جبران خسارات ناشي از نقض قرارداد در نظام های حقوقی ایران، انگلستان و فقه اسلامی
محورهای موضوعی : جامع الفقهیهشوکا یاوریان 1 , جمشید میرزایی 2 * , هنگامه غضنفری 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه حقوق خصوصی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. / دانشجوی دکتری، گروه حقوق خصوصی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
2 - استادیار، گروه حقوق خصوصی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.
3 - استادیار، گروه حقوق خصوصی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.
کلید واژه: خسارت معنوی, حقوق انگلیس, نقض قرارداد, مسئولیت قراردادی, حقوق ایران,
چکیده مقاله :
قراردادهایی که بین اشخاص منعقد می شود معمولا برای حصول منافع اقتصادی است و به عبارتی هدف نهایی از اراده طرفین در یک قرارداد اجرای آن است. لذا لزوم قراردادها و پایبندی به آن از اهمیت ویژهای برخوردار است و در همین راستا موضوع جبران خسارت ناشی از نقض قرارداد در عرصه حقوق خصوصی از اهمیت دو چندان برخوردار شده است. هر چند ساختار مفاهیم و تکنیک های حقوقی سیستم های حقوقی جهان با یکدیگر تفاوت دارند ولی به لحاظ عملی در بسیاری از موارد به نتایج مشابهی منجر می شوند. اصولا نظریه ها و قواعد حقوقی الزام آور با توجه به نیازهای اجتماعی وضع شده یا می شوند و نیازهای مشابه و مشترک بشر غالبا ثمرات و نتایج مشابه بدنبال دارند. نقض قرارداد و جبران خسارتهای ناشی از آن در نظام حقوقی ایران و انگلیس و فقه اسلامی از همین سرنوشت برخوردار است. در این مقاله علاوه بر جمع آوری و منظوم کردن مطالب متفرقه ،با توجه به تطبیقی بودن موضوع، ناکارآمدی روش هایی در جبران خسارت ناشی از نقض قرارداد در ایران با امکان دست یابی به روش های اتخاذ شده در حقوق انگلستان مد نظر قرار گرفته است.
Breach of contractual obligations and the damages that arise from it are one of the main issues discussed and examined in the field of contract law. This breach can take various forms, including failure to fulfill contractual obligations, delay in fulfilling contractual obligations, and delivery of defective goods. In response to this breach of contract, the institution of compensation is foreseen. Of course, the approach to compensation for moral damages in each legal system is different from each other, so that in some legal systems, such as the legal systems of England, different damages are considered, including actual damages, punitive damages, nominal damages, and irreparable damages. This is while in legal systems such as the Islamic Republic of Iran, only material and moral damages that have been directly caused to the victim through breach of contract are recoverable. The motivation and reason for choosing the present topic were several major aspects. First, among the disputes regarding contracts, the most disputes that arise are related to compensation for moral damages, while the Iranian legal system has not been properly updated in this area. Second, the complexity of contractual relations in the current era has also led to the acceptance of numerous models in the field of compensation for moral damages, most of which have been implemented at the level of advanced legal systems such as other legal systems and England, including punitive damages. The objectives of this research are: First, to identify the approach of the three legal systems of Iran and England towards compensation for moral damages. Second, to examine the differences and similarities between these three systems in the field of compensation for moral damages. Third, to provide a solution for the Iranian legal system in the field of compensation for moral damages.
1-احمدی، امیر و اسدی،بهنام ؛ آثار نقض قرارداد در حقوق ایران با نگاهی به سیستم حقوقی کامن لا و اسناد بین المللی، انتشارات قانون یار، 1394.
2-بهرامی، بهرام، حقوق تجارت کاربردي، چاپ اول، انتشارات نگاه بینه، تهران، 1382.
3-بهمنی،محمد؛ مسئولیت قراردادی و جبران خسارت معنوی ، انتشارات خرسندی، 1399.
4-حکمت نیا، محمود، مسئولیت مدنی در فقه امامیه(مبانی و ساختار)، تهران، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول، 1386.
5-دهقانی دهج، ایمان؛ انتخاب شیوه جبران خسارت معنوی : مطالعه تطبیقی، انتشارات پژوهشکده حقوقی شهردانش، 1401.
6-رضایی نیا، مسعود ؛ جبران خسارت معنوی در داوری تجاری بین المللی ، پژوهشکده حقوقی شهر دانش، چاپ اول ، تهران ، 1396
7-رنجبر، مسعودرضا ؛ تعیین خسارت ناشی از نقض قرارداد ، انتشارات میزان، چاپ اول، تهران، 1388
8-زنبوری قانع، خسرو؛ سیاست تقنینی قانون گذار در جبران خسارت معنوی ، انتشارات شمیم مهر و اندیشه، 1396 .
9-عباس پور ایکدر، نازنین؛ مظلوم رهنی، علیرضا و عسکری، سامان؛ جایگاه قلمرو نظریه تقصیر، انتشارات مرجع علم، 1401 .
10-کامیـار (کـارکن)، محمدرضـا، گزیـده آراي دادگـاه هـاي حقـوقی، چـاپ اول، (تهران: نشر حقوقدان، 1376)،
11-لور راسا، میشل، مسئولیت مدنی، ترجمه محمد اشتری، تهران، نشر حقوقدان، چاپ اول، 1375