نقش تعدیل کنندۀ کنترل شغلی در رابطۀ گرانباری، ابهام و تعارض نقش با پیامدهای رفتاری مثبت و منفی
محورهای موضوعی : تربیتیزهرا ادیبی 1 , محسن گلپرور 2 , محمد رضا مصاحبی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان،اصفهان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان،اصفهان
3 - دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان،اصفهان
کلید واژه: تعارض, گرانباری, رفتارهای منفی, رفتارهای مثبت, کنترل شغلی, ابهام,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف بررسی نقش کنترل شغلی در رابطۀ گرانباری، ابهام و تعارض نقش با رفتارهای مدنی ـ سازمانی، خلاقیت، عملکرد وظیفه، رفتارهای انحرافی و تمایل به ترک خدمت اجرا شد. پژوهش از نوع همبستگی و جامعۀ آماری پژوهش کارکنان یک سازمان وابسته به وزارت نفت در بندرعباس بودند که از میان آنها، 187 نفر به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل، پرسشنامه‌های ابهام و گرانباری نقش، تعارض نقش، عملکرد وظیفه و ترک خدمت (باباکاس و همکاران، 2009)، پرسشنامۀ کنترل شغلی محقق‌ساخته، پرسشنامۀ رفتارهای مدنی‌ـ سازمانی (بخاری و علی، 2009)، پرسشنامۀ رفتارهای انحرافی (بنت و رابینسون، 2000) و پرسشنامۀ خلاقیت (تایرنی و همکاران، 1999) بود. داده‌ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله‌مراتبی تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که: 1ـ کنترل شغلی رابطۀ ابهام و گرانباری نقش و تعارض نقش را با عملکرد وظیفه، ترک خدمت، خلاقیت و رفتارهای مدنی ـ سازمانی تعدیل نمی‌نماید؛ 2ـ کنترل شغلی، رابطۀ بین تعارض نقش را با رفتارهای انحرافی تعدیل نمود. بدین معنی که وقتی کنترل شغلی بالاست، بین تعارض نقش با رفتارهای انحرافی رابطۀ منفی و معنادار (01/0P < ) وجود دارد.
This research was carried out with the aim of studying the role of job control in relation among overload, ambiguity and role conflict with organizational citizenship behaviors, creativity, task performance, deviant behaviors and turnover. Method of research was correlation and statistical population was the employees of an organization related to petroleum ministry in Bandar Abbass city, among them187 persons were selected using simple random sampling. Research instruments consisted of Role overload and Ambiguity, Role Conflict, Task Performance and Turnover Questionnaires (Babakas et al, 2009), a researcher made Questionnaire of Job Control, the Organizational Citizenship Behaviors Questionnaire (Bukhari & Ali, 2009), the Deviant Behaviors Questionnaire (Bennett & Robinson, 2000) and the Creativity Questionnaire (Tierney et al, 1999). Data were analyzed using Pearson’s correlation coefficient and hierarchical regression analysis. The results showed that: 1) job control has not moderated the relationships between role overload and ambiguity and role conflict with task performance, turnover, creativity and organizational citizenship behaviors, 2) job control has moderated the relationship between role conflict with deviant behaviors. That is, when job control is high, there is a negative significant relationship between role conflict and deviant behaviors (P < 0.01).