فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - اثر حفاظت (قرق) بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک پارک جنگلی گیسوم و ذخیره‌گاه دکتر درستکار در استان گیلان
  ساجده رضایی پور جولاندان
  حضور بیش ازحددام و همچنین جنگل نشینان روستاهای اطراف جنگل ازمهمترین عواملی هستندکه روندتخریب اکوسیستم های جنگلی راتسریع کرده اند.قرق یکی ازروش های اصلاحی ساده مدیریتی است که باعث بهبودشرایط فیزیکی وشیمیایی خاک میگردد.این تحقیق به منظورتعیین اثرمدیریت چرای انواع دام(حیات چکیده کامل

  حضور بیش ازحددام و همچنین جنگل نشینان روستاهای اطراف جنگل ازمهمترین عواملی هستندکه روندتخریب اکوسیستم های جنگلی راتسریع کرده اند.قرق یکی ازروش های اصلاحی ساده مدیریتی است که باعث بهبودشرایط فیزیکی وشیمیایی خاک میگردد.این تحقیق به منظورتعیین اثرمدیریت چرای انواع دام(حیات وحش و دام اهلی) وحضورانسان بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در دو منطقه حفاظت شده (ذخیرگاه دکتر درستکار) به مساحت171هکتار و حقاظت نشده (پارک جنگلی گیسوم) به مساحت 1/1123 هکتار در استان گیلان انجام شد.به منظور نمونه برداری از روش نمونه‌برداری سیستماتیک با شروع نقطه تصادفی با ابعاد شبکه 150×200 متری استفاده شد. در مجموع تعداد 60 قطعه‌نمونه در دو منطقه حفاظت‌شده و حفاظت نشده برداشت گردید.در داخل هر قطعه‌نمونه نمونه‌ای از خاک سطحی (عمق0 تا 20) برای تجزیه برخی از مهم‌ترین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک برداشت و در آزمایشگاه مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده از آزمون دوطرفه تی- استیودنت نشان داد در رابطه با خصوصیات فیزیکی خاک دو عامل رطوبت اشباع و شن و در رابطه با خصوصیات شیمیایی خاک تنها پتاسیم در دو منطقه با یکدیگر اختلاف معنی‌داری را نشان دادند.به طور کلی مقدار میانگین جرم مخصوص ظاهری، رطوبت اشباع، رس، سیلت، کربن آلی و پتاسیم درمنطقه حفاظت نشده بیشترازمنطقه حفاظت‌شده به‌دست‌آمده و میزان تخلخل، شن، اسیدیته و فسفر در منطقه حفاظت‌شده دارای مقدار میانگین بیشتری نسبت به منطقه حفاظت نشده بودند.به طورکلی نتایج نشان داد که در منطقه قرق با اعمال قرق،خصوصیات خاک در مسیر توالی و رسیدن به شرایط ایده-آل قرار گرفته است اماهمچنان این منطقه نیازبه توجه و ادامه حفاظت دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - تأثیراجرای عملیات بیومکانیکی بر پوشش گیاهی مراتع (مطالعه موردی : مراتع شهرستان ابرکوه استان یزد)
  سعیده صدقی
  اجرای عملیات ذخیره نزولات از مهمترین روش های اصلاح و احیاء پوشش گیاهی مراتع محسوب می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر ذخیره نزولات بر فاکتورهای پوشش گیاهی مراتع قشلاقی شهرستان ابرکوه استان یزد انجام شد. موفقیت عملیات بیومکانیک از طریق اندازه گیری و آنالیز آماری فاکتور چکیده کامل

  اجرای عملیات ذخیره نزولات از مهمترین روش های اصلاح و احیاء پوشش گیاهی مراتع محسوب می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر ذخیره نزولات بر فاکتورهای پوشش گیاهی مراتع قشلاقی شهرستان ابرکوه استان یزد انجام شد. موفقیت عملیات بیومکانیک از طریق اندازه گیری و آنالیز آماری فاکتورهای پوشش گیاهی شامل درصد تاج پوشش، تولید، زادآوری و تراکم در چهار تیمار شاهد، پیتینگ، کنتورفارو و چاله های هلالی آبگیر مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه برداری به روش تصادفی - سیستماتیک و با استقرار ترانسکت و پلات صورت گرفت. داده ها به روش آنالیز واریانس یک طرفه ANOVA تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که فاکتورهای مورد بررسی در سطح آماری یک درصد (P<0.01) دارای اختلاف معنی داری بودند. به گونه ای که میزان درصد تاج پوشش، تولید، تراکم و زادآوری گونه های گیاهی در روش هلالی آبگیر به ترتیب با 5/8، 25/39، 6/6 و 9/3 بیشترین مقدار را در مقایسه با دو روش دیگر داشت و این فاکتورها در روش های کنتور فارو و پیتینگ اختلاف معنی داری با شاهد نشان ندادند. نتایج این تحقیق نشان داد که احداث هلالی های آبگیر نسبت به روش های کنتور فارو و پیتینگ تأثیر بیشتری در افزایش پوشش گیاهی منطقه دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - مقایسه، تحلیل و رتبه‌بندی شاخص‌های ظرفیت سازگاری اثرگذار بر خشکسالی در اکوسیستم مرتعی شهرستان ملارد
  
  مراتع یکی از ثروت‌های حائز اهمیت برای نسل‌های کنونی و آینده است که نقش بسیار مهمی در تعادل بوم‌شناختی، درآمدزایی و توسعه روستایی دارد. امروزه به دلایل مختلف سرعت تخریب و بهره‌برداری از این مراتع، بسیار بیشتر از روند تجدید و احیاء آن می‌باشد و همین پدیده باعث نابودی سطوح چکیده کامل

  مراتع یکی از ثروت‌های حائز اهمیت برای نسل‌های کنونی و آینده است که نقش بسیار مهمی در تعادل بوم‌شناختی، درآمدزایی و توسعه روستایی دارد. امروزه به دلایل مختلف سرعت تخریب و بهره‌برداری از این مراتع، بسیار بیشتر از روند تجدید و احیاء آن می‌باشد و همین پدیده باعث نابودی سطوح گسترده‌ ای از خاک و پوشش گیاهی مراتع شده است. اجرای طرح های مدیریت مشارکتی منابع طبیعی با افزایش سرمایه های اجتماعی و مالی باعث افزایش ظرفیت سازگاری بهره برداران مرتع در مواجه با بحران های زیست محیطی می گردد. هدف از تحقیق حاضر، مقایسه و بررسی شاخص‌های اجتماعی-اقتصادی عملیات حفاظت آب و خاک در شهرستان ملارد است. در این پژوهش، شاخص‌های ظرفیت سازگاری بر اساس آزمون‌های آماری و پرسشنامه ظرفیت سازگاری در دو گروه سامان های عرفی تحت پوشش طرح مدیریت مشارکتی منابع طبیعی (طرح تعمیم ترسیب کربن) و خارج از محدوده این طرح مقایسه شدند. نتایج آزمون تی تک نمونه ای برای مقایسه شاخص های ظرفیت سازگاری در بین دو گروه سامان عرفی نشان داد که از میان پنج مؤلفه (منابع مالی، اطلاعات، مهارت‌ها و مدیریت، زیرساخت‌ها، مؤسسات و شبکه‌ها و تساوی حقوق)، به جز مولفه تساوی حقوق، باقی مؤلفه ها در درون و بیرون محدوده طرح دارای اختلاف معنی دار هستند و سامان های عرفی درون طرح مدیریت مشارکتی دارای میانگین بالاتری نسبت به سامان های عرفی خارج از محدوده طرح هستند. در سامان های عرفی درون محدوده طرح مؤلفه مالی و در سامان های عرفی خارج از محدوده طرح نیز مؤلفه زیرساختی دارای اثرگذاری بیشتری در افزایش ظرفیت سازگاری است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - صفات ریخت‌شناختی برگ بلند‌مازو (Quercus castaneifolia C. A. Mey) در منطقه درکش و پارک ملّی گلستان
  
  با توجه به تخریب وسیع رویشگاه های بلندمازو (Quercus castaneifolia C. A. Mey) در شمال و شمال شرق ایران، مطالعه تنوع‌ژنتیکی آن برای حفاظت و مدیریت اصولی تر، ضروری به‌نظر می رسد. در تحقیق حاضر بر اساس 12 صفت ریخت شناسی با استفاده از روش های آماری چند متغیره، تنوع جغرافیایی چکیده کامل

  با توجه به تخریب وسیع رویشگاه های بلندمازو (Quercus castaneifolia C. A. Mey) در شمال و شمال شرق ایران، مطالعه تنوع‌ژنتیکی آن برای حفاظت و مدیریت اصولی تر، ضروری به‌نظر می رسد. در تحقیق حاضر بر اساس 12 صفت ریخت شناسی با استفاده از روش های آماری چند متغیره، تنوع جغرافیایی گونه بلوط در بین جمعیت های مختلف در دو منطقه درکش و پارک گلستان مورد مطالعه قرار گرفت. برای انجام این تحقیق، از دو رویشگاه طبیعی گونه بلوط، چهار ایستگاه با اختلاف ارتفاع 200 متر از یکدیگر در نظر گرفته شده و از هر ایستگاه پنج درخت با حداقل فاصله 100 متر از یکدیگر و از هر درخت تعداد پنج برگ جمع آوری شد. مشخصه های مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار TPS اندازه گیری شد و با استفاده از نرم افزار SAS 9.1 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مشخصه های طول دمبرگ، عرض 9/0 برگ، تعداد رگبرگ راست، تعداد رگبرگ چپ، محیط برگ و طول برگ به طول دمبرگ در بین رویشگاه ها دارای تفاوت معنی دار است. همچنین نتایج نشان داد که صفات تعداد رگبرگ راست و چپ، طول و عرض برگ در ایجاد واریانس و گروه بندی پایه ها بیشترین نقش را داشته و کمترین میزان پلاستیسیتی را به خود اختصاص دادند. در نتیجه این صفات کم تر تحت تأثیر محیط بوده و در بررسی تنوع کارا هستند و به‌عنوان صفات پیشنهادی در بررسی تنوع‌ژنتیکی گونه بلوط بلند مازو معرفی می‌شوند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - پایداری اکولوژیک در راستای تاب‌آوری زیست محیطی نمونه موردی: منطقه یک شهر ساری
  
  تاب آوری اکولوژیک نقش بسیار مهمی را در افزایش ظرفیت تطبیقی و جلوگیری از پیامدهای منفی ناشی از تغییرات غیرقابل پیش بینی شهرها دارد. عوامل متعددی چون افزایش جمعیت،مدیریت ناکارآمد وغیره کاهش کیفیت زیست پذیری مناطق شهری را بدنبال داشته است. شهر ساری نیز از این منظر بی تاثیر چکیده کامل

  تاب آوری اکولوژیک نقش بسیار مهمی را در افزایش ظرفیت تطبیقی و جلوگیری از پیامدهای منفی ناشی از تغییرات غیرقابل پیش بینی شهرها دارد. عوامل متعددی چون افزایش جمعیت،مدیریت ناکارآمد وغیره کاهش کیفیت زیست پذیری مناطق شهری را بدنبال داشته است. شهر ساری نیز از این منظر بی تاثیر نمانده و خسارات زیادی را متحمل گشته است. پژوهش حاضر، با هدف پایداری اکولوژیک در راستای تاب آوری زیست محیطی بوده است. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از نظر ماهیت ، توصیفی – تحلیلی و میدانی می باشد که شیوه گردآوری داده ها، اسنادی، کتابخانه ای و میدانی بوده، همچنین به منظور گردآوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شده است. نمونه آماری مشتمل بر 384 نفر از ساکنین منطقه یک شهر ساری به طور تصادفی انتخاب شدند. تعداد 23 شاخص تاب آوری شهری در قالب شاخص زیست محیطی، مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و LISREL که مبتنی بر معادلات ساختاری می باشد، استفاده شده است. با استفاده از آزمون بارهای عاملی، سنجه ها براساس درجه اهمیت و تأثیر گذاری اولویت بندی و خلاصه سازی شدند، و برای تهیه نقشه شاخصهای مؤثر، از مدل منطق فازی در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که همه قسمتهای منطقه یک شهر ساری، تاب آور نیستند، به طوری که محلات شمالی در سطوح پایین تاب آوری و محلات میانی در سطوح متوسط و محلات جنوبی و جنوب شرقی در سطوح بالای تاب آوری قرار دارد. لذا عوامل مؤثر در این سطوح تاب آوری ناموزون در سطح منطقه یک به ترتیب اهمیت اولویت بندی شدند، به طوری که شاخص زیست محیطی با 2/46 درصد، در این تاب آوری نامتوازن سهیم بوده است که با ارائه پیشنهاداتی، بر تقویت شاخص های مؤثر براساس اولویت آنها، تأکید شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - رابطه سنجی بین تغییرات کاربری اراضی با شاخص‌های اقلیمی در راستای تعیین روند انتشار CO2 بر اساس سناریوی REDD یک پارادایم جدید برای حفاظت از طبیعت (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده کجور)
  
  تغییر کاربری اراضی اغلب بدون رعایت اصول و محدودیت های زیست‌محیطی صورت می گیرد و تبعاتی همچون جنگل زدایی را به دنبال خواهد داشت،کسب اطـلاعات دقیق از پتانسیل های کاربری اراضی امری ضروری است. هدف اصلی این سناریو در واقع کاهش گاز های گلخانه ای (متان،دی اکسید کربن و دی اکسید چکیده کامل

  تغییر کاربری اراضی اغلب بدون رعایت اصول و محدودیت های زیست‌محیطی صورت می گیرد و تبعاتی همچون جنگل زدایی را به دنبال خواهد داشت،کسب اطـلاعات دقیق از پتانسیل های کاربری اراضی امری ضروری است. هدف اصلی این سناریو در واقع کاهش گاز های گلخانه ای (متان،دی اکسید کربن و دی اکسید نیتروژن) و افزایش ترسیب کربن در منطقه ای با تغییرات شدید کاربری اراضی است. لذا در این پژوهش بر ضرورت ایجاد و تداوم یک نهضت آموزشی با هدف تغییر رفتار و اصلاح بینش عمومی نسبت به محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی، برای دستیابی به توسعه پایدار تاکید شده است. در تحقیق حاضر از تصاویر ماهواره لندست در 7 دوره زمانی استفاده شد. به منظور بررسی و تحلیل تغییرات پوشش گیاهی در منطقه مورد مطالعه از شاخص های EVI,DVI و NDVI استفاده گردید، این شاخص ها از پردازش تصاویر ماهواره های لندست 5، 4 و 8 که به صورت محصول سنجش از دور در دسترس است در بازه زمانی 1985، 1990، 1995 ، 2000، 2010، 2015 و 2017 با استفاده از پردازنده گوگل ارث انجین استخراج شدند. در همین راستا اجرای مدل سازی پتانسیل انتقال با الگوریتم رویه یادگیری بر مبنای پرسپترون چند لایه و پیش بینی تغییرات برای بهترین مدل با استفاده از زنجیره مارکف انجام شد. سپس برای ارزیابی صحت مدل سازی با آماره های Hit، Misses و False alarm استفاده گردید. در پایان‌ بر طبق روش (BioCF) BioCarbon Fund و دوره پایه 1364-1396 مدل‌سازی تغییرات پوشش جنگل برای ٣٠ سال آینده (تا سال 1426) صورت گرفت و میزان انتشار Carbon Stock تا سال 1426 محاسبه گردید. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که همبستگی مکانی معنی داری بین دینامیک پوشش گیاهی با بارندگی وجود داشته که در ماه های زمستان، این ارتباط معنی دار و مستقیم و در تابستان معکوس بوده است. بین سال های 1396 تا 1426 در صورت عدم اجرای استراتژی پروژه حدود 199569 هکتار پوشش جنگل تخریب میشود و 1995695 تن دی اکسید کربن انتشار می یابد که در صورت اجرای پروژه REDD این میزان انتشار به 405512 تن دی اکسید کربن میرسد که می توان از انتشار 1590183 تن دی اکسید کربن به جو فوقانی زمین جلوگیری نمود. جهت جلوگیری از گسترش بی رویه مناطق مسکونی و تخریب عرصه های جنگلی و پوشش گیاهی باید اقدامات مدیریتی انجام شود و تصمیمات مدیریتی اتخاذ گردد زیرا مقدار سطح جنگلهای متراکم و نیمه متراکم در مناطق با شیب زیاد تا سال 1426 کاهش بیشتری می یابد. پرونده مقاله