تحولات کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

اصغر بیات ¹ , محمد رضا اقارب پرست ² , علیرضا گلشنی ³

1 - وزارت دفاع
2 - عضو هیات علمی
3 - هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا

تاریخ دریافت : 1396/10/24 تاریخ پذیرش : 1397/09/22 تاریخ انتشار : 1397/08/01

کلید واژه: ایران, قومیت, کردستان عراق, قدرت‌های منطقه‌ای, واژه‌های کلیـدی: امنیت ملی, قدرت‌های فرامنطقه‌ای,

چکیده مقاله :

تاریخ پذیرش: 29. 08. 1397 چکیـده منطقه کردستان عراق به دلیل موقعیت منحصر به فرد ژئوپلتیک، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق خاورمیانه شناخته می‌شود. این منطقه پس از صدام (2003) و تشکیل حکومت خودمختار، آبستن حوادث و رخدادهایی بوده که بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیر داشته است. این پژوهش تحولات کردستان عراق را به دو دلیل مورد توجه قرار داده است: نخست به دلیل حضور و فعالیت دولت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در کردستان عراق پس از صدام و دوم، تقویت ناسیونالیسم کردی در مناطق کردنشین ایران. پیامد این رویداد، گسترش خواسته‌های قومی کردهای ایران از دولت مرکزی و احتمال واگرایی از حکومت مرکزی با هدایت بیگانگان است. از این رو، این پژوهش با روش آینده پژوهی در پی پاسخگویی به این پرسش است که تحولات اخیر کردستان عراق چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد گذاشت؟ بر اساس فرضیه تحقیق، تحولات کردستان عراق؛ به‌ویژه حضور قدرت‌‌های منطقه‌ای در آن ناحیه و هم مرزی با ایران و نیز حضور نیروهای معارض کردی، می‌تواند بسترهای مناسبی را برای اقدام علیه امنیت ملی ایران فراهم آورد. در نهایت، چهار سناریو برای بررسی آینده این موضوع در خاورمیانه ارائه شده است.

چکیده انگلیسی:

Abstract: The Iraqi Kurdistan region is one of the important regions of the Middle East due its unique geopolitics. This region after the fall of Saddam (2003) and the formation of autonomous government have witnessed several events and developments which have had their impact on the security of the Islamic Republic of Iran. The present article has paid attention to Iraqi Kurdistan developments for two reasons. First due to presence and activities of regional and extra-regional powers in Iraqi Kurdistan after the fall of Saddam, second the spread and strengthening the Kurdish nationalism in Kurdish residing regions of Iran. The consequences of these events are the expansion of the ethnic demands and expectation of Iranian Kurds from the central government and the possibility of disintegration from Iranian central government with foreign backing. Therefore, the present article by futures studies method wants to answer the question as to “what are the impacts of Iraqi Kurdistan developments on security of the Islamic Republic of Iran?” The hypothesis is that the Iraqi Kurdistan developments particularly the presence of regional powers there and in areas near Iranian borders and the presence of Kurdish groups who are against Iran can provide a disfavor able ground for measures against the national security of Iran. Eventually in this regard four scenarios have been suggested for future of this issue in the Middle East.

منابع و مأخذ:

منابع

قرآن کریم(آل‌ عمران ، ‌103).

اخوان کاظمی، مسعود .(1390). «کردستان عراق؛ هارتلند ژئوپلیتیکی اسرائیل»، فصلنامه راهبرد، ش 60.

بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مردم استان کردستان 22/2/1388

حاجی یوسفی، امیرمحمد و سلطانی نژاد .(1387). سامان سیاسی در عراق جدید، تهران: انتشارات وزارت خارجه.

عمید زنجانی، عباسعلی .(1390). مقدمه­ای بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایـران، تهران: نشر مجد.

مجتهد زاده، پیروز .(1390). سیاست‌های مرزی و مرزهای بین­المللی ایران، ترجمه دکتر ملک محمدی، تهران: سمت.

_______________ .(1392). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، ویراست۲، تهران: سمت.

ویسی، هادی .(1394). «بررسی توضیح پذیری نظریه ریچارد هارتشورن در جغرافیای سیاسی مسائل قومی ایران»، مجموعه مقالات هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران: همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی، کردستان: دانشگاه سنندج.

Ajir, Media .(2016). “Pathway to an Independent Kurdistan”, https://www. researchgate.net/publication/303751385_Pathway_to_an_Independent_Kurdistan.

Frideman, George .(2017). “Israel’s Strategic Vulnerability”, https:// geopoliticalfutures. com/ israels- strategic- vulnerability.

Fisher, Max .(2015). “Why DC loves Biden's terrible plan to divide Iraq”, https://www.vox.com/2015/8/5/9097133/iraq-biden.

Hartshorne, Richard .(1950). “The functional approach in political geography”, Annals of the association of American Geographers, Vol 40, No.2, Pp. 95-130.

Kaldor, Marry (1999). New and Old Wars, Stanford University Press.

Karami, Arash .(2017). “The reason Tehran is against referendum on Iraqi Kurdistan”, Available at: http://www.al-monitor.com/pulse/en /originals /2017/06/iran-opposition-iraqi-kurdistan-krg-independence-referendum.html.

Munoz, Carol .(2017). “White House: Bid for an independent Kurdish state would be ‘significantly destabilizing”, http://www.washingtontimes. Com/news/2017/jul/13/kurdish-referendum-vote-opposed-white-house.

Packard, Matthew .(2013). “Earning Independence in Iraq Kurdistan”, https://litigation-essentials.lexisnexis.com/webcd/app.

Reily, David .(2008). “The Two-Level Game of Failing States: Internal and External Sources of State Failure”. http://journals.hil.unb.ca/index. Php/jcs/article/view/11244/13417.

Seufert, Gunter .(2015). “The return of the Kurdish question”, German Institute for International and Security Affairs, https://www.swp-berlin.org/en/ publication/ the-return-of-the-kurdish-question.

Sumer, Izzettin .(2012). “The future of rising Kurdish nationalism in the modern middle east: comparative perspectives of turkey, Israel and Iran”, https://www.soas.ac.uk/lmei/events/ssemme/file67892.pdf.

Salih, Khaled .(2006). “The Future of Kurdistan in Iraq”, http:// www. upenn. edu/ pennpress/ book/ 14152.html.