سیر الی‌الله در قصة تمثیلی قلعة ذات‌الصور مولانا و دژ درون مایستر اکهارت
محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی
مریم افشار طهرانی
1
,
علی اصغر حلبی
2
*
,
احمد خیالی خطیبی
3
1 - دانشجوی‌دکتری،گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه‌آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی ، تهران، ایران
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: مثنوی معنوی, مولانا, ادبیات تطبیقی, مایستر اکهارت,
چکیده مقاله :
مولانا و اکهارت مانند هر اندیشمند دیگری در بنای جهانبینی خود به دنبال معرفت هستی و وجود بودند و به امری قدسی و الهی روی آوردند. دو عارف نامور که تقریبا معاصر هم میزیسته و محیطهای فرهنگی و مذهبی متفاوتی داشته و در یک زیرساخت فرهنگی و مذهبی عام شریک هستند به این معنا که هر دو از یک حقیقت کلی و برتر یعنی خدا، سخن گفتهاند و تجارب عرفانی عظیمی دارند. نظر به اینکه تجربه‌های عارفانۀ عرفا امری کاملا شخصی است و انسانهای عادی به تجربۀ ایشان راه ندارند و از راه تعبیرات زبانی و در قالب کلام، گفتار و نوشتار، بهطور نسبی قادرند که تجربیات خویش را بدون درنظر گرفتن عواملی نظیر زمان، مکان و زبان به نوع بشر منتقل سازند. در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی قصۀ تمثیلی قلعۀ ذات‌الصور همان «دژ هوشربا» مولانا پرداخته و با «دژ درون» اکهارت مقایسه میکند. مولانا در انتهای دفتر ششم به عمد این حکایت ناتمام تقریبا طولانی را آورده تا به همگان ثابت شود که راه وحدت و عشق با خدا را پایـانی نیست. معادل همین مفهوم را در اندیشۀ اکهارت میتوان یافت.
Like any other thinker, Rumi and Eckhart sought knowledge of existence and existence in the construction of their worldview and turned to something sacred and divine. Two famous mystics who lived almost contemporaries and had different cultural and religious environments share a common cultural and religious infrastructure in the sense that they both spoke of a universal and superior truth, namely God, and had great mystical experiences. Given that the mystical experiences of mystics are a completely personal matter and ordinary people do not have access to their experiences, and through linguistic interpretations in the form of words, speech, and writing, they are relatively able to convey their experiences to mankind without considering factors such as time, place, and language. In this study, which was conducted using a descriptive and analytical method. we examined the allegorical story of the Castle of zat-ul-suvar. and compare with Inner Fortress of Eckhart. Rumi deliberately brought this almost long unfinished story at the end of the sixth book to prove to everyone that the path to unity and love with God is not endless. The equivalent of this concept can be Found in Echhart's ideas.
قرآن کریم
اکهارت، مایستر.(1375). رسالۀ وارستگی، ترجمه: محمدرضا جوزی، قاسم کاکایی، مجلۀ روش-شناسی علوم انسانی حوزه و دانشگاه، شمارۀ 7.
بهجت، حمیده.(1379). عرفان مسیحی در آلمان (قرن 13 و 14 میلادی)، مدرس علوم انسانی، شمارۀ 16.
پازوکی، شهرام.(1385). نسبت میان نظر و عمل به رأی مایستر اکهارت، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه.درج¬نامه.
حلبی، علی اصغر.(1375). تأثیر قرآن و حدیث در ادبیات فارسی، تهران: اساطیر.
زرين¬كوب، عبدالحسين.(1382). نردبان شکسته: شرح توصیفی و تحلیلی دفتر اول و دوم مثنوی، تهران: سخن.
صادقی¬شهپر، علی.(1387). ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﻋﺮﻓﺎن ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎی ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ، پژوهشنامۀ ادیان، سال 2، شمارۀ 4.
فانینگ، استیون.(۱۳۸۴). عارفان مسیحی، مترجم: فریدالدین رادمهر، تهران: نیلوفر.
فتاحی، ذکیه؛ پازوکی، شهرام.(1393). بررسی خلوت و تحول آن در تصوف، ادبیات عرفانی و اسطوره¬شنـاختی، سال دهم، شمارۀ 34.
قبادی¬کیا، علی- بهنام¬فر، محمد.(1395). تأملی در تمامی یا ناتمامی مثنوی مولوی، نشريۀ ادب و زبان، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه شهید باهنر كرمان، سال نوزدهم، شمارۀ سی¬ونهم.
قنبري، بخشعلي.(1390). بررسي مقايسه¬اي دژ هوش¬ربای مولوي و دژ درون ترزا آويلايي، مطالعات عرفاني(مجلۀ علمی- پژوهشي)، دانشكدۀ علوم انساني دانشگاه كاشان، شمارۀ سيزدهم.
کاپلستون، فردریک¬چارلز.(1388). تاریخ فلسفه، یونان و روم، مترجم: سیدجلال¬الدین مجتبوی، جلد اول، چاپ ششم، تهران: علمی وفرهنگی.
کاکایی، قاسم.(1391). وحدت¬وجود به روایت ابن¬عربی و مایستر اکهارت، چاپ پنجم، تهران: هرمس.
کیایی، فاطمه.(1394). بی¬اعتنایی به احکام و شعایر عبادی: اتهامی علیه مایستراکهارت، مجلۀ پژوهش¬های ادیانی، سال سوم، شمارۀ پنجم.
گولپینارلی، عبدالباقی.(1382). نثر و شرح مثنوی شریف: دفتر اول و دوم (جلد1)، مترجم: توفیق هاشم¬پور سبحانی، چاپ سوم، تهران: طبع و نشر.
مولوی، جلال¬الدین محمد.(1376). مثنوی معنوی، تصحیح رینولدالین نیکلسون، تهران: ققنوس.
همو.(1387). متن و شرح مثنوی مولانا (7جلدی)، مقدمـه، تصحیح، تعلیقات و فهرست¬ها از محمد استعلامی، تهران: سخن.