رابطه احساس ارزشمندی و انعطاف پذیری کنشی با اضطراب رقابتی در بازیکنان فوتبال

محورهای موضوعی : پژوهشنامه جامعه شناختی ورزش

الهام موسوی ^{1 *} , محمدرضا خسروی ²

1 - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران
2 - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران

تاریخ دریافت : 1404/01/10 تاریخ پذیرش : 1404/02/01 تاریخ انتشار : 1404/04/17

کلید واژه: احساس ارزشمندی, انعطاف پذیری کنشی, اضطراب رقابتی, بازیکنان فوتبال,

چکیده مقاله :

مقدمه : هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه احساس ارزشمندی و انعطاف پذیری کنشی با اضطراب رقابتی در بازیکنان فوتبال است. روش: روش پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) و طرح از نظر ماهیت جزء تحقیقات همبستگی بود. جامعه آماري اين پژوهش را کلیه پسران فوتبالیست 10 تا 12 ساله آکادمی فوتبال هوادار شهر تهران در بهار 1404 تشکیل دادند که 150 نفر فوتبال آموز دارد. از میان جامعه آماری، بر اساس جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده (به قیدقرعه و براساس لیست اسامی)، نمونه¬ای به حجم 108 نفر انتخاب شدند و به سه پرسشنامه انعطاف پذیری کنشی مرل (2010)، پرسشنامه احساس ارزشمندی کراکر و همکاران (2003) و پرسشنامه اضطراب حالتی-رقابتی مارتنز و همکاران (1990) پاسخ دادند. به منظور توصیف داده‌های این پژوهش از شاخص‌های آمار توصیفی (مانند ميانگين و واريانس) و برای تحلیل از شاخص‌های آمار استنباطي مانند ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. داده‌ها به کمک نرم‌افزار SPSS22 تحلیل شد. یافته‌ها : نتایج حاکی از این بود که انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی پیش¬بینی کننده اضطراب رقابتی در کودکان فوتبالیست می¬باشند و انعطاف پذیری کنشی سهم بیشتری در این زمینه دارد. همچنین نتایج نشان داد که انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی رابطه منفی و معناداری با اضطراب رقابتی در در کودکان فوتبالیست دارد. نتیجه‌گیری: بنابراین هر چه انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی در کودکان فوتبالیست بیشتر باشد، اضطراب رقابتی در آنها کمتر خواهد بود. وجود انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی در کودکان فوتبالیست منجر به پیش¬بینی اضطراب رقابتی در آنها می¬شود.

چکیده انگلیسی:

Introduction: The aim of this study is to investigate the relationship between sense of worth and functional flexibility with competitive anxiety in soccer players. Methods: The research method was descriptive (non-experimental) and the design was correlational in nature. The statistical population of this study consisted of all 10-12 year old male footballers at Tehran Fan Football Academy in the spring of 1404, which has 150 football students. A sample of 108 people was selected from the statistical population, based on the Krejci and Morgan table and using a simple random sampling method (by lot and based on a list of names), And they answered three questionnaires: Merrell's (2010) Functional Flexibility Questionnaire, Crocker et al.'s (2003) Self-Worth Questionnaire, and Martens et al.'s (1990) State-Competitive Anxiety Questionnaire. Descriptive statistics indicators (such as mean and variance) were used to describe the data of this study, and inferential statistics indicators such as Pearson's correlation coefficient and regression were used for analysis. Data were analyzed using SPSS22 software. Results: The results indicated that functional flexibility and sense of worth predict competitive anxiety in child soccer players, and functional flexibility plays a greater role in this regard. Conclusion: Therefore, the greater the functional flexibility and sense of worth in child soccer players, the less competitive anxiety they will have. The presence of functional flexibility and a sense of worth in child soccer players predicts competitive anxiety in them.

منابع و مأخذ:

Abdullah, MR., Musa, RM., Maliki, AB., Suppiah, PK, & Kosni, NA. (2018). Relationship of physical characteristics, mastery and readiness to perform with position of elite soccer players. Int J Adv Engine Appl Sci; 1(1), 8-11.

Card, A. J. (2018). Physician burnout: resilience training is only part of the solution. The Annals of Family Medicine, 16(3), 267-270.

Chehreh Gosha, A; Chehreh Gosha, L; Mohammad Yousef, B and Taghinejad, M. (2022). Investigating the relationship between functional flexibility and test anxiety in high school students. Third International Conference on New Approaches to Management, Psychology and Humanities in the 21st Century, Tehran.

González-Hernández, J., Gomariz-Gea, M., Valero-Valenzuela, A., Gómez-López, M. (2020). Resilient Resources in Youth Athletes and Their Relationship with Anxiety in Different Team Sports. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(15), 55-69.

Ebrahimi Bojdani, F; Benisi, P; and Vatankhah, H. R. (2021). Predicting competitive anxiety based on psychological toughness, behavioral flexibility and stress coping strategies in adolescents in Tehran. Quarterly Journal of Educational Psychology Skills, 12 (1), 72-60.

Harrolle, MG., & Klay, M. (2019). Understanding the role of motivation in professional athletes. Journal of Applied Sport Management; 11 (1), 8-17.

Hosseini Qomi, T and Jahanbakhshi, Z. (2021). The effectiveness of behavioral flexibility training on stress and mental health of mothers with mentally retarded children. Journal of Counseling and Psychotherapy, 12 (46), 228-205.

Hosseini Yazdi, S. A; Mashhadi, A; Kimiai, S. A and Asemi, Z. (2015). The effectiveness of a special intervention program for children of divorce on improving children's self-concept and behavioral flexibility. Applied Psychology, 9(1), 21-7.

Huang, Y., Zhao, N. (2020). Generalized anxiety disorder, depressive symptoms and sleep quality during COVID-19 outbreak in China: a web-based cross-sectional survey. Psychiatry research, 1(1), 1-10.

Jones, E. S., Mullen, R., Hardy, L. (2019). Measurement and validation of a three factor hierarchical model of competitive anxiety. Psychology of Sport and Exercise, 43, 34-44.

Martell, H., Rithchie, L. A & Golleinch, J. (2018). The relationship between emotional intelligence and self-acceptance with academic vitality mediated by rumination in students. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 40(1), 156–163.

Lyons, KS., Winters-Stone, KM., Bennett, JA, & Beer, TM. (2016). The effects of partnered exercise on physical intimacy in couples coping with prostate cancer. Health Psychology; 35 (5), 509-515.

Maston, S. (2018). Resilience theory and research on children and families:past, present and promise. Journal of family theory & review, 10 (1), 12-31.

Ortega Vila, G., Robles Rodríguez, J., Giménez Fuentes-Guerra, F. J., Franco Martín, J., Jiménez Sánchez, A. C., Durán González, L. J., & Abad Robles, M. T. (2020). Competitive Anxiety in Young Basketball Players from the Real Madrid Foundation. Sustainability, 12(9), 359-368.

Rahozegi, M; Kimiai, M and Masroor, A. (2021). The relationship between functional flexibility and alexithymia with anxiety in female students of the first grade of secondary school. International Conference on Humanities with Emphasis on Modern Research, Sari, Basij of Professors of Payam Noor University of Mazandaran Province, Ayandesaz Scientific Research and Consulting Company.

Scheffers, S. , Van Vugt, E, Moonen, X. (2020). Resilience in the face of adversity in adulths with an intellectual disability:A literature review. Journal of applied research in intellectual disability, 13, 1-11.

Schmidt, S. C., Gnam, J. P., Kopf, M., Rathgeber, T., & Woll, A. (2020). The Influence of Cortisol, Flow, and Anxiety on Performance in E-Sports: A Field Study. BioMed Research International, 1(1), 1-10.

Sheikh, E and Dalir, M. (2019). The relationship between family cohesion and emotional maturity with feelings of worth in single-parent adolescents. The first scientific research conference on psychology, counseling, educational sciences and social sciences.

Soufizadeh, M. T. and Bakhshi, N. (2021). The role of family cohesion and sense of worth in predicting competitive anxiety in college entrance exam students. First International Conference on New Ideas in Jurisprudence, Law and Psychology, Tehran.

Trigueros, R., Mercader, I., González-Bernal, J. J., Aguilar-Parra, J. M., González-Santos, J., Navarro-Gómez, N., Soto-Cámara, R. (2020). The Influence of the Social Behaviors and Resilience on the Anxiety, Stress, Depression and Eating Habits of Athletes. Nutrients, 12(8), 2405-2021.

Werner, E. E (2017). Vulnerable but invincible: a longitudinal study of resilient children and youth. New York: McGraw-Hill New York: McGraw –Hill.

Yeon, EM., & Choi, HS. (2020). Trajectories of mothers’ perceived marital conflict and its relationship to expression and children ‘school readiness, self-worth, and happiness. Journal of the Korea Academia-Industrial Cooperation Society, 21 (5), 344-52.

متن کامل:



Research Journal of Sociological of Sport Summer 2025, Volume 1, Number3   a

 

 Research Paper

The relationship between sense of worth and functional flexibility with competitive anxiety in soccer players

* Seyedeh Elham Mousavi ¹, Mohamad Reza Khosravi²

A B S T R A C T:   Introduction: The aim of this study is to investigate the relationship between sense of worth and functional flexibility with competitive anxiety in soccer players. Methods: The research method was descriptive (non-experimental) and the design was correlational in nature. The statistical population of this study consisted of all 10-12 year old male footballers at Tehran Fan Football Academy in the spring of 1404, which has 150 football students. A sample of 108 people was selected from the statistical population, based on the Krejci and Morgan table and using a simple random sampling method (by lot and based on a list of names), And they answered three questionnaires: Merrell's (2010) Functional Flexibility Questionnaire, Crocker et al.'s (2003) Self-Worth Questionnaire, and Martens et al.'s (1990) State-Competitive Anxiety Questionnaire. Descriptive statistics indicators (such as mean and variance) were used to describe the data of this study, and inferential statistics indicators such as Pearson's correlation coefficient and regression were used for analysis. Data were analyzed using SPSS22 software. Results: The results indicated that functional flexibility and sense of worth predict competitive anxiety in child soccer players, and functional flexibility plays a greater role in this regard. Conclusion: Therefore, the greater the functional flexibility and sense of worth in child soccer players, the less competitive anxiety they will have. The presence of functional flexibility and a sense of worth in child soccer players predicts competitive anxiety in them.

1. Master of Science in Clinical Psychology, Islamic Azad University, Islamshahr Branch, Islamshahr, Iran.
2. Master of Science in Clinical Psychology, Islamic Azad University, Islamshahr Branch, Islamshahr, Iran.

---

Received:

29 Mar 2025

 

Accepted:

20 Apr 2025

 

Available Online:

9 Jul 2025

Keywords: sense of worth, functional flexibility, competitive anxiety, soccer players

 

 

 

 

 

 

---

 

 

* Corresponding Author: Seyedeh Elham Mousavi

 E-mail: [e-mail]

 

    مقاله پژوهشی:

سیده الهام موسوی 1 ، محمدرضا خسروی2*

 رابطه احساس ارزشمندی و انعطاف پذیری کنشی با اضطراب رقابتی در بازیکنان فوتبال

 

1. کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران.

2. کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران.

---

 

10 فروردین  1404

 

تاریخ پذیرش:

01 اردیبهشت 1404

 

تاریخ انتشار:

17 تیر 1404

کلید واژه‌ها:

احساس ارزشمندی، انعطاف پذیری کنشی، اضطراب رقابتی، بازیکنان فوتبال

 

تاریخ دریافت:

چکیده:

مقدمه : هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه احساس ارزشمندی و انعطاف پذیری کنشی با اضطراب رقابتی در بازیکنان فوتبال است.

روش: روش پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) و طرح از نظر ماهیت جزء تحقیقات همبستگی بود. جامعه آماري اين پژوهش را کلیه پسران فوتبالیست 10 تا 12 ساله آکادمی فوتبال هوادار شهر تهران در بهار 1404 تشکیل دادند که 150 نفر فوتبال آموز دارد. از میان جامعه آماری، بر اساس جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده (به قیدقرعه و براساس لیست اسامی)، نمونه­ای به حجم 108 نفر انتخاب شدند و به سه پرسشنامه انعطاف پذیری کنشی مرل (2010)، پرسشنامه احساس ارزشمندی کراکر و همکاران (2003) و پرسشنامه اضطراب حالتی-رقابتی مارتنز و همکاران (1990) پاسخ دادند. به منظور توصیف داده‌های این پژوهش از شاخص‌های آمار توصیفی (مانند ميانگين و واريانس) و برای تحلیل از شاخص‌های آمار استنباطي مانند ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. داده‌ها به کمک نرم‌افزار SPSS22 تحلیل شد.

یافته‌ها : نتایج حاکی از این بود که انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی پیش­بینی کننده اضطراب رقابتی در کودکان فوتبالیست می­باشند و انعطاف پذیری کنشی سهم بیشتری در این زمینه دارد. همچنین نتایج نشان داد که انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی رابطه منفی و معناداری با اضطراب رقابتی در در کودکان فوتبالیست دارد.

نتیجه‌گیری: بنابراین هر چه  انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی در کودکان فوتبالیست بیشتر باشد، اضطراب رقابتی در آنها کمتر خواهد بود. وجود انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی در کودکان فوتبالیست منجر به پیش­بینی اضطراب رقابتی در آنها می­شود.

 

---

 

*نویسنده مسئول: سیده الهام موسوی

  پست الکترونیکی: [e-mail]

مقدمه:

 

در سال‌های اخیر، بازی فوتبال از یک ورزش کاملاً جذاب، به مهم‌ترین بازی‌های پذیرفته‌شده و گسترده در جهان تغییر شکل داده و باعث شده که مربیان و بازیکنان این رشته محبوب همواره به دنبال رویکردهای علمی جدید برای آماده‌سازی بهتر در تمرینات و عملکرد بالقوه در هنگام مسابقات باشند (عبداله، موسی، مالیکی، ساپیاه و کاسنی¹، 2018). از طرفی امروزه به علت توجه کمتر به مسئلة روانشناسی ورزشی، ورزشکاران در معرض شکست­های بیشتری قرار می­گیرند که این شکست­ها، زیان­های جبران ناپذیری را به فرد ورزشکار و جامعه ورزشی تحمیل می­نماید. با این تفاسیر توجه به روانشناسی ورزشی و متغیرهای مرتبط با عملکرد ورزشکار می­تواند بسیار مفید باشد (هارول و کلی²، 2019). اضطراب یکی از مهمترین ساختارهای به دست آمده در زمینة روانشناسی تمرین و ورزش است. اضطراب مستلزم مفهوم نا امن و مبهم و تهدیدی است که فرد منبع آن را درک نمی­کند (هوانگ و ژائو³، 2020). یکی از شاخه­های بحث اضطراب که توجه بسیاری از روانشناسان ورزشی را به خود معطوف کرده، اضطراب رقابتی است که این نوع از اضطراب در موقعیت­های ورزشی و رقابت جویانه ایجاد می­شود (بوسما و ون­پترن⁴، 2020). اضطراب رقابتی صفتی و حالتی که از جمله زیر مجموعه­های اضطراب هستند که به عنوان درک موقعیت­های جدید رقابتی به عنوان یک عامل خطرزا و تهدید شناخته می­شوند (اورتگا ویلا⁵ و همکاران، 2020). این نوع اضطراب، واکنش هیجانی و زودگذری است که موجب می­شود افراد ورزشکار موقعیت­های خاصی را تهدیدآمیز ارزیابی کنند که عملکردشان را تحت تاثیر قرار می­دهد (جونز، مولن و هاردی⁶، 2019)، به گونه­ای که هر چه میزان اضطراب رقابتی بالاتر باشد، عملکرد ورزشکاران در حین رقابت پایین­تر خواهد بود (اسچمیدت⁷ و همکاران، 2020).

از سوی دیگر پژوهش صوفی زاده و بخشی (1400) نشان داد که یکی از متغیرهای پیش­بینی کننده اضطراب رقابتی، بالا بودن احساس ارزشمندی⁸ می­باشد. احساس ارزشمندی به عنوان شاخصی از میزان رضایت از خود و یا احترام به خود، بیانگر میزان اعتبار، تایید، پذیرش و ارزشی است که فرد برای خود قائل است. احساس احساس ارزشمندی گویای یک نیاز اساسی هر انسانی است که آرامش و تعادل روانی و در نتیجه احساس رضایت از زندگی به آن وابسته است (لیونز، وینترز-استون، بنت و بیر⁹، 2016). احساس ارزشمندی در یک بافت ارتباطی به عنوان یکی از عوامل مهم تعیین کننده در شکل دهی الگوهای رفتاری و عاطفی محسوب می­شود و گویای نگرش فرد به خود و دیگران است (وانگ، ژائو و لی¹⁰، 2019). ضعف در احساس ارزشمندی با پیامدهای منفی بسیاری همراه است چرا که با ایجاد اضطراب تعادل و پویایی فرد را دچار اختال می کند و با تحت تاثیر قرار دادن بازدهی، کارایی، قدرت یادگیری و خلاقیت به گونه­ای منفی جریان تحول و بالندگی را مختل می­سازد (یئون و چوی¹¹، 2020). عدم احساس احساس ارزشمندی در افراد سبب می‌گردد تا فرد به دلیل این که در می‌یابد مورد توجه و علاقه افراد دیگر نمی­باشد، تمایل به انزوا و تنهایی پیدا کند و از میزان ارتباطات اجتماعی خود تا حد زیادی بکاهد. همین حالت گوشه­گیري و گریز از دیگران، به تدریج تصورات منفی از خود، احساس عدم کارایی و بی­کفایتی را رواج می‌دهد و سازگاری فرد را در اجتماع مختل می‌سازد (مارتل، ریتچای و گالینچ¹²، 2018).

همچنین پژوهش ابراهیمی، بنی­سی و وطن خواه (1400) نشان داد که یکی از متغیرهای پیش­بینی کننده اضطراب رقابتی در نوجوانان ورزشکار، انعطاف پذیری کنشی¹³ آنها می­باشد. انعطاف پذیری کنشی یکی از متغیرهای مهم جهت کنترل و مدیریت اضطراب در هنگام رقابت داشتن ورزشکاران می­باشد (تریگوروس¹⁴ و همکاران، 2020). انعطاف پذیری کنشی در محیط­های ورزشی و در میادین رقابتی باعث می­شود فرد در برابر چالش­ها و مشکلات، اضطراب کمتری از خود نشان می­دهد (گونزالز-هرناندز¹⁵ و همکاران، 2020). انعطاف پذیری کنشی، فرآیندی پویاست که دربرگیرنده سازگاری مثبت دریافتی از شرایط مصیبت­بار و ناگوار است. همچنین انعطاف پذیری کنشی به صورت توانایی مقاومت در برابر استرس و بازگشت به تعادل طبیعی پس از تجربه عوامل استرس‌زا تعریف می‌شود (ورنر¹⁶، 2017). انعطاف پذیری کنشی از مشکلات روان‌شناختی فردی و شغلی در افراد جلوگیری کرده و آن‌ها را در برابر تأثیرات روان‌شناختی رویدادهای مشکل‌زا مصون نگه می‌دارد. همچنین انعطاف پذیری کنشی مرتبط با هیجانات مثبت است که نقش حفاظتی را در برابر فرسودگی و خستگی ایفا می‌کند و مکانیزمی حمایت­کننده است که پاسخ فرد به موقعیت پرمخاطره را تعدیل می­کند (اسچفرز، ون ووگت و مونن¹⁷، 2020). ماستون¹⁸ (2018) باور داشت که انعطاف پذیری کنشی، بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل سطح بالاتر در شرایط تهدید کننده است و از این­رو سازگاری موفق در زندگی را فراهم می­کند. در عین حال ماستون (2018) به این نکته نیز اشاره می­نماید که سازگاری مثبت با زندگی، هم می­تواند پیامد انعطاف پذیری کنشی به شمار رود و هم به عنوان پیش­آیند، سطح بالاتری از انعطاف پذیری کنشی را سبب شود؛ وی این مسئله را ناشی از پیچیدگی تعریف و نگاه فرآیندی به انعطاف پذیری کنشی می­داند. نتایج پژوهش حسینی قمی و جهان بخشی (1400) و پژوهش کارد¹⁹ (2018) نشان داد که تقویت انعطاف پذیری کنشی، می­تواند منجر به کاهش استرس، افزایش سازگاری، سلامت روان و استفاده از سبک­های حل تعارض موثرتر در برابر فشارهای محیطی باشد.

با توجه به اهمیت عملکرد ورزشی در ورزش فوتبال و نقش اضطراب رقابتی در این زمینه و لزوم بررسی متغیرهای پیش­بینی کننده آن و نبود پژوهشی اختصاصی و جامع در خصوص موضوع، محقق در این پژوه درصدد پاسخگویی به سؤال زیر برآمده است:

آیا بین احساس ارزشمندی و انعطاف پذیری کنشی با اضطراب رقابتی در بازیکنان فوتبال رابطه وجود دارد؟

روش:

روش پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) و طرح از نوع طرح‌های همبستگی بود. جامعه آماري اين پژوهش را کلیه پسران فوتبالیست 10 تا 12 ساله آکادمی فوتبال هوادار شهر تهران در بهار سال 1404 تشکیل دادند که 150 نفر فوتبال آموز دارد. از میان جامعه آماری، بر اساس جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده (به قیدقرعه و براساس لیست اسامی)، نمونه­ای به حجم 108 نفر انتخاب شدند و به پرسشنامه­های مربوطه پاسخ دادند.

 

ابزار گردآوري داده­ها:

مقیاس انعطاف پذیری کنشی مرل (2010):

این مقیاس توسط مرل (2010) برای ارزیابی ویژگی­ها و مهارت­های مرتبط با انعطاف پذیری کنشی در کودکان طراحی شده و 52 سؤال و 4 زیرمقیاس (خودتنظیمی، توانمندی اجتماعی، همدلی و مسئولیت پذیری) دارد. دورتر و همکاران (2011) این پرسشنامه را در مورد 1400 کودک و نوجوان اجرا و ضرایب پایایی آزمون- بازآزمون را برای نسخه کودک 81/0 و روایی آزمون را بین 67/0 تا 72/0 گزارش کردند. حسینی یزدی (1392) اعتبار درونی پرسشنامه را با استفاده از آلفای کرونباخ 78/0 و با استفاده از روش آزمون- بازآزمون برای هریک از خرده مقیاس­ها به ترتیب 77/0، 83/0، 76/0 و 89/0 گزارش کرد (به نقل از حسینی یزدی، مشهدی، کیمیایی و عاصمی، 1394).

پرسشنامه احساس ارزشمندی کراکر و همکاران (2003)

پرسشنامه وابستگی­های ارزش خود را کراکر و همکاران (2003) ساخته­ اند که شامل 35 سوال در طیف 7 درجه­ای (شدیداً مخالف= 1) تا (شدیداً موافق= 7) بوده و دارای 7 خرده مقیاس (رقابت و برتری بر دیگران، داشتن ظاهری زیبا، تایید دیگران، پرهیزکاری، حمایت خانوده، عشق خدا و شایستگی تحصیلی) است. برای آزمون روایی ابزار تحقیق از مقیاس عزت نفس جمعی لوهاتنن وکروکر (1992) استفاده شده است. میزان پایایی ابزار (آلفای کرونباخ) در پژوهش مرکوریو و لندری²⁰ (2008) برای کل پسران ودختران به ترتیب 799/0 و82/0 بوده است. برای بررسی روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی نشان داد که هفت پاره مقیاس احساس ارزشمندی قابل تقلیل در دو عامل هستند و دوعامل مذکور را می‌توان احساس ارزشمندی درونی و احساس ارزشمندی بیرونی نامید. رابطه معناداری بین احساس ارزشمندی وعزت نفس جمعی وجود داشته (31/0) که معرف روایی ابزار تحقیق می­باشد. علاوه بر آن تمامی گویه­های مقیاس در چهار عامل قابل تقلیل هستند که بیانگر روایی سازه است. مقیاس احساس ارزشمندی دارای پایایی و روایی بسیار مطلوبی بوده ومتناسب فرهنگ ایران قابل استفاده می‌باشد (به نقل از شیخ و دلیر، 1398).

پرسشنامه اضطراب رقابتی مارتنز و همکاران (1990)

پرسشنامه اضطراب حالتی-رقابتی توسط مارتنز و همکاران (1990) برای ارزیابی اضطراب مورد استفاده قرار گرفت. این سیاهه دارای 27 سؤال می­باشد و به سه خرده مقیاس اضطراب شناختی، اضطراب جسمانی و اعتماد به نفس تقسیم می­شود که هر کدام از خرده مقیاس­ها شامل 9 سؤال است. سوالات این پرسشنامه به صورت طیف چهار گزینه­ای لیکرت به شکل زیر نمره گذاری می شود: گزینه اصلاً=1 امتیاز، کم=2، متوسط=3 و گزینه خیلی زیاد=4 امتیاز.

سؤالات 1-4-7-10-13-16-19-22-25 مربوط به عامل شناختی،

سؤالات 2-5-8-11-14-17-20-23-26 مربوط به عامل جسمانی (به سؤال 14 به طور معکوس نمره داده می­شود)

  و سؤالات 3-6-9-12-15-18-21-24-27 مربوط به عامل اعتماد به نفس می­باشد.

دامنه امتیازات براي هر زیر مقیاس بین 9 تا 36 است.

روایی همزمان، سازه و محتوایی این پرسشنامه طی مطالعات متعددی بسیار مطلوب گزارش شده است و ضریب پایایی هر یک از سه خرده مقیاس آن با استفاده از ضریب آلفاي کرونباخ طی پژوهش ابراهیمی بجدنی و همکاران (1400) براي اضطراب شناختی 81/.،  اضطراب بدنی 83/. و اعتماد به نفس90/. به دست آمده است.

یافته‌ها:

در این قسمت به بررسی توصیفی و استنباطی داده­ها پرداخته می­شود.

---

[1]  .Abdullah, Musa, Maliki, Suppiah & Kosni

[2]  .Harrolle, & Klay

[3]  .Huang, & Zhao

[4]  .Bosma & Van Yperen

[5]  .Ortega Vila

[6]  .Jones, E. S., Mullen, R., Hardy

[7]  .Schmidt

[8]  .self-worth

[9] . Lyons, Winters-Stone, Bennett, & Beer

[10] . Wang, Zhao, & Lei

[11] . Yeon & Choi

[12] . Martell, Rithchie & Golleinch

[13] . resiliency

[14] . Trigueros

[15] . González-Hernández

[16] . Werner

[17] . Scheffers, Van Vugt, & Moonen

[18] . Maston

[19] . Card

[20] . Mercurio & Landry

 

 

 

جدول1: نتایج شاخص­های توصیفی متغیرهای پژوهش

متغیرها		تعداد	میانگین	انحراف معیار
احساس ارزشمندی	نمره کل	108	69/122	038/2
	درونی	108	11/65	136/2
	بیرونی	108	38/57	455/2
انعطاف پذیری کنشی	نمره کل	108	22/83	127/2
	خودتنظیمی	108	18/33	253/1
	توانمندی اجتماعی	108	57/21	663/0
	همدلی	108	19/12	408/0
	مسئولیت پذیری	108	29/16	749/0
اضطراب رقابتی	نمره کل	108	74/63	670/1
	شناختی	108	91/19	634/0
	جسمانی	108	31/21	577/0
	عدم اعتمادبه نفس	108	19/23	786/0

 

بر اساس نتایج جدول فوق، میانگین نمره کل متغیرهای احساس ارزشمندی به ترتیب 69/122 و 038/2؛

انعطاف پذیری کنشی 22/83 و 127/2؛ اضطراب رقابتی74/63 و 670/1 بوده است.

 

 

جدول 2: همبستگی انعطاف پذیری کنشی با اضطراب رقابتی

	اضطراب رقابتی	اضطراب شناختی	اضطراب جسمانی	اعتماد به نفس
انعطاف پذیری کنشی	52/0-**	27/0-**	38/0-**	36/0-**
خودتنظیمی	26/0-**	09/0-	19/0-*	20/0-*
توانمندی اجتماعی	42/0-**	18/0-*	31/0-**	34/0-**
همدلی	35/0-**	19/0-*	24/0-*	24/0-**
مسئولیت پذیری	46/0-**	34/0-**	34/0-**	25/0-**

 

همانگونه که داده های ارائه شده در جدول فوق نشان می دهد بیشترین همبستگی بین انعطاف پذیری کنشی با اضطراب رقابتی 52- درصد؛ و کمترین همبستگی بین خودتنظیمی و اضطراب شناختی 09- درصد؛ همبستگی منفی و معنادار (01/0> p) مشاهده شد، بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده باید اظهار داشت که فرضیه پژوهشی تایید شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 3: همبستگی احساس ارزشمندی با اضطراب رقابتی

	اضطراب رقابتی	اضطراب شناختی	اضطراب جسمانی	اعتماد به نفس
احساس ارزشمندی	38/0-**	46/0-**	38/0-**	33/0-**
احساس ارزشمندی درونی	46/0-**	49/0-**	40/0-**	37/0-**
احساس ارزشمندی بیرونی	073/0	14/0	11/0	07/0

 

همانگونه که داده های ارائه شده در جدول فوق نشان می­دهد بیشترین همبستگی بین احساس ارزشمندی درونی با اضطراب رقابتی 46- درصد؛ و کمترین همبستگی بین احساس ارزشمندی بیرونی و عدم اعتماد به نفس 7- درصد؛ همبستگی منفی و معنادار (01/0> p) مشاهده شد، و بین احساس ارزشمندی بیرونی با اضطراب رقابتی همبستگی معناداری مشاهده نشد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده باید اظهار داشت که فرضیه پژوهشی تایید شده است.

در ادامه به بررسی پیش­فرض­های رگرسیون پرداخته شد که نتایج نشان داد که در آزمون کلموگراف اسمیرنوف، براي تمامي متغير‌هاي بررسي شده مقدار سطح معناداري (P-value) از مقدار آلفا 05/0 بزرگ­تر است. بنابراين، فرض نرمال بودن متغيرها تأييد مي­شود. مقدار اغماض در تمامی متغیرهای پیش بین کمتر از 01/0 نمی باشد و مقدار تورم واریانس نیز از 10 بیشتر نمی باشد، که نشان دهنده ارتباط خطی بین متغیرهاست. همچنین مقدار آمارۀ آزمون دوربين واتسون در فاصلۀ 1.5 تا 2.5 قرار دارد، بنابراین فرض عدم وجود همبستگي بين خطا ها رد نمي­شود و در نتیجه مي توان از رگرسيون استفاده کرد.

 

 

 

جدول 4: خلاصه مدل رگرسیون انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی پیش­بینی کننده اضطراب رقابتی

متغیر ملاک	مدل	متیرهای پیش بین	ضریب رگرسیون R	ضریب تعیین R2	ضرب تعین تنظیم شده ARS	F	سطح معناداری
اضطراب رقابتی	2	انعطاف پذیری کنشی	614/0	377/0	365/0	651/17	0001/0**
		احساس ارزشمندی

 

نتایج جدول فوق نشان می‌دهد که در بهترین مدل پیش‌بینی (مدل دوم) برای اضطراب رقابتی، مقدار ضریب همبستگی چندگانه متغیرهای پیش‌بین انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی با ملاک 614/0 بوده است. مقدار ضریب تعیین نیز 377/0 بوده و بیانگر این مطلب است که 7/37 درصد از تغییرات (واریانس) اضطراب رقابتی به متغیرهای پیش‌بین انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی مربوط است. سایر نتایج نشان می­دهد که افزوده شدن متغیرها به مدل در گام آخر با افزایش در میزان تبیین شده معنادار نیز هست (0001/0=P، 651/17=F).

 

جدول 5:: ضرایب رگرسیون انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی پیش­بینی کننده اضطراب رقابتی

متغیر ملاک	متغیرهای پیش بین	ضرایب غیر استاندارد		ضرایب استاندارد	T	سطح معناداری
		B	SE	Beta
اضطراب رقابتی	مقدار ثابت	723/111	165/6		123/18	0001/0
	انعطاف پذیری کنشی	378/0-	061/0	481/0-	196/6-	0001/0**
	احساس ارزشمندی	135/0-	032/0	326/0-	201/4-	0001/0**

 

شاخص‌های تحلیل واریانس، معنی‌دار بودن رگرسیون و رابطه خطی بین متغیرها را نشان می‌دهد و سطح معناداری کوچکتر از 01/0=P آن را تأیید می‌کند. آزمون‌ نشان می‌دهند كه مدل رگرسيون با متغير‌های پیش‌بین و ملاک از برازش خوبي برخوردارند و تغييرات تبيين شده توسط مدل، واقعي بوده و ناشي از شانس و تصادف نيست. همچنین نشان می‌دهد که متغیر‌های پیش‌بین انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی توانسته‌اند تغییرات اضطراب رقابتی را پیش‌بینی کنند. ضرایب رگرسیون درج شده در جدول فوق نشان می‌دهد که در بهترین مدل پیش‌بینی، انعطاف پذیری کنشی (48/0-=b) و احساس ارزشمندی (32/0-=b)، قادر به پیش بینی متغیر ملاک هستند و انعطاف پذیری کنشی سهم بیشتری در این زمینه دارد. با توجه به علامت ضرایب رگرسیون می توان گفت متغير‌های پیش‌بین پیش بینی کننده اضطراب رقابتی کودکان می باشند و بر این اساس فرضیه اصلی پژوهش، تأیید می‌شود.

 

بحث و نتیجه‌گیری:

نتایج نشان داد که انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی رابطه منفی و معناداری با اضطراب رقابتی در در کودکان فوتبالیست دارد. انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی پیش­بینی کننده اضطراب رقابتی در کودکان فوتبالیست می­باشند و انعطاف پذیری کنشی سهم بیشتری در این زمینه دارد.

این یافته با پژوهش­های مشابه همخوانی داشته است مانند نتایج پژوهش چهره گشا و همکاران (1401)، رهوزگی، کیمیایی و مسرور (1400)، ژانگ و همکاران (2023) و تریگوروس و همکاران (2020).

اضطراب در ورزش متأثر از موقعیت رقابتی عینی یا ذهنی است. در کل یک سطح بالا از اضطراب پیش از رقابت به علت تاثیرش بر گزینش گری و یا میزان توجه، سطح عملکرد را پایین می­آورد. ورزشكاران صرف نظر از سطح رقابت، نوع رشته و جنسیت، از نظر روانشناختی، بدنی و احساسی در محیط­های شدیدا اضطراب­زا، پرورش می­یابند و اگر نتوانند بین جنبه­های ورزشی، شخصی و اجتماعی زندگی خود تعادل برقرار کنند، ممكن است دچار مشكلات روانشناختی و بی کفایتی ورزشی شوند. این مشكلات نه فقط شكست­ها و ناکامی­های ورزشی را تسهیل می­کند، بلكه ممكن است باعث ایجاد حالت افسردگی شود. از سوی دیگر انعطاف پذیری کنشی در محیط­های ورزشی و در میادین رقابتی باعث می­شود فرد در برابر چالش­ها و مشکلات، اضطراب کمتری از خود نشان دهد (گونزالز-هرناندز و همکاران، 2020). بر اساس نتایج یک پژوهش، بین انعطاف پذیری کنشی و وضعیت اقتصادی- اجتماعی با هر سه مؤلفه اضطراب رقابتی (بدنی، شناختی و اعتماد به نفس) رابطه معناداری وجود دارد (ابراهیمی و همکاران، 1400).

از طرفی درثیک (1991؛ به نقل از صوفی­زاده و بخشی، 1400) معتقد است که افراد با احساس ارزشمندی پایین در خود بازداری درگیرند آن‌ها برای عملکرد موفق خودش مانع قرار می‌دهند و از سوی دیگر، حتی اضطراب ممکن است به طور مستقل موجب عزّت تنفس پایین شود، هم‌چنین می‌دانیم مردم مضطرب مایلند تا درباره آینده خود بیمناک باشند و نسبت به محرک­های تهدید، سوگیری دارند و در مقابل افرادی که اضطراب کم دارند، به طرف محرک‌های جدید و نو سوگیری دارند. احساس ارزشمندی نه فقط با اضطراب سر و کار دارد، بلکه به درک و فهم ما درباره جهان نیز مربوط مي­شود. بنابراین افرادی که احساس احساس ارزشمندی پایین­تری دارند، معمولا بیشتر دچار اضطراب، به ویژه اضطراب رقابتی می­شوند که خود را در برابر رقیبان خود، کمتر دیده و بیشتر دچار اضطراب می­شوند. بنابراین انعطاف پذیری کنشی و احساس ارزشمندی در افراد از اهمیت ویژه­ای برخوردار است و وجود آنها، احتمال بروز و ظهور اضطراب رقابتی را در افراد کاهش می­دهد. کودکان فوتبالیستی که در پژوهش شرکت کردند، هر چه ثدر احساس ارزشمندی بیشتری داشتند و احساس کارآمدی و رضایت بیشتری را تجربه می­کردند، کمتر ار سایرین دچار اضطراب شده و همچنین وجود انعطاف پذیری کنشی نیز در آنها به ممارست و تحمل دشواری در مسیر رقابت­ها و ورزش را بیشتر نموده و منجر به کاهش اضطراب رقابتی در آنها می­شود.

 

ملاحظات اخلاقی: 

پیروی از اصول اخلاقی پژوهش:

تمامی اصول اخلاقی در این پژوهش رعایت شده است.

حامی مالی:

این تحقیق هیچ گونه کمک مالی از سازمان، ارگان یا دانشگاهی دریافت نکرده است.

مشارکت نویسندگان:

تمامي نويسندگان در تمامي مراحل مشاركت داشتند.

تعارض منافع:

بنابر اظهار نویسندگان تعارض منافع ندارد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

References:

Abdullah, MR., Musa, RM., Maliki, AB., Suppiah, PK, & Kosni, NA. (2018). Relationship of physical characteristics, mastery and readiness to perform with position of elite soccer players. Int J Adv Engine Appl Sci; 1(1), 8-11.

 

Card, A. J. (2018). Physician burnout: resilience training is only part of the solution. The Annals of Family Medicine, 16(3), 267-270.

 

Chehreh Gosha, A; Chehreh Gosha, L; Mohammad Yousef, B and Taghinejad, M. (2022). Investigating the relationship between functional flexibility and test anxiety in high school students. Third International Conference on New Approaches to Management, Psychology and Humanities in the 21st Century, Tehran.

 

González-Hernández, J., Gomariz-Gea, M., Valero-Valenzuela, A., Gómez-López, M. (2020). Resilient Resources in Youth Athletes and Their Relationship with Anxiety in Different Team Sports. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(15), 55-69.

 

Ebrahimi Bojdani, F; Benisi, P; and Vatankhah, H. R. (2021). Predicting competitive anxiety based on psychological toughness, behavioral flexibility and stress coping strategies in adolescents in Tehran. Quarterly Journal of Educational Psychology Skills, 12 (1), 72-60.

 

Harrolle, MG., & Klay, M. (2019). Understanding the role of motivation in professional athletes. Journal of Applied Sport Management; 11 (1), 8-17.

 

Hosseini Qomi, T and Jahanbakhshi, Z. (2021). The effectiveness of behavioral flexibility training on stress and mental health of mothers with mentally retarded children. Journal of Counseling and Psychotherapy, 12 (46), 228-205.

 

Hosseini Yazdi, S. A; Mashhadi, A; Kimiai, S. A and Asemi, Z. (2015). The effectiveness of a special intervention program for children of divorce on improving children's self-concept and behavioral flexibility. Applied Psychology, 9(1), 21-7.

 

Huang, Y., Zhao, N. (2020). Generalized anxiety disorder, depressive symptoms and sleep quality during COVID-19 outbreak in China: a web-based cross-sectional survey. Psychiatry research, 1(1), 1-10.

 

Jones, E. S., Mullen, R., Hardy, L. (2019). Measurement and validation of a three factor hierarchical model of competitive anxiety. Psychology of Sport and Exercise, 43, 34-44.

 

Martell, H., Rithchie, L. A & Golleinch, J. (2018). The relationship between emotional intelligence and self-acceptance with academic vitality mediated by rumination in students. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 40(1), 156–163.

 

Lyons, KS., Winters-Stone, KM., Bennett, JA, & Beer, TM. (2016). The effects of partnered exercise on physical intimacy in couples coping with prostate cancer. Health Psychology; 35 (5), 509-515.

 

Maston, S. (2018). Resilience theory and research on children and families:past, present and promise. Journal of family theory & review, 10 (1), 12-31.

 

Ortega Vila, G., Robles Rodríguez, J., Giménez Fuentes-Guerra, F. J., Franco Martín, J., Jiménez Sánchez, A. C., Durán González, L. J., & Abad Robles, M. T. (2020). Competitive Anxiety in Young Basketball Players from the Real Madrid Foundation. Sustainability, 12(9), 359-368.

 

Rahozegi, M; Kimiai, M and Masroor, A. (2021). The relationship between functional flexibility and alexithymia with anxiety in female students of the first grade of secondary school. International Conference on Humanities with Emphasis on Modern Research, Sari, Basij of Professors of Payam Noor University of Mazandaran Province, Ayandesaz Scientific Research and Consulting Company.

 

Scheffers, S. , Van Vugt, E, Moonen, X. (2020). Resilience in the face of adversity in adulths with an intellectual disability:A literature review. Journal of applied research in intellectual disability, 13, 1-11.

 

Schmidt, S. C., Gnam, J. P., Kopf, M., Rathgeber, T., & Woll, A. (2020). The Influence of Cortisol, Flow, and Anxiety on Performance in E-Sports: A Field Study. BioMed Research International, 1(1), 1-10.

 

Sheikh, E and Dalir, M. (2019). The relationship between family cohesion and emotional maturity with feelings of worth in single-parent adolescents. The first scientific research conference on psychology, counseling, educational sciences and social sciences.

 

Soufizadeh, M. T. and Bakhshi, N. (2021). The role of family cohesion and sense of worth in predicting competitive anxiety in college entrance exam students. First International Conference on New Ideas in Jurisprudence, Law and Psychology, Tehran. 

 

Trigueros, R., Mercader, I., González-Bernal, J. J., Aguilar-Parra, J. M., González-Santos, J., Navarro-Gómez, N., Soto-Cámara, R. (2020). The Influence of the Social Behaviors and Resilience on the Anxiety, Stress, Depression and Eating Habits of Athletes. Nutrients, 12(8), 2405-2021.

 

Werner, E. E (2017). Vulnerable but invincible: a longitudinal study of resilient children and youth. New York: McGraw-Hill New York: McGraw –Hill.

 

Yeon, EM., & Choi, HS. (2020). Trajectories of mothers’ perceived marital conflict and its relationship to expression and children ‘school readiness, self-worth, and happiness. Journal of the Korea Academia-Industrial Cooperation Society, 21 (5), 344-52.