• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - سفال دوره اوروک در تل بلادیه بر پایه کاوش‌های ترانشه C6N
        محمد کرمی
        تل بلادیه در دشت شوشان در شرق رودخانه دز و استان خوزستان واقع شده است. این تپه در نزدیکی یکی از مراکز مهم و بزرگ منطقه‌ای یعنی چغامیش قرار دارد. در زمستان ۱۳۸۳ خورشیدی توسط هیات مشترک باستان‌شناسی ایران و دانشگاه شیکاگو به سرپرستی آقایان دکتر عباس علیزاده و علی ماه فروز چکیده کامل
        تل بلادیه در دشت شوشان در شرق رودخانه دز و استان خوزستان واقع شده است. این تپه در نزدیکی یکی از مراکز مهم و بزرگ منطقه‌ای یعنی چغامیش قرار دارد. در زمستان ۱۳۸۳ خورشیدی توسط هیات مشترک باستان‌شناسی ایران و دانشگاه شیکاگو به سرپرستی آقایان دکتر عباس علیزاده و علی ماه فروزی این تپه مورد کاوش قرار گرفت. هدف مهم کاوش این تپه شناخت فاز گذار از دوران پیش از تاریخ به دوران آغاز تاریخی و گاهنگاری ‌های داخلی دوران اوروک بود که با توجه به مشکلات موجود این اهداف به نتیجه دلخواه منجر نگردیدند. یکی از ترانشه ‌های ایجاد شده در این تپه مربع C6 در ضلع شمال و شمال غربی تپه بود که ترانشه C6N در سوی شمالی آن قرار داشت و به خاطر این‌که از ابتدا سیر منظمی از سفال ‌های آغاز نگارشی را به دست داد؛ به منظور شناخت گاهشماری‌های داخلی دوره اوروک کاوش شد. در این مقاله سعی بر این است تا با معرفی و دسته‌ بندی سفال های آغاز نگارشی به دست آمده از این ترانشه تفاوت ‌های میان فرم، خمیره و ترکیبات آن ها با یکدیگر مطرح و در نهایت با توجه به پیچیدگی‌ های اواخر هزاره پنجم و چهارم پ.م در دشت شوشان، به جایگاه مراکز محلی همچون تل بلادیه در منطقه و نقش محوطه ‌های منطقه ‌ای بر روی آنها پرداخته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - الگوی استقرار در دشت خاوه و منطقه میربگ زاگرس مرکزی «براساس بررسی‌های باستان‌شناختی منطقه»
        عمران گاراژیان جلال عادلی لیلا پاپلی یزدی
        دشت خاوه و منطقه میربگ در شهرستان دلفان از شناخته شده ترین قسمتهای زاگرس مرکزی است. استقرارهایی مانند تپه جمشیدی، تپه عبدالحسین در دشت خاوه و تپه ‌های نورآباد و باباجان در بخش مرکزی شهرستان دلفان به ترتیب بوسیله گیرشمن، جودیت پولار، سیدمنصور سیدسجادی و کلر گاف مید مورد چکیده کامل
        دشت خاوه و منطقه میربگ در شهرستان دلفان از شناخته شده ترین قسمتهای زاگرس مرکزی است. استقرارهایی مانند تپه جمشیدی، تپه عبدالحسین در دشت خاوه و تپه ‌های نورآباد و باباجان در بخش مرکزی شهرستان دلفان به ترتیب بوسیله گیرشمن، جودیت پولار، سیدمنصور سیدسجادی و کلر گاف مید مورد کاوش قرار گرفته‌ اند. در این مقاله ابتدا اطلاعات حاصل از نخستین فصل بررسی در منطقه سازماندهی شده و سپس از طریق مطالعات مقایسه ‌ای با اطلاعات باستان ‌شناسی موجود درباره منطقه گاهنگاری آن پیشنهاد شده است. به طور کلی منطقه محصور بین دو رشته کوه بلند گرین و سفید کوه است و به نظر می ‌رسد فرایند تحولات و توسعه فرهنگی در آن با دشت ‌های گسترده و در ارتباط با مناطق همجوار در زاگرس مرکزی متفاوت است. در این مقاله استقرارهای دارای آثار یک دوره به عنوان شاخص استقرارهای همان دوره معرفی شده، سپس بر اساس بررسی ‌های باستان‌ شناختی سلسله مراتب و فرایند تغییر الگوی استقرار و دیگر شرایط استقرارهای باستانی ارزیابی و تحلیل شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - سنگ‌نوشتة ایلامی
        سعید گنجوی
        تمدن ایلام یکی از کهن‌ ترین تمدن های بشری به شمار می‌ رود. این تمدن درخشان هنوز آنچنان‌که باید شناخته نشده و تلاشهای باستان ‌شناسان و مورخین در جهت شناسایی هرچه بیشتر آن ادامه دارد. در این میان کمبود منابع مکتوب برجای مانده از این تمدن، تأثیر بسزایی در این ناشناختگی دار چکیده کامل
        تمدن ایلام یکی از کهن‌ ترین تمدن های بشری به شمار می‌ رود. این تمدن درخشان هنوز آنچنان‌که باید شناخته نشده و تلاشهای باستان ‌شناسان و مورخین در جهت شناسایی هرچه بیشتر آن ادامه دارد. در این میان کمبود منابع مکتوب برجای مانده از این تمدن، تأثیر بسزایی در این ناشناختگی دارد و کشف هر کتیبه یا اثر مکتوبی می ‌تواند نوری بر تاریخ تمدن ایلام باشد. در طی بررسی ‌های سال ۵۱-۱۳۵۰ در دشت خوزستان، منطقه دزفول و هفت تپه، سنگ‌نوشته ‌ای در تپه‌ ای موسوم به "پمپ" کشف گردید که حاوی اطلاعات و جزئیات مهمی از تاریخ تمدن ایلام است. مقاله حاضر به چگونگی کشف این اثر و معرفی و ترجمه آن خواهد پرداخت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - پیشنهاداتی دربارة روش کاوش در قبرستان‌ها بر اساس کاوش‌های قبرستان عصر آهن مسجد کبود تبریز و شهریری مشکین شهر
        علیرضا هژبری نوبری اکبر پورفرج
        علم باستان‌شناسی، مرزهای شناخت گذشته بشر را از ادبیات شفاهی و تاریخ مکتوب بسیار محدود، بـه تاریخی با سابقه بیش از سه میلیون سال مبدل کرده است. با وجود این حفاری و کاوش در باستان‌شناسی، به منزله تخریب و از بین‌بردن آثار گذشتگان نیز است مگر این‌که اصول کاوش و عملیات ثبت و چکیده کامل
        علم باستان‌شناسی، مرزهای شناخت گذشته بشر را از ادبیات شفاهی و تاریخ مکتوب بسیار محدود، بـه تاریخی با سابقه بیش از سه میلیون سال مبدل کرده است. با وجود این حفاری و کاوش در باستان‌شناسی، به منزله تخریب و از بین‌بردن آثار گذشتگان نیز است مگر این‌که اصول کاوش و عملیات ثبت و ضبط اطلاعات بطور بسیار علمی و دقیق رعایت شود. لذا هدف این مقاله بیان اطلاعاتی پیرامون مسائل و مشکلاتی است که یک باستان‌شناس به طور عملی هنگام حفاری در تپه قبرستان‌ها با آن روبرو است. به خصوص این‌که امروزه اکثر اعضای هیئت باستان‌شناسی را دانشجویان تشکیل می‌دهند و از آنجایی‌که تا به حال به طور موردی پیرامون روش کاوش در قبرستان برای استفاده دانشجویان مطلبی نوشته نشده است، به نظر می‌رسد، این مقاله می‌تواند گام کوچکی برای برداشتن گامهای بزرگ توسط دانشجویان عزیز باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - جغرافیای تاریخی منطقه زاگرس مرکزی در دوران پیش از اسلام
        یعقوب محمدی‌فر
        با توجه به اهمیت جغرافیای تاریخی غرب ایران، متاسفانه تاکنون کمتر به جغرافیای تاریخی منطقه زاگرس مرکزی پرداخته شده است. این منطقه بخش عمده استان کرمانشاه و بخشی از استان‌های همجوار آن را تشکیل می‌دهد. آن‌چه به عنوان یک کلیت اساسی مطرح است این‌که این منطقه به عنوان خاستگا چکیده کامل
        با توجه به اهمیت جغرافیای تاریخی غرب ایران، متاسفانه تاکنون کمتر به جغرافیای تاریخی منطقه زاگرس مرکزی پرداخته شده است. این منطقه بخش عمده استان کرمانشاه و بخشی از استان‌های همجوار آن را تشکیل می‌دهد. آن‌چه به عنوان یک کلیت اساسی مطرح است این‌که این منطقه به عنوان خاستگاه اولین حکومت ایرانی یعنی مادها دانسته شده است و همدان به عنوان مرکز این حکومت از شهرت جهانی برخوردار است؛ لیکن در خصوص شهرهای دیگری که در این محدوده و خصوصاً در مسیر راه باستانی به سمت بابل قرار داشته‌اند، کمتر نوشته شده است. در این مقاله منابع موجود در چهار دوره زمانی شامل جغرافیای تاریخی زاگرس مرکزی از آغاز تا دوره هخامنشی، دوران اشکانی و بالاخره جغرافیای تاریخی منطقه در دوران ساسانی مورد بررسی قرار می‌گیرند. پرونده مقاله