بررسی نسخ خطی لطایف نفیسیه و نقد و تحلیل سبک شناسی آن ها

محورهای موضوعی : پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی

محمد رنجبر خرم مکانی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران)
مهدی فاموری ² (استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران(نویسنده مسؤول))
جلیل نظری ³ (دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/09/21 تاریخ پذیرش : 1399/09/21 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه: سبک شناسی, لطایف نفیسیه, احمد بن محمود اویسی,

چکیده مقاله :

لطایف نفیسیه کتابی در مناقب اویس بن عامر مرادی، ملقب به اویس قرنی، اثر احمد بن محمود اویسی، از جمله متون صوفیانه در قرن دوازدهم هجری قمری است که به نثری بینابین نگارش یافته و علاوه بر شرح حال، مدح و مناقب اویس قرنی، به سبب سادگی و ایجاز، مباحث عرفانی عمیقی را در خود گنجانده است. مؤلف این اثر را، در ۱۱۵۶ق، به نثر آمیخته به نظم در یک دیباچه، ۲5 لطیفه و یک خاتمه تدوین کرده است. تاریخ تألیف آن را نویسنده در صفحه سوم کتاب، 1156 هـ. ق عنوان می کند. در این اثر، آگاهی‌های ارزنده‌ای نیز دربارۀ سلسلۀ اویسیه آمده است. هدف از نگارش این مقاله معرفی نسخه ها و تحلیل سبک شناسی لطایف نفیسیه در فضایل اویسیه است. روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی و به صورت کتابخانه ای انجام شده و لطایف نفیسیه در سطوح زبانی، نحوی و فکری مورد نقد سبک شناسانه قرار گرفته و سپس در سطح ادبی از جهت زیباشناسانه مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. حاصل پژوهش نشان می دهد که نویسنده کتاب خود را بیشتر به تقلید از نویسندگان سلف خویش نوشته است و نمی توان او را صاحب سبک شخصی خاصی دانست، لذا اثر او همچون دیگر آثار ویژگی های سبکی همان دوره را دارا است و هیچ گونه خروج از نرم و هنجار را نمی توان در آن شاهد بود. با این حال بسیاری از ویژگی های فکری، زبانی و ادبی در این اثر مشهود است. بسامد بالای واژه های عربی، تلفیق زبان عربی و فارسی و پیروی از نحو زبان عربی، از جمله ویژگی های سبکی این کتاب به شمار می‌رود.