زمینه و هدف: باغ تاریخی به دلیل غنای طبیعی، ارزش های کالبدی، تاریخی و فرهنگی، نیازمند صیانت است. مناظر تاریخی به جا مانده از گذشته هر سرزمین، نمادی از هویت و تمدن اجداد آن محسوب می گردد که به زندگی امروز ملتش معنا می بخشد. باغ های صفوی بهشهر از جمله باغ های ایرانی هستند چکیده کامل
زمینه و هدف: باغ تاریخی به دلیل غنای طبیعی، ارزش های کالبدی، تاریخی و فرهنگی، نیازمند صیانت است. مناظر تاریخی به جا مانده از گذشته هر سرزمین، نمادی از هویت و تمدن اجداد آن محسوب می گردد که به زندگی امروز ملتش معنا می بخشد. باغ های صفوی بهشهر از جمله باغ های ایرانی هستند که همزمان با پایه ریزی شهر اشرف البلاد ساخته شد. این مجموعه در طول تاریخ دچار تحولات بسیار شده و بخش کوچکی از آن باقی مانده است. حفاظت و باززنده سازی باغ های صفوی بهشهر، عملی به منظور ارتقا هویت شهر و عاملی بر بقا و احیای سنت های بومی این شهر و سرزمین است. لذا هدف از این پژوهش شناسایی مهم ترین مولفه های طراحی منظر سبز شهری در محدوده مورد مطالعه و کاربست آنها در طراحی و باززنده سازی باغ های تاریخی این شهر است.
روش بررسی: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد و از روش جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. پس از تکمیل پرسشنامه ها توسط متخصصانبومی این حوزه به روش دلفی و تحلیل سوات اطلاعات بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و معیارهای طراحی سایت با توجه به اهداف پژوهش استخراج شد.
یافته ها: از مهمترین عوامل موثر بر باززنده سازی منظر سبز شهری، عوامل کالبدی و عملکردی، اجتماعی، هویتی، زیست محیطی، عوامل منظر و سیمای بصری و عوامل تاریخی هستند. بنابر یافته های تحقیق عوامل هویتی مهم ترین عامل تاثیر گذار در محدوده ی باغ های صفوی بهشهر بوده است.
بحث و نتیجه گیری: بر مبنای مطالعات شناخت محدوده و ارزیابی نظرات متخصصین، ایجاد فضایی باهویت و سرزنده که تامین کننده نیازهای مراجعان می باشد، مستلزم طراحی و باززنده سازی اصولی باغ های تاریخی است که هسته اصلی این شهر را شکل داده اند. نتایج نشان می دهد که این کار ارتقاء حیات و هویت شهری را نیز به همراه دارد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: امروزه بسیاری از شهرهای جهان بخصوص بافت مرکزی شهرها دچار فرسودگی شدید شده اند در این میان بازآفرینی شهری یک انتخاب استراتژیک مهم در ارتقای توسعه شهری در سطح جهان است. در سال های اخیر، ادغام اصول پایداری در بازآفرینی شهری اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. توجه چکیده کامل
زمینه و هدف: امروزه بسیاری از شهرهای جهان بخصوص بافت مرکزی شهرها دچار فرسودگی شدید شده اند در این میان بازآفرینی شهری یک انتخاب استراتژیک مهم در ارتقای توسعه شهری در سطح جهان است. در سال های اخیر، ادغام اصول پایداری در بازآفرینی شهری اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. توجه روزافزون به جنبه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و کالبدی نیز بر رویه و سیاست بازآفرینی شهری تأثیرگذار است. به طور خاص، جستجوی راههای جدید برای بازآفرینی شهرها به روشی پایدار، به مفهوم بازآفرینی شهری پایدار منجر شده است. هدف تحقیق حاضر سنجش عوامل موثر بر بازآفرینی شهری پایدار در بافت فرسوده شهر ارومیه می باشد.
روش کار: روش تحقیق بصورت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی و از نظر هدف کاربردی می باشد. در تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری به روش تحلیل عاملی با نرم افزار SPSS و Amos استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که شاخص زیست محیطی با اثرگذاری مستقیم با 712/0 و غیر مستقیم 285/0، شاخص کالبدی با اثرگذاری مستقیم 695/0 و غیرمستقیم با 283/0، شاخص اقتصادی با اثرگذاری مستقیم 616/0 و غیر مستقیم 195/0 و شاخص اجتماعی با اثرگذاری مستقیم 537/0 و غیرمستقیم با 128/0 در بازآفرینی پایدار شهری بافت فرسوده بخش مرکزی شهر ارومیه تاثیرگذار بوده اند.
بحث و نتیجه گیری: در نتیجه شاخص هایی زیست محیطی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. باید بطور قابل توجهی در پروژههای بازسازی شهری آینده در شهر ارومیه در اولویت قرار گیرند تا به پایداری منجر شوند.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تابآوری شهری در منطقه 22 تهران و تدوین راهبردهای کاربردی فرهنگی اجتماعی صورت رفته است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه 22 تهران در جذب گردشگر بویژه اکوتوریسم و همچنین شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، این منطق چکیده کامل
زمینه و هدف: این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تابآوری شهری در منطقه 22 تهران و تدوین راهبردهای کاربردی فرهنگی اجتماعی صورت رفته است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه 22 تهران در جذب گردشگر بویژه اکوتوریسم و همچنین شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، این منطقه به عنوان نمونة مطالعة موردی انتخاب شده است که عوامل مؤثر بر تابآوری محیطزیست شهری در برابر حضور گردشگر در آن مورد مطالعه قرار میگیرد.روش بررسی: روش تحقیق به صورت طرح پرسشنامه برای گردشگران بود. این پرسشنامه شامل ابعاد، زیرساختی، ساختاری و کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و مدیریتی بود. در مرحله بعد پرسشنامه CVM تمایل به پرداخت گردشگران در راستای حفظ و توسعه محیط زیست شهری منطقه 22 تهران، بررسی شد. متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق با کمک الگوی لاجیت ارزیابی شد و نتایج به صورت اثر مثبت یا منفی متغیرها بر تابآوری محیط زیست منطقه 22 تهران محاسبه شد. در نهایت با کمک ماتریس TOWS راهبردهای مورد نیاز جهت مرتفع کردن مساله اصلی در تحقیق با کمک شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، استخراج شد.نتایج: در نتایج الگوی لاجیت مشخص شد متغیرهای دریافت ورودی، وظیفهگرایی و علت سفر اثر منفی و متغیرهای سطح درآمد، سن، میزان تحصیلات و متغیر پیامدگرایی اثر مثبت در میزان تمایل به پرداخت افراد در حفظ و توسعه محیط زیست منطقه 22 تهران که در نهایت منجر به افزایش تابآوری میشود، دارد.نتیجهگیری: با توجه به نتایج تحقیق، به نظر میرسد برنامه مدون و دقیق جهت کنترل عوامل مؤثر تابآوری زیست محیطی در کلانشهرها میتواند در ارتقاء کیفی محیط زیست شهری مؤثر باشد.زمینه و هدف: این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تابآوری شهری در منطقه 22 تهران و تدوین راهبردهای کاربردی فرهنگی اجتماعی صورت رفته است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه 22 تهران در جذب گردشگر بویژه اکوتوریسم و همچنین شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، این منطقه به عنوان نمونة مطالعة موردی انتخاب شده است که عوامل مؤثر بر تابآوری محیطزیست شهری در برابر حضور گردشگر در آن مورد مطالعه قرار میگیرد.روش بررسی: روش تحقیق به صورت طرح پرسشنامه برای گردشگران بود. این پرسشنامه شامل ابعاد، زیرساختی، ساختاری و کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و مدیریتی بود. در مرحله بعد پرسشنامه CVM تمایل به پرداخت گردشگران در راستای حفظ و توسعه محیط زیست شهری منطقه 22 تهران، بررسی شد. متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق با کمک الگوی لاجیت ارزیابی شد و نتایج به صورت اثر مثبت یا منفی متغیرها بر تابآوری محیط زیست منطقه 22 تهران محاسبه شد. در نهایت با کمک ماتریس TOWS راهبردهای مورد نیاز جهت مرتفع کردن مساله اصلی در تحقیق با کمک شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، استخراج شد.نتایج: در نتایج الگوی لاجیت مشخص شد متغیرهای دریافت ورودی، وظیفهگرایی و علت سفر اثر منفی و متغیرهای سطح درآمد، سن، میزان تحصیلات و متغیر پیامدگرایی اثر مثبت در میزان تمایل به پرداخت افراد در حفظ و توسعه محیط زیست منطقه 22 تهران که در نهایت منجر به افزایش تابآوری میشود، دارد.نتیجهگیری: با توجه به نتایج تحقیق، به نظر میرسد برنامه مدون و دقیق جهت کنترل عوامل مؤثر تابآوری زیست محیطی در کلانشهرها میتواند در ارتقاء کیفی محیط زیست شهری مؤثر باشد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: شناخت محدوده های سیلاب و تحلیل مکانی آن گامی موثر در پیشگیری از خسارات مالی و جانی این بلای طبیعی بوده و در نتیجه موجب پایداری محیط زیست می شود. در پژوهش حاضر به ارزیابی خطر سیلاب در سطح حوضه آبریز اهرچای واقع در استان آذربایجان شرقی پرداخته می شود.روش بررس چکیده کامل
زمینه و هدف: شناخت محدوده های سیلاب و تحلیل مکانی آن گامی موثر در پیشگیری از خسارات مالی و جانی این بلای طبیعی بوده و در نتیجه موجب پایداری محیط زیست می شود. در پژوهش حاضر به ارزیابی خطر سیلاب در سطح حوضه آبریز اهرچای واقع در استان آذربایجان شرقی پرداخته می شود.روش بررسی: در این راستا از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل های مکانی استفاده می شود و به منظور ایجاد انعطاف پذیری در تلفیق اطلاعات موجود، منطق فازی برای پهنه بندی خطر سیلاب بکار می رود. همچنین از روش SCS برای برآورد ارتفاع رواناب و دبی پیک بهره گرفته شد.یافته ها: پهنه بندی خطر سیلاب با کاربست منطق فازی نشان می دهد که در حدود 10 درصد سطح حوضه آبریز اهرچای در کلاس های با خطر زیاد و بسیار زیاد قرار گرفته اند. بر این اساس دشت های سیلابی و سطوح هموار پایکوه ها به دلایلی از جمله ارتفاع نسبی پایین، شیب اندک، نزدیکی به آبراهه های اصلی، تلاقی انشعابات و تراکم زهکشی بالا، مقادیر زیاد شاخص عمق دره و مقادیر پایین شاخص تحدب سطح زمین از خطرپذیری و آسیب پذیری بیشتری نسبت به سیلاب ها برخوردارند. محاسبات بیانگر تباین فضایی زیاد ارتفاع رواناب و دبی پیک در سطح زیرحوضه های اهرچای می باشد.بحث و نتیجه گیری: به کمک روش پیشنهادی عوامل تعیین کننده در وقوع سیلاب و همچنین نواحی پتانسیل رواناب مشخص گردید. در حالت کلی زیرحوضه های جنوبی حوضه آبریز اهرچای از پتانسیل تولید رواناب و دبی های پیک پایینی برخوردارند. برعکس، بخش قابل توجهی از زیرحوضه های شمالی حوضه مطالعاتی از پتانسیل تولید رواناب و دبی پیک بالایی برخوردارند. نیمه شمالی حوضه اهرچای منطبق بر دامنه های جنوبی رشته کوه قره داغ می باشد که ساختار زمین شناسی عمدتا متشکل از سنگ های آذرین با نفوذپذیری پایین است. بدین ترتیب زیرحوضه های نیمه شمالی حوضه به دلیل دریافت بارش بیشتر و نفوذپذیری اندک خاک از پتانسیل تولید رواناب بالایی برخوردارند.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: بحران آب یکی از مهمترین چالش های استان تهران است. مدیریت و آموزش آب مجازی در بسیاری از کشورها به عنوان یک اقدام برای غلبه بر کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی است. در ایران سرانه مصرف آب مجازی بخش کشاورزی حدود 20 درصد بیشتر از حد متوسط جهانی است. این پژوهش با چکیده کامل
زمینه و هدف: بحران آب یکی از مهمترین چالش های استان تهران است. مدیریت و آموزش آب مجازی در بسیاری از کشورها به عنوان یک اقدام برای غلبه بر کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی است. در ایران سرانه مصرف آب مجازی بخش کشاورزی حدود 20 درصد بیشتر از حد متوسط جهانی است. این پژوهش با هدف طراحی الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی با رویکرد اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار به منظور آگاهی بهره برداران از آب مجازی و حفاظت از محیط زیست، منابع آبی و پایداری توسعه در سال 1400 انجام گردیده است.روش بررسی: روش مورد استفاده در این پژوهش ترکیبی بود. در فاز کیفی پژوهش به منظور شناسایی مؤلفه های اصلی و فرعی الگو از تکنیک نظریه داده بنیان استفاده گردید. برای جمع آوری داده ها در این فاز از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. نمونه گیری در مرحله کیفی، روش هدفمند گلوله برفی بود. جامعه آماری بخش کمّی شامل اساتید دانشگاه های مرتبط و کارشناسان و مدیران سازمان های اجرایی وزارت جهاد کشاورزی بود. بر اساس آمار و اطلاعات کسب شده تعداد مخاطبین در مجموع 360 تن بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 181 نفر تعیین گردید. پاسخ گویی از طریق پرسشنامه محقق ساخته طیف لیکرت 5 گزینه ای دو سویه بود.برای تجزیه و تحلیل داده ها در مرحله کمّی از شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، واریانس و فراوانی و درصد) و در مرحله استنباطی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد.یافته ها: نتایج مقایسه میانگین مؤلفه های بدست آمده حاصل از آزمون (t-test) نشان داد که بین میانگین موجود و مطلوب در تمامی مؤلفه ها تفاوت معناداری در سطح 1 درصد وجود دارد و وضعیت موجود آموزش مدیریت آب مجازی از شرایط مطلوب برخوردار نیست. اعتبار سازه های پرسشنامه با استفاده از روش روایی همگرا درسطح 49/0 و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای ترتیبی در سطح81/0 محاسبه شد. یافته های کیفی پژوهش نشان داد که 11 مؤلفه و 37 زیر مؤلفه تشکیل دهنده اجزای الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی بودند. بر اساس بارهای عاملی استاندارد qvh(γ) به ترتیب مؤلفه های محتوای آموزش آب مجازی (97/0)، روش های آموزش آب مجازی (96/0)، اصول آموزش آب مجازی (92/0) بیشترین اهمیت را در تبیین الگوی آموزش آب مجازی داشتند. تحلیل عاملی تأییدی مؤلفه ها نیز نشان داد که مؤلفه های شناسایی شده دارای بار عاملی کافی جهت پیشبینی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی بود.نتیجه گیری: شاخص های برازش الگوی آموزش دربخش کشاورزی نشان داد که الگوی تدوین شده دارای برازش مطلوبی است و این الگو می تواند علاوه بر آگاهی رسانی و تغییر رفتار، نقشه راهی برای متولیان و کارگزاران فعالیت های آموزشی به بهره برداران آب مجازی در بخش کشاورزی باشد. با اجرای آموزش آب مجازی از طریق الگوی تدوین شده می توان انتظار داشت تا حد زیادی از اتلاف منابع آبی در بخش کشاورزی جلوگیری و از منابع طبیعی حفاظت شود، همچنین بر مبنای اسناد فرادستی فرصتی برای رسیدن به کشاورزی نوین، اقتصاد مقاومتی، توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست باشد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی تنها در بستر محیط زیست سالم میسر است. در راستای کوشش و کنش ملی برای همسو کردن فعالیتهای توسعه-محور با حفاظت از محیط زیست، توجه فزاینده به شناسایی آسیب های احتمالی ناشی ازفعالیت های توسعه-محور و پیشگیری از بروز اینگونه آسیب ها چکیده کامل
زمینه و هدف: توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی تنها در بستر محیط زیست سالم میسر است. در راستای کوشش و کنش ملی برای همسو کردن فعالیتهای توسعه-محور با حفاظت از محیط زیست، توجه فزاینده به شناسایی آسیب های احتمالی ناشی ازفعالیت های توسعه-محور و پیشگیری از بروز اینگونه آسیب ها ضروری است.روش بررسی: این بررسی بر اساس مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. مبنای نظری این بررسی در قلمرو حقوق پیشگیرانه محیط زیست جای دارد.یافته ها: پژوهش حاضر نشان می دهد که نظام کنون ارزیابی اثرات زیست محیطی تصمیم های توسعه-محور در سطح پروژه های منفرد عمل می کند و از توانایی لازم برای ارزیای اثرات برنامه ها و طرح های کلان توسعه برخورداد نیست.بحث و نتیجه گیری: استقرار یک نظام ارزیابی زیست-محیطی منسجم و متکی به قانون، ابزار مهمی برای کاربرد ِحقوق پیشگیرانه محیط زیست را فراهم می آورد. پس از گذشت چند دهه از اعِمال مقررات مربوط به انجام ارزیابی پیامدهای زیست-محیطی در سطح پروژه های منفرد، لازم است که با استقرار یک نظام حقوقی منسجم و یکپارچه، مبانی قانونی لازم برای گسترش دامنه ارزیابی های پیشگیرانه به سطوح بالاتر از پروژه های منفرد (سیاست ها و برنامههای کلان توسعه) نیز فراهم گردد. این پژوهش الگوی قانونی به هم پیوسته ای را برای استقرار نظام حقوقی و اجرایی ارزیابی های زیست محیطی پیشنهاد می کند.
پرونده مقاله