طراحی الگوی مفهومی صلاحیت‌های مدیران جهادی در بیانیه گام دوم با نگاه به نهج‌البلاغه برمبنای تحلیل مضمون

محورهای موضوعی : پژوهش های مدیریت راهبردی

زکیه بیکی دمنه ¹ , سید محمد رضا داودی ^{2 *}

1 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد اصفهان ،دانشگاه آزاد اسلامی، خوراسگان، ایران.
2 - دانشیار، گروه مدیریت ،واحد دهاقان ،دانشگاه آزاد اسلامی ،اصفهان ،ایران.

تاریخ دریافت : 1402/10/11 تاریخ پذیرش : 1403/06/11 تاریخ انتشار : 1403/09/29

کلید واژه: صلاحیت, مدیر, مدیران جهادی, رهبر معظم انقلاب, بیانیه گام دوم.,

چکیده مقاله :

در سازمان‌ها مهم‌ترین ركن مؤثر براى رسيدن به اهداف، «مديريت» است و موفقيت سازمان در تحقق اهداف درگرو چگونگى اعمال مديريت او است. در همین راستا از دو دهه گذشته، همسو با تحولات جامعه و به منظور شناخت آینده و سیاست‌گذاری، آینده‌اندیشی در کشور نیز ضرورت پیدا کرده است. نظام کنونی امروز ناگزیر است به وسیله راهبردهای پیشنهادی با محیط‌های علمی و اجتماعی به طور مستمر سازگار شده و با جامعه در حال تغییر، دائماً در تعادل پویا باشد. برای انجام این مهم، از روش تحقیق کیفی (روش تحلیل مضمون) بهره گرفته شده، بدین معنی که پس از مطالعه ادبیات موضوع و استخراج چارچوب نظری، محتوای کتاب شریف نهج‌البلاغه که شامل خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های امام علی (علیه‌السلام) خصوصاً در زمان زمامداری ایشان است، مورد تحلیل قرارگرفته و جملات و عبارات منتخب به انضمام متن فارسی و آدرس، در 81 مضمون پایه و مضمون فراگیر در 4 عدد اقتصاد مقاومتی، مدیریت جهادی، کنترل فساد اقتصادی، شایستگی مدیران و 24 مضمون سازمان دهنده تبيين شد. در اين پژوهش از نرم‌افزار اطلس تي آی 8 براي دسته‌بندی و کدگذاری‌های باز، محوري و مفهومي استفاده شد. در نهايت پس از تجزیه‌وتحلیل نهايي، قالب الگوي شناسایی صلاحیت‌های مدیران جهادی از دیدگاه نهج‌البلاغه ارائه شد. مفاهيم و مؤلفه‌های شايستگي شناسایی صلاحیت‌های مدیران جهادی به‌دست‌آمده براي انتصاب مديران در زمینه‌هایی برای آموزش کارکنان، توسعه نيروي انساني، افزايش بهره‌وری و توسعه عملكرد سازماني كاربرد دارد.

منابع و مأخذ:

- احمدیان، علی‌اکبر (1393). مدل‌سازی مدیریت جهادی با بهره‌گیری از بیانات مقام معظم رهبری، مجله‌ی سیاست دفاعی، دوره بیست و دوم، شماره 87: 169-137.
- امینی، داوود؛ پناهی، حمید (1398). تحلیلی بر بیانیه گام دوم انقلاب در حوزه بهره‌برداری از جغرافیای طبیعی در توسعه اقتصادی کشور، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، شماره 26: 56-27.
- آزاد، حسین؛ خداپرست، محمد (1394). مدیریت قدرت در انقلاب اسلامی ایران. کنفرانس بین‌المللی نقش مدیریت انقلاب اسلامی در هندسه قدرت نظام جهانی (مدیریت، سیاست، فرهنگ، امنیت، اقتصاد، حسابداری)
- بابائی طلاتپه، محمدباقر (1398). شاخصه‌های فرهنگ جهادي مدیران جهادي در گام دوم، فصلنامه مدیریت و پژوهش‌های دفاعی.86.
- باقری، علی؛ موسوی، سید مصطفی (1397). مفهوم شناسی اقتصاد مقاومتی و تبیین نقش و جایگاه آن در دوران پساتحریم، سیاست‌های مالی و اقتصادی، دوره ششم، شماره 24: 147-111.
- بیات، عبدالحمید؛ محمددینی، محمد محسن؛ صادقی، مجید؛ حیدری دلگرام، محمدمهدی (۱۳۹۰). بررسی ویژگی‌های استعدادی فرماندهان نظامی از دیدگاه قرآن کریم، فصلنامه مدیریت اسلامی، دوره بیست و چهارم، شماره 4: 186-161.
- ترک‌زاده، جعفر؛ امیری طیبی، مسلم؛ محمدی، قدرت‌الله (1396). تدوین الگوی مدیریت جهادی مبتنی بر بیانات مقام معظم رهبری (دام‌ظله العالی)، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، شماره 75: 35-5.
- جلیلیان، حسین (1396). الگوی تفکر راهبردی مدیران جهادی بر اساس وصیت‌نامه الهی سیاسی شهید قاسم سلیمانی. نشریه علمی مدیریت اسلامی، دوره بیست و هشتم، شماره 4: 111-93.
- جهانیان، رمضان (۱۳۸۷). رویکردها، ابعاد و چهارچوب توانمندسازی مدیران آموزشی، فصلنامه چشم‌انداز مدیریت بازرگانی (چشم‌انداز مدیریت)، دوره هفتم، شماره 27: 154-131.
- حیدری، محمد؛ انعامی علمداری، سهراب؛ فتاحی، فرهاد (1391). ژئوپلیتیک مرز و الگوی مدیریت و کنترل مرزهای شرقی ایران، ژئوپولیتیک، دوره هشتم، شماره 3: 153-118.
- خامنه‌ای، سید علی (1392 ). ابلاغیه سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی از سوي مقام معظم رهبري، قابل مشاهده در: https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=25370
- خامنه‌ای، سید علی (1397). بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی. قابل مشاهده در: https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=25370
- خدایاری، جلال (1393). ویژگی‌های مدیران اسلامی – ارزشی. تهران: همایش بین‌المللی مدیریت.
- دبیری، س؛ رضا پور، ن (1392). مدیریت کار و وجدان کاری. تهران: همایش‌های تربیت فرهنگی و مدیریت.
- رجبی کلوانی، پرویز؛ کشاورزشال، فتح‌الله؛ آریامنش، تیمور (1391). تحریم اقتصادی و راهبردهای اقتصاد مقاومتی برای مقابله با تحریم. همایش ملی بررسی و تبیین اقتصاد مقاومتی.
- رحیمی، اکبر؛ راد، عباس؛ عالم تبریز، اکبر؛ مؤتمنی، علیرضا (1397). به کارگیری رویکردهای مدیریتی ناب، چابک و تاب آور در زنجیره تأمین صنایع دفاعی، راهبردی جدید و مؤثر در ارتقای بازدارندگی دفاعی و امنیت ملی، فصلنامه مدیریت و پژوهش های دفاعی، دوره هفدهم، شماره 86: 58-19.
- شکوهی؛ محمدرضا (1394). درآمدی بر اقتصاد پیمانکاری در صنعت نفت ایران: بررسی رویکرد ساخت یا خرید، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره چهارم، شماره 16: 84-31.
- شهبازی، نجفعلی (1399). الگوی دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در گام دوم انقلاب اسلامی مبتنی بر مکتب شهید سلیمانی، مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی گام دوم انقلاب اسلامی، دوره دوم، شماره 2: 28-1.
- عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمد سعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ‌زاده، م (۱۳۹۰). تحلیل مضمون و شبکه مضمون‌ها، روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی، فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره 2: 198-151.
- عترت دوست، محمد؛ فتاحی زاده، فتحیه؛ کیانی، فاطمه (1400). ترسیم نقشه راه نجات و سعادت انسان‌ها در خطبه غراء امام علی (علیه‌السلام)، فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، دوره نهم، شماره 36: 59-39.
- علی شیری، محمدمهدی؛ تولایی، روح‌الله؛ بیدی، مجتبی (1395). اصول حاکم بر مدیریت جهادی: تحلیلی کیفی از تجربه مدیریت جهادی در کشور، چشم‌انداز مدیریت دولتی، دوره هفتم، شماره 4: 109-89.
- علیایی، محمدصادق؛ کریمیان، حبیب‌الله (1390). بررسی رویکرد برنامه‌های توسعه روستایی در ایران با تأکید بر نقش و جایگاه دانش بومی، مجله توسعه اجتماعی ایران، دوره سوم، شماره 11: 101-85.
- قرایی آشتیانی، محمدرضا؛ پورصادق، ناصر (1398). بررسی نقش وتاثیر فرهنگ سازمانی بر مدیریت جهادی با تأکید بر دیدگاه حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای.فصلنامه علمی مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی دفاع ملی، دوره نهم، شماره 37: 42-7.
- کردنائیج، اسدالله (1396 ). تفكر و مدیریت استراتژیک؛ تئوری و عمل. تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
- کرمی زاده، آمنه؛ شیخ‌الاسلامی، سید محسن (1394). نقش و عملکرد برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در تحقق اهداف سند چشم‌انداز (1404) کشور. اولین همایش بین‌المللی حقوق و توسعه پایدار جامعه مدنی.
- کریم زاده؛ طاهر (1393). شاخصه‌های مدیریت جهادی از منظر مقام معظم رهبری، مجله معارف، شماره 107.
- کلهر، رضا؛ پورعلی، امید؛ قدیری نژادیان، محمد حمزه (1395). ارتباط پدافند اقتصادی و اقتصاد مقاومتی، کنفرانس پدافند غیرعامل و توسعه پایدار.
- مشهودی، مریم (1395). مدل ویژگی‌های مدیران شایسته جامعه اسلامی بر اساس بیانات امام علی (ع). هشتمین همایش ملی سیره علوی با رویکرد اقتصاد مقاومتی.
- ملک علیپور، غلامرضا؛ پورپیر، محمد (1391). تبیین مقایسه‌ای سیاست اقتصاد مقاومتی با سایر مکاتب اقتصادی. همایش ملی بررسی و تبیین اقتصاد مقاومتی.
- منتظرالقائم، اصغر؛ کشاورز، زهرا سادات (1400). تبیین منظومه فکری و تمدّنی امام علی (ع) در اِعمال آموزه امت اسلامی از منظر نهج‌البلاغه، فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، دوره نهم، شماره 34: 75-53.
- واعظی، مظفرالدین؛ حسینی بهارانچی، سید رسول؛ امیر حسینی، امیر (۱۳۸۸). بررسی ارتباط مؤلفه رفتاری مدیران آموزشی با اثربخشی دبیرستان‌های شهر تهران. مجله روان‌شناسی و علوم تربیتی، سال سی و نهم، شماره 2: 30-13.
- وحیدی، محمد؛ رستگار، عباسعلی؛ ابراهیمی، سید عباس (1398). شناسایی نگرش‌ها و ذهنیت‌های موجود در حوزه مدیریت جهادی (نمونه پژوهش: مدیران کمیته امداد امام خمینی)، مدیریت اسلامی، دوره بیست و هفتم، شماره 3:112-83.
-Frith, H. and Gleeson, K. (2004). Clothing and Embodiment: Men Managing Body Image andAppearance, Psychology of Men & Masculinity, 5 (1) p. 40