تحلیل مفهوم و جایگاه دینی مَنْتْره (ذکر) در دین هندویی

محورهای موضوعی : ادیان هندی

سید محمد روحانی ¹ , محمد علیمردی ² , سمانه سالاری سلاجقه ³

1 - استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
2 - استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
3 - کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

تاریخ دریافت : 1397/12/16 تاریخ پذیرش : 1397/12/16 تاریخ انتشار : 1397/05/01

کلید واژه: مَنْتْره, ذکر, کلام ازلی, صوت, اَومْ,

چکیده مقاله :

آموزة مَنْتْره یا ذکر در ادیان و مکاتب مختلف هندی، به‌ویژه دین هندویی، از اهمیت خاصی برخوردار است. البته برخی از این مکاتب خود مَنْتْره‌ها را دارای نیروهای خارق‌العاده می‌دانند، و برخی نیز نیروی ماورائی آن را به خداوند مرتبط می‌دانند. اهمیت ذکر یا مَنْتْره در هندو صرفاً به خاطر تأثیر معنوی و ماورائی آن نیست؛ بلکه برخی از اذکار و مَنْتْره‌ها در سنت آیین هندویی، در امور دنیوی مانند شفای بیماری و غلبه بر مرگ، کسب ثروت و توانگری و هم‌چنین غلبه بر دشمنان در جنگ‌ها نیز سودمند هستند. به این منظور، پیروان این آیین با شرایط خاص، مَنْتْره‌های مقدس مختلف را به تعداد خاص تکرار می‌کنند تا از اثرات معنوی و روحانی و هم‌چنین دنیوی آن بهره‌مند گردند. البته کاربرد عالی مَنْتْره توسط عارفان و مرتاضان هندو، به‌منظور نائل شدن به مقام معرفت کامل الاهی یا برهمه‌جنانه قرائت می‌گردد، که ثمرة آن مُکشه یا رهایی و نجات کامل از گردونه بی‌پایان زاد و مرگ یا سمْساره است.

چکیده انگلیسی:

Mantra or sacred utterance enjoys particular significance in various Indian religions and schools, especially Hinduism. However, in some of these schools, Mantras are considered to have incredible powers, and some attribute its extraordinary power to God. Significance of Mantra in Hinduism is not just due to its spiritual and supernatural impacts, rather some Mantras prove to be effective in such worldly affairs as healing the sick, overcoming the death, obtaining wealth and also defeating the enemies in battles. To obtain the required spiritual as well as worldly results, the followers of Hinduism repeat various sacred Mantras for certain times under certain conditions. However, the ultimate function of Mantra for mystics and ascetics is to reach perfect spiritual insight or Brahma jñāna which culminates in mokśa or absolute freedom form endless cycle of birth and death, Samsara and leads to annihilation of soul in God.