بکارگیری رویکرد ساختاری – تفسیری جهت طراحی مدل عوامل مؤثر بر خشونت خانگی علیه مردان در جوامع شهری (مطالعه موردی: مردان شهر زنجان)

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

منیژه سلیمی ¹ , محمدعلی چیت ساز ² , بتول امین جعفری ³

1 - دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران.
2 - استادیار جامعه شناسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران. (نویسنده مسؤول)
3 - استادیار جامعه‌شناسی، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی شهر، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/12/06 تاریخ پذیرش : 1399/12/06 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: خشونت خانگی علیه مردان, مدل ISM, مردان ساکن شهر زنجان,

چکیده مقاله :

گسترش شهرنشینی و درهم تنیدگی و فشردگی جمعیت دارای پیامدهای گسترده‌ای است که یکی از آنها افزایش خشونت خانوادگی است. در میان انواع خشونت‌های خانگی در جوامع شهری خشونت زنان علیه مردان را می‌توان یک پدیده نوظهور دانست که در گذشته به شکل خاص مورد توجه نبوده است. مطرح کردن این امر به دلیل ریشه‌های مردسالارانه‌ای که در جامعه وجود دارد با تعارضاتی همراه است که سبب شده‌اند این نوع خشونت در جامعه بصورت مسکوت باقی بماند. پژوهش حاضر با هدف بکارگیری رویکرد ساختاری – تفسیری جهت طراحی مدل عوامل مؤثر بر خشونت خانگی علیه مردان در جوامع شهری انجام گرفت. روش این پژوهش، ترکیبی و از نوع طرح متوالی- اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، صاحبنظران و کارشناسان حوزه خانواده می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند تعداد 25 نفر انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. با استفاده از ISM اقدام به طراحی مدل اولیه شد. بر اساس سطوح تعیین شده و ماتریس دستیابی نهایی و پس از تعیین روابط و سطح متغیرها می‌توان آ‌ن‌ها را به شکل مدلی ترسیم کرد. در پژوهش حاضر عوامل در سه سطح قرار گرفته‌اند. مشکلات معیشتی به عنوان ریشه و علت اصلی در سطح سوم مدل قرار گرفت. نتایج تحلیل Micmac نیز همسو با نتایج مدل ساختاری تفسیری بر اهمیت مشکلات معیشتی به عنوان ریشه خشونت خانگی بود. می‌توان نتیجه گرفت ریشه اصلی خشونت خانگی در مشکلات اقتصادی و معیشتی نهفته است که با حل آن، می‌توان به کاهش خشونت خانگی علیه مردان کمک کرد.کلید واژه‌ها: خشونت خانگی علیه مردان، مدل ISM، مردان ساکن شهر زنجان

چکیده انگلیسی:

.The spread of urbanization and population density have far-reaching consequences, one of which is the increase in domestic violence.The primary objective of this study was to develop a sociological model of domestic violence against men, using an exploratory sequential mixed-methods approach. The research population in the first stage included experts in the field of family, of which 25 individuals were selected using purposive non-randomized sampling. The research population in the second stage included all men visiting the family counseling centers of Zanjan, of which 250 individuals were selected using convenience sampling. A researcher-made questionnaire was used for data collection. Using theme analysis, 59 open codes were placed in 7 basic categories. Furthermore, 20 indices were finalized using the fuzzy Delphi method. The content validity of the measurement instruments was confirmed using CVI and CVR indices. Next, the measurement models were investigated using confirmatory factor analysis (CFA). Then, the initial model was designed using the ISM. According to the determined levels and final reachability matrix and after determining the relationships and level of variables, they were illustrated in the form of a model. In the present study, the factors were categorized at three levels. The problems of livelihood, as the primary underlying reason, were categorized in the third level. In the end, the relationships between these factors were measured using the path analysis.

منابع و مأخذ:

 

- آذر، عادل . یعقوبی، نورمحمد . همراهی، مهرداد. (1390) . روش تحقیق در مدیریت (با رویکردی به نگارش پایان‌نامه تحصیلی). سیستان وبلوچستان: مرندیز، دانشگاه سیستان و بلوچستان، معاونت پژوهشی.

- اعزازی، شهلا (1380)، جامعه شناسی خانواده، با تاکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر، چاپ هفتم، تهران، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

- آبوت، پاملا و والاس، کلر (1381)، جامعه شناسی زنان، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران: نی.

- خیرخواه‌زاده، احسان، (1390)، مطالعه جامعه‌شناختی تجربه‌زیستی مردان از خشونت خانگی علیه آنان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

- ریتزر، جورج (1384)، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ نهم، تهران، انتشارات علمی.

- سلیمی، علی و داوری، محمد، (1386)، جامعه شناسی کج روی، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.

- صادقی فسایی، سهیلا (1389)، خشونت‌های خانگی و استراتژی‌های زنان در مواجه با آن، شماره 1، صفحه 107

- علی‌مندگاری، ملیحه ، بی‌بی رازقی نصرآباد، حجیه. (1395). بسترهای اقتصادی موثر بر تصمیم گیری زوجین به طلاق؛ مطالعه موردی شهر تهران. پژوهش‌نامه زنان، دوره 7، شماره 17، صفحه 145-117.

- معظمی، شهلا (1383) حمایت از زنان در برابر خشونتهای خانگی ، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال سوم، شماره 13، صفحه 224- 251.

- یعقوبی دوست، محمود، (1391)، بررسی رابطه بین وضعیت محل مسکونی حاشیه نشینان با خشونت خانگی نسبت به فرزندان در شهر اهواز، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی شهری، سال دوم، شماره 5، صفحه 193.

- Kumar, Anant. (2012) . Domestic Violence against Men in India: A Perspective. Journal of Human Behavior in the Social Environment, (22), 290-296.

- Lupri E. Intimate partner violence against men. Ottawa, Ontario: National clearinghouse on family violence; 2004

- Parsons, T and bales, R.F (1966). Family, Socialization and Interaction Process News York: The Free Press, 6th ed.

- Puchert, R. Jungnitz, L Lenz, H.J. Puhe, H. and Walter, W (2004). Violence Against Men: Men s Experiences of Interpersonal Violence in Germany Results of the Pilot Study, Berlin: Federal Ministry for Family Affairs, Senior Citizens Women and Youth.

- S. Thureau, I. Le Blanc-Louvry, C. Gricourt, B. Proust. (2015) . Conjugal violence: A comparison of violence against men by women and women by men . Journal of Legal Medicine, (31), 42-46.

- Srivastava, Jyoti. (2014) . Domestic Violence against Men. International Journal of Science and Research (IJSR). Volume 5 Issue 1. 1193- 1196.

- WHO. World Report on Violence and Health. Geneva: World Health Organization, 2002