بررسی اثر سرمایه انسانی بر بهرهوری در دو استان زنجان و قزوین

محورهای موضوعی : مدیریت

سیده الهام صدیقی ¹ , کامبیز هژبر کیانی ² , یداله رجایی ³ , اشکان رحیم زاده ⁴

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد، گروه علوم اقتصادی، واحد زنجا ن، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران. آدرس پست الکترونیکی: . [e-mail]
2 - نویسنده مسئول، استاد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران. آدرس پست الکترونیکی : . [e-mail]
3 - دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
4 - دانشیار اقتصاد، گروه اقتصاد، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/07/20 تاریخ پذیرش : 1401/09/24 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: کلمات کلیدی: سرمایه انسانی, بهر هوری نیروی کار, بهرهوری سرمایه و بهرهوری کل عوامل تولید,

چکیده مقاله :

چکید هاهمیت سرمای ههای انسانی در ارتقاء و رشد بهرهوری و به عنوان مه مترین گزینه در رفع نابرابریها یکی ازمه مترین موضوعاتی است که مورد توجه صاح بنظران علم مدیریت قرار گرفته است. انسا نها منابع جدیدمولد ثروت هستند مشروط بر اینکه جزء سرمایه انسانی محسوب شوند . صنایع کارخانهای عامل جذب و اشتغالبخش عظیمی از جمعیت کشورها و آموزش نیروی کار هستند. در این مقاله تحلیلی توصیفی تلاش م یشو دطبق نظری ههای اقتصادی اثر سرمایه انسانی سرانه به عنوان یک متغیر مهم و تاثیرگذار بر بهرهوری کل عواملچهار ISIC 1385 ( بر اساس کدهای _ تولید، بهر هوری نیروی کار و بهر هوری سرمایه طی دوره زمانی ) 1395رقمی صنایع کارخان های 10 نفر کارکن به بالا در دو استان زنجان و قزوین که بر اساس آخرین اطلاعات منتشر1385 ( از مرکز آمار ایران جمعآوری شده است ارزیابی شود.به این منظور نسبت ارزش افزوده به _ شده ) 1395ارزش موجودی اموال سرمای های ثابت به عنوان شاخص بهر هوری سرمایه و از نسبت ارزش افزوده بر کل نهادهها به عنوان شاخص بهر هوری کل عوامل تولید و از نسبت ارزش افزوده به تعداد کل شاغلان به عنوان شاخصبهرهوری نیروی کار و از نسبت مجموع افراد فو قدیپلم به بالا به تعداد شاغلان استفاده شده است . نتایج اینمطالعه که مدل آن پس از جم عآوری اطلاع ات مور دنیاز از مرکز آمار ایران با استفاده از نر مافزا ر اقتصاد سنجیایویو ز 5 و از روش حداقل مربعات معمول ی 6 برآورد شده است، نتایج این مطالعه نشان م یدهد که سرمایه انسانیبر بهرهوری کل عوامل تولید و همچنین بر بهر هوری سرمایه در دو استان دارای اثر معناداری م یباشد ولیسرمایه انسانی بر بهر هوری نیروی کار در هر دو استان دارای اثر معناداری نم یباشد.کلمات کلیدی: سرمایه انسانی، بهر هوری نیروی کار، بهرهوری سرمایه و بهرهوری کل عوامل تولید

چکیده انگلیسی:

AbstractThe industry sector is one of the most important and influential sectors in the economy ofany country. Information and communication technology can be effective on all types ofproductivity in industries through infrastructure channels. Iran, as a developing country,seeks to improve productivity due to its special conditions. In industries, in order to uselimited resources more and more efficiently, so that by increasing its competitive power,it can be successful in competing with global markets and international arenas. Therefore,the purpose of this research is to investigate the impact of information and communicationtechnology on the productivity of all production factors.capital productivity and laborproductivity in factory industries of Zanjan and Qazvin provinces This research in termsof its practical purpose and its time period includes the years 2006-2016. The statisticalpopulation also includes factory industries with 10 workers and above in the two provincesof Zanjan and Qazvin. The relevant data is based on the latest published information ofthe four-digit isic codes of the industries. Factories with 10 or more workers in twoprovinces have been collected from the Iranian Statistics Center. The research hypotheseswere tested through panel data using the Cobb-Douglas production function and estimatedby Ols method by Eviews econometrics software. The results of this study show that Fawadoes not have a significant effect on capital productivity and labor productivity in twoprovinces, but it shows a negative and significant effect on the total productivity ofproduction factors in two provinces. Therefore, in order to increase the level of productionand improve productivity, different industries should include in their long-term plan bypreparing the necessary infrastructure for the introduction of technology suitable for theconditions and structure of the industry and providing new courses to prepare thespecialized workforce with new technologies.

منابع و مأخذ:

منابع
- امینی، علیرضا، مصلی، شهرام ، گرایی نژاد، غلامرضا و خسروی نژاد، علی اکبر 1400 ،تاثیر کیفیت
و کمیت سرمایه انسانی از نوع آموزش بر بهرهوری کل عوامل در اقصاد غیرنفتی ایران، فصلنامه
.25 _50 ، اقتصاد محاسباتی، سال اول، شماره 1
- اسدپور، احمد علی 1399 ، اثر باز بودن، رابطه مبادله و سرمایه انسانی بر بهرهوری کل عوامل تولید
.109-122 ، در ایران، فصلنامه علمی پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، سال دهم، شماره 40
- آقایی، مجید و رضا قلی زاده ، مهدیه 1396 ، سرمایه انسانی و بهرهوری نیروی کار در استانهای
.59 _76 ، ایران، مجله اقتصادی، سال هفده م 1396 شماره 1 و 2
- آونز، رابرت جی، ) 1382 ( ، رفتار سازمانی در آموزش و پرورش. ترجمه قربانعلی سلیمی ، احمد
علی فروغی ابری ، اصفهان دانشگاه آزاد اسلامی.
- اسدزاده، احمد، محمدزاده، پرویز، اکبری، اکرم، عطاپور، سمیه، 1393 ، تاثیر سرمایه انسانی بر
.7-23 ، بهرهوری کل عوامل تولید در ایران، فصلنامه مدیریت بهرهوری، سال هشتم، شماره 30
- احمدی شاد مهری ، محمد طاهر، ناجی میدانی، علی اکبر و جندقی میبدی، فرشته 1389 ، روش
همگرایی آزمون باند، تعامل بین سرمایه انسانی و بهرهوری کل عوامل تولید در ایران، فصلنامه
.31 _ پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، 58
- امینی، علیرضا و حجازی آزاد، زهره 1387 ، تحلیل نقش سرمایه انسانی و توسعه در ارتقای
.1 _ در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 30 (TFP) بهرهوری کل عوامل تولید
- اسکندری پور، زهره، جندقی میبدی، فرشته و فلاحی و محمد علی 1394 ، تاثیر ابعاد سرمایه انسانی
بر بهرهوری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران، فصلنامه علمی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، سال
.81 _106 ، چهارم، شماره 16
- حسین پور، داوود و کریمی جعفری، فاطمه، 1391 ، بررسی اثر فنآوری اطلاعات و ارتباطات بر
بهرهوری نیروی کار در صنایع کارخانهای استان مرکزی، فصلنامه علوم اقتصادی، سال ششم، شماره
.134-111 ،19
- ذیگلری، فاطمه ) 1384 (، بررسی نقش دانشگاه در ایجاد سرمایه انسانی و ارائه مدل مناسب برای
ارتقاء نظام آموزش عالی کشور. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی: واحد علوم تحقیقات
تهران
98 / ........................ . بررسی اثر سرمایه انسانی بر بهر هوری در دو استان زنجان و قزوی ن
- سرمد، زهره، حجازی ، الهه و بازرگان هرندی، عباس، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران،
. انتشارات آگه، چاپ اول 1384
- طاهر، بیتا، 1394 ، بررسی عوامل موثر بر بهرهوری نیروی انسانی، ماهنامه اجتماعی،اقتصادی، علمی
.58-71 ، و فرهنگی کار و جامعه ، شماره 190
- علیخانی، رضیه و مستخدم صادق دهبنه، معصومه ، 1395 ، سرمایه انسانی و جایگاه آن در
حسابداری امروزی، اولین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مدیریت، اقتصاد،حسابداری و علوم
تربیتی .
- گلابی، محمد رضا) 1384 (مدلسازی اندازهگیری و تحلیل بهرهوری در پالایشگاه قطران اصفهان
با استفاده از مجموعه فازی)پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی صنایع( دانشگاه یزد، دانشکده
فنی و مهندسی
- محمدزاده، پرویز، محسنی زنوزی، فخری سادات و رهنمای قراملکی و غلامحسین، 1390 ، بررسی
تاثیر سرمایه انسانی بر بهرهوری کل عوامل تولیددر صنایع متوسط و بزرگ ایران، فصلنامه اقتصاد و
.118 _148 ، الگو سازی دانشگاه شهید بهشتی، سال دوم، شماره 7
- نادری، ابوالقاسم، 1390 ، طراحی مدلی برای سنجش سرمایۀ انسانی در سازمانها .دانشگاه تهران
- یزدانی، حمیدرضا ) 1381 (، بررسی روابط متقابل میان اجزای سرمایههای فکری سرمایه انسانی،
سرمایه ساختاری، سرمایه مشتری و اثرات این سرمایهها بر عملکرد سازمانی شعب بانک ملت استان
تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
فصلنامه مطالعات کمی در مدیریت............................................................ / 99
-Asghar, N, Danish,M, Rehman, H (2017), Human Capital and Labour Productivity A
Case Study of District Lahore, JOURNAL OF THE PUNJAB UNIVERSITY
HISTORICAL SOCIETY , Vol 30, Issue No 1, 147-163.
-Aggrey, Niringiye, Eliab, Luvanda and Joseph, Shitundu (2010), "Human capital and
labor productivity in East African manufacturing firms", Current Research Journal of
Economic Theory, vol. 2, no. 2, pp. 48-54
-Bowman, M. J. (1966). The human investment revolution in economic thought.
Sociology of Education, 39(2), 111-137.
-Becker, G.S., 1964. Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special
Reference to Education. NBER, New York, USA.
-Denis, U. (2017). Economic reforms for global competitiveness.Hershey, PA: IGI
Global.
-Gupta K, Raman TV (2021) Infuence of intellectual capital on performance: an analysis
of IT and pharmaceutical frms. Int J Hum Cap Inf Technol Prof (IJHCITP) 12(2):53–71
-Hoang, L , Luong Vinh Quoc, D, Bui Hoang, N. (2019) Effects of Foreign Direct
Investment and Human Capital on Labour Productivity: Evidence from Vietnam, The
Journal of Asian Finance, Economics and Business , Volume 6 Issue 3. 123-130.
-Hashem emad, A. (2021). The Impact of Human Capital Underutilization on Productivity
and Economic Growth in Egypt, Economics and Business Quarterly Reviews, Vol.4,
No.2, 231-244.
-Helian Xu,Mingyong Lai, Peng Qi (2008), Openness, human capital and total factor
productivity: evidence from China, Journal of Chinese Economic and Business
Studies,Volume 6, 2008 - Issue 3, pp.279-289
-Hatch, N. W. &Dyer, J. H. (2004). Human capital and learning as a source of sustainable
competitive advantage, Strategic Management Journal, 25(12), 1155-1178
-IMF (2012), Okun’s law: fit at 50? 13th Jacques polka Annual Research conference,
Nov.8-9, 2012
-Jahangard E, Ezoji A, Assari A, Vaez Mahdavi M (2019), The Impact of Human
Capital(Health and Education) on Labor Productivity; a Composite Model Approach- a
Case Study of Iran, Iranian Economic Review, Vol 23, Issue 2, pp373-397
-Kalaw, Antonia D, (2015), Handbook on Productivity, Tokyo: Asian productivity
OrganizationLoeppke, Ronald and Taitel, Michael and Haufle, Vince and Parry, Thomas
and Kessler, Ronald c. and Jinnett, Kimberly, (2009), Health and Productivity as a
Business Strategy: A Multiemployer Study, JOEM, 51 (4)
-Karthik, N. & Basak D. (2006). Human CapitalVol. 7, No. 3, PP: 381-393
-Lee, Jong-Wha (2005), "Human capital and productivity for Korea’s sustained economic
growth", Journal of Asian Economics, vol. 16, pp. 663–687.
100 / ........................ . بررسی اثر سرمایه انسانی بر بهر هوری در دو استان زنجان و قزوی ن
-Musa Ahmed, Elsadig (2008), "ICT and human capital intensities effects on Malaysian
productivity growth", International Research Journal of finance and Economics, vol. 13,
pp. 152-161.
-Maciulyte-Sniukiene, A, Matuzevicute, K, (2018) , A Impact of human capital
development on productivity growth in EU member states, Business, Management and
Education, vol 16, Issue 1, 1-12.
-Neves E, Proença C (2021) Intellectual capital and financial performance: evidence from
Portuguese banks. Int J Learn Intellect Cap 18(1):93–108
-Poteliene, S., Tamasauskienė, Z. (2014). Zmogiskojo kapitalo konceptualizacija: raida,
samprata ir formavimas. Verslo sistemos ir ekonomika,4(1), 89-106.
-Steffen,Wolfgang and Stephan, Johannes (2008), "The role of human capital and
managerial skills in explaining productivity gaps between East and West", Eastern
European Economics, vol. 46, no. 6, pp. 5–24
-Salehi, M.J. (2002). Effect of human capital on economic growth in Iran. Quarterly
Journal of Research and Planning in Higher Education,23 &24 (in Persian).
-Stephen M. Miller and Mukti P. Upadhyay (2000), "The effects of openness, trade
orientation, andhuman capital on total factor productivity", Journal of Development
Economics, Vol. 63, pp. 399–423.
-Shane S, Venkataraman S (2000) The promise of entrepreneurship as a feld of research.
Acad Manag Rev 25(1):217–226
-Steven Pennings (2020), The utilization adjusted human capital Index (UHCI),
Background paper, the human capital index 2020 update, world bank, Policy research
working paper no. 9375 Schultz, T.W., (1961). Investment in human capital. Econ. Educ.
Rev. 51 (1), 1–17.
-Tilles, P. F. C., Ferreira, F. F., Francisco, G., & Pereira, C. d. B. A Markovian Model
Market, , (2011). Akerlof‘s Lemons and the Asymmetry of Information. Physica A,
390(13), 2562–2570
-Rahman M, Akhter B (2021) The impact of investment in human capital on bank
performance: evidence from Bangladesh , Future Business Journal , Vol. 7, no. 1, pp. 1 –
13 .
-Welch,F., (1970). Education in production. J. Polit.Econ., 78:35-59.
-Widarni, E, Bavono, S. (2021), Human Capital, Technology, and Economic Growth:A
Case Study of Indonesia, Journal of Asian Finance, Economics and Business Vol 8 No 5
, 29–35 .

_||_

-Asghar, N, Danish,M, Rehman, H (2017), Human Capital and Labour Productivity A
Case Study of District Lahore, JOURNAL OF THE PUNJAB UNIVERSITY
HISTORICAL SOCIETY , Vol 30, Issue No 1, 147-163.
-Aggrey, Niringiye, Eliab, Luvanda and Joseph, Shitundu (2010), "Human capital and
labor productivity in East African manufacturing firms", Current Research Journal of
Economic Theory, vol. 2, no. 2, pp. 48-54
-Bowman, M. J. (1966). The human investment revolution in economic thought.
Sociology of Education, 39(2), 111-137.
-Becker, G.S., 1964. Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special
Reference to Education. NBER, New York, USA.
-Denis, U. (2017). Economic reforms for global competitiveness.Hershey, PA: IGI
Global.
-Gupta K, Raman TV (2021) Infuence of intellectual capital on performance: an analysis
of IT and pharmaceutical frms. Int J Hum Cap Inf Technol Prof (IJHCITP) 12(2):53–71
-Hoang, L , Luong Vinh Quoc, D, Bui Hoang, N. (2019) Effects of Foreign Direct
Investment and Human Capital on Labour Productivity: Evidence from Vietnam, The
Journal of Asian Finance, Economics and Business , Volume 6 Issue 3. 123-130.
-Hashem emad, A. (2021). The Impact of Human Capital Underutilization on Productivity
and Economic Growth in Egypt, Economics and Business Quarterly Reviews, Vol.4,
No.2, 231-244.
-Helian Xu,Mingyong Lai, Peng Qi (2008), Openness, human capital and total factor
productivity: evidence from China, Journal of Chinese Economic and Business
Studies,Volume 6, 2008 - Issue 3, pp.279-289
-Hatch, N. W. &Dyer, J. H. (2004). Human capital and learning as a source of sustainable
competitive advantage, Strategic Management Journal, 25(12), 1155-1178
-IMF (2012), Okun’s law: fit at 50? 13th Jacques polka Annual Research conference,
Nov.8-9, 2012
-Jahangard E, Ezoji A, Assari A, Vaez Mahdavi M (2019), The Impact of Human
Capital(Health and Education) on Labor Productivity; a Composite Model Approach- a
Case Study of Iran, Iranian Economic Review, Vol 23, Issue 2, pp373-397
-Kalaw, Antonia D, (2015), Handbook on Productivity, Tokyo: Asian productivity
OrganizationLoeppke, Ronald and Taitel, Michael and Haufle, Vince and Parry, Thomas
and Kessler, Ronald c. and Jinnett, Kimberly, (2009), Health and Productivity as a
Business Strategy: A Multiemployer Study, JOEM, 51 (4)
-Karthik, N. & Basak D. (2006). Human CapitalVol. 7, No. 3, PP: 381-393
-Lee, Jong-Wha (2005), "Human capital and productivity for Korea’s sustained economic
growth", Journal of Asian Economics, vol. 16, pp. 663–687.
100 / ........................ . بررسی اثر سرمایه انسانی بر بهر هوری در دو استان زنجان و قزوی ن
-Musa Ahmed, Elsadig (2008), "ICT and human capital intensities effects on Malaysian
productivity growth", International Research Journal of finance and Economics, vol. 13,
pp. 152-161.
-Maciulyte-Sniukiene, A, Matuzevicute, K, (2018) , A Impact of human capital
development on productivity growth in EU member states, Business, Management and
Education, vol 16, Issue 1, 1-12.
-Neves E, Proença C (2021) Intellectual capital and financial performance: evidence from
Portuguese banks. Int J Learn Intellect Cap 18(1):93–108
-Poteliene, S., Tamasauskienė, Z. (2014). Zmogiskojo kapitalo konceptualizacija: raida,
samprata ir formavimas. Verslo sistemos ir ekonomika,4(1), 89-106.
-Steffen,Wolfgang and Stephan, Johannes (2008), "The role of human capital and
managerial skills in explaining productivity gaps between East and West", Eastern
European Economics, vol. 46, no. 6, pp. 5–24
-Salehi, M.J. (2002). Effect of human capital on economic growth in Iran. Quarterly
Journal of Research and Planning in Higher Education,23 &24 (in Persian).
-Stephen M. Miller and Mukti P. Upadhyay (2000), "The effects of openness, trade
orientation, andhuman capital on total factor productivity", Journal of Development
Economics, Vol. 63, pp. 399–423.
-Shane S, Venkataraman S (2000) The promise of entrepreneurship as a feld of research.
Acad Manag Rev 25(1):217–226
-Steven Pennings (2020), The utilization adjusted human capital Index (UHCI),
Background paper, the human capital index 2020 update, world bank, Policy research
working paper no. 9375 Schultz, T.W., (1961). Investment in human capital. Econ. Educ.
Rev. 51 (1), 1–17.
-Tilles, P. F. C., Ferreira, F. F., Francisco, G., & Pereira, C. d. B. A Markovian Model
Market, , (2011). Akerlof‘s Lemons and the Asymmetry of Information. Physica A,
390(13), 2562–2570
-Rahman M, Akhter B (2021) The impact of investment in human capital on bank
performance: evidence from Bangladesh , Future Business Journal , Vol. 7, no. 1, pp. 1 –
13 .
-Welch,F., (1970). Education in production. J. Polit.Econ., 78:35-59.
-Widarni, E, Bavono, S. (2021), Human Capital, Technology, and Economic Growth:A
Case Study of Indonesia, Journal of Asian Finance, Economics and Business Vol 8 No 5
, 29–35 .