مطالعه اثر تنش شوری برخصوصیات فیزیولوژیکی و جوانه‌زنی در چهار گیاه دارویی کتان، آرتیشو، سرخارگل و گلرنگ
محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویرفاطمه قلی‌زاده 1 , ناهید رحیمی محمد‌آباد 2
1 - بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، مشهد، ایران
2 - گروه باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
کلید واژه: گیاهان دارویی, تنش شوری, جوانه‌زنی, خصوصیات فیزیولوژیکی و رشد گیاهچه,
چکیده مقاله :
بـه منظـور بررسـی تاثیـر تنـش شـوری بـر جـوانـه زنـی و رشـد گیـاهچـه چـهـار گیـاه دارویـی سـرخـارگـل (Echinacea purpurea)، گلـرنـگ (.(Carthamus tinctorius L، کتـان (Linum usitatissinum L.) و آرتیشو(Cynara Scolymus L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل تحقیق عبارتند از سطوح مختلف شوری (صفر، چهار، هشت و12 دسی زیمنس بر متر) و گیاهان دارویی آرتیشو، سرخارگل، کتان و گلرنگ. از کلرید سدیم برای ایجاد تنش شوری استفاده گردید. جوانه زنی در گیاهان آرتیشو، کتان و گلرنگ تحت تنش شوری با سرعت کمی کاهش یافت در حالی که در شوری 12دسی زیمنس بر متر مقدار درصد جوانه زنی در این سه گیاه بالا بود. سرعت جوانه زنی در کلیه گیاهان تحت تنش شوری به صورت خطی کاهش یافت از این رو سرعت جوانه زنی در مقایسه با درصد جوانه زنی در گیاهان مورد ارزیابی حساسیت بیش تری را به تنش شوری نشان داد. نتایج نشان داد که در مرحله جوانه زنی گیاه گلرنگ و کتان مقاوم به شوری، آرتیشو نیمه مقاوم و سرخارگل حساس به شوری بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر شوری در گیاهان مورد بررسی و اثر متقابل گیاهان دارویی × شوری بر صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که سرعت جوانه زنی در گیاه آرتیشو بیش ترین مقدار (17/21) و در گلرنگ کم ترین مقـدار (36/13) بود، همچنـین طـول ریشه چه و ساقه چه در گیاه آرتیشو نسبت به سایر گیاهان بیش تر بود. صفات مورد مطالعه شامل سرعت و درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه و وزن خشک گیاهچه با افزایش تنش شوری به طور معنی داری در هر چهار گیاه کاهش یافت.
In order to study the effect of salinity on germination and seedling growth of four medicinal plant artichoke, purple coneflower, flax andsafflower a factorial experiment in completely randomized design with four replications was carried out in the Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. The first factor, different levels of salinity (0, 4, 8 and 12 ds/m-1) and The second factor were medicinal plant artichoke, purple coneflower, flax andsafflower Sodium chloride was used to Salinity. Salinity stress with slow decline in germination in plants safflower, flax andartichoke, so that the salinity 12 ds/m-1 germination percentage amount was high in the three plants (Respectively 91, 88, 85). Germination rate under salt stress linearly decreased in all plants. The germination rate compared with germination percentage in plants assessment showed greater sensitivity to salt stress. The results showed that the germination stage, flax andsafflower plants tolerant to salinity,artichoke is moderately resistant and purple coneflower salt-sensitive. The results of data analysis showed salt effect on studied varieties and interaction of varieties × salt on the studied characteristics were significant in 1% level. The results of statistical comparison and control saline conditions showed that the rate of germination in artichoke 21.17 highest and safflower 13.36 lowest, The root length and shoot the artichoke plant was higher than other plants. In this research some characteristics as rate and percent of germination, root and shoot length, root to shoot ratio and dry weight of plantlet with increasing of salt in four medicinal plant decreased.
_||_