شناسایی خردهفرهنگهای حاکم در سکونتگاههای غیر رسمی در شهرک باهنر مشهد
محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهریسجاد رازقی 1 , براتعلی خاکپور 2 , سیدحسین حسینی 3
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد(نویسنده مسؤول)
2 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد
3 - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد
کلید واژه: خرده فرهنگ, سکونتگاههای غیر رسمی, شهرک باهنر مشهد,
چکیده مقاله :
مهمترین هدف این پژوهش، شناسایی خردهفرهنگهای حاکم، اولویت بندی آنها با توجه به تأثیرگذاری بر منطقه و تحلیل نقش کیفی هریک از شاخص ها بر وضعیت اجتماعی شهرک باهنر مشهد با استفاده از تحلیل مصاحبه در نرمافزار تحلیل متن مکس کیودا و نرم افزار آماری SPSS است. روش به کار گرفته شده، ترکیبی موازنه است که در آن برداشت اطلاعات به روش کیفی (مصاحبۀ نیمه ساختار یافته ,متن کاوی) و تحلیل آنان براساس روش های کمی (پرسشنامه)به دست آمده است.روش نمونه گیری به شکل کیفی- هدفمند و با استفاده از نظرات کارشناسی 13 نفر از خبرگان اجرایی و علمی نهادهای مرتبط با شهرک باهنر که سابقه فعالیت یا کار پژوهشی داشته اند جمع آوری و تنظیم شده است و داده های کیفی به دست آمده وارد نرم افزار مکس کیودا می شود، تا بنا به محتوای متن به دست آمده؛ کدگذاری و طبقه بندی شوند، پس از این مرحله، محتوا در قالب مؤلفه های اصلی، فرعی و شاخص ها استخراج می شود. برای روایی کار و استناد به مصاحبه های انجام شده، از آزمون توافق کوهن استفاده شده است. ضریب به دست آمده برابر با 0.614 و سطح معناداری 0.00 است که توافق ضمنی مؤلفه ها را نشان می دهد و در نهایت مؤلفه های مستخرج شده از مراحل قبل، در قالب پرسشنامه تنظیم و در اختیار کارشناسان مرحلۀ قبل قرار میگیرد تا ضریب اهمیت هریک از مؤلفه ها را در شهرک باهنر نشان دهند. پرسشنامه های به دست آمده در نرم افزار SPSS24 وارد و با آزمون اولویت بندی فریدمن تحلیل می شود. با توجه به یافته های به دست آمده می توان ادعا کرد که مهمترین مؤلفه های تأثیر گذار بر وضعیت فرهنگی حاکم بر شهرک شهید باهنر مشهد به ترتیب، مؤلفه های اجتماعی، گزاره ای، ارزشی و نگرشی اند.در واقع هنجارهای اجتماعی بیشترین تأثیر و دیدگاه های نگرشی، کمترین تأثیر را داشته اند. مهمترین خرده فرهنگ های فرعی نیز به ترتیب اهمیت در زمینۀ نگرش و سبک زندگی (میانگین آزمون فریدمن 3.05)، پذیرش اجتماعی(2.98)، هیجان خواهی(2.91)، عدم تمایل به آینده (2.90)، مشارکت جویی(2.69)، لذت جویی(2.68) و مسئولیت پذیری (2.32) اند. در نهایت یافته های تحقیق در قالب تحلیل های کیفی(هرمونتیک) تفسیر شده اند.
The most important purpose of this study was to identify the ruling subcultures, prioritize them according to the impact on the region and analyze the qualitative role of each indicator on the social status of Bahonar township in Mashhad using interview analysis in Maxqda text analysis software and SPSS statistical software. The method used was Balanced Combination which was collected and adjusted using quantitative-qualitative methods and was taken from the expert opinions of 13 executive and scientific experts of institutions related to Bahonar township who have a history of activity or research work. The obtained qualitative data were entered in Maxqda software to be coded and classified according to the obtained text content. after this stage, the content was extracted in the form of main components, sub-components and indicators. The Cohen agreement test was used to validate the work and cite the interviews. The obtained coefficient was equal to 0.614 and the significance level was 0.00, which showed the implicit agreement of the components. Finally, the components extracted from the previous stages were prepared in the form of a questionnaire and provided to the experts of the previous stage to show the importance value of each component in Bahonar town. It can be argued that the most important subcultures are social, value-related, and attitudes, respectively. Social norms had the most and attitudes had the least amount of impact. In order of importance, the results were as follows: lifestyle (mean Friedman test 3.05), social acceptance (2.98), excitement (2.91), reluctance toward the future (2.90), participation (2.69), hedonism (2.68) and responsibility (2.32) . Finally, the research findings were interpreted using a qualitative (hermeneutic) frame of analysis.
اسکندری، حسین.(1383 ). بررسی اسنادی خردهفرهنگهای جوانان در شهر تهران، تهران: سازمان ملی جوانان
ایراندوست، کیومرث.(1387). چشمانداز سکونتگاههای غیر رسمی در ناپایداری شهری، پایاننامۀ دکتری.شهید بهشتی
بهمنی، سجاد؛ همتی، رضا؛ ملتفت، حسین و ایزدی، اصغر.(1397). مروز نظاممند مطالعات انجام شده در زمینۀ حاشیهنشینی از سال 1375 تا 1396، فصلنامة علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هجدهم، زمستان 97 ، شمارۀ 71
بابایی، جواد؛ هنری، فرناز؛ سوقندی، مریم و محمدیان مقدم، شهرزاد.(1394). بررسی پیامدهای حاشیهنشینی بر نظام فرهنگی مشهد
براتی، حانیه و قرایی، مهدیه و عاکف، مهدیه.(1395). بررسی مسائل و مشکلات حاشیهنشینی و اسکان غیررسمی در مشهد،اولین کنفرانس بینالمللی کاربرد پژوهش و تحقیق در علوم و مهندسی،تهران
پروین، ستار و درویشی فرد علی اصغر.(1394). خردهفرهنگ فقر و آسیبهای اجتماعی در محلات شهری (مطالعة موردی: محلة هرندی)
رفیعی، امیر تیمور.(1396). سیری در اوضاع اقتصادی خراسان بزرگ در عهد تیموری، نشریۀ تاریخ، دورۀ 2، شمارۀ 6، صص84-61
سهرابی، فاطمه و بسطامی، اصغر .(1392). حاشیهنشینی و خردهفرهنگهای شهری حاشیهنشینی در سنندج همایش ملی مدیریت یکپارچۀ شهری و نقش آن در توسعۀ پایدار شهری
عیسی زاده، ابراهیم، شیرانی، فرهاد و زارع، محمد.(1389). جهانی شدن و تأثیرات آن بر شهرهای جهان اسلام موردشناسی: کلانشهر مذهبی مشهد، مجموعۀ مقالات چهارمین کنگرۀ بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام
عیسی زاده، کوثر.(1395). تحلیل شناخت تأثیر فرهنگ بر کالبد و طراحی شهرها با تأکید بر نظریههای فرهنگی طراحی مجتمعهای زیستی، مجلۀ مدیریت شهری، شمارۀ 46 صص 71-96
فرانک، سید و بیرقی، محمدرحیم، بررسی تطبیقی روابط اجتماعی سبک زندگی دینی و سبک زندگی مدرن با تأکید بر جامعۀ ایران، نشریۀ پژوهش دینی، زمستان 1391، شمارۀ 25، صص64-35
فصلنامۀ برنامه ریزی و رفاه توسعۀ اجتماعی، دورۀ 7، شمارۀ 23 - شمارۀ پیاپی 23 مرداد 1394 صفحۀ 51-89
گیلبرت، آلن .(1396). شهرها، فقر و توسعه، شهرنشینی در جهان سوم، انتشارات تهران
مجدفر، فاطمه ؛ 1384 – علل انحراف جوانان - نامۀ فرهنگ بهار، شمارۀ 55 ، چهارمین همایش ملی معماری، شهرسازی و پژوهشهای نیازمحور با محوریت تحولات نوین و پژوهشهای کاربردی
مشتاق، ازاده .(1392). بررسی و تحلیل اسکان غیر رسمی در منطقۀ 6 شهرداری مشهد با رویکرد توانمندسازی اجتماعمحور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی - 1392 - [کارشناسی ارشد]
مهندسان مشاور اساس شرق مشهد، 1392
نیمروزی، نوروز.(1385). بررسی پیامدهای حاشیهنشینی بر نظام فرهنگی مشهد، کنفرانس ملی برنامهریزی مدیریت شهری مشهد دورۀ اول
یعقوب پور, شبنم و محرم, شکرانه .(1398). بررسی چالشهای فرهنگ شهرنشینی و حاشیهنشینی در شهر اردبیل. دومین همایش ملی آسیبهای اجتماعی – 1398
Albert Bandura (1971). "Social Learning Theory" (PDF). General Learning Corporation. Archived from the original (PDF)
Van Horen, Basil (2014) "Community Upgrading and Institutional Capacity Building to Benefit the Urban Poor in Asia" New Delhi: India, India Habitat Centre Volume 19, Issue1.1995. 53-60
Clary, M, R., (2008). The entrepreneuriaicity, University of Nevada, Lasvegas, Public administration Review , 305pp
Downer Alexander (2020) Good Governance (Guiding principles implementation) , Australia, Canberra Mailing Centre
Hassan el- Mouelhi(2020) Culture and Informal Urban Development: The Case of Cairo’s ‘Ashwa’eyat (informal Settlements) Publisher Köster, 2014 ISBN 3895748544, 9783895748547 Length 323
Jacob Lutta, Yves Schoonjans, Aldo Lupala (2021) The Complexity of Social and Cultural Dynamics in Emerging of Collective Spaces in Unplanned Urbanisation: Learning from Mlalakuwa-Dar es Salaam Current Urban Studies, 2021, 9, 445-463
PeterKellett ,AnnGarnham(2000) The role of culture and gender in mediating the impact of official interventions in informal settlements: A study from Colombia Habitat International
Tasan-kok: T-entrepreneurial Governance (2020) challenges of large-scale property-led urban regeneration projects, Tijdschrift Voor economische en sociale geografie ,Pub,Blackwell ,vol,101,No2,pp.126-149.
Wekesa, B (2012) A review of physical and socio-economic characteristics and intervention approaches of informal settlement Habitat International, Vol. 35, Issue 2, 238-245p.
_||_