اثربخشی آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی

محورهای موضوعی : مدیریت بازاریابی

شهرام بیات ¹ , افسانه زمانی مقدم ² , حسین وظیفه دوست ³

1 - دانش آموخته دکتری کارآفرینی، گروه کسب و کار جدید، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار، گروه مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
3 - استاد گروه مدیریت بازرگانی،دانشکده مدیریت و اقتصاد،دانشگاه آزاد اسلامی، واحدعلوم و تحقیقات، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1401/11/20 تاریخ پذیرش : 1402/04/13 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: صنایع تولیدی, اثربخشی آموزش, کارآفرینی,

چکیده مقاله :

هدف: ارائه آموزش‌های اثربخش به بهبود ارتقای عملکرد کارآفرینی نیروی انسانی یاری می رساند. مطالعه حاضر به دنبال تحلیل اثربخشی آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی است، که یا استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری مورد بررسی قرار می گیرد. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر توصیفی (غیر آزمایشی) و طرح تحقیق همبستگی معادلات ساختاری با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی است. جامعه‌ی آماری تحقیق شامل مدیران و کارشناسان صنایع تولیدی در شهر تهران می‌باشد، که در دوره های آموزش کارآفرینی شرکت داشته اند. تعداد جامعه‌ی آماری تحقیق شامل 5691 نفر تشکیل می‌دهند. تعداد نمونه‌ی آماری تحقیق بر اساس فرمول کوکران شامل 384 نفر از مدیران و کارشناسان صنایع تولیدی می‌باشد. از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای جهت انتخاب نمونه آماری استفاده شده است. یافته ها: یافته‌های تحقیق نشان داد که طراحی برنامه آموزشی، نیازسنجی آموزشی، آمادگی یادگیرنده، تقویت مهارت‌های، زمینه‌سازی و تقویت ارتباطات اجتماعی بر اثربخشی آموزش کارآفرینی تأثیر معنی دار دارد. همچنین در نهایت مدل تحقیق منجر به پیامد‌های افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری و جرات ریسک‌پذیری می‌شود. یافته ها نشان داد که مدل آزمون شده قادر هست میزان (0/613) از اثربخشی آموزش کارآفرینی را پیش بینی کند و همچنین در پژوهش حاضر برای الگوی آزمون شده شاخص برازش مطلق (GOF) 0/41 به‌دست آمد که مقدار به‌دست آمده برای این شاخص برازش نشانگر برازش مناسب الگوی آزمون شده است. نتیجه گیری: نتایج بررسی مقادیر واریانس استخراج شده متغیرهای پنهان اثربخشی آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی پژوهش نشان داد که روایی همگرای ابزارهای اندازه گیری با استفاده از شاخص میانگین واریانس استخراج شده، تأیید شد و مدل مقبول و قابل تعمیمی بود.

چکیده انگلیسی:

Objective: The present study seeks to investigate the effectiveness of entrepreneurship education in the manufacturing industry, which either examines the use of structural equation modeling. Research method: The present research method is descriptive (non-experimental) and the research design is structural correlation equation using partial least squares method. The statistical population of the research in the quantitative part includes all managers and experts of manufacturing industries in Tehran. In the quantitative part of the research, stratified random sampling method and to estimate a sufficient number of samples in this research, Cochran's sample estimation formula has been used. The statistical population of the study consists of 5691 people. The number of statistical samples of research based on Cochran's formula includes 384 managers and experts in the manufacturing industry. Findings: The research findings showed that educational program design, educational needs assessment, learner preparation, strengthening skills, building context and strengthening social connections have a significant effect on the effectiveness of entrepreneurship education. Finally, the research model leads to the consequences of increasing individual creativity, increasing productivity and daring to take risks. The findings showed that the tested model is able to predict the amount (0.613) of the effectiveness of entrepreneurship education and also in the current research for the tested model the absolute fit index (GOF) was obtained as 0.41, the value obtained for this The fit index is an indicator of the fit of the tested pattern. Conclusion: The results of the study of extracted variance values of hidden variables of the effectiveness of entrepreneurship education in manufacturing industries showed that the convergent validity of measuring instruments was confirmed using the extracted mean variance index and the model was acceptable and generalizable.

منابع و مأخذ:

منابع

Aparicio, G., Iturralde, T. & Maseda, A. (2019). Conceptual structure and perspectives on Entrepreneurship education research: A bibliometric review. European Research on Management and Business Economics, 25(3), 105-113.

Belitski, M. & Heron, K. (2017). Expanding entrepreneurship education ecosystems. Journal of Management Development.

Belitski, M., & Heron, K. (2017). Expanding entrepreneurship education ecosystems. Journal of Management Development.

Brüne, N. & Lutz, E. (2020). The effect of entrepreneurship education in schools on entrepreneurial outcomes: a systematic review.  Management Review Quarterly, 70(2), 275-305.

Datta, P. B., & Gailey, R. (2012). Empowering women through social entrepreneurship: Case study of a women's cooperative in India. Entrepreneurship Theory and Practice, 36(3), 569-587.

Fayolle, A. (2018). Personal views on the future of entrepreneurship education. In A research agenda for entrepreneurship education. Edward Elgar Publishing.

Fiore, E., Sansone, G., & Paolucci, E. (2019). Entrepreneurship education in a multidisciplinary environment: evidence from an entrepreneurship programme held in Turin.  Administrative Sciences, 9(1), 28.

Galvão, A., Ferreira, J. J. & Marques, C. (2018). Entrepreneurship education and training as facilitators of regional development.  Journal of Small Business and Enterprise Development.

Hahn, D., Minola, T., Bosio, G. & Cassia, L. (2020). The impact of entrepreneurship education on university students’ entrepreneurial skills: a family embeddedness perspective.  Small Business Economics, 55(1), 257-282.

Hallward-Driemeier, M (2012).  Empowering women: Legal rights and economic opportunities in Africa. World Bank Publications.

Jena, R. K. (2020). Measuring the impact of business management Student's attitude towards entrepreneurship education on entrepreneurial intention: A case study.  Computers in Human Behavior, 107, 106275.

Khair, Q. (2013). Factors contributing to quality of training and effecting employee job satisfaction. The Business & Management Review, 3(4), 61-74.

Komarova, A., Tsvetkova, L., Kozlovskaya, S. & Pronkin, N. (2019). Organisational educational systems and intelligence business systems in entrepreneurship education. Journal of Entrepreneurship Education, 22(5), 1-15.

Kyrö, P. (2018). The conceptual contribution of education to research on entrepreneurship education. In A Research Agenda for Entrepreneurship Education. Edward Elgar Publishing.

Latif, K. F. (2012). An integrated model of training effectiveness and satisfaction with employee development interventions. Industrial and Commercial Training, 44(4), 211-222.

Lindner, J. (2018). Entrepreneurship education for a sustainable future. Discourse and Communication for Sustainable Education, 9(1), 115-127.

Nabi, G., Liñán, F., Fayolle, A., Krueger, N. & Walmsley, A. (2017). The impact of entrepreneurship education in higher education: A systematic review and research agenda.  Academy of Management Learning & Education, 16(2), 277-299.

Patton, C., Sawicki, D. & Clark, J. (2015).  Basic methods of policy analysis and planning. Routledge.

Shah, I. A., Amjed, S. & Jaboob, S. (2020). The moderating role of entrepreneurship education in shaping entrepreneurial intentions.  Journal of Economic Structures, 9(1), 1-15.

Welsh, D. H., Tullar, W. L. & Nemati, H. (2016). Entrepreneurship education: Process, method, or both?. Journal of Innovation & Knowledge, 1(3), 125-132.

Welsh, D. H., Tullar, W. L. & Nemati, H. (2016). Entrepreneurship education: Process, method, or both?. Journal of Innovation & Knowledge, 1(3), 125-132.

متن کامل:



اثربخشی آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی

 

 

چکیده

هدف: ارائه آموزش‌های اثربخش به بهبود ارتقای عملکرد کارآفرینی نیروی انسانی یاری می رساند. مطالعه حاضر به دنبال تحلیل اثربخشی آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی است، که یا استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری مورد بررسی قرار می گیرد.

روش پژوهش: روش تحقیق حاضر توصیفی (غیر آزمایشی) و طرح تحقیق همبستگی معادلات ساختاری با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی است. جامعه‌ی آماری تحقیق شامل مدیران و کارشناسان صنایع تولیدی در شهر تهران می‌باشد، که در دوره های آموزش کارآفرینی شرکت داشته اند. تعداد جامعه‌ی آماری تحقیق شامل 5691 نفر تشکیل می‌دهند. تعداد نمونه‌ی آماری تحقیق بر اساس فرمول کوکران شامل 384 نفر از مدیران و کارشناسان صنایع تولیدی می‌باشد.  از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای جهت انتخاب نمونه آماری استفاده شده است.

یافته ها: یافته‌های تحقیق نشان داد که طراحی برنامه آموزشی، نیازسنجی آموزشی، آمادگی یادگیرنده، تقویت مهارت‌های، زمینه‌سازی و تقویت ارتباطات اجتماعی بر اثربخشی آموزش کارآفرینی تأثیر معنی دار دارد. همچنین در نهایت مدل تحقیق منجر به پیامد‌های افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری و جرات ریسک‌پذیری می‌شود. یافته ها نشان داد که مدل آزمون شده قادر هست میزان (613/0) از اثربخشی آموزش کارآفرینی را پیش بینی کند و همچنین در پژوهش حاضر برای الگوی آزمون شده شاخص برازش مطلق (GOF) 41/0 به‌دست آمد که مقدار به‌دست آمده برای این شاخص برازش نشانگر برازش مناسب الگوی آزمون شده است. 

نتیجه گیری: نتايج بررسي مقادير واريانس استخراج شده متغيرهاي پنهان اثربخشی آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی پژوهش نشان داد که روايي همگراي ابزارهاي اندازه گيري با استفاده از شاخص ميانگين واريانس استخراج شده، تأييد شد و مدل مقبول و قابل تعميمي بود.

واژگان کلیدی: کارآفرینی، اثربخشی آموزش، صنایع تولیدی

 

 

 

مقدمه

کار آفرینی مقوله‌ای است که در شرایط خطر خیز و پر ابهام و ازطریق کشف فرصت‌ها و بهره‌گیری از منابع پدید می‌آید. خلق ابتکارات و نوآوری‌ها و ایجاد کسب و کار‌های جدید، قابلیتی را نیازمند است که در عنصر کارآفرینی یافت می‌شود. از این رو دنیای کنونی توانسته است این فرآیند را با همه ویژگی‌هایش به‌خوبی دریابد و در سالیان اخیر این دریافت را در مورد کارآفرینان تعمیق بخشیده است (شاه¹ و همکاران، 2020). بر خلاف کشور‌های پیشرفته، عوامل متعددی وجود دارد که مانع شکوفایی کارآفرینی در کشور ایران شده است. سر منشأء اصلی عدم توسعه کارآفرینی در اینگونه کشور‌ها عبارتند از عدم توجه لازم به آموزش کارآفرینی، دولتی بودن اقتصاد، مقررات دست و پاگیر اداری، عدم روحیه کار گروهی و توقف به خاطر حفظ استاندارد‌ها (برونی و لوتز²، 2020).

شاخص جهانی کارآفرینی توسط مؤسسه توسعه جهانی کارآفرینی GEDI تهیه می‌شود. این شاخص، اطلاعات کلیدی برای تقویت اکوسیستم کارآفرینی کشور‌ها در اختیار سیاستگذاران قرار می‌دهد. ر گزارش شاخص جهانی کارآفرینی ۲۰۱۶، نه تنها بیش از ۱۳۰ کشور جهان برپایه اکوسیستم کارآفرینی آن‌ها رتبه‌بندی شده‌اند، بلکه چارچوبی برای درک موقعیت هر کشور در برابر اکوسیستم همسایگان آن نیز فراهم شده است. این گزارش نشان داده که کشور‌ها در مناطق مختلف با گستره متفاوتی از موانع رشد کارآفرینی مواجه هستند که در سیاست‌های خود باید به آن‌ها بپردازند. در این گزارش علاوه بر تشخیص موانع منطقه‌ای، مدل‌ها و الگو‌هایی برای نواحی مختلف نیز معرفی شده است (جینا³، 2020). در این گزارش پیشنهاد شده که منطقه آسیا - اقیانوسیه می‌بایست تمرکز کارآفرینان خود بر صادرات را افزایش دهد، اروپا لازم است تا به افراد کمک کند تا فرصت‌های کارآفرینی را درک کنند، خاورمیانه و شمال افریقا باید ریسک عمومی کسب و کار‌ها را کاهش دهند و آموزش ارتقاء پیدا کند، سایر کشور‌های آفریقا آموزش عالی را گسترش دهند، در آمریکای شمالی، کارآفرین باید در جامعه محلی خود برجسته شود و کشور‌های آمریکای مرکزی و جنوبی باید در جهت توسعه فناوری‌های نوین سرمایه‌گذاری کنند. لازم به ذکر است، در گزارش ۲۰۱۶ شاخص جهانی کارآفرینی، رتبه ایران در میان ۱۳۰ کشور جهان، ۸۰ و در میان ۱۵ کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا ۱۴ است. بهترین امتیاز ایران در رکن مهارت‌های استارت آپ‌ها با اخذ امتیاز ۰. ۷۱ (میانگین جهانی ۰. ۴۲) و پایین‌ترین امتیاز در رکن بین‌المللی‌سازی با اخذ امتیاز ۰. ۰۹ (میانگین جهانی ۰. ۴۱) است (آسیس و همکاران، 2016، ص15). طبق گزارشی که بانک جهانی در سال 2010 از موانع کارآفرینان در خاورمیانه منتشر کرده است⁴، عمدتاً موانع کارآفرینان در کشور‌های این منطقه به علت وجود نقص و مشکل در موارد زیر است: ارتباطات، حمل و نقل، اخذ مجوز‌های تجاری، دسترسی به انرژی مورد نیاز، مکان مناسب کسب وکار، قوانین و مقررات موجود از جمله قانون کار، دسترسی به منابع مالی، بازاریابی و دسترسی به مشتریان، مهارت‌های حرفه‌ای، مالیات و نرخ مالیاتی، رکود اقتصادی، فعالیت‌های ضد رقابتی، سیاست‌های ناپایدار دولت، اقتصاد ناپایدار و غیره (هالولرد-درامایر⁵، 2012، ص36).

آنچه در شرایط سخت کنونی اقتصاد، ضرورت آن در جامعه بیش از پیش احساس می‌شود، پرداختن به مقوله اساسی کارآفرینی است. زیرا مسلماً مهارت‌های کارآفرینی باتوجه به خصوصیات ممتاز و برجسته خود قادرند در چنین شرایطی منابع لازم برای ایجاد رشد و توسعه در زمینه‌های تولید و منابع انسانی فراهم کرده و با نوآوری صنعتی بر توسعه دامنه محصولات و خدمات بیفزایند. امروزه نیروی انسانی به عنوان یک منبع نامحدود و محور هر نوع توسعه مطرح می‌باشد. در این بین مهارت‌های کارآفرینی در صنایع تولیدی به طورخاص دارای نقشی مؤثرتر در فرآیند توسعه اقتصادی‌اند (پاتون⁶ و همکاران، 2015).

برای اطلاع از تأثیر دوره‌ها در ارتقای سطح دانش، نگرش، مهارت و رفتار مطلوب نیروی انسانی، میزان تحقق اهداف دوره‌ها، بررسی وضعیت عملکرد فرد در سازمان، وضعیت فرایند‌های انتقال، پاسخگو بودن برونداد‌های این آموزش‌ها به نیاز‌های محیط کار و به طور کلی، تعیین و ترسیم اثربخشی دوره‌های آموزشی، همچنین موانع و مشکلات پیش رو و آسیب‌های مرتبط در انتقال آموخته‌های حاصل از آموزش به محیط شغلی، به الگوی مناسب ارزیابی اثربخشی دوره‌های آموزشی نیاز هست. به‌طور کلی دلایل تعیین اثربخشی آموزش و اهمیت آن عبارتند از:

1- تعیین بازده آموزش: عمده‌ترین هدف آموزش و بهسازی نیروی انسانی توسعه سرمایه انسانی در سازمان‌هاست. ره‌آورد فعالیت‌های آموزشی افزایش و ایجاد دانش و مهارت‌های سرمایه‌ای یا واسطه‌ای است؛

2- ارتقای کیفیت آموزش: یک برنامه آموزشی با کیفیت برنامه‌ای است که به‌روشنی ماموریت و اهداف خود را مطابق با نیاز‌ها و انتظارات مشتری بیان کرده و در تحقق آن اثربخش و کارآمد باشد. (لطیف⁷، 2012). 

3- توسعه اعتماد جمعی: پیگیری و مورد چالش قرار دادن اثرات برنامه آموزشی به سه طریق می‌تواند در خصوص فعالیت‌های آموزشی نگرش مثبت ایجاد کند. بخشی از رسالت عمده برنامه‌های آموزشی توسعه حرفه‌ای و پرورش قابلیت‌های فکری و عملی جدید در اعضای سازمان است (هایر⁸، 2013)؛

 4- آسیب‌شناسی در سازمان" موجب شناسایی آسیب‌های دوره‌های آموزشی می‌شود و در نتیجه می‌توان با ارائه راهکار‌های مناسب بر این آسیب‌ها غلبه کرد؛

5- برنامه‌ریزی دقیق: موجب برنامه‌ریزی‌های دقیق جهت تقویت عملکرد کارکنان و آگاهی پیدا کردن از نتایج این آموزش‌ها می‌شود. 

با توجه به مطالب گفته شده و با در نظر گرفتن اهمیت اثربخشی آموزش این پژوهش در ابتدا، به درک و فهم دیدگاه‌های نظری و الزامات برای طراحی فرآیند اثربخشی آموزش کمک می‌کند، از این منظر، اجماع روشن و واضحی درباره ادبیات مرتبط وجود دارد؛ سپس بر همین اساس از ادبیات موضوع، الگوی مفهومی استخراج شده و همچنین در این الگوی اثربخشی آموزش کارآفرینی به عنوان یک کل در نظر گرفته خواهد شد و الگوی اثر بخش آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی طراحی می‌شود. در صنایع تولیدی عدم اثربخشی آموزش‌های کارآفرینی به یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های مدیریت منابع انسانی تبدیل‌شده است. به همین دلیل، صنایع تولیدی که بتوانند دلایل و عوامل مؤثر در عدم اثربخشی آموزش‌های کارآفرینی را درک کنند، خواهند توانست پیش از اینکه کارکنان دچار فرسودگی، بی‌انگیزگی و عدم رضایت شغلی شوند، سیاست‌ها و روش‌های مؤثری را برای نوآوری و خلاقیت سازمانی به کار گیرند. با توجه به مطالب فوق مسأله اساسی پژوهش حاضر این است که الگوی اثر بخش آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی کدام است؟

مبانی نظری

واژه کارآفرینی از کلمه فرانسوی Entreprendre به معنای (متعهد شدن)⁹، نشأت گرفته است. فرهنگ لغت وبستر، کارآفرین را کسی می‌داند که متعهد می‌شود مخاطره‌های یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره وتقبل کند. این اصطلاح را اولین بار «ژوزف شومپیتر»¹⁰ اقتصاد‌دان که به پدرعلم کارآفرینی معروف است، به کار برد و معتقد بود که رشد و توسعه اقتصادی زمانی میسرخواهد بود که افرادی از بین آحاد جامعه با خطرپذیری اقدام به نوآوری کرده و راه حل‌های جدیدی جایگزین راه حل‌های کهنه و نا کارآمد سازند. در اوائل سده شانزدهم میلادی، کسانی را که در امر هدایت مأموریت‌های نظامی بودند، کارآفرین می‌خواندند. ازآن پس، درباره‌ی دیگر مخاطرات نیز همین واژه مورد استفاده قرار گرفت. از حدود سال 1700 میلادی به بعد فرانسویان درباره پیمانکاران دولت که دست اندر کار ساخت جاده، پل، بندر، و تأسیسات بودند، از لفظ کارآفرین استفاده کرده‌اند. «ریچارد کانتیلون»¹¹ اقتصاددان و نویسنده برجسته‌ی قرن هفدهم، به تدوین نظریه‌های مرتبط با کارآفرینی پرداخت. وی معتقد بود کارآفرین کالا و محصولات را با قیمت مشخصی می‌خرد و به قیمت نامشخصی می‌فروشد، بنابراین در یک جو مخاطره‌آمیزی کار می‌کند. یکی از اهداف اصلی آموزش کارآفرینی این است که آموزش کارآفرینی مسأله‌ای مجزا از آموزش معمول کسب و کار است. اصولاً ورود به تجارت، فعالیتی است که با مدیریت کسب و کار تفاوت دارد (هاهن¹² و همکاران، 2020).

آموزش کارآفرینی باید به ماهیت مبهم و نامشخص ورود به تجارت نیز توجه داشته و برای نیل به این هدف، لازم است واحد‌های مهارت‌ساز در مذاکره، رهبری، توسعه محصول جدید، تفکر خلاق و رویکرد باز به نوآوری‌های فناوری را شامل باشد. سایر قلمرو‌هایی که برای آموزش کارآفرینی مهم تشخیص داده شده‌اند؛ عبارتند از: 1- انتخاب‌های موجود در شغل کارآفرینی، 2- منابع سرمایه برای کسب و کار، 3- حفظ ایده‌ها، 4- شاخصه‌های شخصیت کارآفرینی، 5- تحمل و ابهام، 6- چالش‌های همراه با هر مرحله از توسعه کسب و کار.

به نظر می‌رسد اهداف آموزش کارآفرینی توسط تصمیم گیرنده‌گان که ارتباط کمی با شیوه‌های مورد استفاده معلمان در مدارس دارند تعیین شده است. سیاست و اهداف برنامه درسی باید به وضوح مشخص شود و شاید برخی نقاط عطف برای محسوس کردن و درک آسانتر، پیروی و محاسبه باید افزوده شود (فایرو¹³ و همکاران، 2019).

مطالعات مختلف نشان داده که، معلمان هنگام نام‌گذاری هدف آموزش کارآفرینی، با مشکل مواجه‌اند. اما نبود ارتباط بین اهداف معلمان و دانش‌آموزان و نتایج یادگیری به چشم می‌خورد. و معلمان چالش‌هایی برای تعیین موضوع و روش ارائه آموزش کارآفرینی. ماریتز و براون (2013) اعتقاد دارد که در گفتگو و بحث درباره آموزش کارآفرینی، اهداف و نتایج با هم امتزاج می‌شوند. او ادعا می‌کند که نتایج مربوط به مهارت‌ها، دانش، نگرش، تحصیلات تکمیلی، خودکارآمدی، قصد، رقابت و یادگیری، سودمند هستند در حالیکه اهداف اجتماعی آموزشی و اقتصادی، زمینه‌ای هستند.

هولمگرین و فرام (2005:385) مفهوم جالب هدف را تعریف کردند. آن‌ها به این توافق رسیده بودند که اهمیت آموزش کارآفرینی مربوط به خود آموزش نیست بلکه مرتبط با تأثیرات صریح آن است. به نظر می‌رسد چالش در حوزه آموزش کارآفرینی که من علاقمند به مطالعه در مورد آن هستم این است که عکس‌العمل مربیان آموزش کارآفرینی مورد تجزیه و تحلیل قرار نگرفته و اهداف معلمان از این عکس‌العمل‌ها هم با جزئیات مورد مطالعه قرار نگرفته است. از نظر این محقق، دوره‌های آموزش کارآفرینی به لحاظ هدف، به 5 دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:

1- برنامه‌های افزایش‌دهنده آگاهی و دانش و گرایش و جهت‌گیری به سوی کارآفرینی در فراگیران(تغییر دانشی و بینشی)

2- برنامه‌های تشویق‌کننده و حمایت‌کننده توسعه تأسیس شرکت‌ها و کسب و کار‌های جدید؛ دوره‌های پوشش‌دهنده رشد و بقای کارآفرینان و کسب و کار‌های کوچک در حال فعالیت

3- برنامه‌های توسعه آموزشی کارآفرینی(شامل روش‌های جدید آموزشی و تعیین نقش‌های نوین دانشجو و استاد در فرایند آموزش کارآفرینی)

به طور کلی در آموزش کارآفرینی اهداف متعددی مورد نظر است که برخی از مهم‌ترین این اهداف عبارتند از: 1- کسب دانش مربوط به کارآفرین؛ 2- کسب مهارت در استفاده از فنون تحلیل فرصت‌های اقتصادی و ترکیب برنامه‌های عملیاتی، 3- شناسایی و تحریک استعداد‌ها و مهارت‌های کارآفرینانه؛ 4- القای مخاطره‌پذیری با استفاده از فنون تحلیل، 5- ابجاد همدلی و حمایت برای جنبه‌های منحصر به فرد کارآفرینی(لیندر¹⁴، 2018)؛ 6- تشویق و ترغیب کسب و کار‌های جدید و سایر کسب و کار‌های مخاطره‌آمیز کارآفرینان؛ 7- سوق دادن نگرش‌ها به سمت تغییر؛ براساس مرور مبانی نظری و پیشینه پژوهش در زمینه آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی شاخص‌ها و معیار‌ها احصا شدند که در جدول زیر ارائه شده است.

جدول 1: شاخص‌های استخراج شده آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی

محقق	شاخص
سجادی (1398)	آمادگی یادگیرنده، نیازسنجی آموزشی، تقویت مهارت‌های زمینه ساز
علی پوریان (1395)	محتوای دوره‌ها، درونداد، فرایند‌ها و برونداد
والش15 و همکاران (2016)	تقویت مهارت‌های زمینه ساز، تقویت ارتباطات اجتماعی
بلتیسکی و هیرون16 (2017)	سیاستگذاری آموزشی در زمینه ارتقای کارآفرینی، هدفگزینی آموزش
نابی17 و همکاران (2017)	جرات ریسک‌پذیری، عدم اطمینان کارکنان به آموزش‌های سازمانی،
کایرو18 (2018)	ارزشیابی انعطاف‌پذیر و چندجانبه، افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری،
گالوائو19 و همکاران (2018)	نظارت و ارزیابی دوره، جو کارآفرینانه،
فایولی20 (2018)	ریسک‌پذیری، نوآوری، پیش فعالی
لیندر21 (2018)	تحقیق و توسعه در زمینه کارآفرینی، اختصاص منابع و تجهیزات
افوبی و ارکوه22 (2018)	آموزش ارزشمندی و نوآوری
توماس23 (2018)	اثربخشی آموزش کارآفرینی، مدیریت مشارکتی دوره آموزش
کوماروا24 و همکاران (2019)	نبود زیرساخت‌های تکنولوژیکی
فایرو25 و همکاران (2019)	سیاستگذاری آموزشی در زمینه ارتقای کارآفرینی، ارزشیابی انعطاف‌پذیر و چندجانبه
آپاریسیو26 و همکاران (2019)	ریسک‌پذیری، پیش فعالی و نوآوری
هاهن27 و همکاران (2020)	عدم اطمینان کارکنان به آموزش‌های سازمانی، افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری
جینا28 (2020)	یادگیری، نتایج سازمانی، رفتار
برونی و لوتز29 (2020)	عناصر انگیزشی، عوامل مربوط به محیط کار، عناصر کنترل بر فرصت‌های انتقال
شاه30 و همکاران (2020)	قدرت مذاکره، مهارت‌های ارتباط فردی، مدیریت کسب و کار، مهارت تیم سازی

براساس جدول فوق مشخص شد که شاخص‌های آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی موارد مختلفی را شامل می‌شود که در ارزیابی آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شاخص‌ها عبارتند از توفیق طلبی، استقلال طلبی، انگیزه‌های اقتصادی، نوآور بودن، ابتکار عمل ، انعطاف‌پذیری، ریسک‌پذیری، پیش فعالی، رشد، عناصر انگیزشی، عوامل مربوط به محیط کار، عناصر انگیزشی، عوامل مربوط به محیط کار، عناصر کنترل بر فرصت‌های انتقال، قدرت مذاکره، مهارت‌های ارتباط فردی، مدیریت کسب و کار، مهارت تیم‌سازی. در زمینه اثربخشی آموزش نیز می‌توان به محتوای دوره‌ها، درونداد، فرایند‌ها و برونداد، یادگیری، نتایج سازمانی، رفتار و عناصر کنترل بر فرصت‌های انتقال اشاره کرد. براساس مرور مبانی نظری در حوزه آموزش کارفرینی و بررسی سابقه مطالعاتی تحقیق در داخل و خارج کشور مدل زیر به عنوان مدل مفهومی تحقیق استخراج شد.

روش تحقیق

روش تحقیق حاضر توصیفی (غیر آزمایشی) و طرح تحقیق همبستگی معادلات ساختاری با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی است. زیرا در این مطالعه روابط بین متغیر‌ها در قالب یک مدل علی بررسی می‌شود. چین، مارکولین و نیوستد (1996) به دلیل انعطاف‌پذیری زیاد و محدودیت‌های کمتر از روش لیزرل، استفاده از این روش را در روند‌های مختلف مدیریتی که داده‌ها بسیار گسترده و اما دانش نظری و ابزار اندازه‌گیری تعبیه شده نسبتاً کم است، ارائه می‌دهند. در مطالعه حاضر، از روش الگوی معادلات ساختاری با روش کمترین مجذورات جزئی (PLS) استفاده می کند.

جامعه‌ی آماری تحقیق شامل شامل مدیران و کارشناسان صنایع تولیدی در شهر تهران می‌باشد، که در دوره های آموزش کارآفرینی شرکت داشته اند.. از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای و جهت تخمین تعداد نمونه کافی در این پژوهش از جدول مورگان و کرجسی استفاده شده است. تعداد جامعه‌ی آماری تحقیق شامل 5691 نفر تشکیل می‌دهند. تعداد نمونه‌ی آماری تحقیق بر اساس فرمول کوکران شامل 384 نفر از مدیران و کارشناسان صنایع تولیدی می‌باشد.

برای اطمینان از روایی ابزار‌های اندازه‌گیری از تحلیل عاملی تأییدی از نرم‌افزارPLS  استفاده شده است. با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی می‌توان مشخص کرد که کدام متغیر‌ها با کدام عامل‌ها و کدام عامل‌ها با کدام عامل‌ها همبسته می‌شود (کلاین³¹، 2005). در واقع با استفاده از این آزمون مشخص خواهیم کرد هریک از متغیر‌های مشاهده شده پژوهش بارعاملی معناداری روی سازه زیربنایی خود دارد یا خیر. یافته‌های مربوط به تحلیل عاملی تأییدی در جدول شماره 2 درج شده است. این یافته‌ها حاکی از آن است که گویه‌های مربوط به متغیر‌های تحقیق دارای بار‌های عاملی قابل قبولی هستند. همه این بار‌های عاملی در سطح آلفای 01/0 P< معنادار هستند.

جدول2: یافته‌های تحلیل عاملی تأییدی

آلفای کرونباخ	AVE	پایایی ترکیبی	متغیر‌ها
80/0	52/0	88/0	آمادگی یادگیرنده
87/0	57/0	91/0	نیازسنجی آموزشی
88/0	51/0	93/0	طراحی برنامه آموزشی
75/0	57/0	81/0	تقویت مهارت‌های زمینه ساز
79/0	55/0	86/0	تقویت ارتباطات اجتماعی
77/0	58/0	86/0	اثربخشی آموزش کارآفرینی
78/0	60/0	86/0	سیاستگذاری آموزشی در زمینه ارتقای کارآفرینی
80/0	52/0	88/0	هدفگزینی آموزش
76/0	57/0	84/0	مدیریت مشارکتی دوره آموزشی
86/0	52/0	89/0	تحقیق و توسعه در زمینه کارآفرینی
88/0	57/0	91/0	زیرساخت و پدیده
87/0	52/0	84/0	افزایش خلاقیت فردی
85/0	54/0	89/0	افزایش بهره وری
86/0	55/0	90/0	جرات ریسک پذیری
81/0	52/0	89/0	عدم اطمینان کارکنان به آموزش‌های سازمانی
87/0	53/0	86/0	نبود زیرساخت‌های تکنولوژیکی

(کلیه بار‌های عاملی در سطح آلفای 01/0 معنی‌دار هستند)

همچنین نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که هریک از سازه‌های آمادگی یادگیرنده، نیازسنجی آموزشی، طراحی برنامه آموزشی، تقویت مهارت‌های زمینه ساز، تقویت ارتباطات اجتماعی، اثربخشی آموزش کارآفرینی، سیاستگذاری آموزشی در زمینه ارتقای کارآفرینی، هدفگزینی آموزش، مدیریت مشارکتی دوره آموزشی، تحقیق و توسعه در زمینه کارآفرینی، اختصاص منابع و تجهیزات، نظارت و ارزیابی دوره، جو کارآفرینانه، ارزشیابی انعطاف‌پذیر و چندجانبه، افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری، جرات ریسک‌پذیری، عدم اطمینان کارکنان به آموزش‌های سازمانی و نبود زیرساخت‌های تکنولوژیکی دارای شاخص‌های برازش مورد قبولی هستند. براین اساس فرضیه های تحقیق ارایه شدند:

1.       طراحی برنامه آموزشیبر اثربخشی آموزش کارآفرینی تاثیر دارد.

2.       نیازسنجی آموزشیبر اثربخشی آموزش کارآفرینی تاثیر دارد.

3.       آمادگی یادگیرندهبر اثربخشی آموزش کارآفرینی تاثیر دارد.

4.       تقویت مهارت‌های زمینه ساز بر اثربخشی آموزش کارآفرینی تاثیر دارد.

5.       تقویت ارتباطات اجتماعیبر اثربخشی آموزش کارآفرینی تاثیر دارد.

6.       زیرساخت و پدیده بر سیاستگذاری آموزشی، هدفگزینی آموزشی، مدیریت مشارکتی و تحقیق و توسعه تاثیر دارد.

7.       نبود زیرساخت تکنولوژی بر سیاستگذاری آموزشی، هدفگزینی آموزشی، مدیریت مشارکتی و تحقیق و توسعه تاثیر دارد.

8.       نبود اطمینان بر سیاستگذاری آموزشی، هدفگزینی آموزشی، مدیریت مشارکتی و تحقیق و توسعه تاثیر دارد.

9.       سیاستگذاری آموزشی بر افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری و جرات ریسک‌پذیری تاثیر دارد.

10.       هدفگزینی آموزشی بر افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری و جرات ریسک‌پذیری تاثیر دارد.

11.       مدیریت مشارکتی بر افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری و جرات ریسک‌پذیری تاثیر دارد.

12.       تحقیق و توسعه بر افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری و جرات ریسک‌پذیری تاثیر دارد.

یافته‌ها

در این قسمت داده‌های گردآوری شده در راستای هدف پژوهش مورد تجزیه و تحلیــل قرار می‌گیرد. برای بررسی و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده ابتدا شاخص‌های توصیفی متغیر‌های تحقیق حاضر شامل فراوانی و درصد نمونه پژوهش گزارش می‌شوند. در ادامه‌ی این بخش و در قسمت یافته‌های استنباطی از آزمون‌های اعتبار و روایی جهت هنجاریابی ابزار مورد استفاده پژوهش استفاده شد. یافته‌های توصیفی نشان می‌دهد که بیش‌ترین درصد نمونه‌های آماری تحقیق از لحاظ سن در رده‌ی 30 تا 40 سال (46،87%) است. همچنین مشهود است که در نمونه‌ی آماری تحقیق مقدار 60،15% درصد از نمونه‌ها را مردان و 39،85% درصد را زنان تشکیل داده‌اند. یافته‌های جمعیت شناختی نشان‌دهنده‌ی این است که بیش‌تر شرکت‌کنندگان در پژوهش دارای مدرک فوق دیپلم می‌باشند. در جدول شماره 3 شاخص‌های مربوط به آمار توصیفی برای نمونه‌ی مورد بررسی شامل میانگین و انحراف استاندارد برای متغیر‌های مورد بررسی در این پژوهش آورده شده است.

جدول3: شاخص‌های توصیفی متغیر‌های پژوهش

متغیر‌ها	تعداد نمونه	میانگین	انحراف استاندارد
آمادگی یادگیرنده	384	59/3	82/0
نیازسنجی آموزشی	384	67/3	91/0
طراحی برنامه آموزشی	384	71/3	87/0
تقویت مهارت‌های زمینه ساز	384	57/3	93/0
تقویت ارتباطات اجتماعی	384	82/3	81/0
اثربخشی آموزش کارآفرینی	384	06/4	88/0
سیاستگذاری آموزشی در زمینه ارتقای کارآفرینی	384	36/3	96/0
هدفگزینی آموزش	384	47/3	84/0
مدیریت مشارکتی دوره آموزشی	384	20/3	86/0
تحقیق و توسعه در زمینه کارآفرینی	384	47/3	99/0
زیرساخت و پدیده	384	03/4	02/1
افزایش خلاقیت فردی	384	14/3	79/0
افزایش بهره وری	384	47/3	86/0
جرات ریسک پذیری	384	92/3	82/0
عدم اطمینان کارکنان به آموزش‌های سازمانی	384	76/3	84/0
نبود زیرساخت‌های تکنولوژیکی	384	48/3	92/0

همان طور که در جدول و نمودار فوق مشاهده می‌شود شاخص‌های توصیفی متغیر‌های تحقیق در دو شاخص میانگین و انحراف استاندارد نشان داده شده است. قبل از وارد شدن به مرحله آزمون فرض‌ها لازم است تا از وضعیت نرمال بودن داده‌ها اطلاع حاصل شود. تا بر اساس نرمال بودن یا نبودن آن‌ها، آزمون‌ها استفاده شود.

جدول4: آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای متغیر‌های تحقیق

متغیر	مقدار آزمون	Sig (سطح معناداری)
آمادگی یادگیرنده	741/2	001/0
نیازسنجی آموزشی	521/2	001/0
طراحی برنامه آموزشی	874/1	001/0
تقویت مهارت‌های زمینه ساز	367/1	001/0
تقویت ارتباطات اجتماعی	657/2	001/0
اثربخشی آموزش کارآفرینی	364/3	001/0
سیاستگذاری آموزشی در زمینه ارتقای کارآفرینی	574/2	001/0
هدفگزینی آموزش	256/1	001/0
مدیریت مشارکتی دوره آموزشی	325/2	001/0
تحقیق و توسعه در زمینه کارآفرینی	547/2	001/0
زیرساخت و پدیده	369/1	001/0
افزایش خلاقیت فردی	417/1	001/0
افزایش بهره وری	574/1	001/0
جرات ریسک پذیری	325/2	001/0
عدم اطمینان کارکنان به آموزش‌های سازمانی	524/2	001/0
نبود زیرساخت‌های تکنولوژیکی	854/1	001/0

با توجه به اینکه سطح معناداری برای متغیر‌های تحقیق کمتر از 05.0 است نتیجه می‌گیریم که داده‌های جمع‌آوری شده برای متغیر‌های تحقیق غیر نرمال است. با توجه به اینکه متغیرهای تحقیق حاضر غیر نرمال است برای بررسی مدل تحقیق از روش حداقل مربعات جزئی پی ال اس استفاده شده است.

برای اعتبارسنجی، الگوی مفهومی پیشنهاد شده از طریق روش الگویابی معادلات ساختاری بررسی و با توجه به فرضیه‌های پژوهش که در فصل 1 به آن‌ها اشاره شد از روش حداقل مجذورات جزئی برای برآورد الگو استفاده شد. در نمودار 1 مدل آزمون شده رابطه بین متغیر‌های پژوهش نشان داده شده است.

 

شکل1: الگوی آزمون شده پژوهش در حالت استانداردی

باتوجه به ضرایب استاندارد و بارعاملی، ضرایب تی بالای 96/1± تا 58/2± در سطح 05/0 معنی‌دار می‌باشند و ضرایب تی بالاتر از 58/2± در سطح 01/0 معنی دار هستند. ضرایب مسیر در سطح 01/0 مثبت و معنادار است. همچنین در جدول 5 برآورد ضرایب و واریانس تبیین شده متغیر‌های پژوهش گزارش شده است.

جدول 5: خلاصه نتایج مدل ساختاری تحقیق

مسیر	ضریب مسیر	آماره آزمون	سطح معناداری
طراحی برنامه آموزشی← اثربخشی آموزش کارآفرینی	40/0	54/4	01/0
نیازسنجی آموزشی← اثربخشی آموزش کارآفرینی	35/0	89/4	01/0
آمادگی یادگیرنده← اثربخشی آموزش کارآفرینی	40/0	52/3	01/0
تقویت مهارت‌های زمینه ساز← اثربخشی آموزش کارآفرینی	30/0	36/5	01/0
تقویت ارتباطات اجتماعی← اثربخشی آموزش کارآفرینی	35/0	47/3	01/0
اثربخشی آموزش کارآفرینی ← سیاستگذاری آموزشی	11/0	58/2	01/0
اثربخشی آموزش کارآفرینی ← هدفگزینی آموزشی	11/0	69/2	01/0
اثربخشی آموزش کارآفرینی ← مدیریت مشارکتی	31/0	02/4	01/0
اثربخشی آموزش کارآفرینی ← تحقیق و توسعه	37/0	56/4	01/0
زیرساخت و پدیده ← سیاستگذاری آموزشی	43/0	37/5	01/0
زیرساخت و پدیده ← هدفگزینی آموزشی	30/0	52/4	01/0
زیرساخت و پدیده ← مدیریت مشارکتی	23/0	23/4	01/0
زیرساخت و پدیده ← تحقیق و توسعه	23/0	52/3	01/0
سیاستگذاری آموزشی← افزایش خلاقیت فردی	24/0	36/3	01/0
سیاستگذاری آموزشی ← افزایش بهره وری	32/0	25/4	01/0
سیاستگذاری آموزشی ← جرات ریسک‌پذیری	50/0	12/7	01/0
هدفگزینی آموزشی← افزایش خلاقیت فردی	26/0	35/3	01/0
هدفگزینی آموزشی ← افزایش بهره وری	16/0	41/3	01/0
هدفگزینی آموزشی ← جرات ریسک‌پذیری	35/0	53/4	01/0
مدیریت مشارکتی← افزایش خلاقیت فردی	28/0	57/3	01/0
مدیریت مشارکتی ← افزایش بهره وری	25/0	26/3	01/0
مدیریت مشارکتی ← جرات ریسک‌پذیری	12/0	59/2	01/0
تحقیق و توسعه← افزایش خلاقیت فردی	50/0	74/8	01/0
تحقیق و توسعه ← افزایش بهره وری	46/0	65/5	01/0
تحقیق و توسعه ← جرات ریسک‌پذیری	48/0	09/6	01/0
نبود اطمینان ← سیاستگذاری آموزشی	37/0	79/4	01/0
نبود اطمینان ← هدفگزینی آموزشی	37/0	05/3	01/0
نبود اطمینان ← مدیریت مشارکتی	40/0	41/5	01/0
نبود اطمینان ← تحقیق و توسعه	57/0	67/8	01/0
نبود زیرساخت تکنولوژی← سیاستگذاری آموزشی	18/0	12/3	01/0
نبود زیرساخت تکنولوژی ← هدفگزینی آموزشی	28/0	24/4	01/0
نبود زیرساخت تکنولوژی ← مدیریت مشارکتی	24/0	28/3	01/0
نبود زیرساخت تکنولوژی ← تحقیق و توسعه	27/0	97/3	01/0

مطابق با جدول 5 براساس یافته‌های تحقیق متغیر‌های تحقیق در سطح (01/0) بر روی هم تأثیر معنی دار دارند. جدول 6 میزان واریانس تبیین شده و اعتبار اشتراک و حشو متغیر‌های پژوهش را نشان می‌دهد. همانطور که در جدول مشاهده می‌شود. تمام مقادیر اعتبار اشتراک مثبت هستند که نشان‌دهنده‌ی کیفیت مناسب و قابل قبول مدل پژوهش حاضر می‌باشند.

جدول6: واریانس تبیین شده، اعتبار اشتراک و حشو متغیر‌ها

متغیر‌های پژوهش	CV- Redundancy	CV- Communality
آمادگی یادگیرنده	-	369/0
نیازسنجی آموزشی	-	347/0
طراحی برنامه آموزشی	-	326/0
تقویت مهارت‌های زمینه ساز	-	357/0
تقویت ارتباطات اجتماعی	-	396/0
اثربخشی آموزش کارآفرینی	358/0	318/0
سیاستگذاری آموزشی در زمینه ارتقای کارآفرینی	367/0	359/0
هدفگزینی آموزش	324/0	362/0
مدیریت مشارکتی دوره آموزشی	352/0	317/0
تحقیق و توسعه در زمینه کارآفرینی	389/0	359/0
زیرساخت و پدیده	347/0	362/0
افزایش خلاقیت فردی	541/0	349/0
افزایش بهره وری	536/0	322/0
جرات ریسک پذیری	634/0	366/0
نبود اطمینان کارکنان به آموزش‌های سازمانی	574/0	349/0
نبود زیرساخت‌های تکنولوژیکی	536/0	352/0

در نهایت جهت نشان دادن اعتبار یافته‌های مدل پژوهش از شاخص‌های برازش مدل‌های معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی استفاده شد. علاوه بر شاخص‌های فوق شاخص برازش کلی الگو در PLS شاخص ³²GOF می‌باشد و از آن می‌توان برای بررسی اعتبار یا کیفیت الگوی PLS به صورت کلی استفاده کرد. این شاخص نیز همانند شاخص‌های برازش مدل لیزرل عمل می‌کند و بین صفر تا یک قرار دارد و مقادیر نزدیک به یک نشانگر کیفیت مناسب مدل هستند (رینگل، 2006). این شاخص توانایی پیش‌بینی کلی مدل را مورد بررسی قرار می‌دهد و اینکه آیا مدل آزمون‌شده در پیش‌بینی متغیر‌های مکنون درون‌زا موفق بوده است یا نه (سیدعباس‌زاده و همکاران، 1391). در پژوهش حاضر برای الگوی آزمون شده شاخص برازش مطلق GOF 41/0 به‌دست آمد که مقدار به‌دست آمده برای این شاخص برازش نشانگر برازش مناسب الگوی آزمون شده است.

  = 41/0

معیار قدرت پیش بینی مدل را مشخص می سازد، و در صورتی که مقدار  در مورد یک سازه درون زا سه مقدار 02/0و 15/0 و 35/0 را کسب نماید. به این ترتیب نشان از قدرت پیش بین ضعیف، متوسط و قوی سازه یا سازه های برون زای مربوط به آن را دارد. نتایج جدول فوق نشان از قدرت پیش بین مناسب مدل رد خصوص سازه های درون زای پژوهش دارد و براش مناسب مدل ساختاری را تایید می سازد.

جدول 7: نتایج معیار  سازه های درون زا

متغیر
اثربخشی آموزش کارآفرینی	613/0
سیاستگذاری آموزشی در زمینه ارتقای	467/0
هدفگزینی آموزش	492/0
مدیریت مشارکتی دوره آموزشی	541/0
تحقیق و توسعه در زمینه کارآفرینی	693/0
افزایش خلاقیت فردی	573/0
افزایش بهره وری	491/0
جرات ریسک پذیری	381/0

نتیجه‌گیری

هدف از تحقیق حاضر تحلیل اثربخشی آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی بود. یافته‌های تحقیق نشان داد که طراحی برنامه آموزشی، نیازسنجی آموزشی، آمادگی یادگیرنده، تقویت مهارت‌های، زمینه‌سازی و تقویت ارتباطات اجتماعی بر اثربخشی آموزش کارآفرینی تأثیر معنی دار دارد. همچنین در نهایت مدل تحقیق منجر به پیامد‌های افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری و جرات ریسک‌پذیری می‌شود.

در تبیین یافته‌های تحقیق می‌توان گفت که شاخص تولید تغییر در حجم کالا‌ها و خدمات تولید شده درطی زمان به وسیله اندازه‌گیری تغییرات کوتاه مدت ارزشافزوده، را نشان می‌دهد. مهمترین هدف این شاخص تهیه معیاری برای اندازه‌گیری تغییرات کوتاه مدت ارزشافزوده در طول زمان نسبت به دوره مرجع معینی است. با این وجود، از آنجا که برای اندازه‌گیری دقیق ارزش افزوده جمع‌آوری داده‌های با دوره تناوب زیاد مشکل می‌باشد، اندازه‌گیری تولید ناخالص از طریق استفاده از ارزش تولید یا فروش معمولتر است. شاخص تولید صنعتی، یک شاخص حجمی است که تغییرات قیمت بر روی آن اثری ندارد. شاخص تولید صنعتی، در آمار‌های رسمی یک شاخص اقتصادی کوتاه مدت محسوب می‌شود. یادگیری کارآفرینانه بر مشاهده و احساس کارآفرینی، که روی کشف و بهره‌برداری از دنیای واقعی و پروژه‌های شرکت‌های تجاری، تمرکز دارد استوار است. هیگینز و الیوت³³ (2011) آموزش سنتی و کارآفرینانه را با هم مقایسه کرده و نتیجه گرفتند که روش یادگیری غیرفعال سنتی، نقش دانش‌آموزان را تحت عنوان ناظران، تقویت می‌کند، در حالیکه روش فعال کارآفرینانه، به ایجاد مشارکت کمک می‌کند.

یافته‌های تحقیق در زمینه اثربخشی آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی با نتایج تحقیقات سجادی (1398)، بابایی (1396)، افوبی و ارکوه (2018)، توماس (2018)، کویلهو و همکاران (2018) و تهابیت و همکاران (2016) همخوانی دارد. سجادی (1398) در پژوهشی به تأثیر انگیزش‌کارآفرینی بر قصدکارآفرینی با نقش تعدیل‌کننده آموزش‌کارآفرینی پرداخت. بر اساس نتایج بدست آمده از 4 فرضیه موجود در این تحقیق همه فرضیه‌ها تائید شد؛ یافته‌های موجود نشان می‌دهد که انگیزش کارآفرینی و آموزش کارآفرینی بر قصد کارآفرینی تأثیر مثبت و معناداری دارد. با بررسی داده‌ها به این نتیجه رسیدیم که قصد کارآفرینی دانشجویان عمدتاً تحت تأثیرانگیزش آنان است که با مؤلفه‌هایی نظیر توفیق طلبی، استقلال طلبی، انگیزه‌های اقتصادی بررسی شد. و همچنین دریافتیم که آموزش کارآفرینی نقش تعدیل کنندگی بین رابطه‌ی انگیزش کارآفرینی و قصد کارآفرینی را ایفا می‌کند. بابایی (1396) در پژوهشی به «ارزیابی میزان اثربخشی دوره‌های آموزش کارآفرینی هنرستان دخترانه محمدخانی شهرستان شاهرود» پرداخت. نتایج تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهش نشان داد که: 1) دوره‌های آموزش کارآفرینی هنرستان دخترانه محمدخانی شهرستان شاهرود از اثربخشی لازم برخوردار است. 2) دوره‌های آموزش کارآفرینی هنرستان دخترانه محمدخانی شهرستان شاهرود در محتوای زمینه (بافت) آموزش‌ها از اثربخشی لازم برخوردار است. 3) دوره‌های آموزش کارآفرینی هنرستان دخترانه محمدخانی شهرستان شاهرود در محتوای درونداد آموزش‌ها از اثربخشی لازم برخوردار است. 4) دوره‌های آموزش کارآفرینی هنرستان دخترانه محمدخانی شهرستان شاهرود در محتوای فرایند آموزش‌ها از اثربخشی لازم برخوردار است. 5) دوره‌های آموزش کارآفرینی هنرستان دخترانه محمدخانی شهرستان شاهرود در محتوای برونداد آموزش‌ها از اثربخشی لازم برخوردار می‌باشد.

افوبی و ارکوه³⁴ (2018) در پژوهشی به تجزیه و تحلیل تأثیر آموزش‌های کارآفرینی بر عملکرد رشد شرکت‌ها پرداختند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که آن کارآفرینانی که آموزش ارزشمندی دریافت کرده میزان کارآفرینی و نوآوری آن‌ها افزایش یافته است. همچنین توماس³⁵ (2018) در پژوهشی به «آموزش و توسعه: بررسی اثربخشی آموزش در عملکرد کارکنان» پرداخت. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که آموزش در سازمان بر نتایج عملکرد کارکنان، رضایت مشتری، میزان گردش، وفاداری کارکنان و ارزش بازار شرکت تأثیر معنی دار دارد. همچنین کویلهو³⁶ و همکاران (2018) در پژوهشی به ارزیابی تأثیر برنامه آموزش کارآفرینی در ریفی برزیل پرداختند. یافته‌ها حاکی از این است که در اقتصاد‌های در حال ظهور، آموزش و پرورش کارآفرینی به طور فزاینده‌ای در شکل دادن به جامعه از طریق توانمند ساختن افراد برای پیشرفت در حرفه‌ها و زندگی خود، اهمیت دارد.

برای پیش‌بینی اثربخش آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی، الگوی مفهومی پیشنهاد شده از طریق روش از روش حداقل مجذورات جزئی برای برآورد الگو استفاده شد. با توجه به این نمودار متغیر‌های تحقیق تأثیر مثبت و معناداری بر روی هم دارند دارند. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که هریک از سازه‌های آمادگی یادگیرنده، نیازسنجی آموزشی، طراحی برنامه آموزشی، تقویت مهارت‌های زمینه ساز، تقویت ارتباطات اجتماعی، اثربخشی آموزش کارآفرینی، سیاستگذاری آموزشی در زمینه ارتقای کارآفرینی، هدفگزینی آموزش، مدیریت مشارکتی دوره آموزشی، تحقیق و توسعه در زمینه کارآفرینی، اختصاص منابع و تجهیزات، نظارت و ارزیابی دوره، جو کارآفرینانه، ارزشیابی انعطاف‌پذیر و چندجانبه، افزایش خلاقیت فردی، افزایش بهره وری، جرات ریسک‌پذیری، عدم اطمینان کارکنان به آموزش‌های سازمانی و نبود زیرساخت‌های تکنولوژیکی دارای شاخص‌های برازش مورد قبولی هستند. براساس یافته‌های پژوهش پیشنهادات زیر ارائه می‌شود:

1.       با توجه به یافته‌های پژوهش و تائید آمادگی یادگیرنده به عنوان یکی از عناصر اثربخش آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی که انگیزش فراگیر برای شرکت در دوره‌ها به‌منظور کسب مهارت ارتقا داده شود و سازوکار‌های انگیزشی مالی و غیرمالی برای حضور فعال کارکنان لحاظ شود؛

2.       با توجه به یافته‌های پژوهش و تائید نیازسنجی آموزشی به عنوان یکی از عناصر اثربخش آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی پیشنهاد می‌شود که دوره‌ها با توجه به نیاز‌ها و واقعیت‌های دستگاه طراحی شود و آموزش و یادگیری با نیاز‌های آموزشی شغلی سازگار باشد و از آموزش‌های تکراری پرهیز شود؛

3.       با توجه به یافته‌های پژوهش و تائید هدف‌گزینی آموزشی به عنوان یکی از عناصر اثربخش آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی پیشنهاد می‌شود که دوره‌های آموزشی با اهداف سازمانی همسویی داشته باشد و اهداف برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارکنان به صورت شفاف بیان شود و به اهداف سازمان براساس نوع خدمات تعریفی برطبق قوانین و مقررات توجه شود.

4.       با توجه به یافته‌های پژوهش و تائید طراحی برنامه آموزشی به عنوان یکی از عناصر اثربخش آموزش کارآفرینی در صنایع تولیدی پیشنهاد می‌شود که محتوای آموزشی مناسب تدوین شود و تناسب بین برنامه‌ها و فرصت‌های شغلی ایجاد گردد؛

 

منابع

Aparicio, G. , Iturralde, T. , & Maseda, A. (2019). Conceptual structure and perspectives on Entrepreneurship education research: A bibliometric review.  European Research on Management and Business Economics, 25(3), 105-113.

Belitski, M. , & Heron, K. (2017). Expanding entrepreneurship education ecosystems.  Journal of Management Development. 

Belitski, M. , & Heron, K. (2017). Expanding entrepreneurship education ecosystems.  Journal of Management Development. 

Brüne, N. , & Lutz, E. (2020). The effect of entrepreneurship education in schools on entrepreneurial outcomes: a systematic review.  Management Review Quarterly, 70(2), 275-305.

Datta, P. B. , & Gailey, R. (2012). Empowering women through social entrepreneurship: Case study of a women's cooperative in India. Entrepreneurship Theory and Practice, 36(3), 569-587.

Fayolle, A. (2018). Personal views on the future of entrepreneurship education. In A research agenda for entrepreneurship education. Edward Elgar Publishing. 

Fiore, E. , Sansone, G. , & Paolucci, E. (2019). Entrepreneurship education in a multidisciplinary environment: evidence from an entrepreneurship programme held in Turin.  Administrative Sciences, 9(1), 28.

Galvão, A. , Ferreira, J. J. , & Marques, C. (2018). Entrepreneurship education and training as facilitators of regional development.  Journal of Small Business and Enterprise Development. 

Hahn, D. , Minola, T. , Bosio, G. , & Cassia, L. (2020). The impact of entrepreneurship education on university students’ entrepreneurial skills: a family embeddedness perspective.  Small Business Economics, 55(1), 257-282.

Hallward-Driemeier, M (2012).  Empowering women: Legal rights and economic opportunities in Africa. World Bank Publications. 

Jena, R. K. (2020). Measuring the impact of business management Student's attitude towards entrepreneurship education on entrepreneurial intention: A case study.  Computers in Human Behavior, 107, 106275.

Khair, Q. (2013). Factors contributing to quality of training and effecting employee job satisfaction. The Business & Management Review, 3(4), 61-74.

Komarova, A. , Tsvetkova, L. , Kozlovskaya, S. , & Pronkin, N. (2019). Organisational educational systems and intelligence business systems in entrepreneurship education.  Journal of Entrepreneurship Education, 22(5), 1-15.

Kyrö, P. (2018). The conceptual contribution of education to research on entrepreneurship education. In A Research Agenda for Entrepreneurship Education. Edward Elgar Publishing. 

Latif, K. F. (2012). An integrated model of training effectiveness and satisfaction with employee development interventions. Industrial and Commercial Training, 44(4), 211-222.

Lindner, J. (2018). Entrepreneurship education for a sustainable future.  Discourse and Communication for Sustainable Education, 9(1), 115-127.

Nabi, G. , Liñán, F. , Fayolle, A. , Krueger, N. , & Walmsley, A. (2017). The impact of entrepreneurship education in higher education: A systematic review and research agenda.  Academy of Management Learning & Education, 16(2), 277-299.

Patton, C. , Sawicki, D. , & Clark, J. (2015).  Basic methods of policy analysis and planning. Routledge. 

Shah, I. A. , Amjed, S. , & Jaboob, S. (2020). The moderating role of entrepreneurship education in shaping entrepreneurial intentions.  Journal of Economic Structures, 9(1), 1-15.

Welsh, D. H. , Tullar, W. L. , & Nemati, H. (2016). Entrepreneurship education: Process, method, or both?.  Journal of Innovation & Knowledge, 1(3), 125-132.

Welsh, D. H. , Tullar, W. L. , & Nemati, H. (2016). Entrepreneurship education: Process, method, or both?.  Journal of Innovation & Knowledge, 1(3), 125-132.

 

Effectiveness of entrepreneurship education in manufacturing industries

 

 

 

Abstract

Objective: The present study seeks to investigate the effectiveness of entrepreneurship education in the manufacturing industry, which either examines the use of structural equation modeling.

Research method: The present research method is descriptive (non-experimental) and the research design is structural correlation equation using partial least squares method. The statistical population of the research in the quantitative part includes all managers and experts of manufacturing industries in Tehran. In the quantitative part of the research, stratified random sampling method and to estimate a sufficient number of samples in this research, Cochran's sample estimation formula has been used. The statistical population of the study consists of 5691 people. The number of statistical samples of research based on Cochran's formula includes 384 managers and experts in the manufacturing industry.

Findings: The research findings showed that educational program design, educational needs assessment, learner preparation, strengthening skills, building context and strengthening social connections have a significant effect on the effectiveness of entrepreneurship education. Finally, the research model leads to the consequences of increasing individual creativity, increasing productivity and daring to take risks. The findings showed that the tested model is able to predict the amount (0.613) of the effectiveness of entrepreneurship education and also in the current research for the tested model the absolute fit index (GOF) was obtained as 0.41, the value obtained for this The fit index is an indicator of the fit of the tested pattern.

Conclusion: The results of the study of extracted variance values ​​of hidden variables of the effectiveness of entrepreneurship education in manufacturing industries showed that the convergent validity of measuring instruments was confirmed using the extracted mean variance index and the model was acceptable and generalizable.

Keywords: Entrepreneurship, Education Effectiveness, Manufacturing Industries

 

 

21

 

---

[1] . Shah 

[2] . Brüne & Lutz 

[3] . Jena 

[4]  Country Enterprise Survey data, World Bank

[5] . Hallward-Driemeier 

[6] . Patton 

[7]  Latif

[8]  Khair

[9] - Undertake 

[10] - Schopiter 

[11] - R.contillon

[12] . Hahn 

[13] . Fiore 

[14] . Lindner 

[15] . Welsh 

[16] . Belitski & Heron 

[17] . Nabi 

[18] . Kyrö 

[19] . Galvão 

[20] . Fayolle 

[21] . Lindner 

[22] . Efobi & Orkoh 

[23] . Thomas 

[24] . Komarova

[25] . Fiore 

[26] . Aparicio 

[27] . Hahn 

[28] . Jena 

[29] . Brüne & Lutz 

[30] . Shah 

[31] . Kline

[32]  Goodness Of  Fit

[33]  Higgins and Elliott 

[34] . Efobi & Orkoh 

[35] . Thomas 

[36] . Coelho 

---