مبهمات عناصر اشرافی، در اشعار منوچهری دامغانی
محورهای موضوعی :
میلاد جعفرپور
1
(دانش‌جوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت معلم سبزوار، ایران)
مهیار علوی مقدم
2
(استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت معلم سبزوار، ایران)
کلید واژه: منوچهری دامغانی, عناصر اشرافی, تأویل عناصر,
چکیده مقاله :
از زمینه‌هایی که در اشعار دورة اولیة شاعران ادب فارسی نمودی آشکار و انکارناشدنی دارد، وجود عناصر اشرافی در جوف تصویر و خیال‌پردازی سخن‌سرایان است. یکی از شاعرانی که به جهت اتّصال به دربار و زندگی اشرافی خود، بی‌گمان در بازتاب این عناصر در شعرش برکنار نمانده، ابوالنجم‌احمدبن‌قوص‌بن‌احمد منوچهری دامغانی (432 هـ.ق) است. تاکنون توجه بیش‌تر پژوهندگان معطوف به جلوه‌های تصویری و وجوه مشترک شعر این شاعر با تازی‌گویان بوده است، حال آن‌که وجود عناصر کم‌نظیر اشرافی از پایه‌های صور خیال شعر اوست. تا امروز تنها تلاش‌هایی اندک به پژوهش‌های درون‌متنی در سطح واژگان شعر وی دیده می‌شود. اخیراً شرحی بر دیوان منوچهری نوشته شده است و در آن برخی عناصر اشرافی را به دلیل عدم توجه به گوناگونی این عناصر و صورت حقیقی آن‌ها در بطن شعر، به نادرستی تفسیر و بیان کرده‌اند. این پژوهش در پی ذکر اهمیت توجه، به ارتباط عناصر اشرافی با تصویر شعر منوچهری و نمایاندن تأویلی درست از آن‌هاست. آن‌چه در این مقاله ذکر می‌شود، پاسخی به این سؤال است که، آیا زندگی شاعر و شرایط محیطی وی در عناصر تصویرساز شعرش تأثیر داشته است؟
The presence of aristocratic terms alongside imagery and imagination of the composers is quite a distinct and undeniable feature in the poetry of Persian literature poets in the first era. One of the poets whose connection with the court and his aristocratic life has undoubtedly reflected such terms in his poetry is Abu al-Najm Ahmad Ebn Ghos Ebn Ahmad Manoochehri Damghani (432 Hj). Till present most scholars have been concerned with his imageries and the common grounds he shares with Arab poets whereas the existence of remarkable aristocratic terms is the foundation of imagery in his poetry. There have been few attempts regarding the inter-textual researches in terms of diction in his poetry. Recently a commentary has been written on Manoocheri’s Divan without paying particular attention to these aristocratic terms and their true significance in the heart of the poems hence they have been misinterpreted. The present research seeks to pinpoint their importance in connection with the imageries in Manoocheri’s poetry and to present a decent interpretation of those terms. In other words an attempt is made to answer the following question whether or not the poet’s life and his environment has had an impact on the imageries used in his poetry.
15. ناصر خسروقبادیانی، ابومعین. (1357). دیوان اشعار حکیم ناصرخسرو قبادیانی، به تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقق، چاپ اول، کانادا: انتشارات دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران.