بررسی عکس‌العمل‌های کمی دانه و روغن ارقام آفتابگردان در تاریخ‌های متفاوت کاشت در منطقه سیستان
محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر
مصطفی خمر
1
(دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند، دانشکده فنی مهندسی ،گروه کشاورزی.)
حمیدرضا مبصر
2
(گروه زراعت،دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان،زاهدان،ایران)
کلید واژه: عملکرد دانه, تاریخ کاشت, هیبرید فرخ, رسیدگی فیزیولوژیک, تعداد دانه در طبق,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی عکس العمل های خصوصیات کمی، دانه و روغن ارقام آفتابگردان در تاریخ های متفاوت کاشت در منطقه سیستان و تعیین بهترین تاریخ کاشت و رقم، آزمایشی در سال زراعی 95-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک در قالب کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح هر 15 روز شامل: اول بهمن، 15 بهمن، 30 بهمن و 15 اسفند ماه و عامل فرعی شامــل ارقام و هیبرید های آفتابگردان در چهار سطح شامل: محلی اصفهان، هیبرید آذرگل، هیبرید قاسم و هیبرید فرخ در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تعداد روز تـا رسیدگی فیزیولـوژیک، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن در تاریخ های مختلف کاشت دارای تفاوت معنی داری بودند. تاخیر در کاشت باعث کاهش عملکرد دانه شد.بیش ترین عملکرد دانه با 80/3365 کیلو گرم در هکتار متعلق به تاریخ کاشت یک بهمن و کمترین عملکرد دانه با 22/2491 کیلو گرم در هکتار متعلق به 15 اسفند بود. اثر رقمدر تمامی صفات تـفاوت معنی داری داشـت. هیبرید فرخ با 90/3235 کیلـوگرم در هکتار دارای بیش ترین عملکرد دانه و محلی اصفهان با 14/2627 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه بود. اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم بر تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، تعداد دانه در طبق و درصد روغن و عملکرد دانه معنی دار بود. همچنین نتایج نشان داد که صفات وزن هزار دانه، تعداد طبق و تعداد دانه در طبق موثر ترین نقش در عملکرد دانه و صفات عملکرد دانه و درصد روغن بیش ترین نقش را در عملکرد روغن آفتابگردان ایفا می کنند.در نهایت طبق نتایج، رقم فرخ و تاریخ کشت اول بهمن، برای منطقه سیستان توصیه می شود.
To study the reactions of grain quantity reactions and oil of sunflower varieties in different sowing dates at Sistan region and determining the best sowing date and variety, an experiment was conducted in the Sistani’s agricultural and natural resources research and education center as split plot based on randomized complete block design with three replications in 2015.The main factor includes four sowing dates: 21 January, 4 February, 19 February and 6 March and subplot factor includes four sunflower cultivars: Mohali Isfahan, Azargol, Ghasem and Farokh. The results showed that the number of days to physiological examination, number of seeds per head, 1000seed weight, grain yield, oil percentage and oil yield had significant differences in different planting dates.Sowing delay reduced grain yield. The highest grain yield (366.38 kg ha-1) was belonged to sowing date of February 10 and the lowest grain yield was from March 25, with a weight of 2449.21 kg.ha. The effect of cultivar on all traits was significant. Farokh Hybrid had the highest grain yield (3235.9 kg.ha) and the lowest grain yield in Isfahan with the lowest yield of 2627.4 kg / ha. The interaction between sowing date and cultivar was significant on number of days to physiological examination, number of seeds per head and oil percent and grain yield. The results showed that 1000 seed weight, number of heads and number of seeds per head had the most effective role in yield of sunflower oil in grain yield and grain yield and oil percentage plays the most role in the performance of sunflower oil. In general, FarrokhHybrid and sowing date of February 10 are recommended for Sistan region.
_||_