگی سودمند است.
One of the main concepts that have attracted the attention of sociologists and especially city planners is the measurement of the concept of urban participation. The goal of this study is to reevaluate the construct of urban participation, in order to offer a validated and standard device to the researchers of social sciences. In order to achieve this goal, the research population consisted of all the citizens of the city of Kermanshah of which 400 individuals were selected as the sample via cluster and random sampling. The results of factor analysis showed that the construct of urban participation consisted of four item: economic, social, political, and cultural). The comparative and parsimonious indices showed that CFI or comparative fit index was 0.89, and the comparative parsimonious fit index or PCFI factor was 0.726. Besides the root mean squared error of approximation or RMSEA was 0.069, and normed chi-square or CMIN/Df was 2.91 which altogether showed an improvement of the model. As whole, all gathered data can support the model, and the results also support the theoretical framework. Finally, it can be concluded that the questionnaire of urban participationincludes three items (knowledge of participation, tendency to participation and rate of participation) which are useful in social, cultural programs.
- ادیبی سده، مهدی و هاکب هارطونیان. (1386). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی – سیاسی و فرهنگی ارامنهی جلفای اصفهان، سیاست داخلی، سال اول، شمارهی دوم، صص 65-35.
- ازکیا، مصطفی و غلامرضا غفاری. (1380). بررسی رابطهی بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در نواحی روستایی شهر کاشان، مجلهی نامه علوم اجتماعی، شمارهی 17 (از صفحه 3 تا 32).
- ازکیا، مصطفی؛ غفاری، غلامرضا. (1383). توسعهی روستایی با تأکید بر جامعهی روستایی ایران، تهران: نشر نی.
- ایوبی، حجت الله. (1379). اکثریت چگونه حکومت میکند؟، تهران: سروش.
- باقری بنجار عبدالرضا و ماریا رحیمی. (1391). بررسی رابطهی میزان احساس تعلق اجتماعی شهروندان با میزان مشارکت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آنان (شهروندان مناطق 3 و 12 شهر تهران)، فصلنامهی مطالعات جامعهشناسی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، سال دوم، شمارهی پنجم، صص 143-170.
- برادبری، تراویس و جین گریوز. (1384). آزمون هوش هیجانی، ترجمهی حمزه گنجی، تهران: نشر ساوالان.
- پوراحمد، احمد. (1388). مدیریت فضای سبز شهری منطقهی 9 شهرداری تهران، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارهی 69، صص 50-29.
- تقوایی، مسعود، رسول بابانسب و چمران موسوی. (1388). تحلیلی بر سنجش عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری، مجلهی مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، دورهی 1، شمارهی 2، صص 54-33.
- حکمتنیا، حسن و میرنجف موسوی. (1386). سنجش میزان و عوامل مؤثر بر رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری (مطالعهی موردی: شهر یزد)، مجلهی جغرافیا و توسعه، سال پنجم، شمارهی 9، صص 208-181.
- حناچی، پرویز و زینب تقی پور اناری. (1390). بازشناسی چالشهای حقوقی شهرداری به منزلهی نهاد اجتماعی، مجموعهی مقالات همایش علمی شهرداری به منزلهی نهاد اجتماعی، جلد دوم، صص 189-215.
- ربانی، علی و وحید قاسمی. (1381). نگرش مردم شهر اصفهان در مورد آسیبهای نظام اجتماعی ایران با تأکید بر تحلیل آسیب دینگریزی در جامعه، مجلهی جامعهشناسی ایران، دورهی چهارم، شمارهی سوم، صص148-165
- رضادوست، کریم. (1388). بررسی عوامل مؤثر در مشارکت اجتماعی شهروندان، جامعهی شهری شهر ایلام، جامعهشناسی کاربردی، سال بیستم، شمارهی پیاپی 35، شمارهی 3، صص 110-97.
- زاهد زاهدانی، سید سعید و سیدمحسن زهری بیگدلی. (1391). مدیریت شهری و تبیین مشارکت اجتماعی شهروندان در شهرداری، فصلنامهی علمی پژوهشی مطالعات جامعهشناسی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، سال دوم، شمارهی پنجم، صص، 83-120.
- سعیدی رضوانی، هادی. (1384). شهرسازی مشارکتی برای ساماندهی قلعهی آبکوه مشهد، پایاننامهی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران.
- شریفیان ثانی، مریم. (1380). مشارکت شهروندی، حکمروایی شهری و مدیریت شهری، فصلنامهی مدیریت شهری، سال دوم، شمارهی 8، صص 45.
- علوی تبار، علیرضا. (1379). بررسی الگوی مشارکت شهروندان در ادارهی امور شهرها، تهران: انتشارات سازمان شهرداریها.
- غفاری، غلامرضا. (1380). بررسی موانع اجتماعی ـ فرهنگی مرثر برمشارکت اجتماعی ـ اقتصادی سازمان یافته (در قالبNGOها) در جامعهی روستایی ایران، موسسهی مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران.
- قدیری، لقمان. (1390). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت اجتماعی دانشجویان (مطالعهی موردی دانشجویان دانشگاه شیراز)، پایاننامهی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
- گنجی، محمد. (1382). بررسی علل عدم مشارکت دانشجویان در تعاونیهای دانشجویی (مطالعهی موردی: دانشجویان گرایش تعاون و رفاه اجتماعی دانشگاه یزد)، مجلهی تعاون دورهی جدید، شمارهی 145، صص 65-59.
- محسنی، منوچهر. (1379). بررسی آگاهیها، نگرشها و رفتارهای اجتماعی فرهنگی در ایران، تهران: دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی.
- مقیمی، سیدمحمد. (1382). ادارهی امور حکومتهای محلی، مدیریت شوراها و شهرداریها، تهران: انتشارات سمت.
- میسرا، آر پی. (1374). برداشتی نو از مسائل توسعه، مجلهی گزیده مسائل اقتصادی-اجتماعی، شمارهی 46.
- نمازی، محمدباقر. (1380). بررسی وضع موجود تشکلهای غیردولتی ایران، مجموعهی مقالات نقش و جایگاهدر عرصهی فعالیت ملّی و بین المللّی، تهران، دفتر تحقیقات سیاسی وزارت کشور
- نوروزی، فیض الله و مهناز بختیاری. (1388). مشارکت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن، فصلنامهی راهبرد، سال 18، شمارهی 53، صص. 249-269.
- نیازی، محسن و غلامرضا غفاری. (1386). جامعهشناسی مشارکت، تهران: انتشارات نزدیک.
- وحیدا، فریدون و نیازی. (1383). تأملی در مورد رابطهی بین ساختار خانواده و مشارکت اجتماعی در شهر کاشان، مجلهی نامهی علوم اجتماعی، شمارهی 23، صص 117-146.
- اله زیاری، کرامت، وحید نیک پی و علی حسینی. (1392). سنجش میزان مشارکت شهروندان در مدیریت شهری بر اساس الگوی حکمرانی خوب شهری مطالعهی موردی؛ شهر یاسوج، فصلنامهی مسکن و محیط روستا، شمارهی، 32(141)، صص، 86-69.
- Gettler, Meric S and David A. Wolfe(2009), “Innovation and Social Learning: Institutional Adaptation in an Era of Technological Change”, Program on Globalization and Regional Innovation Systems Munk Center for International Studies, University of Toronto.
- Heelsum, A .V. (2002). “The Relationship Between Political Participation and Civic Community Of Migrants in The Netherlands”. Journal of International Migration and Integration: Vol. 3, No. 2, pp.179- 200.
- Lee, C.E., Gim, G., Yoo, B (2009). The Effect of Rrelationship Quality on Citizen Satisfaction with Electronic Government Services.The Marketing Management Journal. Vol.19, No. 2.
- Van Ryzin, G., at all (2004). Divers and Consequences of Citizen Satisfaction: An Application of the American Customer Satisfaction Index Model to New York City.Public Administration Review. Vol. 64, No. 3.
- Zimmermann, N.E. (1996). Ein klimasensitives, räumliches Vegetationsmodell für die alpine Stufe der Schweiz. Ph.D. Thesis, Universität Bern.