پیشبینی تابآوری بر اساس خودمهارگری، خودشناسی انسجامی، و شفقت خود در ورزشکاران
محورهای موضوعی : پژوهشنامه جامعه شناختی ورزشپرستو ویلامهر 1 * , حجت‌الله فراهانی 2
1 - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده علوم‌اجتماعی و روانشناسی،دانشگاه آزاد‌اسلامی،واحدتهران جنوب ،تهران،ایران
2 - دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
کلید واژه: تابآوری, خودمهارگری, خودشناسی انسجامی, شفقت خود, ورزشکاران,
چکیده مقاله :
مقدمه: تابآوری یکی از مهم‌ترین توانمندی‌های روانشناختی در ورزشکاران است که آن‌ها را قادر می‌سازد در شرایط بحرانی و فشارهای رقابتی عملکرد مطلوبی داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش خودمهارگری، خودشناسی انسجامی و شفقت خود در پیشبینی تابآوری ورزشکاران انجام شد. روش: این پژوهش از نوع بنیادین و با رویکرد کمی و روش توصیفی-همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری شامل دانشجویان ورزشکار دانشگاه‌های شهر تهران در سال تحصیلی 1404-1403 بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، 180 نفر (110 زن و 70 مرد) انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامه‌های تابآوری، خودمهارگری، خودشناسی انسجامی و شفقت خود جمع‌آوری و با بهره‌گیری از آمار توصیفی، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین تابآوری و متغیرهای خودمهارگری، خودشناسی انسجامی و شفقت خود رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون نیز آشکار ساخت که این سه سازه توانستند 87 درصد از واریانس تابآوری ورزشکاران را تبیین کنند. در میان متغیرهای پیش‌بین، خودمهارگری بیشترین قدرت پیشبینی را داشت. نتیجه‌گیری: یافته‌ها بیانگر آن است که تابآوری ورزشکاران به میزان قابل‌توجهی تحت تأثیر توانایی خودمهارگری، انسجام در خودشناسی و سطح شفقت نسبت به خود قرار دارد. بنابراین، تقویت این سازه‌های روانشناختی می‌تواند به‌عنوان بخشی از مداخلات آموزشی و روانی برای ارتقای تابآوری و موفقیت ورزشکاران مورد توجه قرار گیرد.
Introduction: Resilience is one of the most important psychological competencies in athletes, enabling them to perform optimally under critical conditions and competitive pressures. The present study was conducted to examine the role of self-control, integrative self-knowledge, and self-compassion in predicting athletes’ resilience. Methods: This research was fundamental in nature and employed a quantitative approach with a descriptive-correlational design. The statistical population consisted of student-athletes from universities in Tehran during the academic year 2024–2025. Using convenience sampling, 180 participants (110 women and 70 men) were selected. Data were collected through standardized questionnaires on resilience, self-control, integrative self-knowledge, and self-compassion. The data were analyzed using descriptive statistics, Pearson correlation, and multiple regression. Results: The results indicated that resilience was positively and significantly correlated with self-control, integrative self-knowledge, and self-compassion. Regression analysis further revealed that these three constructs accounted for 87% of the variance in athletes’ resilience. Among the predictors, self-control demonstrated the highest predictive power. Conclusion: he findings suggest that athletes’ resilience is substantially influenced by their capacity for self-control, coherence in self-knowledge, and levels of self-compassion. Accordingly, strengthening these psychological constructs may serve as an effective component of educational and psychological interventions aimed at enhancing resilience and athletic success.
Abdollahi, A., Talib, M. A., Yaacob, S. N., & Ismail, Z. (2015). Emotional Intelligence, Hardiness, and Smoking: Protective Factors Among Adolescents. Journal of Child & Adolescent Substance Abuse, 25(1), 11–17.
American Enterprise Institute. (2015). http://www.aei.org/publications/pubID.26987,filter.all/pub-detail.asp. Retrived in 22 August 2015.
Anderson, T. R., & Slotkin, T. A. (1975). Maturation of the adrenal medulla--IV. Effects of morphine. Biochemical pharmacology, 24(16), 1469–1474.
Boss, p (2002) .FamilystresMangment: AcontextualApproach 2nd e London: sage Publication.
Burton. Nicola W, Pakenham. Kenneth I and Brown. Wendy J (2009). Evaluating the effectiveness of psychosocial resilience training for heart health, and the added value of promoting physical activity: a cluster randomized trial of the READY program: BMC Public Health, http://www.biomedcentral.com/1471-2458/9/427.
Connor K.M; Davidson.J.R.T (2003). Development of a new Resilience Scale: The Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Journal of Depression and Anxiety 18: pp.76-82.
Conrad, S. H., LeClaire, R. J., O'Reilly, G. P., & Uzunalioglu, H. (2006). Critical national infrastructure reliability modeling and analysis. Bell Labs Technical Journal, 11(3), 57–71.
Diener, E, Lucas, R, Schimmack, U, & Helliwell, J. (2009) Well-being for Public Policy. New
Fletcher, D., & Sarkar, M. (2012). A grounded theory of psychological resilience in Olympic champions. Psychology of Sport and Exercise, 13(5), 669–678.
Grotberg, H. (2003).A Guide to Promoting Resilience in Children: Strengthening the Human Spirit. Early Childhood Development,14( 5), 573–584
Hu, T., Zhang, D., & Wang, J. (2015). A meta-analysis of the trait resilience and mental health. Personality & Individual Differences, 76, 18-27.
Inzlicht M, Aronson J, Good C & McKay L. A particular resiliency to threatening environments. Journal of Experimental Social Psychology.2006; 42: pp.323-336.
Masten, A. S, Hubbard, J. J, Gest, S. D, Tellegen, A, Garmezy, N, & Ramirez, M. (1999). Competence in the context of adversity: Pathways.
Masten, A; & Powell, J (2003).A resilience Fra me work for research, policy and practice. Edited by L Utah, pp.2-5, Available at www.Googl.com.
Paton, D. (2014). Community Resilience: Integrating Hazard Management and Community Engagement, https://publications.qld.gov.au/dataset/5b58975d-a477-4437-8a8a-b5d2811bbe29/resource/1d9a0d77-0451-40bc-bcb0-0f314ef3e4ab, RETRIVED in 24 February 2015.
Philipps, G. R. (1975). Purification and characterization of phosphodiesterase from Crotalus venom. Hoppe-Seyler's Zeitschrift für physiologische Chemie, 356(7), 1085–1096.
Power, J., Goodyear, M., Maybery, D., Reupert, A., OHanlon, B., Cuff, R., & Perlesz, A. (2015). Family resilience in families where a parent has a mental illness. Journal of Social Work, 16(1), 66–82
Shapira, E., & Nadler, H. L. (1975). Problems associated with the determination of arylsulfatase A and B using nitrocatechol sulfate substrate. Clinica chimica acta; international journal of clinical chemistry, 65(1), 1–4.
Sleijpen, M., Boeije, H. R., Kleber, R. J., & Mooren, T. (2016). Between power and powerlessness: a meta-ethnography of sources of resilience in young refugees. Ethnicity & health, 21(2), 158–180. doi:10.1080/13557858.2015.1044946
Smith, J. L., & Hollinger-Smith, L. (2015). Savoring, resilience, and psychological well-being in older adults. Aging & Mental Health, 19(3), 192-200.
Tamaoki, H., Minato, S., Takei, S., & Fujisawa, K. (1975). A clinical method for the determination of serum gamma-glutamyl transpeptidase. Clinica chimica acta; international journal of clinical chemistry, 65(1), 21–27.
Tellis, A. Bially, J. Layne, C. McPherson, M. (2006). Measuring National Power in Postindustrial Age. USA: Rand Pub.
Thetford, C., Bennett, K. M., Hodge, S., Knox, P. C., & Robinson, J. (2015). Resilience and vision impairment in older people. Journal of Aging Studies, 35, 37–48. doi:10.1016/j.jaging.2015.07.007
Thompson, S. J., Ryan, T. N., Montgomery, K. L., Lippman, A. D. P., Bender, K., & Ferguson, K. (2015). Perceptions of Resiliency and Coping: Homeless Young Adults Speak Out. Youth & Society, 48(1), 58–76.
Weinberg, R. S., & Gould, D. (2019). Foundations of sport and exercise psychology (7th ed.). Human Kinetics.
Wilner, N.J, Tone, E.B, Physical activity and stress resilience (2014).: Considering those At-Risk for developing mental health problems, Mental Health and Physical Activity, doi:10.1016/j.mhpa.2014.10.001.
Yamada, T. (1975). [Studies on extracorporeal circulation with large volume hemodilution using lactate ringer's solution and low molecular weight dextran: alterations of acid-base balance associated with intentional hemodilution (author's transl)]. [Hokkaido igaku zasshi] The Hokkaido journal of medical science, 50(2), 169–196.
Zimmerman, L., Darnell, D., Rhew, I., Lee, C., & Kaysen, D. (2015). Resilience in Community: A Social Ecological Development Model for Young Adult Sexual Minority Women. American Journal of Community Psychology, 55(1/2), 179-190.
Zust, J. (2010). A cognitive path through resiliency. New York: Hyperion
a |
Research Paper
Prediction of Resilience Based on Self-Control, Integrative Self-Knowledge, and Self-Compassion in Athletes
*Parasto Vilamehr¹, Hojjatollah Farahani2
1.M.A. in Clinical Psychology, Faculty of Social Sciences and Psychology, Islamic Azad University, Medical Sciences Branch,Tehran,Iran
A B S T R A C T: Introduction: Resilience is one of the most important psychological competencies in athletes, enabling them to perform optimally under critical conditions and competitive pressures. The present study was conducted to examine the role of self-control, integrative self-knowledge, and self-compassion in predicting athletes’ resilience. Methods: This research was fundamental in nature and employed a quantitative approach with a descriptive-correlational design. The statistical population consisted of student-athletes from universities in Tehran during the academic year 2024–2025. Using convenience sampling, 180 participants (110 women and 70 men) were selected. Data were collected through standardized questionnaires on resilience, self-control, integrative self-knowledge, and self-compassion. The data were analyzed using descriptive statistics, Pearson correlation, and multiple regression. Results: The results indicated that resilience was positively and significantly correlated with self-control, integrative self-knowledge, and self-compassion. Regression analysis further revealed that these three constructs accounted for 87% of the variance in athletes’ resilience. Among the predictors, self-control demonstrated the highest predictive power. Conclusion: he findings suggest that athletes’ resilience is substantially influenced by their capacity for self-control, coherence in self-knowledge, and levels of self-compassion. Accordingly, strengthening these psychological constructs may serve as an effective component of educational and psychological interventions aimed at enhancing resilience and athletic success. |
Received:
25 Feb 2025
Accepted:
6 Apr 2025
Available Online:
14 May 2025
Keywords: Resilience, Self-Control, Integrative Self-Knowledge, Self-Compassion, Athletes
* Corresponding Author: Parasto Vilamehr
E-mail: Parasto.Vilamehr@ gmail.com
مقاله پژوهشی:
پرستو ویلامهر1 ، حجت‌الله فراهانی2 * |
1. کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده علوم‌اجتماعی و روانشناسی،دانشگاه آزاد‌اسلامی،واحد علوم پزشکی ،تهران،ایران
2.
تاریخ دریافت: 07 اسفند 1403
تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1404
تاریخ انتشار: 25 اردیبهشت 1404
کلید واژه‌ها: تابآوری، خودمهارگری، خودشناسی انسجامی، شفقت خود، ورزشکاران |
مقدمه: تابآوری یکی از مهم‌ترین توانمندی‌های روانشناختی در ورزشکاران است که آن‌ها را قادر می‌سازد در شرایط بحرانی و فشارهای رقابتی عملکرد مطلوبی داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش خودمهارگری، خودشناسی انسجامی و شفقت خود در پیشبینی تابآوری ورزشکاران انجام شد.
روش: این پژوهش از نوع بنیادین و با رویکرد کمی و روش توصیفی-همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری شامل دانشجویان ورزشکار دانشگاه‌های شهر تهران در سال تحصیلی 1404-1403 بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، 180 نفر (110 زن و 70 مرد) انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامه‌های تابآوری، خودمهارگری، خودشناسی انسجامی و شفقت خود جمع‌آوری و با بهره‌گیری از آمار توصیفی، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین تابآوری و متغیرهای خودمهارگری، خودشناسی انسجامی و شفقت خود رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون نیز آشکار ساخت که این سه سازه توانستند 87 درصد از واریانس تابآوری ورزشکاران را تبیین کنند. در میان متغیرهای پیش‌بین، خودمهارگری بیشترین قدرت پیشبینی را داشت.
نتیجه‌گیری: یافته‌ها بیانگر آن است که تابآوری ورزشکاران به میزان قابل‌توجهی تحت تأثیر توانایی خودمهارگری، انسجام در خودشناسی و سطح شفقت نسبت به خود قرار دارد. بنابراین، تقویت این سازه‌های روانشناختی می‌تواند به‌عنوان بخشی از مداخلات آموزشی و روانی برای ارتقای تابآوری و موفقیت ورزشکاران مورد توجه قرار گیرد.
*نویسنده مسئول: پرستو ویلامهر
پست الکترونیکی: Parasto.Vilamehr@ gmail.com
مقدمه:
ورزش نه‌تنها عرصه‌ای برای نمایش توانایی‌های جسمانی، بلکه میدانی برای سنجش ظرفیت‌های روانشناختی افراد است. ورزشکاران در مسیر تمرینات سخت، رقابت‌های فشرده، ناکامی‌ها و فشارهای روانی، همواره با چالش‌هایی مواجه می‌شوند که صرفاً با توان بدنی قابل غلبه نیست (وینبرگ و گولد1، 2012). در چنین شرایطی، آنچه باعث می‌شود ورزشکار بتواند از موانع عبور کرده و به عملکرد مطلوب بازگردد، ویژگی روانشناختی تابآوری است؛ مفهومی که به توانایی سازگاری موفقیت‌آمیز با شرایط نامطلوب و بازگشت به تعادل اشاره دارد(فلچر و سارکر2، 2012).
تابآوری3 در ورزش به توانایی یک ورزشکار گفته می‌شود که بتواند به‌طور موفقیت‌آمیز شرایط نامطلوب همچون فشار تمرینات سنگین، ناکامی‌های ورزشی، آسیب‌ها یا شکست در مسابقات را پشت سر گذاشته و با آن‌ها سازگار شود و علی‌رغم مواجهه با چنین مشکلاتی، عملکرد ورزشی و روانی خود را حفظ کند (اینلچ4، 2007). کانر (2006) تابآوری را روشی برای سنجش توانایی فرد در مقابله با عوامل استرس‌زا و موقعیت‌هایی می‌داند که سلامت روان و عملکرد او را تهدید می‌کند. ورزشکاران تاب‌آور نه‌تنها از رفتارهای ناسازگار و آسیب‌زننده به خود پرهیز می‌کنند، بلکه از نظر هیجانی آرام بوده و توانایی مدیریت شرایط سخت رقابتی و فشارهای روانی محیط ورزش را دارند. باسو5 (2004) راه‌های ارتقای تابآوری را در عواملی چون سرسختی ذهنی، خودافزایی، راهبردهای مقابله‌ای سالم، خلق‌وخو و هیجان‌های مثبت می‌داند (نف6، 2011).
تابآوری در ورزش به عنوان یکی از سازه‌های اصلی شخصیت برای درک انگیزش، هیجان و رفتار ورزشکاران مفهوم‌سازی شده است و به عنوان یک سازوکار درونی اصلاح‌گر، توانایی فرد را در رویارویی با شکست‌ها و چالش‌های ورزشی افزایش می‌دهد. علاوه بر این، تابآوری صرف‌نظر از تهدیدهای بیرونی، یک ظرفیت بالقوه در تمام ورزشکاران برای رشد و تغییر محسوب می‌شود (وینر7، 2007).
ماستن (2002) نیز بر این باور است که تابآوری به معنای توانایی سازگاری مؤثر با شرایط دشوار محیطی است، که در ورزش می‌تواند شامل فشار رقابت، استرس ناشی از انتظارات مربیان و حتی شرایط غیرقابل پیشبینی مسابقات باشد (به نقل از اینلچ، 2007).
خودمهارگری در ورزش به معنای توانایی ورزشکار در تنظیم رفتار، افکار و هیجان‌ها در پاسخ به اهداف ورزشی، اولویت‌های تمرینی و تقاضاهای رقابتی است (تنجنی8 و همکاران، 2004). این فرایند به ورزشکار کمک می‌کند تا تمایلات لحظه‌ای خود را مدیریت کرده و تکانهها، احساسات و عملکردش را در مسیر اهداف ورزشی و استانداردهای حرفه‌ای کنترل و هدایت کند. به این ترتیب، خودمهارگری نقش اساسی در خودنظم‌جویی ورزشی دارد و به سازگاری بهتر ورزشکار با فشارهای محیطی و شرایط رقابتی منجر می‌شود (بامیستر9 و همکاران، 2006).
از سودمندترین سازگاری‌های روانی برای ورزشکاران، استفاده از توانایی خودمهارگری10 است، چراکه این توانایی امکان ایجاد تعادل بهینه میان خواسته‌های درونی ورزشکار و شرایط بیرونی محیط ورزش را فراهم می‌سازد. ورزشکارانی که از سطح بالاتری از خودمهارگری برخوردارند، توانایی بیشتری در مدیریت خستگی، کنترل هیجاناتی نظیر خشم یا اضطراب در جریان مسابقه و پایبندی به برنامه‌های تمرینی سخت دارند. در واقع، هنگامی که ورزشکاران قادر باشند این تناسب را ایجاد کنند، شادابی و سلامت روانی بیشتری تجربه کرده و عملکردشان ارتقا می‌یابد (تنجنی و همکاران، 2004).
قدرت خودمهارگری همچنین نقش تعیین‌کننده‌ای در کنترل اضطراب ورزشی دارد؛ چراکه کاهش موقت توانایی خودمهارگری می‌تواند منجر به افت در خودنظم‌جویی هیجان‌ها و بروز واکنش‌های نامطلوب در جریان رقابت‌های ورزشی شود.
بر اساس مفهوم‌سازی قربانی و همکاران (2003)، فرایند آگاهی از مختصات هویت را «خودشناسی11» و فرایند هماهنگی، سازماندهی و یکپارچگی اجزای هویت را «خودشناسی انسجامی12» می‌نامند. در حوزه ورزش، خودشناسی به معنای آگاهی ورزشکار از ویژگی‌های فردی، نقاط قوت و ضعف، اهداف و نقش خود در محیط ورزشی است. ورزشکارانی که از سطح بالای خودشناسی برخوردارند، بهتر می‌توانند عملکرد خود را ارزیابی کرده، اشتباهات و موفقیت‌ها را تحلیل کنند و با دیدی انتقادی اما سازنده به رشد و پیشرفت خود بپردازند.
خودشناسی انسجامی در ورزش به ورزشکار کمک می‌کند تا اجزای مختلف هویت فردی و ورزشی خود را هماهنگ ساخته و تصویری یکپارچه از خویشتن ارائه دهد. این یکپارچگی موجب می‌شود ورزشکار در شرایط پرتنش رقابتی، دچار سردرگمی یا تعارض هویتی نشود و با تمرکز و ثبات بیشتری به فعالیت ورزشی خود ادامه دهد (قربانی، 1392).
در واقع، خودشناسی انسجامی به معنای توانایی ورزشکار در درک لحظه‌ای از حالات روانی خود، تحلیل تجارب ورزشی گذشته و بهره‌گیری از آن‌ها برای هدایت بهتر رفتار در آینده است. چنین آگاهی‌ای به ورزشکار امکان می‌دهد تا طرحواره‌های پیچیده‌تر و کارآمدتری از هویت ورزشی خود بسازد، اهداف مشخص‌تری داشته باشد و در برابر چالش‌ها و فشارهای ورزشی، با انسجام روانی بیشتری واکنش نشان دهد (پورحسین، 1383).
نقش شفقت خود13 به عنوان یک تسهیل‌گر و اصلاح‌کننده فرایندهای خودنظم‌دهی در حوزه روانشناسی ورزش نیز مورد توجه قرار گرفته است. نف (2003) شفقت خود را متشکل از سه مؤلفه‌ی اصلی می‌داند: مهربانی با خود14 در برابر خودقضاوتی15، درک اشتراکات انسانی16 در برابر احساس انزوا17، و بهوشیاری18 در برابر همانندسازی فزاینده19 با افکار و هیجان‌های منفی. ترکیب این سه مؤلفه، ویژگی فردی است که از سطح بالایی از شفقت خود برخوردار است.
در ورزش، مهربانی با خود به معنای آن است که ورزشکار در مواجهه با اشتباهات فنی، ناکامی در مسابقه یا عملکرد ضعیف، به جای سرزنش شدید یا خودانتقادی، با درک و پذیرش با خود رفتار کند. مؤلفه‌ی اشتراکات انسانی یادآور می‌شود که شکست، خطا و تجربه فشار روانی بخشی طبیعی از مسیر همه ورزشکاران است و مختص یک فرد خاص نیست. این نگرش باعث می‌شود ورزشکار احساس تنهایی و انزوا را کنار گذاشته و با پذیرش واقعیت‌های مشترک ورزشی، بهتر با ناکامی‌ها کنار بیاید.
همچنین، هوشیاری یا ذهن‌آگاهی به ورزشکار کمک می‌کند تا در لحظه حال حضور داشته باشد و بدون غرق شدن در افکار منفی ناشی از شکست یا ترس از آینده، با تمرکز و آرامش بیشتری رقابت کند. فقدان شفقت خود می‌تواند سبب شود ورزشکاران هنگام مواجهه با چالش‌ها، خود را به‌طور ناخودآگاه مورد ارزیابی منفی قرار داده و این امر به کاهش اعتمادبه‌نفس، اضطراب بالا و افت عملکرد منجر شود (نف، 2009). در مقابل، ورزشکارانی که از سطح بالای شفقت خود برخوردارند، دیدگاهی واقع‌بینانه‌تر و جامع‌تر نسبت به تجارب ورزشی پیدا می‌کنند و سریع‌تر به تعادل روانی و عملکردی بازمی‌گردند.
در این پژوهش هدف آن است که تابآوری ورزشکاران بر اساس سه مؤلفه‌ی روانشناختی مهم، یعنی خودشناسی انسجامی، خودمهارگری و شفقت خود پیشبینی شود. این رویکرد می‌تواند به شناسایی عوامل کلیدی در ارتقای سازگاری روانی و بهبود عملکرد ورزشی منجر شود.
روش:
این پژوهش برحسب هدف در دسته پژوهش های بنیادین قرار می گیرد. نحوه گردآوری اطلاعات پیمایشی (مقطعی پرسشنامهای) است. در این روش وضعیت و موقعیتی که مربوط به زمان حال مورد پژوهش قرار میگیرد. از نظر روش شناسی کمی است که در قالب روش توصیفی همبستگی انجام می گیرد.
جامعه‌آماری
جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانشجویان ورزشکار دانشگاه‌های شهر تهران در سال تحصیلی 1404-1403 می‌باشد. منظور از «دانشجویان ورزشکار»، دانشجویانی هستند که به‌طور مستمر در رشته‌های مختلف ورزشی فعالیت دارند و حداقل دارای یکی از شرایط زیر باشند:
1. عضویت رسمی در تیم‌های ورزشی دانشگاه یا باشگاه‌های معتبر؛
2. شرکت در رقابت‌های رسمی دانشجویی، استانی یا ملی در دو سال اخیر؛
3. برنامه‌ی تمرینی منظم حداقل سه جلسه در هفته، با تأیید مربی یا نهاد ورزشی مربوطه.
این معیارها به منظور تضمین ویژگی‌های خاص روانشناختی و سبک زندگی ورزشکارانه در نمونه پژوهش تعیین شده‌اند.
نمونه و جمع‌آوری دادهها
در این پژوهش، برای نمونه‌گیری از روش در دسترس استفاده شد. با توجه به حجم جامعه و به منظور افزایش اعتبار بیرونی یافته‌ها، تعداد 180 دانشجوی ورزشکار به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه‌ها به صورت حضوری و آنلاین میان دانشجویان ورزشکار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات توزیع شد تا امکان دسترسی گسترده‌تر به جامعه هدف فراهم گردد.
ابزار پژوهش:
مقیاس خودشناسی انسجامی20:(ISK) مقیاس خودشناسی انسجامی توسط قربانی و همکاران (2008) ساخته شده و شامل 12 ماده است. پاسخ‌دهندگان به هر ماده بر اساس یک مقیاس لیکرت پنج‌درجه‌ای پاسخ می‌دهند، به گونه‌ای که «عمدتاً نادرست» نمره 1 و «عمدتاً درست» نمره 5 دریافت می‌کند. مواد شماره 1، 2، 4، 5، 7، 8، 10، 11 و 12 به دلیل منفی بودن جهت ماده نسبت به خودشناسی انسجامی، به شیوه معکوس نمره‌گذاری می‌شوند؛ در این مواد، پاسخ «عمدتاً درست» نمره 1 و پاسخ «عمدتاً نادرست» نمره 5 دریافت می‌کند.
پس از نمره‌گذاری، نمرات هر ماده جمع زده می‌شود تا نمره خام خودشناسی انسجامی فرد به دست آید. در این مقیاس، نمره خام می‌تواند بین 12 تا 60 باشد. برای به دست آوردن نمره میانگین، نمره خام تقسیم بر تعداد سوالات می‌شود؛ بنابراین حداکثر نمره 5 و حداقل نمره 1 است و هرچه نمره به 5 نزدیکتر باشد، نشاندهنده سطح بالاتر خودشناسی انسجامی فرد است.
قربانی و همکاران (2008) پایایی مقیاس را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ گزارش کرده‌اند؛ در نمونه‌های ایرانی، ضریب آلفا در نمونه اول 82/0، نمونه دوم 81/0 و نمونه سوم 81/0 بوده است و در نمونه‌های آمریکایی، ضریب آلفا به ترتیب 78/0، 78/0 و 74/0 گزارش شده است. همچنین، اعتبار همگرا، ملاک، افتراقی و افزایشی این مقیاس نیز تأیید شده است (قربانی و مهری، 1391).
تحقیقات قبلی نشان داده‌اند که خودشناسی انسجامی در پیشبینی سلامت روان، نسبت به پنج عامل بزرگ شخصیت، دارای روایی افزایشی است و حتی فراتر از عوامل شخصیتی، توانایی تبیین سلامت روان را دارد (قربانی و طاهباز، 1390).
مقیاس خودمهارگری21 - فرم کوتاه (SCS): مقیاس خودمهارگری توسط تنجی و همکاران (2004) ساخته شده است. درابتدا این مقیاس شامل 93 ماده بودهاست که همگی حوزههاي شکست خودکنترلی بهویژه کنترل بر افکار، هیجانات، تکانهها، تنظیم عملکرد و کنارگذاشتن عادات را دربر میگرفت. از میان این 93 ماده در نهایت 36 ماده که بالاترین همبستگی را با نمره کل آزمون کسب کرده بودند به عنوان مقیاس خودمهارگري انتخاب شدند. نتیجه تحلیل عاملی ، وجود 5 عامل را در این مقیاس نشان داده است: انضباط شخصی ، گرایش به اعمال هدفمند و غیرتکانشی، عادات سالم، خودتنظیمی به منظور حفظ اخلاق شغلی، قابلیت اعتماد (قربانی و طاهباز، 1390).
فرم کوتاه این مقیاس شامل 13 ماده که در پژوهش حاضر مورد استفاده قرار گرفته شده است و پاسخ دهندگان در طیف لیکرت 5 درجه ای (1= اصلا، 5= بسیار زیاد) به آن پاسخ می دهند. ماده های 2، 3، 4، 5، 7، 9، 10، 12، 13 بصورت معکوس نمره گذاری می شوند. بالاترین نمره خام این مقیاس 65، و کم ترین نمره 13 است و برای بدست آوردن نمره نهایی، اعداد تقسیم بر تعداد سوالات می شود و در نهایت، حداکثر نمره کلی در این مقیاس 5 و حداقل نمره 1 است و هر چقدر عدد بدست آمده به 5 نزدیکتر باشد، فرد از میزان خودمهارگری بیشتری برخوردار است. فرم خلاصه مقیاس خودمهارگری با مقیاس کامل خودمهارگری 92 درصد تا 93درصد بوده است (تنگنی، بامیستر، بون، 2004). همسانی درونی این مقیاس در دو مطالعه جداگاه به ترتیب 83/0 و 89/ گزارش شده است. همچنین پایایی آزمون و بازآزمون این مقیاس 87/0 به دست آمده است. اعتبار درونی این مقیاس در پژوهش قربانی، واتسون، رضازاده، و کانینگهام (2010) 80/0 گزارش شده است (قربانی و مهری، 1391).
مقیاس شفقت خود22 - فرم کوتاه (SCS): مقیاس شفقت خود (ریس، پامیر، نف، ونگاچت، 2011) شامل سه عامل اصلی مهربانی با خود دربرابر قضاوت درمورد خود، احساس مشترکات انسانی در مقابل انزوا، و بهوشیاری در مقابل همانندسازی افراطی است. فرم بلند این مقیاس شامل 24 ماده و فرم کوتاه آن شامل 12 ماده است که پاسخ دهندگان می بایست در طیف لیکرت 5 درجهای (1= تقریبا هرگز، 5= تقریبا همیشه) به عبارات پاسخ دهند. ماده های مهربانی با خود دربرابر قضاوت درمورد خود، ماده های احساس مشترکات انسانی در مقابل انزوا، و ماده های مربوط به و بهوشیاری در مقابل همانندسازی افراطی است.
ریس و همکاران (2011) در مطالعه خود همسانی درونی مقیاس را 86/0 گزارش دادند. (قربانی و مهری، 1391). براساس سنجش کفایت آزمون شفقت خود در ایران، آلفای کرونباخ این آزمون 86/0 گزارش شد (خسروی و همکاران، 1392).
روش تجزیه و تحلیل
در این پژوهش با کمک نرم افزار لیزرل از دو روش آماری استفاده خواهد شد. آمار توصیفی که به بررسی نما، میانه، میانگین، واریانس، انحراف معیار می پردازد و در مبحث آمار استنباطی با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه 23 و یا در صورت لزوم تحلیل مسیر استفاده می شود.
کند 320 و کمترین نمره 64 است. کسب نمره نزدیک به 320 نشان دهنده سطح بالای قدرت نفس و کسب نمره نزدیک به 64 نشان دهنده قدرت نفس پایین است. امتیاز هر یک از خرده مقیاس‌ها با جمع امتیاز سؤالات هر یک از خرده مقیاس‌ها به دست می‌آید.
مارک استروم و دیگران (1997) به عنوان سازندگان این پرسشنامه، روایی و پایایی این پرسشنامه را بررسی کردند. آن‌ها روایی صوری، محتوا و ساختار این پرسشنامه را تأیید کردند و همچنین برای بررسی پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ آن را 68/0 گزارش کردند. الطافی (1388) نیز آلفای کرونباخ پرسشنامه را در نمونه ایرانی 91/0 و پایایی دو نیمه مقیاس را 77/0 گزارش کرده است.
یافته‌ها:
این بخش نخست به آمار توصیفی، که در آن دادههای پژوهش با استفاده از شاخصهای مرکزی و پراکندگی تشریح میگردند، و سپس به آمار استنباطی می‌پردازیم. پس از بررسی توزیع دادهها و معنیداری روابط، فرضیههای پژوهش مورد بررسی قرار میگیرند.
توصیف داده ها
به منظور آشنايي بيشتر با ماهيت متغيرهای پژوهش لازم است قبل از تحليل دادهها به توصيف آن پرداخته شود چراكه توصيف آماري دادهها مقدم بر استنباط آماري است و به تشخيص الگوهاي حاكم بر داده ها كمك ميكند.
[1] . Weinberg, R. S., & Gould, D
[2] . Fletcher, D., & Sarkar, M
[3] . resilience
[4] . Inzlich, m
[5] . Basu, d.
[6] . Neff, L
[7] . Winer,n
[8] . Tangney, j
[9] . Baumeister, r
[10] . Self Control
[11] . Self-knowledge
[12] . intergrade Self-knowledge (ISK)
[13] . Self-Compassion
[14] . self-Kindness
[15] . self-Judgment
[16] . common Humanity
[17] . isolation
[18] . mindfulness
[19] . over-Identification
[20] Integrative Self-Knowledge (ISK)
[21] Self-Control Scale (SCS)
[22] Self-Compassion Scale (SCS)
[23] Multiple Regression
جدول 1: اطلاعات جمعیت شناختی مربوط به سن
گروه سنی | فروانی | درصد |
30-20 | 100 | 56/55 |
40-31 | 80 | 44/44 |
کل | 180 | 100 |
در جدول1 توزیع فراوانی گروه سنی نمونه آماری ارائه گردیده است.
جدول2: اطلاعات جمعیت شناختی مربوط به وضعیت تحصیلی
تحصیلات | فروانی | درصد |
کارشناسی | 110 | 11/61 |
کارشناسی ارشد | 70 | 89/38 |
کل | 180 | 100 |
در جدول 2 توزیع فراوانی تحصیلات نمونه آماری ارائه گردیده است؛ همان طور که ملاحظه می شود نمونه آماری شامل دو سطح تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد می باشد.
جدول3: اطلاعات جمعیت شناختی مربوط به جنسیت
جنسیت | فروانی | درصد |
زن | 110 | 11/61 |
مرد | 70 | 89/38 |
کل | 60 | 100 |
در جدول 3 توزیع فراوانی جنسیت نمونه آماری ارائه گردیده است.
جدول4. ویژگی‌های ورزشی افراد
ویژگی ورزشی | سطح/نوع فعالیت | زنان | مردان | جمع کل |
| بسکتبال | 25(22.7%) | 18(26.8%) | 43(23.9%) |
نوع ورزش | والیبال | 30(27.3%) | 20(28.6%) | 50(27.8%) |
| شنا | 55(50.%) | 32(45.7%) | 87(48.3%) |
سابقه | زیر 2 سال | 15(13.6%) | 10(14.3%) | 25(13.9%) |
فعالیت | 2 تا 5 سال | 60(54.5%) | 35(50. %) | 95(52.8%) |
ورزشی | بالای 5 سال | 35(31.8%) | 25(35.7%) | 60(33.3%) |
وضعیت عضویت | عضو تیم دانشگاه | 40(36.4%) | 30(42.9%) | 70(38.9%) |
ورزشی | عضو باشگاه ورزشی خارج از دانشگاه | 70(63.6%) | 40(57.4%) | 110(61.1%) |
دفعات |
| 15(13.6%) | 12(17.1%) | 27(15%) |
تمرین |
| 60(54.5%) | 30(42.9%) | 90(50 %) |
در هفته | 5 جلسه و بیشتر | 35(31.8%) | 28(40 %) | 63(35 %) |
توزیع ویژگی‌های ورزشی نمونه پژوهش شامل 180 دانشجوی ورزشکار (110 زن و 70 مرد) نشان می‌دهد که بیشترین فراوانی مربوط به ورزش‌های شنا و والیبال بوده است. همچنین، بخش عمده‌ای از شرکت‌کنندگان دارای سابقه ورزشی بین 2 تا 5 سال بوده‌اند. بررسی دفعات تمرین نشان داد که اغلب دانشجویان حداقل سه جلسه تمرین در هفته داشته‌اند. علاوه بر این، تعداد دانشجویانی که عضو باشگاه‌های خارج از دانشگاه بودند، بیش از اعضای تیم‌های دانشگاهی گزارش شده است.
جدول 5. شاخصهای توصیفی
متغيرها | ميانگين | انحراف استاندارد | کجي | کشيدگي |
تاب آوری | 35 / 62 | 97/11 | 43/0 ـ | 28 / 0 ـ |
خودمهارگری | 94 / 43 | 83/6 | 32/0 ـ | 05 / 0 ـ |
خودشناسی انسجامی | 70 / 40 | 06/6 | 30/0- | 09 / 0 ـ |
مهربانی با خود | 29 / 16 | 67/3 | 37/0- | 12/0- |
قضاوت نسبت به خود | 64 / 12 | 75/2 | 58/0 | 17 / 0 |
حس مشترک انسانی | 62 / 15 | 71/2 | 42/0 ـ | 10/0 - |
انزوا | 6 / 14 | 74/2 | 14/0 | 26 / 0- |
بهوشیاری | 79/15 | 09/2 | 35/0- | 05/0 |
پیش همانندسازی | 57/2 | 53/0 | 06/0 | 20/0 |
جدول 5، شاخص های توصیفی میانگین، انحراف استاندارد،كجي و كشيدگي در دادههاي پژوهش حاضر را نشان ميدهد، با توجه به اینکه مقدار کجی و کشیدگی در هر یک از متغیرها بین2 ± است، بنابراین توزیع نمرات متغیرهای پژوهش نرمال است.
يافتههاي استنباطي
ابتدا به منظور بررسی رابطه بین متغیرهای پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
جدول 6. ضرايب همبستگي متغيرهاي مورد مطالعه
9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | متغيرها |
|
|
|
|
|
|
|
| 1 | تاب آوری |
|
|
|
|
|
|
| 1 | ** 70/0 | خودمهارگری |
|
|
|
|
|
| 1 | ** 56/0 | ** 90/0 | خودشناسی انسجامی |
|
|
|
|
| 1 | ** 44/0 | ** 49/0 | ** 52/0 | مهربانی با خود |
|
|
|
| 1 | ** 39/0- | ** 48/0 ـ | ** 60/0 ـ | ** 59/0- | قضاوت نسبت به خود |
|
|
| 1 | ** 28/0 ـ | ** 37/0 | ** 39/0 | ** 72/0 | ** 48/0 | حس مشترک انسانی |
|
| 1 | ** 38/0- | ** 51/0 | ** 48/0 ـ | ** 47/0- | ** 80/0- | ** 58/0 ـ | انزوا |
| 1 | ** 48/0- | ** 35/0 | ** 47/0 ـ | ** 28/0 | ** 36/0 | ** 70/0 | ** 46/0 | بهوشیاری |
1 | * 11/0- | ** 25/0 | * 12/0- | ** 35/0 | ** 26/0 ـ | ** 19/0- | ** 21/0- | ** 25/0 ـ | پیش همانندسازی |
سؤال پژوهش: آيا تاب آوری بر اساس خودشناسي انسجامي، خودمهارگری و شفقت خود قابل پيش بيني است؟
جدول 7. خلاصه مدل رگرسيون تاب آوری بر اساس خودشناسی انسجامی، خودمهارگری و شفقت خود
sig | F | SE | تعدیل شده R2 | R2 | شاخص آماري |
001/0 | 53/16 | 40/4 | 87/0 | 93/0 | مقدار |
نتایج به دست‌آمده از جدول 7 نشان می دهد که ضریب تعیین تعدیل شده برابر با 87/0 است، یعنی حدود 87 درصد از واریانس تاب آوری از طریق خودشناسی انسجامی، خودمهارگری و شفقت خود تبیین شده است و بقیه متعلق به دیگر متغیرهایی است.
جدول8. ضرایب مدل رگرسيون تاب آوری بر اساس خودشناسی انسجامی، خودمهارگری و شفقت خود
| B | خطای استاندارد | Beta | T | Sig | ||
عرض از مبدا | 86/0 | 19/0 | - | 59/4 | 001/0 | ||
خودمهارگری | 23/0 | 11/0 | 25/0 | 23/5 | 001/0 | ||
خودشناسی انسجامی | 23/0 | 09/0 | 24/0 | 57/4 | 001/0 | ||
مهربانی با خود | 14/0 | 13/0 | 11/0 | 26/3 | 009/0 | ||
قضاوت نسبت به خود | 18/0- | 21/0 | 20/0- | 03/3- | 001/0 | ||
حس مشترک انسانی | 11/0 | 13/0 | 15/0 | 68/2 | 007/0 | ||
انزوا | 09/0 | 16/0 | 07/0 | 86/1- | 058/0 | ||
بهشیاری | 12/0 | 15/0 | 10/0 | 18/2 | 02/0 | ||
پیش همانندسازی | 24/0- | 26/0 | 27/0- | 68/4- | 001/0 | ||
نتایج جدول 8 نشاندهنده ضرایب مدل رگرسيون تاب آوری بر اساس نمرات خودشناسی انسجامی، خودمهارگری و شفقت خود و معناداری آنهاست. با توجه به اینکه مقدار معناداری کمتر از 05/. است، تمامی متغیرهای پیش بینی کننده بجز انزوا قادر به پیشبینی تاب آوری هستند. در بین متغیرهای پیش بینی کننده متغیر پیش همانندی با مقدار بتا 27/0 و بهوشیاری با مقدار بتا 10/0 بیشترین و کمترین قدرت پیشبینی را داراست.
بحث و نتیجه‌گیری:
نتایج پژوهش نشان داد که تابآوری ورزشکاران با سه سازه روانشناختی شامل خودمهارگری، خودشناسی انسجامی و شفقت خود قابل پیشبینی است. بررسی توان پیشبینی تابآوری براساس خودمهارگری نشان داد، خودمهارگری به ورزشکاران این امکان را می‌دهد که رفتار خود را کنترل و سازماندهی کنند و در شرایط بحرانی تصمیمات درست اتخاذ نمایند. به عبارت دیگر، ورزشکاران خودمهارگر قادرند ابتدا شرایط را ارزیابی کرده، واکنش‌های هیجانی فوری خود را کنترل کرده و با رفتار سازگارانه بر محیط خود تأثیر مثبت بگذارند.
این یافته‌ها با مطالعات قبلی بامیستر (2009) همسو است و تأکید می‌کند که خودمهارگری به عنوان یک مولفه کلیدی در حل مسأله و مدیریت شرایط فشارزا عمل می‌کند. از این منظر، ورزشکارانی که توانایی خودمهارگری بالایی دارند، می‌توانند عملکرد خود را در مسابقات، تمرینات سنگین و موقعیت‌های استرس‌زا بهینه کنند و تابآوری بالاتری از خود نشان دهند.
خودمهارگری از سازه‌های مهم خودنظم‌جویی است و نقش کلیدی در تابآوری ورزشکاران دارد. ورزشکاران خودنظم‌جو قادرند رفتار خود را برنامه‌ریزی و بازبینی کنند، اهداف کوتاه‌مدت را به تأخیر بیندازند و با انعطاف‌پذیری، تصمیمات سازگارانه برای دستیابی به اهداف بلندمدت اتخاذ نمایند. خودمهارگری به آن‌ها امکان می‌دهد که در موقعیت‌های چالش‌برانگیز، رفتار خود را کنترل کرده و واکنش‌های نامتناسب با شرایط را کاهش دهند. به این ترتیب، ورزشکاران خودمهارگر می‌توانند با دقت بیشتر شرایط را ارزیابی و اقدامات مناسب برای مدیریت موقعیت را اجرا کنند، که این ویژگی پیش‌نیاز تابآوری و سازگاری مؤثر در محیط ورزشی است.
قابل توجه است که پیش‌شرط تابآوری ورزشکاران، سازگاری با شرایط است و انعطاف‌پذیری آن‌ها این امکان را می‌دهد که چالش‌ها را کنترل، مدیریت و حل کنند. یافته‌های پژوهش نشان داد که خودمهارگری قدرتمندترین پیش‌بینی‌کننده تابآوری است، زیرا ورزشکاران با توانایی بازبینی و ارزیابی رفتار و پیامدهای آن، برنامه‌ریزی مؤثر برای دستیابی به اهداف آینده را انجام می‌دهند. این توانمندی، امکان مدیریت مسائل در شرایط نامطلوب و ارتقای عملکرد ورزشی را فراهم می‌سازد.
برای درک بهتر ارتباط خودمهارگری و تابآوری ورزشکاران، لازم است مفهوم تکانشگری بررسی شود. تکانشگری به رفتارهای بدون فکر و بدون ارزیابی پیامدهای احتمالی اشاره دارد. ورزشکاران تکانشی توانایی کافی برای ارزیابی تأثیر رفتار خود بر شرایط و حل مسئله را ندارند و در موقعیت‌های بحرانی این ناتوانی برجسته‌تر می‌شود. آن‌ها معمولاً برای کاهش فوری تنش، بدون تفکر عمل می‌کنند که گاه اوضاع را وخیم‌تر می‌کند. یافته‌های پژوهش‌های دریدر (2009) و فرانکن و موری (2010) نشان می‌دهد که خودمهارگری ظرفیت ورزشکاران برای مشاهده و کنترل رفتار خود و مبانی حل مسئله در شرایط فشارزا را تقویت می‌کند و این امر توانایی تابآوری آن‌ها را افزایش می‌دهد.
پس از بررسی نقش خودمهارگری، توان پیشبینی تابآوری ورزشکاران براساس خودشناسی انسجامی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که خودشناسی انسجامی با پیش‌بینی‌کننده مهمی برای تابآوری است. این سازه به ورزشکاران امکان می‌دهد تجارب گذشته، شرایط فعلی و اهداف آینده را تحلیل کنند و با مقایسه تجربه‌های قبلی با وضعیت کنونی، تصمیمات بهینه و رفتارهای سازگارانه در موقعیت‌های چالش‌برانگیز اتخاذ نمایند.
سازه خودشناسی انسجامی شامل دو مؤلفه‌ی تجربی و تأملی است. مؤلفه تجربی به ورزشکاران کمک می‌کند که از تجارب خود آگاه باشند و دقیقا دریابند چه رخدادهایی در درون و بیرون آن‌ها اتفاق می‌افتد. مؤلفه تأملی امکان بهره‌گیری از تجارب گذشته برای تصمیم‌گیری بهتر در شرایط فعلی و آینده را فراهم می‌کند. این توانایی، پیش‌نیاز تابآوری ورزشکاران است؛ یعنی آن‌ها ابتدا باید شرایط رخ‌داده و واکنش‌های گذشته خود را تحلیل کنند تا بتوانند در موقعیت‌های بحرانی، تصمیمات سازگارانه و مؤثر بگیرند. این فرآیند با مفهوم میکروژن ورنر همسو است؛ جایی که تجربه‌های موفق قبلی الگویی برای حل مسأله و تابآوری پایدار در شرایط جدید فراهم می‌کنند.
در شرایط بحرانی و رخدادهای ناگوار، ورزشکاران نیازمند مجموعه‌ای از واکنش‌های بهنجار و سازگارانه هستند که شامل درک وضعیت جاری، آگاهی از واکنش‌های گذشته، حل مسئله و سازگاری است. خودشناسی انسجامی به آن‌ها این امکان را می‌دهد که ابتدا شرایط رخ‌داده را به‌خوبی درک کنند، سپس احساسات خود را کنترل و بهترین واکنش را برای مدیریت وضعیت اتخاذ نمایند. یافته‌های پژوهش‌های قربانی، کانیگهام و واتسون (2015) نیز نشان داده است که خودشناسی انسجامی در توانمندی ورزشکاران برای حل مسئله و کنار آمدن با شرایط بحرانی نقش مؤثری دارد.
همچنین، شفقت خود به ورزشکاران کمک می‌کند که با خود مهربان باشند و رفتار و روان خود را در برابر فشارهای ناشی از شرایط نامطلوب آسیب‌پذیر نسازند. مؤلفه‌هایی مانند بهوشیاری به فرد امکان می‌دهند موقعیت را به‌طور دقیق مشاهده کند و با فاصله‌گیری مناسب، نظارت فعال بر رفتار خود داشته باشد. این فرآیند، کنترل رفتار و ایجاد شرایط بهینه را ممکن می‌سازد. در مقابل، همانندسازی بیش از حد می‌تواند منجر به تمرکز صرف بر هیجانات منفی و افزایش استرس شود. بدین ترتیب، شفقت خود از طریق افزایش بهوشیاری، اضطراب ورزشکاران را کاهش داده و کیفیت تابآوری آن‌ها را بهبود می‌بخشد. این نتایج با پژوهش‌های نف و پاتریک (2007) و گیلبرت (2006) همسو است.
در مجموع، یافته‌های این پژوهش نشان داد که خودمهارگری، خودشناسی انسجامی و شفقت خود همگی پیش‌بینی‌کننده‌های مهم تابآوری ورزشکاران هستند. این نتایج تأکید می‌کنند که ورزشکاران با تقویت مهارت‌های خودنظم‌جویی، آگاهی از تجارب گذشته و تمرین مهربانی نسبت به خود، می‌توانند در مواجهه با چالش‌ها و شرایط بحرانی عملکرد روانی و رفتاری بهتری داشته باشند. بنابراین، ارتقای این سازه‌های روانشناختی می‌تواند بخشی از برنامه‌های آموزشی و روانشناختی برای بهبود تابآوری و موفقیت در محیط‌های ورزشی باشد.
پیشنهادات
1. برنامه‌های آموزشی و تمرینی: توصیه می‌شود مربیان و روانشناسان ورزشی، برنامه‌هایی طراحی کنند که خودمهارگری و خودنظم‌جویی ورزشکاران را تقویت کند، زیرا این مهارت‌ها به‌طور مستقیم توانایی تابآوری و مدیریت شرایط بحرانی را افزایش می‌دهند.
2. کارگاه‌های خودشناسی انسجامی: ایجاد کارگاه‌ها و جلسات مشاوره‌ای برای ورزشکاران جهت افزایش آگاهی از تجارب گذشته و تحلیل رفتارهای خود می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر در موقعیت‌های چالش‌برانگیز کمک کند.
3. تقویت شفقت خود: تمرین مهربانی با خود، بهوشیاری و کاهش همانندسازی منفی، به ورزشکاران کمک می‌کند تا اضطراب کمتری در شرایط فشارزا تجربه کنند و واکنش‌های سازگارانه‌تری داشته باشند.
4. پژوهش‌های تکمیلی: پیشنهاد می‌شود تحقیقات آینده با نمونه‌های بزرگتر و ورزشکاران حرفه‌ای در رشته‌های مختلف، روابط سازه‌های روانشناختی و تابآوری را به‌طور عمیق‌تر بررسی کنند.
5. ادغام با برنامه‌های روانشناختی ورزشی: نتایج این پژوهش می‌تواند به طراحی برنامه‌های جامع روانشناختی و مهارتی در ورزشگاه‌ها و باشگاه‌ها کمک کند تا تابآوری ورزشکاران بهبود یابد و عملکرد کلی آن‌ها در رقابت‌ها افزایش پیدا کند.
ملاحظات اخلاقی:
پیروی از اصول اخلاقی پژوهش:
تمامی اصول اخلاقی در این پژوهش رعایت شده است.
حامی مالی:
این تحقیق هیچ گونه کمک مالی از سازمان، ارگان یا دانشگاهی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان:
تمامي نويسندگان در تمامي مراحل مشاركت داشتند.
تعارض منافع:
بنابر اظهار نویسندگان تعارض منافع ندارد.
References:
Abdollahi, A., Talib, M. A., Yaacob, S. N., & Ismail, Z. (2015). Emotional Intelligence, Hardiness, and Smoking: Protective Factors Among Adolescents. Journal of Child & Adolescent Substance Abuse, 25(1), 11–17.
American Enterprise Institute. (2015). http://www.aei.org/publications/pubID.26987,filter.all/pub-detail.asp. Retrived in 22 August 2015.
Anderson, T. R., & Slotkin, T. A. (1975). Maturation of the adrenal medulla--IV. Effects of morphine. Biochemical pharmacology, 24(16), 1469–1474.
Boss, p (2002) .FamilystresMangment: AcontextualApproach 2nd e London: sage Publication.
Burton. Nicola W, Pakenham. Kenneth I and Brown. Wendy J (2009). Evaluating the effectiveness of psychosocial resilience training for heart health, and the added value of promoting physical activity: a cluster randomized trial of the READY program: BMC Public Health, http://www.biomedcentral.com/1471-2458/9/427.
Connor K.M; Davidson.J.R.T (2003). Development of a new Resilience Scale: The Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Journal of Depression and Anxiety 18: pp.76-82.
Conrad, S. H., LeClaire, R. J., O'Reilly, G. P., & Uzunalioglu, H. (2006). Critical national infrastructure reliability modeling and analysis. Bell Labs Technical Journal, 11(3), 57–71.
Diener, E, Lucas, R, Schimmack, U, & Helliwell, J. (2009) Well-being for Public Policy. New
Fletcher, D., & Sarkar, M. (2012). A grounded theory of psychological resilience in Olympic champions. Psychology of Sport and Exercise, 13(5), 669–678.
Grotberg, H. (2003).A Guide to Promoting Resilience in Children: Strengthening the Human Spirit. Early Childhood Development,14( 5), 573–584
Hu, T., Zhang, D., & Wang, J. (2015). A meta-analysis of the trait resilience and mental health. Personality & Individual Differences, 76, 18-27.
Inzlicht M, Aronson J, Good C & McKay L. A particular resiliency to threatening environments. Journal of Experimental Social Psychology.2006; 42: pp.323-336.
Masten, A. S, Hubbard, J. J, Gest, S. D, Tellegen, A, Garmezy, N, & Ramirez, M. (1999). Competence in the context of adversity: Pathways.
Masten, A; & Powell, J (2003).A resilience Fra me work for research, policy and practice. Edited by L Utah, pp.2-5, Available at www.Googl.com.
Paton, D. (2014). Community Resilience: Integrating Hazard Management and Community Engagement, https://publications.qld.gov.au/dataset/5b58975d-a477-4437-8a8a-b5d2811bbe29/resource/1d9a0d77-0451-40bc-bcb0-0f314ef3e4ab, RETRIVED in 24 February 2015.
Philipps, G. R. (1975). Purification and characterization of phosphodiesterase from Crotalus venom. Hoppe-Seyler's Zeitschrift für physiologische Chemie, 356(7), 1085–1096.
Power, J., Goodyear, M., Maybery, D., Reupert, A., OHanlon, B., Cuff, R., & Perlesz, A. (2015). Family resilience in families where a parent has a mental illness. Journal of Social Work, 16(1), 66–82
Shapira, E., & Nadler, H. L. (1975). Problems associated with the determination of arylsulfatase A and B using nitrocatechol sulfate substrate. Clinica chimica acta; international journal of clinical chemistry, 65(1), 1–4.
Sleijpen, M., Boeije, H. R., Kleber, R. J., & Mooren, T. (2016). Between power and powerlessness: a meta-ethnography of sources of resilience in young refugees. Ethnicity & health, 21(2), 158–180. doi:10.1080/13557858.2015.1044946
Smith, J. L., & Hollinger-Smith, L. (2015). Savoring, resilience, and psychological well-being in older adults. Aging & Mental Health, 19(3), 192-200.
Tamaoki, H., Minato, S., Takei, S., & Fujisawa, K. (1975). A clinical method for the determination of serum gamma-glutamyl transpeptidase. Clinica chimica acta; international journal of clinical chemistry, 65(1), 21–27.
Tellis, A. Bially, J. Layne, C. McPherson, M. (2006). Measuring National Power in Postindustrial Age. USA: Rand Pub.
Thetford, C., Bennett, K. M., Hodge, S., Knox, P. C., & Robinson, J. (2015). Resilience and vision impairment in older people. Journal of Aging Studies, 35, 37–48. doi:10.1016/j.jaging.2015.07.007
Thompson, S. J., Ryan, T. N., Montgomery, K. L., Lippman, A. D. P., Bender, K., & Ferguson, K. (2015). Perceptions of Resiliency and Coping: Homeless Young Adults Speak Out. Youth & Society, 48(1), 58–76.
Weinberg, R. S., & Gould, D. (2019). Foundations of sport and exercise psychology (7th ed.). Human Kinetics.
Wilner, N.J, Tone, E.B, Physical activity and stress resilience (2014).: Considering those At-Risk for developing mental health problems, Mental Health and Physical Activity, doi:10.1016/j.mhpa.2014.10.001.
Yamada, T. (1975). [Studies on extracorporeal circulation with large volume hemodilution using lactate ringer's solution and low molecular weight dextran: alterations of acid-base balance associated with intentional hemodilution (author's transl)]. [Hokkaido igaku zasshi] The Hokkaido journal of medical science, 50(2), 169–196.
Zimmerman, L., Darnell, D., Rhew, I., Lee, C., & Kaysen, D. (2015). Resilience in Community: A Social Ecological Development Model for Young Adult Sexual Minority Women. American Journal of Community Psychology, 55(1/2), 179-190.
Zust, J. (2010). A cognitive path through resiliency. New York: Hyperion