اثر سیلیسیم بر ویژگی های آگرو فیزیولوژیک گندم در شرایط تنش خشکی

محورهای موضوعی : زراعت

نیکوالسادات طباطبایی ¹ (دانشجوی دکتری شیمی و حاصلخیزی خاک،واحد اصفهان ( خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران)
میترا عطاآبادی ² (استادیار گروه علوم آب و خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی،واحد اصفهان ( خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران)
محمدمهدی طهرانی ³ (بخش تحقیقات شیمی، حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه ، موسسه تحقیقات خاک و آب کشور)
مهران هودجی ⁴ (گروه علوم خاک، واحد اصفهان ( خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/04/15 تاریخ پذیرش : 1401/04/24 تاریخ انتشار : 1401/05/01

کلید واژه: عملکرد, گندم, تنش, سیلسیم,

چکیده مقاله :

گندم یکی از اساسی‌ترین و مهمترین منابع تغذیه در جهان به شمار می‌رود. یافتن راهکاری جهت کاهش اثر تنش خشکی بر عملکرد کمی و کیفی آن می‌تواند، هر کشور را در رسیدن به امنیت غذایی بیشتر کمک کند. به منظور بررسی اثر سیلیسیم بر خصوصیات آگروفیزیولوژیک گندم در شرایط تنش خشکی، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی موسسه خاک و آب انجام گردید این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 99-1398 و 1400- 1399 اجرا شد, تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب با 75 و 50 و 25 درصد رطوبت قابل استفاده در خاک به عنوان فاکتور اول و سیلیکات پتاسیم در چهار سطح عدم استفاده از سیلیسیم (شاهد) و 20 کیلوگرم در هکتار به‌صورت خاک کاربرد در ساقه دهی و غلظت‌های 5/2 و 5 کیلوگرم در هکتار محلول‌پاشی در مرحله‌ی ساقه، ظهور سنبله و مرحله‌ی خمیری شدن به عنوان فاکتور دوم برگندم رقم سیوند (حساس به کم آبی) در دو سال به اجرا در آمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر تنش خشکی و سیلیسیم بر صفات عملکرد دانه، طول سنبله، قطر ساقه، ارتفاع بوته، غلظت کلرفیل a معنی دار بود. نتایج نشان داد در برهمکنش عدم تنش خشکی با محلول پاشی 5 کیلوگرم در هکتار بهترین عملکرد دانه به مقدار 7892 کیلوگرم حاصل شده است. براساس نتایج پژوهش به نظر می‌رسد کاربرد سیلیسیم به صورت خاک کاربرد و محلول پاشی موجب بهبود عملکرد دانه می گردد.

چکیده انگلیسی:

Wheat is one of the most basic and important sources of nutrition in the world. Finding a solution to reduce the effect of drought stress on its quantitative and qualitative performance can help countries to achieve greater food security. In order to investigate the effect of silicon on agro physiological properties of wheat under drought stress, this experiment was conducted as a factorial in a randomized complete block design with three replications. During two cropping years 2019-2020 and 2020-2021 It was carried out in the research farm of Karaj Soil and Water Institute Experimental treatments include drought stress at three levels without stress, mild stress and severe stress with 75, 50 and 25% of soil moisture usable as the first factor, respectively. And potassium silicate in four levels of non-use of control silicon and 20 kg , ha as soil used in stemming and concentrations of 2.5 and 5 kg , ha foliar application in stem stage, spike emergence and pasteurization stage as the second factor of cultivar was implemented in two years. The results of analysis of variance showed the effect of drought stress and silicon on grain yield, spike length, stem diameter, plant height, chlorophyll a concentration were significant. The results showed that in the interaction of non-drought stress with foliar application of 5 kg , ha, the best grain yield was 7892.00 kg. Based on the results of the present study, it seems the application of silicon as soil application and foliar application has improved grain yield.