قابلیت استفاده از اطلاعات کاربری اراضی در مدیریت حوزه های آبخیز به تصمیم گیران کمک می کند تا طرح و برنامه های کوتاه و بلند مدتی برای حفاظت، توسعه و استفاده پایدار از منابع طبیعی و آبخیزها داشته باشند. در این مطالعه از داده های سنجنده[1]ETM+(1385)، GPS[2] و GIS[3] برای پ چکیده کامل
قابلیت استفاده از اطلاعات کاربری اراضی در مدیریت حوزه های آبخیز به تصمیم گیران کمک می کند تا طرح و برنامه های کوتاه و بلند مدتی برای حفاظت، توسعه و استفاده پایدار از منابع طبیعی و آبخیزها داشته باشند. در این مطالعه از داده های سنجنده[1]ETM+(1385)، GPS[2] و GIS[3] برای پردازش تصاویر، برداشت داده های زمینی و تهیه نقشه استفاده شد. تصحیحات لازم و پیش پردازش های اولیه صورت گرفت. پس از بازدید میدانی و کنترل زمینی، کلاس های مختلف کاربری تعریف، ابتدا تفسیر چشمی انجام و سپس نمونه های تعلیمی انتخاب و با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال طبقه بندی نظارت شده صورت گرفت. با توجه به عدم قابلیت در تفکیک کاربری های مسیله و مسکونی در تفسیر رقومی، تلفیقی از تفسیر چشمی و رقومی (نظارت شده) و همچنین طبقه بندی شیءگرا استفاده شد. نتایج نشان داد در تفسیر چشمی تقریباً امکان تفکیک کاربری های مرتع از زراعت دیم وجود ندارد، ولی کاربری‌های باغ، مسکونی و مسیله قابل تفکیک است. نتایج همچنین نشان داد تفکیک کاربری ها به صورت طبقه بندی نظارت شده نیز با مشکلاتی روبرو است، ولی با تلفیق دو روش تفسیر چشمی و رقومی می توان از تصویر لندست در تفکیک کاربری های مختلف در مناطقی مانند حوزه آبخیز کفتاره و منطقه ارشق استان اردبیل استفاده کرد. نتایج حاصل از ارزیابی صحت طبقه بندی شیءگرا بالاترین صحت کلی را نشان داد، چون در این روش از پارامترهایی نظیر مقیاس، شکل، تن و بافت نیز علاوه بر مقدار پیکسل در طبقه بندی استفاده شد و از این رو با سگمنت سازی مناسب قادر به تفکیک دقیق تر کاربری ها نظیر دیمزارهای و اراضی مسکونی می باشد. توصیه می گردد، با توجه به اهمیت این نقشه در مطالعات منابع طبیعی، آبخیزداری و کشاورزی از تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک بالا و روش هایی نظیر شیء گرا در این ارتباط استفاده گردد.
پرونده مقاله
چکیده:
روابط بین پوشش گیاهی و عامل های محیطی به شناخت عوامل مؤثر بر رشد و استقرار گونه های گیاهی و همچنین شناسایی رویشگاه ها کمک می کند. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط عوامل محیطی با پراکنش رویشگاه های مرتعی و تعیین مهمترین عوامل مؤثر در تفکیک این رویشگاه ها در منطقه ج چکیده کامل
چکیده:
روابط بین پوشش گیاهی و عامل های محیطی به شناخت عوامل مؤثر بر رشد و استقرار گونه های گیاهی و همچنین شناسایی رویشگاه ها کمک می کند. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط عوامل محیطی با پراکنش رویشگاه های مرتعی و تعیین مهمترین عوامل مؤثر در تفکیک این رویشگاه ها در منطقه جنوب شرقی سبلان واقع در استان اردبیل می باشد. نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. در اکوسیستم مرتعی مورد نظر، 45 رویشگاه در نقاط مختلف ارتفاعی و در دامنه های جنوب شرقی سبلان انتخاب و در داخل هر یک از این رویشگاه های تعیین شده، 3 پلات بزرگ 10 مترمربعی با فاصله 40 متر از همدیگر و در طول ترانسکت 120 متری مستقرگردید. در داخل پلات ها فهرست گیاهان موجود و درصد تاج پوشش آن ها تعیین گردید. همچنین در داخل هر پلات از دو عمق 15-0 و 30-15سانتی متری، خاک برداشت شد و خصوصیات اقلیمی نظیر بارندگی و دما ، خصوصیات توپوگرافی نظیر ارتفاع، شیب و جهت جغرافیایی، عوامل خاکی نظیر بافت خاک، هدایت الکتریکی ، اسیدیته ، ماده آلی (کربن) ، فسفر و پتاسیم اندازه گیری شدند. به منظور تعیین روابط بین عوامل محیطی با پراکنش پوشش گیاهی، از تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره (رج بندی) استفاده شد. رج بندی جوامع گیاهی با توجه به عوامل محیطی به روش آنالیز تطبیقی متعارفی (DCA[1]، RDA[2]، CCA[3]) صورت گرفت. نتایج نشان داد درمنطقه مورد مطالعه، عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع و جهت جغرافیایی) تأثیر معنی داری بر پراکنش رویشگاه های مرتعی دارند. نتایج حاصل از CCA عوامل محیطی منطقه مرتعی حاکی از آن است که محور اول و دوم به ترتیب با مقادیر ویژه 703/0 و 519/0 و واریانس 5/11 و 0/20 ، تغییرات رویشگاه ها و عوامل محیطی منطقه را توجیه می کنند. از نتایج این تحقیق می توان در مدیریت، احیا و اصلاح اکوسیستم های مرتعی جنوب شرقی سبلان و مناطق مشابه استفاده کرد.
[1] - Detrended Correspondence Analysis
[2] - Representational Difference Analysis
[3] - Canonical Correspondence Analysis
پرونده مقاله
جهت جلب مشارکت ساکنان یک حوزه آبخیز برای شرکت در برنامه های آبخیزداری، عوامل تأثیر گذار باید مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق ویژگیهای فردی- حرفه ای و آموزشی- ترویجیروستائیان عضو تعاونی آبخیزداری حوزه آبخیز سقزچی چای (استان اردبیل) و تأثیر این عوامل بر مشارکت آن ها در چکیده کامل
جهت جلب مشارکت ساکنان یک حوزه آبخیز برای شرکت در برنامه های آبخیزداری، عوامل تأثیر گذار باید مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق ویژگیهای فردی- حرفه ای و آموزشی- ترویجیروستائیان عضو تعاونی آبخیزداری حوزه آبخیز سقزچی چای (استان اردبیل) و تأثیر این عوامل بر مشارکت آن ها در تعاونی های آبخیزداری بررسی شده است. این تحقیق به روش پیمایشی انجام و پرسشنامه ای جهت گردآوری داده ها تهیه شد. جامعه آماری شامل بهره برداران عضو تعاونی آبخیزداری روستاهای سوها، سقزچی، حور، تفیه و رز به تعداد 115 نفر بوده اند که در داخل حوزه آبخیز سقزچی چای ساکن هستند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج بدست آمده از توصیف ویژگی های فردی و حرفه ای بهره برداران حوزه آبخیز سقزچی چای عضو تعاونی های آبخیزداری شامل: سن، شغل اصلی، میزان تحصیلات، نوع حرفه در روستا، میزان مهارت و ... نشان داد، اولاً تنها افراد سالخورده و با سواد کم، کشاورز و دامدار و با مهارت متوسط هستند که بیشترین تمایل را برای مشارکت در تعاونی آبخیزداری نشان داده اند. جوانان تحصیل کرده باور مناسبی نسبت به موفقیّت تعاونی های آبخیزداری ندارند و بیشتر تمایل به مهاجرت و کمتر دلبستگی به ماندن در روستا و انجام فعالیت های مختلف در قالب تعاونی ها را از خود نشان داده اند. دیدگاه بهره برداران نسبت به مشارکت در کلاس های آموزشی برای افزایش مشارکت قابل توجه بوده و درخواست برگزاری کلاس های آموزشی دارند. همچنین با توجه به معنی داری ضریب مقایسه من- ویتنی در سطح 01/0=α، اعضاء آشنا با مفهوم قرق و آشنا با شرکت های تعاونی روستایی، بیشترین مشارکت را در تعاونی آبخیزداری داشته اند.
پرونده مقاله
مراتع آلپی دامنه های سبلان به لحاظ برخورداری از جریان های اقلیمی مرطوب سرد سیبری، هیرکانی و مدیترانه ای، تیپ های گیاهی و عناصر رویشی متنوعی برخوردار است که در این تحقیق عمده ترین تیپ های گیاهی و شکل های زیستی گیاهان تشریح گردیده است. تفکیک تیپ های گیاهی بر اساس ریختار ظ چکیده کامل
مراتع آلپی دامنه های سبلان به لحاظ برخورداری از جریان های اقلیمی مرطوب سرد سیبری، هیرکانی و مدیترانه ای، تیپ های گیاهی و عناصر رویشی متنوعی برخوردار است که در این تحقیق عمده ترین تیپ های گیاهی و شکل های زیستی گیاهان تشریح گردیده است. تفکیک تیپ های گیاهی بر اساس ریختار ظاهری گونه های شاخص، اسامی تیپ‌ها بر اساس گونه غالب مشخص شده است و سطح تیپ‌ها به تفکیک بر حسب هکتار برآورد گردیده است. در مجموع پنج تیپ عمده گیاهی شامل: Astragalus aureus- Alopecurus textilis - Festuca ovina ، در حدود ارتفاعی2500تا3350 متری دامنه های شمالی سبلان. Astragalus cardachrum- Alopecurus textilis -Festuca ovina در حدود ارتفاعی 2800 تا 3750 متری در دامنه های جنوبی سبلان، Astragalus sp- Festuca ovina - Trifolium repens در حدود ارتفاعی 2600 تا 3300 متری، Festuca sulcata - Alopecurus textiles - Carex sp. در حدود ارتفاعی 3200 تا 3700 متری از دامنه‌های مشرف به کوه هرم به خود اختصاص داده است و تیپ گیاهی Festuca ovina - Carex sp. در ارتفاع 3220 تا 3450 متر از سطح آب های آزاد در دامنه‌های شرقی سبلان واقع شده است. از نظر شکل زیستی گیاهان، همی کریپتوفیت ها و ژئوفیت ها،بترتیپ فراوانترین شکل زیستی گیاهان منطقه می باشد. پر واضح است که با بررسی و شناخت گروه های اکولوژیک گیاهی در مناطق آلپی سبلان، توان اکولوژیک این رویشگاهها بهتر توصیف شده و نتایج حاصله، به واقعیت موجود در رویشگاهها عینیت بیشتری خواهد بخشید و در حفظ و نگهداری آنها موثر خواهد بود.
پرونده مقاله
