آسیب شناسی فقهی -حقوقی شرط عندالاستطاعه در مهریه

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامی

تاریخ دریافت : 1395/01/13 تاریخ پذیرش : 1395/02/13 تاریخ انتشار : 1395/03/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

آسیب شناسی فقهی -حقوقی شرط عندالاستطاعه در مهریه* مریم آقایی بجستانی[1] محمدروحانی مقدم[2] جلال عراقی [3] چکیده مهریه به عنوان یکی از آثار عقد نکاح و در راستای تحکیم بنیان خانواده و اثبات علاقه زوج به تداوم زندگی خانوادگی تشریع شده است . تقسیم مهریه به مهریه عند المطالبه و عند الاستطاعه پدیده ای است که امروزه در جامعه مطرح شده و موافقان و مخالفان آن به ارائه نظرات و ادله و مبانی خویش پرداخته اند .به اعتقاد برخی از صاحب نظران پذیرش شرط عندالاستطاعه در مهریه ، مشکلاتی چون غرر در مهریه ،تعلیق مهریه و ایجاد چالش های اجرایی در وصول مهریه به دنبال خواهد داشت .برخی دیگر نیز با این تحلیل که مهریه عند الستطاعه نه تنها موجب غرر در مهریه نخواهد شد بلکه به معنای تعلیق مهریه هم نمی باشد ؛ براین باورند که گنجاندن شرط عند الاستطاعه راهکار مناسبی جهت جلوگیری از مهریه های سنگین می باشد .به هرحال نگارندگان بر این باور هستند که اگر چه شرط عند الاستطاعه به لحاظ ماهوی اشکالی در مهریه ایجاد نمی کند ولی در عمل ثبوت استطاعت زوج و سقوط حق حبس زوجه مشکلات فراوانی برای زوجه جهت وصول مهریه که جزء دیون ممتاز شناخته شده ،ایجاد خواهد کرد. کلیدواژه ها:عقد نکاح،مهریه ،عندالمطالبه ،عند الاستطاعه. * تاریخ دریافت : 19/6/94 تاریخ پذیرش : 15/02/95 [1] - استادیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ،واحد سمنان- دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان ،ایران (نویسنده مسئول). [e-mail] [2] - استادیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ،واحد سمنان- دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان ،ایران. [3] - دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی ،واحد سمنان- دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان ،ایران.

چکیده انگلیسی:

The Legal and Juridical Pathology of End-al-Estetaah (Payable in Case of Affordability) Condition in  Mahriyeh (Dowry) Maryam Aghaei Bejestani [1] Mohammad Rohani Mogaddam [2] Jalal Araghi [3]   Abstract Dowry as one of the aspects of marriage contract has been canonized to consolidate foundation of the family and prove man’s interest to the continuation family life. Dowry Division into end-al-motalebeh (payable on demand of wife) and end-al-estetaah (payable in case of afford of man) is a phenamenon that is posed in society and its pros and cons are adressing their views and proofs. According to marriage experts, acceptance of dowry with end-al-estetaah condition has raised challenges like jeopardy, suspension, creation of administrative challenges in collecting dowry. Some justify that dowry with end-al-estetaah condition not only does not jeopardize dowry but it does not also mean suspension of dowry. They believe that inclusion of such a condition is an appropriate solution to avoid too much dowries. Anyway, the authors believe that such a condition does not create a substantive problem at dowry but it confronts wife with many problems in proving affordability of the man in paying the dowry and in declining imprisonment right of the wife in in the realization of dowry being recognized as an outstanding debts. Key Words: Marriage Contract, Dowry, End-al-Elmotalebeh, End-al-Estetaah [1] . An Assistant Professor of Jurisprudence and Principles of Islamic Law Department, at IAU, Semnan Branch, Iran. The Corresponding Author. [2] . An Assistant Professor of Jurisprudence and Principles of Islamic Law Department, at IAU, Semnan Branch, Iran. [3] . A Ph.D. Candidate at at IAU, Semnan Branch, Iran.

منابع و مأخذ:

References:فهرست منابع به زبان انگلیسی

1. Ibne Edris Helli, Mohammad ibne Mansur ibne Ahmad ibne Ahmad, 1410h.g, Alsarayer Alhavi letahrirelfatavi, Islamic publishing center, Qum, vol.2


2. Ibne Borraj, Gazi, A. 1406h,g. Almohazzab, Islamic publishing center, Qum, vol. 2, 2nd pr.


3. Ibne shahr Ashub, Rashidaddin Mohammad ibn Ali, 1369, Motashabe Quran and Mokhtalefe, Bayanol loshkelat men Ayat al-motashabehat, Al-bidar pub, Qum, vol. 2


4. Esfahani, Seyed Abul Hasan, 1422h.g, Vasilatol Najat, Imam Khomeini Works Research pub, Qum.


5. Emami, Seyed Hasan, Civil Code, Islamic institute, Tehran, vol. 1


6. Johari, Ismayil ibne Hemad, 1410h.g, Tajolloghat va Sahhahol Arabia, Darol Elm, Beyrut, vol. 2


7. Khoyee, Seyed Abulghasem mosavi, Miesbahol Fegaha, vol. 7


8. Ravandi, Gotbaddin, Saeed ibne Abdollah, 1405h.g, Jurisprudence of Quran, Ayatollah Marashi Najafi Library, Qum, vol. 1


9. Sardoyi Nasab, Mohammad, 1388, Legal analysis on demand dowry or Asttah, Journal of Strategic Studies Women


10. Sobhani, Jafar, The system of Marriage Contract in Islam, Qum, vol. 2


11. Alamolhoda, Seyed Mortaza, Ali ibne Hosein, Entesar fi Enfradate Emamiyah.


12. Shahidi, Mehdi, 1377, The Formation od Contracts and Obligations, Lawyers, Tehran


13. Sani, Shahid, Zeynaddin ibne Ali Ameli, 1413, Masalekol Afham ela tangeehe Sharayeo Islam, institute for Islamic culture institute, Qum, vol, 1 , 8


14. -------, 1410h.g, Rozatol Bahiya fi sharhe Lomoa al-dameshgiya, Davari Pub, Qum, vol. 5


15. Ansari, Sheikh Mortaza ibne Mohammad Amin, 1406h.g, The marriage Book, Islamic Pub. Institute, Qum


16. --------, 1415, Almakaseb al moharrama va al-baye va khiarat, Celebrating World Congress of Sheikh Ansari, Qum


17. Tabatabae Qumi, Seyed Tagi, 1426, The basis for Menhajol Salehin, manshurat Galam al-sharg, Qum, vol. 9


18. Toosi, Abu Jafar, Mohammad ibne hasan, 1387, Almabsut fi Feghe Imamiah, The School of Mortazavi Al-Ahyaye Jafarieh, Tehran, vol. 4


19. Ebad, Esmayil ibne Ebad, 1414h.g, Almohit fi loghat, Alamolketab, Beyrut, vol. 3


20. Allame Helli, Hasan ibne Yusof ibne motahhare Asadi, 1411h.g, Tabsereye Almotallemin fi Ahkame al-ddin, pub. Institute, Tehran.


21. Katuzian, Naser, 1371, General rules of contract, Enteshar co. Tehran, vol. 2


22. Kazemi, Fazel, Javad ibne saad Asadi, Masalekol Afham ela Ayate Ahkam, vol. 3


23. Karki, Mohaggege Sani, Ali ibne Hosein, 1414, Jameolmagased fi sharhel gavaed, A`ale Bayt, Qum, vol. 2


24. Meshkini, Mirza Ali, The Idioms of Fiqh


25. Mirzaye Qumi, Abulgasem ibne mohammad hasan Gilani, 1413h.g, Jameoshetat fi Ajvabat Al-Soalat, Keyhan, Tehran, vol. 2


26. Najafi, Mohammad Hasan, 1404, Javaherol Kalam, Dar- Ehyaye Torath e Alarabi, Beyrut.