چالش ها و موانع انعقاد معاهده منطقه ای خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی
مریم تبارکی
1
(دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا)
حمید رضا جمالی
2
(استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا)
کلید واژه: ایران, اسرائیل, خاورمیانه, خلع سلاح منطقه ای, معاهده,
چکیده مقاله :
گرایش ایجاد منطقه ی عاری از سلاح هسته ای یکی از راهکارهای حرکت به سوی جهان عاری از سلاح های هسته ای است. این روند در خاورمیانه به دهه هفتاد میلادی بر می گردد و با وجود حمایت های ظاهری فراوان، پیشرفت های عملی به هیچ وجه امیدوارکننده نبوده است. این پیشنهاد برای اولین بار از سوی ایران مطرح و توسط مصر حمایت شد. کنفرانس بازنگری ان پی تی در سال 1995، علاوه بر تمدید نامحدود ان پی تی، منجر به تصویب قطعنامه خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای و اعمال فشار بیشتر بر این طرح شده است. ایران، مصر، اسرائیل، آمریکا بازیگران اصلی و تعیین کننده سرنوشت این وضعیت طی این سال ها هستند. این پژوهش در پاسخ به این سؤال که مهم ترین چالش و مانع ایجاد معاهده خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای چیست؟ به روش توصیفی تحلیلی ضمن معرفی معاهدات مناطق عاری از سلاح هسته ای، به طور خاص به ارزیابی ایجاد منطقه عاری از سلاح هسته ای در خاورمیانه و چالش ها و موانع ایجاد چنین معاهده ای در خاورمیانه می پردازد و روشن خواهد ساخت که وجود سلاح های هسته ای اسرائیل، عدم عضویت این کشور در معاهده ی ان پی تی و در پیش گرفتن راهبرد بازدارندگی هسته ای و سیاست ابهام از سوی این رژیم، ایجاد چنین منطقه ای را با مانع جدی رو به رو کرده است.
Abstract The tendency towards creation of zones free of nuclear weapon is one of the ways to move towards a world free of nuclear weapon. This trend in the Middle East goes back to 1970s and despite apparent and numerous supports for it, the practical progress was not promising. This suggestion was first presented for the first time by Iran and was supported by Egypt. The approval of resolution about the Middle East free of nuclear weapons in the NPT Review Conference in 1995 was an important progress on this issue. The conference extended the NPT for an unlimited period and approved the nuclear weapons free zone for the Middle East and encouraged persuasion of this plan. Iran, Israel and the United States are the main and determining players during these years. The question raised by the present article is “what are the most important challenges and obstacles on the way of creation of nuclear weapons free Middle East zone?” The paper by a descriptive-analytical method first describes the nuclear weapons free zones and then evaluates the creation of nuclear weapon free zone in the Middle East and the challenges and obstacles on the way of formation of such a treaty. The paper concludes that the existence of Israel nuclear weapon and non-membership of this country in NPT and adopting nuclear deterrence strategy has led to serious obstacles on the way of formation of nuclear weapons free zone.
(1382)، مروری بر سلاح های اتمی اسرائیل، فصلنامه ره آورد نظامی، سال چهارم، ش11.,(2006)The Forgotten Bargain:Nonproliferation and Nuclear Disarmament. World Policy Journal, 1-12.,(2006) Nuclear Proliferation: The Case of Saudi Arabia.Middle East Journal, Vol 60,421-443.,(1389)، تهدیدات اسرائیل علیه خاورمیانه، نشریه علوم اجتماعی پژوهش های منطقه ای، ش2.,(1391)، جهانی عاری از سلاح هسته ای تأملات جدید در منطقه عاری از سلاح هسته ای در خاورمیانه، فصلنامه راهبرد، ش61.