تبیین و طراحی الگوی راهبردی توسعه صادرات و رابطه آن باعملکردصادراتی شرکت های تعاونی تولید شهر تهران
محورهای موضوعی : بهبود عملکرد بخش عمومی؛ غنیمت شمردن فرصت‌های موجود در تحقق نیازهای شهروندان
سیدمحمد اعرابی
1
(استاد، گروه مدیریت، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران)
صاحب بدری
2
(استادیار، گروه مدیریت، سازمان مدیریت صنعتی، رشت، ایران)
سعیده بدری
3
(دانشجوی دکتری،مدیریت،واحدرشت،سازمان مدیریت صتعنی،رشت،ایران )
کلید واژه: توسعه صادرات, راهبرد, شرکت های تعاونی تولیدی, عملکرد صادرات,
چکیده مقاله :
هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین و طراحی الگوی راهبردی توسعه صادرات و تاثیرآنها برعملکردصادراتی شرکت های تعاونی تولید شهر تهران است. پژوهش از نوع توصیفی –پیمایشی و از نظر هدف كاربردي است. جامعه آماری پژوهش حاضر از دو گروه تشکیل شده است. گروه اول گروه دلفی است که از بین متخصصین در امر صادرات به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و گروه دوم، شرکت های تعاونی تولیدی فعال استان تهران است که تعداد 24 شرکت تعاونی به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه که اولی ویژه توسعه صادرات است؛ این پرسشنامه را محقق به کمک گروه دلفی ساخته و پرسشنامه دوم برای سنجش عملکرد صادراتی است که از متون اخذ شده است. تعداد 170 پرسشنامه بین مدیران و کارشناسان شرکت های منتخب به صورت تصادفی توزیع شد که تعداد 150 پرسشنامه پر شده قابل قبول تشخیص داده شد. برای شناسایی عوامل موثر بر توسعه صادراتی از طریق روش کیفی و بر اساس کد بندی و میزان تاثیر هریک از عناصر شناسایی شده بر میزان عملکرد صادراتی و برای تائید مدل از روش حداقل مربعات جزیی با نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است. نتایج بدست آمده بیانگر آن است، شش عامل راهبردی، تشکل های حامی با میانگین 67/3، مزیت رقابتی با میانگین27/3، مدیریت دانش با میانگین 49/3، زیرساخت ها با میانگین 75/3، سیاست های دولت با میانگین 63/3و استراتژی های بازاریابی با میانگین 83/3 در توسعه صادرات محصولات شرکت های تعاونی تولید استان تهران نقش دارند. ضریب متغیر درون زای تشکل های حامی588/0، مزیت رقابتی189/0، مدیریت دانش032/0، استراتژی های بازاریابی27/0، زیرساخت ها451/0و سیاست های دولت459/0 بدست آمده است. تمامی عوامل به استثنای مدیریت دانش در سطح 01/0در جامعه معنی دار شده است
The main goal of the current research is to explain and design the strategic model of export development and their impact on the export performance of production cooperative companies in Tehran. T. The first group is the Delphi Group, which was selected from experts in the field of export through a purposeful sampling method, and the second group is the active production cooperative companies of Tehran province, where 24 cooperative companies were selected as an available sample. To collect data from two questionnaires, the first one is for export development; This questionnaire was made by the researcher with the help of the Delphi group, and the second questionnaire is for measuring export performance, which is taken from the literature. 170 questionnaires were randomly distributed among managers and experts of selected companies, and 150 filled questionnaires were found to be acceptable. To identify the factors affecting export development through a qualitative method and based on coding and the impact of each of the identified elements on the export performance, partial least squares method with SmartPLS software was used to confirm the model. The obtained results show that, six strategic factors, supporting organizations with an average of 3.67, competitive advantage with an average of 3.27, knowledge management with an average of 3.49, infrastructure with an average of 3.75, government policies with an average of 63. 3 and marketing strategies with an average of 3.83 have a role in the development of the export of products of production cooperative companies in Tehran province. The endogenous variable coefficient of sponsoring organizations is 0.588, competitive advantage is 0.189, knowledge management is 0.032, marketing strategies is 0.27, infrastructure is 0.451, and government policies are 0.459. All factors, except for knowledge management, have become significant at the level of 0.01 in the society
آبنار، شهیاد؛ حسینی، سید صفدر؛ مقدسی، رضا (1399)، عوامل موثر بر صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران با تاکید بر رقابت پذیری نرخ ارز واقعی ترکیبی. اقتصاد کشاورزی، شماره 24، • آقاجانی، حسنعلی و فرزادفر، رامین(1392)، مدل عملکرد صادراتی با رویکرد قابلیت‌های رقابتی بنگاه‌های کوچک و متوسط صادرکننده مرکبات استان‌های شمالی ایران، فصلنامه علوم مدیریت، دوره 8، شماره 29، •ابراهیمی، عبدالحسین و خطیبی، امین و مهدی پور، عبدالرحمن و مرعشیان، حسین(1400)، ارائۀ الگوي عوامل مؤثر بر توسعۀ صادرات کالاهاي ورزشی، پژوهش های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش، دوره 13، شماره 3، صص71-87 •اعرابی، سید محمد و دهقان، نبی الله(1389)؛ استراتژی بازاریابی بین الملل ؛ انتشارات : مهکامه ؛ چاپ اول •بنی هاشمی، سیدعلی و ثقفی، مهدی(1395)، تجزیه و تحلیل استراتژی های توسعه صادرات به کشورهای آسیای میانه با مدل سوات در راستای برنامه ششم توسعه، بررسی های بازرگانی شماره 77 بهزادنیا، پویا و صنوبر، ناصر(1398)، بررسی تاثیر قابلیت های بازاریابی بر عملکرد صادراتی(مورد مطالعه: شرکت های کارآفرین صادرکننده محصولات کشاورزی ایران)، راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، سال ششم، شماره 11 •پیک شورا(1397)، ماهنامه انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، سال سی و سوم شماره 349 •حبیبی شبستری، حسین و همکاران(1395)، طراحی مدل استراتژی های بازاریابی بین الملل برای صدور خدمات فنی و مهندسی در ایران، رساله دکترای مدیریت کسب و کار(DBA)، دانشگاه صنایع و معادن •حسینی، سید محمود و روزبهانه، داریوش (1390)؛ توسعه الگوی مزیت رقابتی پورتر و کاربرد آن در صنعت پتروشیمی ایران، مجله مطالعات مدیریت راهبردی. •حنفی، سعیده و نعمتی زاده، سینا و ضیاء، بابک و حقیقت منفرد، جلال(1401)، طراحی الگوی سرعت بین‌المللی سازی کسب‌وکار‌های مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته (موردمطالعه: صنعت دارو)، نشریه توسعه کارآفرینی، دوره 15، شماره3، شماره پیاپی 57، صص421-438 •خالقی، عقیل. (1398). روش تحقیق آمیخته در قلمرو رویکرد پراگماتیسم؛ روشی برای پژوهش‌های جغرافیایی. فصلنامه جغرافیا و روابط انسانی، دوره 2، شماره 2، صص 130-104. •خان محمدی، فاطمه؛ خون سیاوش محسن؛ عبدالوند، محمد، (1398)، بررسی تأثیر مشتری مداری بر عملکرد صادرات شرکت های صادرکننده لوازم منزل با در نظر گرفتن تأثیر اعتماد، ارتباطات، تعهد رفتاری. مجله مدیریت بازاریابی، شماره45، صص 165-188 •خورشیدی، غلامحسین و همکاران(1396)، طراحی و تبیین الگوی توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاری ایران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 83 ، تابستان •جوانمرد، حبیب الله و شیخی، ناصر( 1392)، بررسي ظرفيت ها و مزيت هاي صادراتي تعاوني هاي استان مركزي، ماهنامه اجتماعي، اقتصادي، علمي و فرهنگي کار و جامعه - شماره 16 •جعفری صمیمی، احمد و اعظمی، کورش و عزیزیان، جبار(1394)، تاثیر نااطمینانی متغیرهای اقتصاد کلان(نرخ ارز، تورم و نرخ رشد) بر واردات کشورهای منتخب در حال توسعه( شامل ایران)، نشریه علمی و پژوهشی، اقتصاد مقداری، دوره 12، شماره 3، صحفه27- 49 •زمان زاده، حمید(1398)، عصر پیش از آدام اسمیت؛ صف آرایی فیزوکرات ها در برابر مرکانتیلیست ها، دنیای اقتصاد، شماره 4574، https://donya-e-eqtesad.com •سیف الهی انار، ناصر و باشکوه، محمد و محمدخانی، رحیم(1400)، طراحی الگوی مفهومی عوامل موثر توسعه صادرات محصولات کشاورزی( ارائه نظریه ی داده بنیاد)، نشریه مدیریت کسب و کار بین المللی، دوره 14، شماره 4، صص111-131 •شفیعی، آرزو و پیرصاحب، ادریس(1395)، ارایه الگوی راهبردی توسعه صادرات صنعت قطعه سازی خودرو ( صنعت پلاستیک)، رساله دکترای مدیریت استراتژیک • داوری، علی و آرش رضازاده(1396).مدلسازی معادلات ساختاری با نرم افزار pls، تهران • فارسی زاده، حسین(1396)، طراحی مدل راهبردی عملکرد صادراتی مبتنی بر استراتژی صادراتی سبز (مورد مطالعه: صنایع غذایی کشور)، رساله دکترای دانشگاه سمنان، پردیس دانشکده مدیدیت و اقتصاد •فقیهی، ابوالحسن و همکاران(1389)، بین المللی شدن کسب و کارهاي کوچک و متوسط در صنعت غذایی: ارائه ي یک مدل علی، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال پنجم، شماره17 صص1-22 •کرباسی علیرضا، محمد زاده سید محمد، رسولیان علی، اشرفی مرتضی(1397)، راهکارهای توسعه صادرات و گسترش زمینه همکاری اقتصادی با تئوریهای اقتصادی، فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان، سال ششم، شماره بیست و یکم، صص 67-89 •محمود جعفری، پگاه . تاجیک، مهدی( 1390)، رقابت، رقابت پذیری و توسعه، تهران: اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، مرکز تحقیقات و بررسی ها اقتصادی، صحفه 1-12 •مشبکی،اصغر و خادمی علی اکبر(1391)، نقش برنامه هاى توسعه صادرات بر ارتقاى عملكرد صادرات،نشریه بهبود مدیریت سال ششم، شماره3، پياپى 17 ، •مصلح، عبدالمجید و همکاران(1395)، تأثیر ابعاد جهت‌گیری استراتژیک بر عملکرد صادراتی شرکت‌های صادراتی استان بوشهر، مجله علمی-پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین،دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 23 •مناف زاده هیر، محمدعلی و شافعی، رضا و فاطمی، عادل(1400)، ارائه الگویی جهت تدوین استراتژی ها ی توسعه صادرات در بازارهای خارجی با استفاده از روش داده بنیاد (مطالعه موردی شرکت‌های پتروشیمی ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 15، شماره 57، شماره پیاپی57، صص39-54 •مهدوی ثابت، زهرا و عبدولوند، محمدعلی و حیدرزاده، کامبیز و خون سیاوش، محسن(1400)، تبیین مدل عملکرد صادراتی فرآورده های نفتی ایران، مدیریت بازاریابی، دوره 16، شماره 53، صص1-20 • مومنی، منصور و سلیمانی دامنه، رضا و یحیی پور جلالی، نیما(1392)، بخش بندی بازدیدکنندگان مراکز تجاری بر مبنای نوع فعالیت با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای، نشریه تحقیقات بازار یابی نوین شماره 8 •گزارش پارک فناوری(1395)، سیاست های فناوری بر اساس تئوری های اقتصاد خرد، پارک علم و فناوری استان سیستان و بلوچستان. •نهاوندیان، محمد و افقهی، بابک(1393)، عوامل مؤثر در توسعه صادرات خدمات با فناوري بالا در جمهوري اسلامی ایران، فصلنامه پژوهشهاي اقتصادي (رشد و توسعه پایدار) سال چهاردهم شماره چهارم، صص 23-56 •نوروزپور، نازنین و ابراهیمی، عبدالحمید و ولی بیگی، حسن و دیده خانی، حسین(1399)، راهبردهای توسعه صادرات صنایع های تک با استفاده از تحلیل اهمیت عملکرد، نشریه راهبرد اقتصادی، سال هشتم، شماره 32، •هادوی، محمدحسین و اسماعیل پور، حسن(1396)، بازاریابی بین المللی با رویکرد جهانی شدن، نشریه مطالعات مدیریت و کارافرینی، دوره 3، شماره 4، صحفه 137-152 •وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی(1397)، https://www.mcls.gov.ir • Aghion, P., Bergeaud, A., Lequien, M., & Melitz, M. (2017), “The Impact of Exports on Innovation: Theory and Evidence”, working paper. • Azar, G, Ciabuschi, F, (2017). Organizational innovation technological innovation, and export performance the effects of innovation radicalness and extensivness. International business review, 26(2). 324-336. • Behyan, M., Osman, M. & Omar, A. (2015). Influence ofinternationalization orientation on export performance: in the perspectiveof Malaysian manufacturing firms, Journal of • Business & Industrial Marketing, 30(1): 83-95. • Beleska-Spasova, E. (2014). Determinants and Measures of export performance comperhensive literature review. Jcebi, Vol.1, 63 - 74. • Brozovic O'Dell, C. (2016)."Overcoming culture barriers to sharing knowledge", Journal of Knowledge Management, Vol. 5 No. 1, pp. 76-85. • Brancati, R., Marrocu, E., Romagnoli, M., Usai, S. (2018), “Innovation activities and learning processes in the crisis: evidence from Italian export in manufacturing and services”, Industrial and Corporate Change, 27(1), 107–130. • Cadogan, J,W, Boso, N, story,V,N,Adeola, o, (2018). Export strategic orientation performance relationship examination of its endoling and disenableling boundary conditions. Journal of Business Research 69(12)5046-5052. • Cies´lik, J., Kaciak, E. & Thongpapanl, N. (2015). Effect of exportexperience and market scope strategy on export performance: Evidencefrom Poland, International Business Review, 24(5): 772-780. • Chari, S., Balabanis, G., Matthew J. Robson, Slater, S. (2016). Alignments and misalignments of realized marketing strategies with administrative systems: Performance implications. Industrial Marketing Management, 11(1), 1-16. • Cortez, R. M., Gilliland, D. I, & Johnston, W.J, (2019). Revisiting the business to business advertising Industrial marketing management, 350- 357. • Fernandez, M..(2016) Business process oriented implementation of standard software: how to achieve competitive advantage efficiently and effectively: Springer Science & Business Media • Fassio, C. (2018), “Export-led innovation: the role of export destinations”, Industrial and Corporate Change, 27(1) 149–171. • Joe, S. H. & Pak, M.S. (2017). Emperical analysis of how risk managed by Korea exporting companies affect export performans. Journal of Korea trade. 2(14), 324- 348 • Haddoud, MY, Nowinski, W, Jones, P, Newbery, R.) 2019( Internal and external determinants of export performance: Insights from Algeria. Thunderbird International Business Review.; 61: 43– 60. • Kitonyi, S., Kibera, F., Gathungu, J. & Yabs, J. (2020). “Effect of The Macro-Environment Factors On the Relationship Between Firm Resources and Export Performance of Small and Medium Scale Manufacturing Enterprises in Nairobi City County”, Kenya, Vol. 16(28), P. 173, DOI: https://doi.org/10.19044/esj.2020 • Kumlu, O. (2014). The effect of intangible resources and competitivestrategies on the export performance of small and medium sizedenterprises, 10th International Strategic Management Conference. • Maldifassi, J., & Caorsi, J. (2014). Export success factors of small- and medium-sized firms in Chile. Journal of Small Business and Enterprise Development Vol. 21 No. 3, 450-469. • Othman Yeop Abdullah, Rosli Mahmood(2014). School of Business Universiti Utara Malaysia Manufacturing Strategy and Export Performance of Small and Medium Enterprises in malaysia • Rambocas, M., Meneses, R., Monteiro, C. & Quelhas Brito, P.(2015). Direct or indirect channel structures. Evaluating the impact ofchannel governance structure on export performance, InternationalBusiness Review, 24(1), 124-132. • Sharma, R. R., Sraha, G., & Crick, D. (2018) "Export promotion programs and the export performance of Ghanaian firms: The mediating role of foreign market attractiveness", International Marketing Review. • Spanos, G. (2016). Organization and export performance. Economics Letters. 146(1): 130-134. • Singh, H. & Mahmood, R. (2014). Manufacturing Strategy andExport Performance of Small and Medium Enterprises in Malaysia • Stadtler, H. (2015). Supply chain management: An overview Supply chain management and advanced planning (pp. 3-28): Springer • Strauss, A, &Corrbin, J, (2014). Basic qualitative Reasearch Granded theory procedure & Techniques (Mohammadi, Buick, Trans) Institute of Hamanities and cultural studies. (in Persia) • Thompson, A., Strickland, A. J., & Gamble, J. (2015). Crafting and executing strategy: Concepts and readings: McGraw-Hill Education • Walker, A. (2015). Knowledge-processing capabilities and innovative performance: an empirical study, European Journal of Innovation Management, Vol.8, No. 3 • Zehir, C. Kole, M. & Yildiz, H. (2015). The mediation role of innovation capability on market orientation and export performance an implementation on SME in Turkey procedia – social and behavier science (207), 700 – 708.