بررسی تاثیر معيار پایداری سود بر خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها از منظر رتبه بندی

بررسی تاثیر معيار پایداری سود بر خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها از منظر رتبه بندی

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

مصطفی متین نظر ¹ , نقی فاضلی ^{2 *} , آرزو خسروانی ³ , امیر یلفانی ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه حسابداری ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران
2 - استادیار، گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران(نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه حسابداری ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران
4 - استادیار گروه حسابداری ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران

تاریخ دریافت : 1403/03/04 تاریخ پذیرش : 1403/08/12 تاریخ انتشار : 1404/07/08

کلید واژه: خوانایی صورتهای مالی , پایداری سود , مربوط بودن, آگاهي دهندگي, محافظه كاري(شرطی) , شفافيت سود,

چکیده مقاله :

این پژوهش در نظر دارد، ضمن تشریح مبانی نظری پژوهش، بررسی نماید که در بورس اوراق بهادار تهران، آیا معیار پایداری سود بر خوانایی صورتهای مالی شرکتها تاثیر گذار است؟ و آیا این امکان وجود داردکه خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها ، شاخصي براي اولويت بندي معيارهاي پايداري، پيش بيني پذيري، مربوط بودن، آگاهي دهندگي و شفافيت سود ابرازی در صورت سود زیان باشد؟هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر معیار پایداری سود بر خوانایی گزارشهای سالیانه شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران از منظر رتبه بندی میباشد. بدین منظور برای بررسی خوانایی صورتهای مالی از روش فاگ استفاده گردید و همچنین اثر پایداری سود را از مدل مورد استفاده آقای فرانسیس در سال 2004 مورد سنجش قراردادیم . این پژوهش برای 781 سال - شرکت طی سالهای1390 الی 1400 از طریق مدل رگرسیون چندمتغیره مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش ما از نوع پژوهشهای پس رویدادی است و ازلحاظ تئوریک از نوع پژوهشهای اثباتی و از لحاظ استدلال از نوع استقرایی می باشد . اطلاعات مورد استفاده جهت محاسبه متغیر های پژوهش از طریق صورتهای مالی ویادداشت های همراه شرکتهای نمونه پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار جمع آوری شد. نتایج نشان داد که خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها از معیار پایداری سود می تواند تاثیرپذیر باشد .

چکیده انگلیسی:

This research aims to investigate, while explaining the theoretical foundations of the research, that in Tehran Stock Exchange, does the profit sustainability criterion affect the readability of companies' financial statements? And is it possible that the readability of the annual reports of the companies is an indicator for prioritizing the criteria of sustainability, predictability, relevance, awareness and transparency of profit expressed in the profit and loss statement? The main goal of this research is to investigate the effect of the profit sustainability criterion on the readability of the reports. The annual report of companies in Tehran Stock Exchange is from the point of view of ranking. For this purpose, Fogg's method was used to check the readability of financial statements, and we also measured the effect of profit stability from the model used by Mr. Francis in 2004. This research was conducted for 781 companies from 1390 to 1400 through multivariate regression model. Our research is a type of post-event research, and from a theoretical point of view, it is a proof-of-concept research, and in terms of reasoning, it is an inductive type. The information used to calculate the research variables was collected through the financial statements and accompanying notes of the sample companies admitted to the stock exchange. The results showed that the readability of the companies' annual reports can be influenced by the criterion of profit stability.

منابع و مأخذ:

1) احمدخانی, مسعود و سیداحمد میرجعفری اردکانی، )۱۳۹۶(، بررسی رابطه بین تغییرات سود با خوانایی گزارش سالانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، کنفرانس مدیریت و علوم رفتاری، تهران، دبیرخانه دایمی کنفرانس
2) دیانی ، محمد حسین .(1379).سنجش خوانایی نوشته های فارسی . انتشارات کتابخانه رایانه ای مشهد
3) صفری گرایلی، مهدی ، رضایی پیته نوئی، یاسر ، نوروزی، محمد.(1396). مدیریت سود و خوانایی گزارشگری مالی، علمی-پژوهشی.14(شماره69).صفحه 217 تا 230
4) طالبی ، ر.(1389). ارزیابی نوع مدیریت سود وبررسی اثر ساختار مالكيت و اندازه شرکت برروی مدیریت سودآوری آتی.پایان نامه کارشناسی ارشدحسابداری.دانشکده مدیریت گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک :164صفحه.
5) علی خانی ، س.(1396).بررسی ارتباط بازده با سطح خوانایی گزارش های پیش بینی سود و گزارشهای حسابرسی آن.پایان نامه کارشناسی ارشدحسابداری.دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد :154صفحه.
6) مرادی ، مهدی ، متین نظر ، مصطفی.(1397). تاثیر استراتژی کسب و کار برخوانایی گزارش های سالانه شرکت ها .پایان نامه کارشناسی ارشدحسابداری.دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه آزاد واحد مشهد :82صفحه.
7) فخاری نیا ، پروین،دیانی،محمدحسین.(1381).«سطح خوانایی مقاله ها و فرهنگ نامه های فارسی».نشریه کتابداری و اطلاع رسانی.شماره 19.صفحات 38 تا 47
8) اثنی عشری ، حمیده ، اسدی، غلامحسین.(1394). معیارهای سنجش کیفیت اطلاعات حسابداری و بازده اضافی مطلق ، دانش حسابداری مالی ، شماره4.صفحات 47 تا 70 .
9) آقایی،محمدعلی،وفایی ، حمیدرضا.(1393).تحلیل اثرات تورم،اندازه شرکت و پایداری سود بر مربوط بودن سود خالص ، دانش حسابداری مالی ،شماره 1 ، صفحات 29 تا48
10) شورورزی ، محمدرضا،نیکومرام،هاشم(1389).ارائه مدلی برای ارزیابی کیفیت سود با استفاده از خصوصیات کیفی مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران،تحقیقات حسابداری و حسابرسی ،شماره 7،صفحات 110تا 127
11) خوشکار ، فرزین ،پناهی دودران ،امین،احدیان ،سعیدرضا (1399). بررسی رابطه بین محتوای اطلاعاتی سود و پایداری سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری ،شماره 46(جلد اول)،صفحات 26تا 38
12) رحیمی ، پروانه (1395)، بررسی رابطه بین قابلیت پایداری سود و مربوط بودن اطلاعات حسابداری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، مطالعات مدیریت و حسابداری ،شماره 3،صفحات 102تا 116
13) باقری ازغندی ، ابوطالب ، حصارزاده ، رضا ، عباس زاده ، محمدرضا(1397)، خوانایی صورتهای مالی و حساسیت سرمایه گذاران به استفاده از اطلاعات حسابداری ، چشم انداز مدیریت مالی ،شماره 23،صفحات 87تا 103
14) اثنی عشری ، حمیده ، حجازی، رضوان ، مجتهدزاده ،ویدا.(1393). طراحی مدل سنجش کیفیت اطلاعات حسابداری ، پژوهشهای حسابداری مالی ، شماره 20 ، صفحه 75 تا 94 .
15) مهدوی ، رحمان ، هاشمی جویباری ، سید ربیع (1401) ، بررسی تاثیر خوانایی گزارشهای مالی بر نگهداشت وجه نقد با تاکید بر نقش حاکمیت شرکت ، پژوهش های کاربردی در مدیریت و علوم انسانی ، شماره 7 ، صفحه 65 تا 83
16) Bagnoli, M., Watts, S., 2010. Oligopoly, disclosure, and earnings management. Account. Rev. 85, 1191 –1214.
17) Barnett, A., Leo ffler, K., 1979. Read ability of accounting and auditing messages. J. Bus. Commun. 16, 49 –59.
18) Barth, M.E., Kasznik, R., McNichols, M.F., 2001. Analyst coverage and intangible assets. J. Account. Res. 39, 1 –34
19) Bartlett, S., Chandler, R., 1997. The corporate report and the private shareholder: Lee and Tweedie twenty years on. Br. Account. Rev. 29, 245–261.
20) Beatty, A., Liao, S., Yu, J., 2013. The spillover effect of fraudulent financial reporting on peer firms' investments. J. Account. Econ. 55, 183–205.
21) Biddle, G., Hilary, G., Verdi, R., 2009. How does financial reporting quality relate to investment efficiency? J. Account. Econ. 48, 112 –131.
22) Bloomfield, R., 2002. The ‘Incomplete Revelation Hypothesis’ and financial reporting. Account. Horizons 16, 233–243.
23) Bloomfield, R., 2008. Discussion of “Annual report read ability, current earnings, and earnings persistence”. J. Account. Econ. 45, 248–252
24) Bonsall IV, S., Leone, A., Miller, B., Rennekamp, K., 2017. A Plain English Ertugrul, M., Lei, J., Qiu, J., Wan, C., 2017. Annual report read ability, tone ambiguity, and the cost of borrowing. J. Finance. Quant. Anal. 52, 811–836. Fich, E.M., Shivdasani, A., 2006. Are busy boards effective monitors? J. Finance. 61, 689 –724.
25) Henry, E., Leone, A., 2016. Measuring qualitative information in capital markets research:
comparison of alternative methodologies to measure disclosure tone. Account. Rev. 91, 153 –178. 26) Higgins, D., Omer, T., Phillips, J., 2015. The influence of a firm’s business strategy on its tax aggressiveness. Contem. Account. Res. 32, 674–702.
27) Hill, S., Martin, R., Harris, M., 2000. Decentralization, integration and the post-bureaucratic organization: the case of R&D. J. Manage. Stud. 37, 563–585.
28) Hirshleifer, D., Teoh, S., 2003. Limited attention, information disclosure, and financial reporting. J. Account. Econ. 36, 337 –386.
29) -Kohli, A.K., Jaworski, B.J., 1990. Market orientation: The construct, research propositions, and managerial implications. J. Mark. 54, 1–1

متن کامل:



 

نشریـه علمـی حسابداري مدیریت دوره 18 / شماره 65 /  تابستان 1404 صفحه 157  تا 168

 

 

بررسی تاثیر معيار پایداری سود بر خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها از منظر رتبه بندی

 

مصطفی متین نظر¹

دکتر نقی فاضلی*² 

 دکتر آرزو خسروانی³

دکتر امیر یلفانی⁴

تاریخ دریافت: 04/03/1403 تاریخ پذیرش: 12/08/1403

 چکیده

 این پژوهش در نظر دارد، ضمن تشریح مبانی نظری پژوهش، بررسی نماید که در بورس اوراق بهادار تهران، آیا معیار پایداری سود بر خوانایی صورتهای مالی شرکتها تاثیر گذار است؟ و آیا این امکان وجود داردکه خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها ، شاخصي براي اولويت بندي معيارهاي پايداري، پيش بيني پذيري، مربوط بودن، آگاهي دهندگي و شفافيت سود ابرازی در صورت سود زیان باشد؟هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر معیار پایداری سود بر خوانایی گزارشهای سالیانه شرکتها از منظر رتبه بندی میباشد. بدین منظور برای بررسی خوانایی صورتهای مالی از روش فاگ استفاده گردید و همچنین اثر پایداری سود را از مدل مورد استفاده خانم فرانسیس در سال 2004 مورد سنجش قراردادیم . این پژوهش برای 781 سال - شرکت طی سالهای1390 الی 1400 از طریق مدل رگرسیون چندمتغیره مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها از معیار پایداری سود می تواند تاثیرپذیر باشد .

واژه های کلیدی :

 خوانایی صورتهای مالی ، پایداری سود ، مربوط بودن، آگاهي دهندگي، محافظه كاري(شرطی)  ، شفافيت سود

 

 

 

 

 

 

 

---

[1]  دانشجوی دکتری گروه حسابداری ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران ، ([e-mail])

[2]  استادیار گروه حسابداری ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران (نویسنده مسئول) ، ([e-mail])

[3]  استادیار گروه حسابداری ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران ([e-mail])

[4]  استادیار گروه حسابداری ، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران ([e-mail])

مقدمه

یکی از مفاهیم اساسی در ارتباط با کیفیت متن گزارش های مالی ، مفهوم خوانایی است . به عبارت دیگر ، خوانایی گزارش های مالی از جمله معیارهای با اهمیتی است که موجب بالارفتن کیفیت گزارش های مالی می گردد و از این جهت مورد توجه پژوهشگران و صاحب نظران قرار گرفته است . (مرادی ، متین نظر ؛ 1397) . در واقع هدف اصلی و مهم گزارشگری مالی ، تامین اطلاعات ارزشمند برای تصمیم گیری ذینفعان است . رسیدن به این هدف مستلزم ارائه مناسب اطلاعات مالی می باشد . . از دیدگاه سنتی ، اطلاعات حسابداری دارای دو نقش آگاهی دهندگی و مباشرت هستند.این در حالی است که درحال حاضر اطلاعات ارائه شده توسط سیستم حسابداری با دو هدف تصميم گيري (ارزشگذاري) وكنترل(مباشرت)مورد استفاده قرار ميگیرند.(اثنی عشری و اسدی، 1394). در واقع از زمانیکه دامنه الزامات گزارش دهی به یک روایت گسترده تر از جمله حاکمیت شرکت، پایداری و مسئولیت، پاداش، رهنمود های افشای بیشتر و گزارش های حسابرسی بلند مدت گسترش یافته است، پیچیدگی و اهمیت اطلاعات در گزارش های سالانه بیشتر مورد سوءاستفاده قرار می گیرند. برخی از پژوهشگران بر این باورند که سیاستگذاران و شرکت کنندگان در بازار سرمایه، به طور قابل وصفی در مورد خوانایی صورتهای مالی که بر پایه سودمندی ، قابل درک بودن و تصمیم گیری اطلاعات موجود در آن هستند، دارای تردید هستند. این قبیل تردیدها موجب میگردد که این فرضیه در ذهن پژوهشگران ایجاد شود  كه  معيار خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها میتواند متاثر از كيفيت اطلاعات حسابداری باشد؟ اين پژوهش بر آن است که خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها را  به عنوان يكي از معیار های سنجش کیفیت  اطلاعات گزارشهای مالی را در تاثیر پذیری از معیار پایداری سود بعنوان یکی از معيارهاي سنجش كيفيت سود، از منظر رتبه بندی مورد سنجش قراردهد. پژوهش ما این مطالعات را با بررسی اینکه آيا معيارهاي خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها میتواند متاثر از معیار پایداری سود باشد؟ تکمیل میکند . درواقع هدف نهایی ما از انجام این پژوهش بررسی آنچه که موجب تاثیر پذیری خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها از معيار پایداری سود میگردد می باشد .

در این پژوهش واژه خوانایی به سهولت خواندن کلمات و جملات" اشاره میکند (هارگیس¹ ، 1998 )(به نقل از سجادی و همکاران ، 1399) .در واقع خوانایی یک ویژگی اطلاعاتی است که بصورت کیفی اندازه گیری می شود . امروزه در سراسر دنیا میزان اهمیت پیچیدگی در نظامهای گزارشگری مالی جاری افزایش یافته است. اگر بازار به اطلاعات مبهم، دشوار، پیچیده و طولانی گزارشهای سالانه شرکتها واکنش ناقصی نشان دهد، مدیران انگیزه پیدا میکنند تا در شرایط بد، گزارشهای خود را به همین شکل ارائه دهند (ابراهیمی، 1391 .)اگر بخواهیم ازاین اطلاعات در تصمیم گیری ،بهره برداری کنیم ، حتما بایستی این اطلاعات قابل درك باشند (نوروش و همکاران،20:1389). به عبارت دیگر، تا زمانیکه اطلاعات درك نشود، امکان بهره برداری از آن نیز وجود نخواهد داشت(مرادی ، متین نظر،1397). در واقع خوانایی آن است که خواننده می تواند یک متن نوشته شده را درک کند.

پایداری سود به قدرت یک شرکت برای حفظ و افزایش سودآوری در طول مدت‌های زمانی مختلف اشاره دارد. این ویژگی نشان دهنده پایداری و قدرت مالی و عملکردی قوی شرکت است که می‌تواند به موفقیت و پیشرفت مداوم آن در آینده اشاره کند.در واقع این ویژگی مطلوب سودخالص به معنای داشتن سودخالصی است که در طول زمان ماندگار و پایدار باشد. سودخالص پایدار توانایی استفاده بهتر از آن را برای پیش‌بینی عملکرد و برآورد جریان‌های نقدی آینده فراهم می‌کند و همچنین کیفیت اطلاعات را افزایش می‌دهد. ( پروتي و واگن هوفر²، 2014؛ ديچو ³و همكاران، 2010 )(به نقل از اثنی عشری ، اسدی ، 1394). درواقع تکرار پذیری (استمرار) سود جاری همان پایداری سود محسوب میگردد  . هر چه پایداری سود افزایش یابد به این مفهوم است که ، شرکت توان بیشتری برای حفظ سوده ای جاری کسب شده دارد و در واقع فرض می شود کیفیت سود ابرازی شرکت بالاتر است. پایداری سود به معنای پایدار بودن و تثبیت سطح سود شرکت در طول زمان است. این ویژگی نشان‌دهنده قدرت و قابلیت شرکت برای تولید سود به صورت پایدار در دوره‌های مختلف است. پایداری سود مهم‌ترین ویژگی کیفی سود حسابداری است که نشان‌دهنده عملکرد مالی پایدار و قابل اعتماد شرکت است.(عاشوری ، دارابی،1398) 

بحث و بررسی

مطالعات انجام شده بر روي خوانايي متون حسابداري تاريخچه اي قديمي دارد (جونز و شوماخر⁴.1994) .متاسفانه بسياري از تحقيقات صورت گرفته اوليه بر روي خوانايي شامل نمونه هايي با حجم اندك و روش شناسي هاي نا مناسب بوده است .در نتيجه نتايج آن قابل تعميم نبوده و كاربرد آن را تضعيف مي كند . براي مثال تنيسون⁵ (1990) به بررسي ارتباط بين بحران مالي و خوانايي گزارش هاي مديريت پرداخت . با وجود اینکه تحقيق وی موجب اعتلا و پيشرفت در ادبيات اين حوزه را فراهم كرد اما فقط برروي 23شركت ورشكسته و 23 شركت غير ورشكسته انجام پذيرفت .

اولين تحقيق در اين حوزه كه قابلیت اتکای بیشتری داشت و از وجود يك نمونه معني دار و كافي بهره مند بود توسط لي⁶ در سال 2008 انجام پذیرفت . او با استفاده از شاخص فاگ⁷ به بررسي ارتباط بين عملكرد شركت ها و خوانايي صورتهاي مالي پرداخت . يافته هاي تحقيق او حاكي از آن بود كه شركت هايي كه سودهاي گزارش شده كمي دارند تمايل به داشتن گزارشهاي سالانه اي با شاخص بالاتري دارند . با این توضیح که كه شاخص فاگ مقياسي براي اندازه گيري خوانايي متون مي باشد و هرچه مقدار عددي آن بالاتر باشد نشان دهنده ناخوانايي بيشتر متن مورد بررسي است .

حاتم جیبا ⁸(2021) خوانایی گزارش سالانه و هزینه سرمایه سهام را مورد بررسی قرار داد . او با استفاده از پانل بزرگی از شرکت های دولتی ایالات متحده، رابطه بین خوانایی گزارش سالانه و هزینه سرمایه سهام را بررسی کرد . اوبا فرض اینکه گزارش متنی پیچیده توانایی سرمایه‌گذاران برای پردازش و تفسیر گزارش‌های سالانه را کاهش می‌دهد، و منجر به ریسک اطلاعات بیشتر و در نتیجه هزینه بالاتر تامین مالی سهام می‌شود ، نشان داد که اثر پیچیدگی گزارش های سالانه بر هزینه حقوق صاحبان سهام ، زمانی بیشتر است که متن یادداشتهای توضیحی منفی‌تر یا مبهم‌تر باشد. او همچنین اثبات کرد که که اثر خوانایی گزارش سالانه بر هزینه سرمایه به میزان رقابت بازار سهام، سطح مالکیت سرمایه گذاران نهادی، و پوشش تحلیلگر بستگی دارد.

کین لو⁹(2017)مدیریت سود و خوانایی گزارش سالانه مورد بررسی قرارداد .او در این پژوهش بیان نمود که چگونه خوانایی گزارش های سالانه با مدیریت سود در تضاد است. او دریافت که شرکت‌هایی که به مدیریت سود میپردازند دارای صورتهای مالی پیچیده ای هستند .  

ابوبكروامير(2010)به كمك شاخص فلچ به بررسي خوانايي گزارش هاي مسئوليت اجتماعي شركت ها و ارتباط آن با سود آوري و نقدينگي و اهرم مالي و نسبت Q-توبين و اندازه شركت ها در كشور مالزي پرداختند . يافته ها حاكي از آن بود كه مديران شركت ها به منظور پوشش عملكرد ضعيف خويش و عامدا اقدام به انتشار گزارش هاي ناخوانا كردند . همچنين ارتباط مثبت و معني دار ميان خوانايي گزارش هاي مزبور و عملكرد و سودآوري و نقدينگي و اهرم مالي و نسبت Q-توبين از يافته هاي ديگر پژوهش بود .

بيدل ¹⁰(2009) به كمك شاخص فاگ و دو متغير ديگر به بررسي ارتباط بين كيفيت گزارشگري و اثر بخشي سرمايه گذاري پرداختند . يافته هاي پژوهش حاكي از وجود ارتباط مثبت و معنادار در حوزه يادشده بود .

لای¹¹ (2008) کاهش سطح خوانایی را با کاهش میزان درآمد ، مرتبط می داند . وی معنقد است که مدیران برای جلوگیری از افشاء اطلاعات نامناسب و جلوگیری از واکنش منفی بازار، از زبان مبهم و پیچیده در گزارش های سالیانه شرکتها استفاده می کنند. او استدلال می کند که پیچیدگی عملکرد و عدم اطمینان محیطی ،سطح خوانایی را کاهش می دهد. بدین صورت که عدم اطمینان محیطی با تغییرعملکرد شرکت باعث افزایش عدم تقارن اطلاعات بین شرکت و سهامداران خارجی می شود(قوش و اولسن ¹²(2009))، در نتیجه با کاهش خوانایی اطلاعات منتشر شده توسط مدیران ، موجب پیچیدگی در گزارشگری مالی می گردد(بارت¹³ (2001) و بنتلی¹⁴ (2013))

خوشکار (1399) در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه بین محتوای اطلاعاتی سود و پایداری سود به این نتیجه دست یافت که این دو مقوله میتوانند از هم متاثر باشند . در واقع پژوهش آنها نشان داد که بین محتوای اطلاعاتی سود و پایداری سود رابطه معنا داری وجود دارد .

در پژوهشی دیگر رحیمی (1395) به بررسی قابلیت پایداری سود و مربوط بودن اطلاعات حسابداری پرداخت . نتایج حاصل از پژوهش وی نشان داد که بین قابلیت پایداری سود ، اجزای نقدی سود سود تقسیمی و بازده سود آتی با مربوط بودن اطلاعات رابطه معنا داری وجود دارد .

افلاطونی (1394) به بررسی رابطه بین کیفیت اقلام تعهدی و پایداری سود با سرعت انعکاس اطلاعات در قیمت سهام پرداخت . وی پس از این پژوهش به این نتیجه رسید که رابطه مثبت و معنا دار بین عامل های ریسک سرعت انعکاس اطلاعات حسابداری و غیر حسابداری باصرف ریسک وجود دارد . بعبارت دیگر با کاهش کیفیت سود ، سرعت انعکاس اطلاعات در قیمتهای سهام کاهش یافته و بازده مطالبه شده توسط سهامداران افزایش پیدا می کند .

فرضیه­ و سوال پژوهش

با بررسی پیرامون این پژوهش و با توجه به هدف انجام پژوهش حاضر ، سوالاتی در ذهن ایجاد میگردد که در ادامه به آنها میپردازیم: 

1- آیا خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها میتواند متاثر از معيار پایداری سود باشد ؟

2- آیا این امکان وجود داردکه خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها ، شاخصي براي اولويت بندي معيارهاي پايداري، پيشبيني پذيري، مربوط بودن، آگاهي دهندگي و شفافيت سود ابرازی در صورت سود زیان باشد؟

برای پاسخ به این سوال ، فرضیه های زیر مطرح گردید :

فرضیه اول :

 خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها متاثر از معيار پایداری سود می باشد.

فرضیه دوم :

خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها ، شاخصي براي اولويت بندي معيارهاي پايداري، پيشبيني پذيري، مربوط بودن، آگاهي دهندگي و شفافيت سود ابرازی(قبل از کسر مالیات) در صورت سود زیان می باشد.

روش­شناسی پژوهش

مبانی نظری پژوهش با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای انجام می شود و گردآوری داده های لازم برای محاسبه متغیرهای پژوهش نیز با بهره گیری از اطلاعات بازار(استخراجی از پایگاه های اطلاع رسانی بورس) و اطلاعات صورت های مالی صورت می پذیرد. با توجه به اینکه این تحقیق از اطلاعات گذشته برای آزمون فرضیات استفاده می کند از نوع تحقیقات پس رویدادی است . اطلاعات مورد استفاده جهت محاسبه متغیر های پژوهش از طریق صورتهای مالی ویادداشت های همراه شرکتهای نمونه پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار (از طریق لوح فشرده یا اطلاعات موجود در آرشیو سایت بورس) جمع آوری شد. لازم به ذکر است که از نرم افزار ره آورد نوین برای تسهیل در استخراج داده ها استفاده می شود. بدین منظور برای اطلاعات گردآوری شده از نرم افزار Excel وSPSS برای آزمون فرضیه ها و همچنین آزمون های تکمیلی جهت اطمینان از مدل رگرسیون مستقل از نرم افزار Eviews استفاده شده است .

قلمرو پژوهش :

قلمرو زمانی: بازه زمانی 1400-1390

قلمرو موضوعی: خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها و کیفیت اطلاعات حسابداری شرکتهای فعال در بازارهای مالی(مطالعه موردی شرکتهای منتخب فعال در بورس اوراق بهادار تهران)

قلمرو مکانی: شرکت­های پذیرفته در بورس اوراق بهاردار تهران

جامعه مورد مطالعه :

شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1390تا 1400جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهد زیرا امتیازهای کیفیت اطلاعات شرکت های پذیرفته شده برای دوره های 12ماهه محاسبه و در دسترس است همچنین گزینش این شرکتها با در نظر گرفتن محدودیتهای ذیل صورت مس پذیرد :

1- شرکت ها جزء بانک ها و موسسات مالی (شرکت های سرمایه گذاری ، واسطه گری مالی و هلدینگ و لیزینگ) نباشند.زیرا این شرکت ها دارای ساختارسرمایه متفاوتی از سایر شرکت ها می باشند .

2- شرکت مورد نظر طی دوره پژوهش ، فعالیت مستمر داشته و سهام آن کمتر از سه ماه مورد معامله قرار نگرفته باشد .

3- طی بازه زمانی تحقیق ، تغییر سال مالی نداده باشد.

4- اطلاعات مالی و مدیریتی مورد نیاز در دسترس باشد.

5- سال مالی آن منتهی به اسفند ماه باشد .(به دلیل همگن بودن)

شیوه تجزیه و تحلیل داده ها :

مدل های پژوهش به شرح ذیل است:

مدل آزمون فرضیه اول: (کرین چالمرز¹⁵،2018)(به نقل از مهدی مرادی ، مصطفی متین نظر، 1397)

FOG i,t= β0+ β1 EQ i,t + β2 SIZE i,t+ β3 MTB i,t+ β4 AGE i,t + β5 RETVOL i,t + β6 EVOL i,t +      β7 SEO i,t + β8 IND i,t +β9 YEAR i,t+ E it

 

مدل آزمون فرضیه دوم : ( حمیده اثنی عشری، غلامحسین اسدی،1394)

FOG i,t = β 0 + β1 EQ i,t + β2 σ (CFO)i,t + β3 RET i,t + β4 CAR i,t + β 5 TRANS i,t+  β6 Oper Cycle i,t + β7 Cap Intensity i,t +E it

 

خوانایی(متغیر وابسته): (FOG)

شاخص FOG برای اندازه‌گیری خوانایی گزارشگری مالی استفاده می‌شود. این شاخص به عنوان یک تابع از دو متغیر طول جمله (برحسب تعداد کلمات) و تعداد کلمات پیچیده (تعریف شده به عنوان تعداد کلمات با سه بخش یا بیشتر) محاسبه می‌شود.(مهدوی ، هاشمی جویباری ، 1401) . عدد 0.4 در این فرمول به عنوان یک ضریب برای تنظیم مقیاس شاخص استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، این ضریب به کالیبره کردن شاخص کمک می‌کند تا نتایج آن به طور معناداری مرتبط باشند. این شاخص به شکل زیر محاسبه می‌شود:

مدل 1:

FOG = (0/4) × (PHW+ASL)

درصد کلمات پیچیده = ASL

میانگین طول جملات = PHW

با استفاده از این شاخص، می‌توان خوانایی گزارشگری مالی را اندازه‌گیری کرد و تأثیر طول جملات و تعداد کلمات پیچیده بر خوانایی را بررسی کرد. این شاخص توسط پژوهشگران مختلف، از جمله فضل‌الهی و دیانی، برای سنجش خوانایی متون فارسی استفاده شده است و روایی و اعتبار آن تأیید شده است.

پایداری سود (متغیر مستقل): (EQ)

توان تكرار سودجاري در آينده يكي از ويژگيهاي مطلوب سودخالص است؛ به عبارتي هر چه سودخالص ماندگاري و دوام بيشتري داشته باشد توان استفاده كنندگان را در پيشبيني عملكرد و برآورد جريانهاي نقدي آتي افزايش ميدهد و كيفيت اطلاعات بيشـتر است (پروتي و واگن هوفر¹⁶، 2014؛ ديچو ¹⁷و همكاران، 2010(

جهت محاسبه پایداری سود از مدل زیر استفاده میگردد :

مدل 2:

EQ i,t = β 0,i + β1,i EARNi,t-1+Ei,t

EARN i,t   

سود ناشي از فعاليت هاي عادي كه با استفاده از متغير مجموع كل دارايي ها در ابتداي سال مالي، همگن شد .

پیش بینی پذیری سود(CFO) :

اين ويژگي، ميزان پراكندگي سودهاي خالص را ميسنجد. هر چه سودخالص نوسان پذيري كمتري داشته باشد، هموارتر است و سودهاي آتي از قابليت پيش بيني كنندگي بيشتري برخودار خواهند بود.

جهت محاسبه از مدل زیر استفاده میگردد :

مدل3:

CFOt+1= β 0,i + β1,i ER i,t+ E i,t

مربوط بودن (RET) :

مربوط بودن به توانايي سود در توضيح تغييرات بازده يا قيمت سهام اشاره دارد. این متغیر به کمک مدل زیر محاسبه شد :

مدل4:

RET i,t  = β1,i EARN i,t + β2,i ΔEARN i,t + E i,t

RET

بازده شركت براي يك دوره 12 ماهه منتهي به سال مالي t+1

آگاهی دهندگی(CAR) :

آگاهي دهندگي سود نيز نشان ميدهد سودخالص تا چه اندازه در مورد سودها يا جريان هاي نقد آتي حامل اطلاعات است. این متغیر به کمک مدل زیر محاسبه شد :

مدل5:

CAR i,t  = ∑4-1ARi,t

CAR

بازده غیرعادی روزانه ی انباشته برای شرکت i از یک روز قبل از اعلام سود هر سهم پیش بینی شده تا 4 روز پس از این رویداد.

AR

بازده غیرعادی روزانه ی یک سهم عبارت است از تفاوت بازده واقعی سهم با بازده مورد انتظار آن سهم در روز موردبررسی که بر اساس مدل تعدیل شده ی بازار، بر اساس رابطه ی زیر محاسبه میشود:

مدل6:

AR i,t = R i,t –R m,t

R i,t = بازده واقعی شرکت i در روز t.

R m,t = بازده مورد انتظار شرکت i در روز t

مدل 7:

R i,t = (P i,t – Pi,t-1) / P i,t

شفافیت (TRANS) :

هر چه سود و تغييرات آن، قدرت توضيح دهندگي بيشتري در رابطه با تغييرات در ارزش شركت داشته باشد، ازشفافيت بالاتر و بالتبع كيفيت بيشتري برخوردار است. برای محاسبه شفافیت سود از مدل زیر استفاده میگردد.

مدل 8:

TRANS i,t =TRANSI j,t  + TRANSIN p,t  

TRANSI  شاخص شفافيت سود صنعت :

TRANSIN  شاخص شفافيت سود شرکت :

(SIZE) :

اندازه شرکت از طریق لگاریتم ارزش بازار سهام در پایان سال مالی بدست می آید.

 (MTB) :

اهرم مالی برابر است با ارزش بازار سهام بعلاوه بدهی ها تقسیم بر ارزش دفتری دارایی ها

 (AGE) :

لگاریتم سابقه شرکت های مورد مطالعه از زمان پذیرش در سازمان بورس می باشد .

 (RETVOL) :

انحراف معیار بازده سهام ماهانه در سال گذشته می باشد .

 (  EVOL) :

برای اندازه گیری تاثیرات ثابت سال بر شرکتهای مورد مطالعه است.

 (  SEO) :

متغیر مجازی است که برابر با 1 است، اگر یک شرکت در طول سال سود سهام داشته باشد 1و در غیر این صورت صفر خواهد بود.(به نقل از اثنی عشری ، حجازی ، مجتهدزاده ، 1393)

 (  IND) :

برای اندازه گیری تاثیرات ثابت صنعت بر شرکتهای مورد مطالعه است.

 (  YEAR) :

برای اندازه گیری تاثیرات ثابت سال بر شرکتهای مورد مطالعه است.

 (  Oper Cycle) :

چرخه عملياتي شركت كه با استفاده از مدل  زیر محاسبه می شود :

مدل9:

 

 

 

INV

موجودی کالای شرکت در انتهای سال

Cogs

بهای تمام شده کالای فروش رفته (خدمات ارائه شده) برای یکسال مالی

AR

حسابهای دریافتنی برای یکسال مالی

Sale

درآمد عملیاتی ناشی از فروش (ارائه خدمات) برای یکسال مالی

 (  Cap Intensity) :

این نسبت نشان‌دهنده تعداد و اهمیت دارایی‌های ثابت در مجموعه دارایی‌های شرکت است. این نسبت معمولاً به صورت زیر محاسبه می‌شود:

نسبت دارایی های ثابت به کل دارایی‌ها = ارزش خالص اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات/ارزش دفتری مجموع کل دارایی‌ها× 100

یافته­های پژوهش

جدول شماره 1، آمار توصیفی متغیر وابسته پژوهش را ارائه می‌کند. بر اساس این آمار، میانگین شاخص فاگ شرکت‌های نمونه در بازه زمانی 1390 تا 1400 به مقدار 19.15 می‌رسد. بدیهی است که با افزایش این عدد، خوانایی متن مورد مطالعه کاهش می‌یابد. علاوه بر این، انحراف معیار شاخص فاگ برابر با 2,471.402 و دامنه مقادیر آن از 14.84 تا 23.42 است. این موارد نشان‌دهنده این است که خوانایی یادداشت‌های توضیحی صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی دارای پراکندگی قابل توجهی است.

 

---

[1]  Hargis

[2]  Proti and Hofer wagon

[3]  Dicho

[4]  Jones and Schumacher

[5]  Tennyson

[6]   lee

[7]   FOG

[8]  Hatem Jiba

[9]  Kane Lowe

[10]  Bidel

[11]  Li

[12]  Ghosh and Olsen

[13]  Barth

[14]  Bentley

[15]  Keryn Chalmers

[16]  Proti and Hofer wagon

[17]  Dicho

نگاره 1 ، آمار توصیفی متغیر وابسته

نام متغیر	کمینه	بیشینه	میانگین	میانه	انحراف معیار
خوانایی	84/14	42/23	17115/19	56/19	471402/2

 

 

همانطور که پیش از این اشاره شد، در فرضیه اول این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که آیا خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها متاثر از معيار پایداری سود می باشد؟

جدول شماره 2 یافته های آماری مربوط به این فرضیه را نشان میدهد . همانطور که پیداست خوانایی گزارشهای سالانه شرکتها از معیار پایداری سود تاثیرپذیر است . رابطه مشاهده شده در این پژوهش‌ به این معنا است که وقتی گزارشگری مالی بهبود یابد و خوانایی آن افزایش یابد، سرمایه‌گذاران و سایر کاربران اطلاعات متن‌صورت‌های مالی را بهتر می‌فهمند(باقری ازغندی ، حصارزاده، عباس زاده ، 1397). این موضوع باعث می گردد که استفاده کنندگان صورتهای مالی بیشتر به جزئیات اطلاعات حسابداری توجه کنند و از اعداد و ارقام حسابداری برای تصمیم‌گیری‌های خود استفاده نمایند .بنابراین، افزایش خوانایی گزارشگری مالی، میتواند به کاهش حساسیت سرمایه‌گذاران نسبت به اطلاعات حسابداری ارائه شده در صورت‌های مالی کمک کند و منجر به این شود که آن‌ها بیشتر به تحلیل و تفسیر اطلاعات مالی می‌پردازند تا فقط به اعداد و ارقام توجه کنند. این نکته می‌تواند بهبود فهم و تصمیم‌گیری‌های بهتر برای سرمایه‌گذاران را به ارمغان آورد .

باتوجه به مقدار آماره F ، معني دار بودن كل رگرسيون تاييد مي گردد . نظر به اينكه ضريب تعيين تعديل شده مقدار 228960/0 را نشان مي دهد ، و همچنین مقدار آماره دوربين واتسون 598834/1 مي باشد در نتيجه خودهمبستگي بين اجزاي خطا وجود ندارد . در رابطه با عامل تورم واريانس مي توان گفت كه هيچ يك از مقادير مربوط به اين عامل ، مقدار بالايي را نشان نمي دهد .

 

 

نگاره2 ، نتایج برازش فرضیه اول

نام متغیر	ضریب	خطای معیار	آماره t	مقدار P
پایداری سود	1/000000015	0/00000000696	2/194	0/0285
ضریب تعیین		0/241810
ضریب تعیین تعدیل شده		0/228960
ضریب معنا دار رگرسیون		0
آماره F		81693/18
دوربین واتسون		598834/1

 

 

برای آزمون فرضیه دوم ، شرکتهای نمونه براساس هریک از معیارهای سنجش کیفیت اطلاعات به چهار بخش متوازن تقسیم شدند و میانگین هر بخش محاسبه گردید . سپس تفاوت میانگین سالانه مطلق هجینگ هر معیار با استفاده از آزمون میانگین جامعه بررسی شد .بعلاوه جهت رهایی از شرط نرمال بودن توزیع در برآورد میانگین و آزمون معنی داری آن ، از روش بوت استرپ با درجه تکرار 1000 استفاده گردید که نتایج آن به شرح جدول شماره 2 می باشد .

بر اساس آنچه که نگاره دوم ارائه می دهد میتوان دریافت که معیارهای پایداری ، پیش بینی پذیری و مربوط بودن دارای تفاوت معنی داری باصفر هستند . از آنجا که اگر حداقل یک معیار تفاوت معنی داری باصفر داشته باشد ، فرضیه مورد تایید قرار میگیرد ، در نتیجه این فرضیه نیز مورد تایید قرار گرفت . در این رابطه اثر عوامل ناهنجاری بر متغیر وابسته نیز مورد بررسی قرار گرفت که در همه موارد تفاوت معنی داری با صفر داشت .

 

نگاره 3 ، نتایج برازش فرضیه دوم 

	پایداری سود	پیش بینی پذیری سود	مربوط بودن	آگاهی دهندگی	شفافیت
تفاوت میانگین	*0229/0	*1550/0	*0131/0	1981/0	8217/0

* معنی داری در سطح 1 درصد ** معنی داری در سطح 5 درصد *** معنی داری در سطح 10 درصد

 

نتیجه­گیری

در مبحث یافته های پژوهش ، نتايج يافته هاي مدل های فرضیات را ارائه و تحليل نمودیم. از آنجا که شاخص فاگ در هر دو مدل در دوحالت انگلیسی و فارسی ، عدد نزديكي را به هم نشان ميدهد .لذا ميتوان تاثیر پذیری خوانايي متون تجاري ، از معیارهای کیفیت سود ابرازی در صورت سود و زیان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران را اثبات کرد و حتی اين نتيجه را تعميم داد . به همین علت ما سعی کردیم در فرضيه اول پژوهش به این موضوع بپردازیم كه خوانايي صورتهاي مالي با معیار پایداری سود شركتهاي پذيرفته شده در بورس ايران داراي ارتباط معنا دار است . در واقع این ارتباط به این مفهوم است که این شاخص از معیار پایداری سود تاثیر پذیر است . با تایید فرضیه اول ، ما بر آن شدیم تا دریابیم که آیا با وجود این تاثیر پذیری ، شاخص خوانایی صورت های مالی میتواند بعنوان شاخصی برای اولویت بندی معیارهای پایداری ، پیش بینی پذیری ، مربوط بودن ، آگاهی دهندگی ، شفافیت سود ابرازی در صورت سود زیان ) عمل کند یا خیر ؟ که نتایج آزمون فرضیه دوم به ما نشان داد که پاسخ این سوال بله است .  

كاربرد نتايج :

در ابتدا ما تلاش کردیم به پژوهشی بپردازیم که منجر به ارائه ادبيات جامع تر در زمينه مطالعات رفتاری حسابداری به شمار برود و اميد داریم كه مورد استفاده طيف وسيعي از علاقه مندان به اين حوزه قرار گيرد . از طرف دیگر نتايج اين پژوهش منجر به توسعه ادبيات روبه رشدي است كه به بررسي چگونگی تاثیر پذیری تصميمات سرمايه گذاران از خوانايي می پردازد .در واقع نتايج اين پژوهش مي تواند به غنا بخشيدن ادبيات موضوع در ايران و بازار سرمايه به صورت مستقيم و غير مستقيم كمك كند . به طور خاص يافته هاي اين پژوهش مي تواند ضرورت وضع دستورالعملي (مشابه دستورالعمل انگليسي روان كميسيون بورس اوراق بهادار آمريكا) توسط سازمان بورس و اوراق بهادار جهت كمك به افزايش خوانايي صورتهاي مالي براي سرمايه گذاران داخلي را برجسته نمايد .

محدوديتهاي تحقيق و اهم فعاليتهاي صورت گرفته براي رفع حداكثري اين محدوديتها :

همانطور که پیداست ، هر پژوهشی در مرحله انتخاب و اجرا داراي محدوديتهایی می باشد . پژوهش ما نيز از اين مقوله مستثني نبود. از جمله محدوديتهای اين پژوهش ، سنجش خوانايي يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي بود كه بس دشوار و وقت گیر بودند . دليل آن هم وجود محدوديتهاي زماني و نبود نرم افزار مناسب جهت اندازه گيري دقیق بود . (محدودیت آماری – خطای اندازه گیری) .اما ما به دليل حساسيت بالایی که دقت سنجش خوانايي صورتهاي مالي در اين پژوهش برایمان داشت ، برخلاف پژوهش هاي صورت گرفته در ارتباط با خوانایی ، اقدام به ياري گرفتن از برخي دانشجويان رشته ادبيات در مقاطع كارشناسي براي بدست آوردن ميانگين طول جملات و درصد كلمات پيچيده نموديم .اين اقدام به دليل آنكه ميزان درصد كلمات پيچيده ، نصف ارزش اين شاخص را در بر می گرفت و این موضوع براي ما از حساسيت ويژه اي برخوردار بود و همچنين انجام هرچه دقيق تر اين مهم که همان هجا بندی کلمات بود ، عملا در تخصص ما نبود ، لذا با کمک این راه حل سعی در بالابردن دقت هرچه بیشتر داده ها نمودیم .

پيشنهادهاي پژوهش :

از آنجا كه تحقيقات صورت گرفته در زمينه خوانايي صورتهاي مالي در ايران بسيار اندك هستند ، به محققان آتي پيشنهاد مي کنیم ضمن توجه وافر به محدوديت ذكر شده در قسمت قبل  ، كه اهميت ويژه اي در اين پژوهش داشت ، به موضوعات زير جهت بسط و گسترش مبحث خوانايي صورتهاي مالي اهتمام ورزند .

اين پيشنهادهاي پژوهشي به شرح ذيل ايفاد مي گردد .

پيشنهاد نخست :

بررسي انواع ديگر شاخصها براي سنجش خوانايي صورتهاي مالي از جمله شاخصهاي فلچ ، SMOG ، لفران و مقايسه آن با تحقيقات داخلي و خارجي ديگر به جهت بدست آوردن نقاط قوت ، ضعف و فرصتهاي ايجاد يك مقياس مناسب قابل استفاده در محيط گزارشگري ايران پيشنهاد مي گردد .

پيشنهاد دوم :

بررسی تاثیر گذاری معیارهای هاي مالي و غير مالي ديگر نظير نقدينگي ، مديريت سود ، اهرم مالي و غيره از منظر رتبه بندی . بعبارت دیگر محققان آتي مي توانند انواع معیارها و متغيرهاي حسابداري ، مالي و غير مالي را در نظر گرفته و ميزان تاثر آنها بر خوانايي را از منظر رتبه بندی مورد مطالعه قرار دهند .

منابع

احمدخانی, مسعود و سیداحمد میرجعفری اردکانی، )۱۳۹۶(، بررسی رابطه بین تغییرات سود با خوانایی گزارش سالانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، کنفرانس مدیریت و علوم رفتاری، تهران، دبیرخانه دایمی کنفرانس

اثنی عشری ، حمیده ، حجازی، رضوان ، مجتهدزاده ،ویدا.(1393). طراحی مدل سنجش کیفیت اطلاعات حسابداری ، پژوهشهای حسابداری مالی ، شماره 20 ، صفحه 75 تا 94 .  

اثنی عشری ، حمیده ، اسدی، غلامحسین.(1394). معیارهای سنجش کیفیت اطلاعات حسابداری و بازده اضافی مطلق ، دانش حسابداری مالی ، شماره4.صفحات 47 تا 70 .  

آقایی،محمدعلی،وفایی ، حمیدرضا.(1393).تحلیل اثرات تورم،اندازه شرکت و پایداری سود بر مربوط بودن سود خالص ، دانش حسابداری مالی ،شماره 1 ، صفحات 29 تا48

باقری ازغندی ، ابوطالب ، حصارزاده ، رضا ، عباس زاده ، محمدرضا(1397)، خوانایی صورتهای مالی و حساسیت سرمایه گذاران به استفاده از اطلاعات حسابداری ، چشم انداز مدیریت مالی ،شماره 23،صفحات 87تا 103

خوشکار ، فرزین ،پناهی دودران ،امین،احدیان ،سعیدرضا (1399). بررسی رابطه بین محتوای اطلاعاتی سود و پایداری سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری ،شماره 46(جلد اول)،صفحات 26تا 38

دیانی ، محمد حسین .(1379).سنجش خوانایی نوشته های فارسی . انتشارات کتابخانه رایانه ای مشهد

صفری گرایلی، مهدی ، رضایی پیته نوئی، یاسر ، نوروزی، محمد.(1396). مدیریت سود و خوانایی گزارشگری مالی، علمی-پژوهشی.14(شماره69).صفحه 217 تا 230 

رحیمی ، پروانه (1395)، بررسی رابطه بین قابلیت پایداری سود و مربوط بودن اطلاعات حسابداری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، مطالعات مدیریت و حسابداری ،شماره 3،صفحات 102تا 116

شورورزی ، محمدرضا،نیکومرام،هاشم(1389).ارائه مدلی برای ارزیابی کیفیت سود با استفاده از خصوصیات کیفی مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران،تحقیقات حسابداری و حسابرسی ،شماره 7،صفحات 110تا 127  

طالبی ، ر.(1389). ارزیابی نوع مدیریت سود وبررسی اثر ساختار مالكيت و اندازه شرکت برروی مدیریت سودآوری آتی.پایان نامه کارشناسی ارشدحسابداری.دانشکده مدیریت گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک :164صفحه.

علی خانی ، س.(1396).بررسی ارتباط بازده با سطح خوانایی گزارش های پیش بینی سود و گزارشهای حسابرسی آن.پایان نامه کارشناسی ارشدحسابداری.دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد :154صفحه.

فخاری نیا ، پروین،دیانی،محمدحسین.(1381).«سطح خوانایی مقاله ها و فرهنگ نامه های فارسی».نشریه کتابداری و اطلاع رسانی.شماره 19.صفحات 38 تا 47

مرادی ، مهدی ، متین نظر ، مصطفی.(1397). تاثیر استراتژی کسب و کار برخوانایی گزارش های سالانه شرکت ها .پایان نامه کارشناسی ارشدحسابداری.دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه آزاد واحد مشهد :82صفحه.

مهدوی ، رحمان ، هاشمی جویباری ، سید ربیع (1401) ، بررسی تاثیر خوانایی گزارشهای مالی بر نگهداشت وجه نقد با تاکید بر نقش حاکمیت شرکت ، پژوهش های کاربردی در مدیریت و علوم انسانی ، شماره 7 ، صفحه 65 تا 83

Bagnoli, M., Watts, S., 2010. Oligopoly, disclosure, and earnings management. Account. Rev. 85, 1191 –1214.

Barnett, A., Leo ffler, K., 1979. Read ability of accounting and auditing messages. J. Bus. Commun. 16, 49 –59.

Barth, M.E., Kasznik, R., McNichols, M.F., 2001. Analyst coverage and intangible assets. J. Account. Res. 39, 1 –34

Bartlett, S., Chandler, R., 1997. The corporate report and the private shareholder: Lee and Tweedie twenty years on. Br. Account. Rev. 29, 245–261.

 Beatty, A., Liao, S., Yu, J., 2013. The spillover effect of fraudulent financial reporting on peer firms' investments. J. Account. Econ. 55, 183–205.

Biddle, G., Hilary, G., Verdi, R., 2009. How does  financial reporting quality relate to investment efficiency? J. Account. Econ. 48, 112 –131.

 Bloomfield, R., 2002. The ‘Incomplete Revelation Hypothesis’ and financial reporting. Account. Horizons 16, 233–243.

  Bloomfield, R., 2008. Discussion of “Annual report read ability, current earnings, and earnings persistence”. J. Account. Econ. 45, 248–252

Bonsall IV, S., Leone, A., Miller, B., Rennekamp, K., 2017. A Plain English  Ertugrul, M., Lei, J., Qiu, J., Wan, C., 2017. Annual report read ability, tone ambiguity, and the cost of borrowing. J. Finance. Quant. Anal. 52, 811–836. Fich, E.M., Shivdasani, A., 2006. Are busy boards effective monitors? J. Finance. 61, 689 –724.

Francis Jennifer , Ryan Lafond , Per M.olsson,Katherine Schipper . (2004). Costs of equity and Earnings Attribute, The Accounting Review ,Vol 79 ,No.4:967-1010

 Henry, E., Leone, A., 2016. Measuring qualitative information in capital markets research: comparison of alternative methodologies to measure disclosure tone. Account. Rev. 91, 153 –178.

 Higgins, D., Omer, T., Phillips, J., 2015. The influence of a firm’s business strategy on its tax aggressiveness. Contem. Account. Res. 32, 674–702.

 Hill, S., Martin, R., Harris, M., 2000. Decentralization, integration and the post-bureaucratic organization: the case of R&D. J. Manage. Stud. 37, 563–585.

Hirshleifer, D., Teoh, S., 2003. Limited attention, information disclosure, and  financial reporting. J. Account. Econ. 36, 337 –386.

-Kohli, A.K., Jaworski, B.J., 1990. Market orientation: The construct, research propositions, and managerial implications. J. Mark. 54, 1–1 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Investigating the effect of profit sustainability criteria on the readability of annual reports of companies from the perspective of ranking

Mostafa Matin nazar¹

 Dr.Naghi Fazli*² 

 Dr. Arezo Khosravani³

 Dr. Amir Yalfani⁴

 

Abstract

  This research aims to examine, while explaining the theoretical foundations of the research, whether the criterion of profit stability has an effect on the readability of financial statements of companies in Tehran Stock Exchange. And is it possible that the readability of annual reports of companies is an indicator for prioritizing criteria of sustainability, predictability, relevance, awareness and transparency of profit expressed in the profit and loss statement? The main goal of this research is to investigate the effect of the criterion of profit sustainability on the readability of reports. Annual companies are from the point of view of ranking. For this purpose, the Fogg method was used to check the readability of financial statements, and we also measured the effect of profit stability from the model used by Mrs. Francis in 2004. This research was conducted for 781 companies between 1390 and 1400 through multivariate regression model. The results showed that the readability of the companies' annual reports can be influenced by the criterion of profit stability.

Key words: Readability of financial statements, Profit stability, Relevance, Awareness, Conservatism (conditional), Profit transparency

 

---

[1] PhD student, Department of Accounting, semnan Branch, Islamic Azad University,Semnan, Iran, ([e-mail])

[2] Assistant Professor, Department of Accounting, semnan Branch, Islamic Azad University ,Semnan, Iran, (corresponding author) ([e-mail])

[3] Assistant Professor, Department of Accounting, semnan Branch, Islamic Azad University,Semnan, Iran, ([e-mail])

[4] Assistant Professor, Department of Accounting, semnan Branch, Islamic Azad University,Semnan, Iran, ([e-mail])