خودکارآمدی تحصیلی و خودناتوان‌سازی در دانش‌آموزان دبیرستانی
محورهای موضوعی : روان درمانگریکاظم ذبیح‌الهی 1 , محمدجواد یزدانی ورزنه 2 , مسعود غلامعلی‌لواسانی 3
1 - کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی
2 - دانشجوی دکترا دانشگاه خوارزمی
3 - استادیار دانشگاه تهران
کلید واژه: خودکارآمدی تحصیلی, خودناتوان‌سازی تحصیلی, دانش‌آموزان دبیرستانی, تفاوت‌های جنسی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطة خودکارآمدی تحصیلی با خودناتوان‌سازی تحصیلی و تفاوت‌های بین دو جنس در این متغیرها بود. از طریق نمونه‌برداری تصادفی خوشه¬ای، 387 دانش¬آموز پایة چهارم دبیرستان¬های دولتی شهر تهران (199 دختر، 188 پسر) انتخاب شدند. شرکتکنندگان مقیاس خودناتوان‌سازی تحصیلی (میجلی و دیگران ،1996) و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی (مکیلروی و بانتینگ ،2002) را تکمیل کردند. داده¬ها بهوسیلة آزمونهای همبستگی، Z فیشر و تحلیل واریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که خودکارآمدی تحصیلی با خودناتوان‌سازی تحصیلی رابطة منفی معنادار دارد و جنس نمی¬تواند رابطة این دو متغیر را تعدیل¬کند. همچنین، نتایج نشان دادند که میزان خودکارآمدی تحصیلی دختران بهطور معناداری بالاتر از پسران و میزان خودناتوان‌سازی تحصیلی پسران بهطور معناداری بیشتر از دختران است. نتایج در قالب نظریة شناختیـاجتماعی و ویژگی¬های خاص بافت اجتماعی اثرگذار بر دانش‌آموزان پایة چهارم دبیرستان در ایران مورد بحث قرار گرفتند.
The aim of the present study was to examine the relationship between academic self-efficacy, academic self-handicapping, and gender. Three hundred and eighty seven students of Tehran public high school in fourth grade (199 females, 188 males) completed the Academic Self-Handicapping Scale (ASHS; Midgley et al., 1996) and the Academic Self-Efficacy Scale (ASES; McIlroy & Bunting, 2002). The sample was selected by the cluster random sampling. The data were analyzed using Pearson correlation coefficient, Fisher’s Z test and multivariate analysis of variance. The results indicated that academic self-efficacy was negatively related with academic self-handicapping and gender couldn’t play a moderating role in the relationship between these two variables. The results also indicated that female students reported significantly more academic self-efficacy than males and male students reported significantly more academic self-handicapping than females. The results were discussed within the social cognitive theory and social-specifics affecting the fourth grade high school students in Iran.