واکنش عملکرد و کیفیت دانه دو رقم کلزا به کاربرد عناصر روی و آهن تحت شرایط کم‌آبی
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
حمیدرضا ذاکرین
1
,
امیرحسین شیرانی راد
2
,
سعید سیف زاده
3
,
سید علیرضا ولدآبادی
4
1 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
2 - استاد مؤسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
3 - گروه زراعت- واحد تاکستان-دانشگاه آزاد اسلامی-تاکستان-ایران
4 - گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد تاکستان-تاکستان، ایران
کلید واژه: تنش خشکی, بهبود عملکرد, کلزا, ریزمغذی, کاربرد برگی,
چکیده مقاله :
این آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1399-1398 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله گل‌دهی و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی و چهار سطح عناصر ریزمغذی شامل صفر (به‌عنوان شاهد)، کاربرد برگی روی، آهن و روی + آهن، به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و دو رقم کلزا به‌نام‌های ساری‌گل و آرجی‌اس300 در کرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد شاخه فرعی در بوته (72/7 عدد)، تعداد خورجین در شاخه‌های فرعی (8/125 عدد)، وزن هزار دانه (49/5 گرم)، عملکرد زیست‌توده (23760 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (5668 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن کلزا (2519 کیلوگرم در هکتار) در رقم آرجی‌اس-300 تحت شرایط آبیاری کامل و کاربرد روی + آهن به‌دست آمد و در شرایط مشابه تفاوت معنی‌داری با رقم ساری‌گل نشان نداد. در این آزمایش، قطع آبیاری از مرحله گل‌دهی بیشترین کاهش عملکرد دانه کلزا را نشان داد و تحت شرایط تنش کم‌آبی از مرحله گل‌دهی، کاربرد برگی روی + آهن، عملکرد دانه ارقام آرجی‌اس300 و ساری‌گل را در مقایسه با شاهد به‌ترتیب، معادل 107 و 136 افزایش داد. کاربرد تلفیقی روی و آهن به‌صورت کاربرد برگی از طریق بهبود رشد رویشی و زایشی بوته‌های کلزا، عملکرد دانه را در سطوح مختلف رژیم آبیاری افزایش داد. بدین ترتیب، کاربرد برگی ترکیبی عناصر ریزمغذی روی و آهن هر دو با غلظت 4 در هزار می‌تواند برای افزایش عملکرد کمی و کیفی کلزا تحت شرایط اقلیمی مشابه توصیه شود
This experiment was carried out as split plot factorial based on complete block design with three replications during 2018-2019 cropping season in two regions including Qazvin and Karaj, Iran. Irrigation regimes including three levels of full irrigation, irrigation interruption from flowering stage and irrigation interruption from silique stage and four levels of micronutrients including zero (control), foliar application of Zn, Fe and Zn + Fe as factorial in main plot and two cultivars of rapeseed namely Sarygol and RGS300 in sub plot comprised experimental treatments. The greatest number of secondary branch per plant (7.72), number of silique per secondary branch (125.80), 1000-seed weight (5.46 g), biological yield (23760 kg/ha), seed yield (5668 kh/ha) and oil yield (5668 kg/ha) obtained in RGS300 cultivar under full irrigation and foliar application of Zn + Fe conditions that showed no significant difference with Sarigol cultivar under similar condition. In this experiment, irrigation interruption from flowering stage showed the greatest loss of seed yield in rapeseed and under water deficiency from flowering stage, foliar spraying of Zn + Fe enhanced seed and oil yield of RGS300 and Sarigol cultivars equal 107 and 153 percent in comparison with control, respectively.Integrated application of Zn + Fe as foliar application increased seed yield through improving of vegetative and reproductive growth of rapeseed plants in different irrigation regimes. Hence, combined foliar application of Zn + Fe micronutrients both with four per thousand concentrations could be recommended to enhance quantitative and qualitative yield of rapeseed under similar climatic condition
_||_