تأثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی، منبع کنترل و مهارت‌های تحصیلی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان بعد از کرونا
محورهای موضوعی : مدیریت تعالی آموزشی
کلید واژه: پیشرفت تحصیلی, دانشجویان, منبع کنترل, مهارت تحصیلی, کووید ۱۹, شبکه‌های اجتماعی, دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی، منبع کنترل و مهارت‌های تحصیلی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان بعد از همه‌گیری کرونا بود. این پژوهش، از نوع توصیفی و با روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری پژوهش نیز متشکل از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ بود. نمونه‌گیری این پژوهش با استفاده از روش داوطلبانه انجام گرفت و ۹۰ نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم به پرسش‌نامه‌های مهارت‌های تحصیلی و منبع‌‌کنترل و پرسش‌نامه شبکه‌های اجتماعی پاسخ دادند. معدل دانشجویان به‌عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی منظور شد. در نهایت ۸۲ پاسخگو با استفاده از روش رگرسیون چندگانه مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. پایایی پرسش‌نامه‌های مهارت‌های تحصیلی، منبع کنترل و استفاده از شبکه‌های اجتماعی ارزیابی شدند. پایایی پرسشنامه‌ها به ترتیب 902/0 و 765/0 و 884/0 بود. در پژوهش حاضر بین مهارت‌های تحصیلی و پیشرفت تحصیلی بعد از همه‌گیری کرونا ارتباط معنی‌داری مشاهده شد. همچنین بین استفاده از شبکه‌های اجتماعی، منبع کنترل و پیشرفت تحصیلی ارتباط معنی‌داری وجود نداشت. مهارت‌های تحصیلی با پیشرفت تحصیلی رابطه مستقیم و مثبتی دارد. اما میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و منبع کنترل، پیش‌بینی‌کننده‌های مستقیمی برای پیشرفت تحصیلی نمی‌باشد. یافته‌های این پژوهش پیامدهای کاربردی برای مسئولان دانشگاه و سیاست‌گذاران آموزشی داشت. با توجه به اهمیت مهارت‌های تحصیلی در پیشرفت تحصیلی، طراحی و اجرای برنامه های آموزشی جهت ارتقای مهارت‌های تحصیلی دانشجویان ضروری است
The objective of the present research was to examine the impact of the use of social networks, source control, and academic skills on the academic achievement of students after the COVID-19 pandemic. This research was descriptive and employed a correlational method. The statistical population consisted of the students of Islamic Azad University, Qom Branch, in the academic year 1402–1403. Sampling was conducted using a voluntary method, and 90 students of Islamic Azad University, Qom Branch, responded to the questionnaires on academic skills, source control, and social networks. The students’ grade point average was adopted as the indicator of academic achievement. Ultimately, 82 respondents were analyzed using multiple regression analysis. The reliability of the questionnaires on academic skills, source control, and the use of social networks was evaluated, yielding reliability coefficients of 0.902, 0.765, and 0.884, respectively. In the present study, a significant relationship was observed between academic skills and academic achievement after the COVID-19 pandemic. Moreover, no significant relationship was found between the use of social networks, source control, and academic achievement. Academic skills exhibited a direct and positive relationship with academic achievement; however, the extent of the use of social networks and source control were not direct predictors of academic achievement. The findings of this research have practical implications for university administrators and educational policymakers. In view of the importance of academic skills in academic achievement, the design and implementation of educational programs to enhance students’ academic skills is imperative
اطاقی، معصومه (1394). تاثیر آموزش مهارت‌های تحصیلی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان فوریت پزشکی. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 8(5)، ص569-274.
امیران، سارا (1402). بررسی رابطه بین یادگیری مهارت‌های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. در: نهمین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی ایران، ص29-41.
امینی، شهین؛ سامانی، سیامک (1400). مدل علّی حمایت‌های اجتماعی تحصیلی، مهارت‌های تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی. مشاوره کاربردی،11(1)، ص1-20. https://doi.org/10.22055/jac.2021.36164.1780
بادله شموشکی، محمدتقی؛ حسینی، سید عابدین؛ چرکزی، عبدالرحمان؛ جعفری، سید یعقوب؛ بخشا، فوزیه (1392). مهارت‌های مطالعه و ارتباط آن با وضعیت تحصیلی دانشجویان. آموزش در علوم پزشکی، 13(1)، ص74-81.
تمنایی‌فر، محمدرضا؛ گندمی، زینب (1390). رابطه انگیزش پیشرفت با پیشرفت تحصیلی دانشجویان. راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)، 4(1)، ص15-19.
توسلی، غلامعباس؛ کلاریجانی امانی، امراله (1391). سرمایه اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی مجازی (سرمایه اجتماعی شبکه). مدیریت فرهنگی، 6(17)، ص55-70.
جوادی‌نیا، سید علیرضا؛ عرفانیان، مرتضی؛ عابدینی، محمدرضا؛ بیجاری، بیتا (1391). تأثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۲(۸)، ص۵۹۸-۶۰۶.
حسین‌زاده، زهرا؛ صادقی ورزقان، علی (1401). بررسی ارتباط میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی با پیشرفت تحصیلی و اعتماد در روابط بین فردی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز. در: تهران: اولین کنگره سبک زندگی سالم.
زمانی، عباس؛ تقی‌پور، فائزه (1396). شناسایی عوامل جذابیت شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه از منظر کاربران. جامعه‌پژوهی فرهنگی، 8(2)، ص45-71.
زندوانیان، احمد؛ دریاپور، الهه (1393). شناسایی و مقایسه آسیب‌های فضای مجازی در بین دانشجویان. مطالعات عملیات روانی، شماره 40، ص40-52.
سلیمی، سمانه؛ فردین، محمدعلی (1399). نقش ویروس کرونا در آموزش مجازی، با تاکید بر فرصت‌ها و چالش‌ها. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 8(2)، ص49-60.
https://doi.org/10.30473/etl.2020.53489.3249
شمالی احمدآبادی، مهدی؛ برخورداری احمدآبادی، عاطفه؛ آریان‌پور، لیلا (1400). نقش فرسودگی والدینی در بدرفتاری با دانش‌آموزان ابتدایی در همه‌گیری کووید-19. پویش در آموزش علوم انسانی، 4(24)، ص17-23.
عباسی شوازی، محمدتقی؛ معینی، مهدی؛ پوردیان، روح‌اله (1397). فضای مجازی، همنشینی و رفتارهای پرخطر: مطالعه رابطه همنشینی دانشجویان در فضای مجازی با رفتارهای پرخطر در فضای واقعی و مجازی. انتظام اجتماعی، 10(3)، ص77-104.
عبداللهی، الهام؛ بشیرنژاد، حسن؛ مهدوی، مطهره (1399). بررسی رابطه مهارت‌های ارتباطی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه. در: پنجمین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش، ص11-31.
فتحی دوکی، آزاده؛ فتحی دوکی، الهه؛ حسن‌نیا، لیلا؛ حسن‌نیا، هادی (1400). پیامدهای روان‌شناختی کرونا ویروس(کووید 19) در دانشجویان: مطالعه مروری نظام‌مند. روانشناسی سلامت،12(47)، ص105-117.
https://doi.org/10.30473/hpj.2024.62958.5484
کلانتری، اسماعیل؛ زارع، مریم؛ عبداللهی، فاطمه (1401). آسیب‌های سبک زندگی دانشجویان در دوران کرونا. رفاه اجتماعی،22(87)، ص87-96.
کوشکی، شیرین؛ خلیلی‌فر، مهدی (1389). نگرش مذهبی و منبع کنترل. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار)، 4(15)، ص33-40.
موسوی، سیده نرجس (1401). نقش و جایگاه شبکه‌های اجتماعی مجازی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان. در: بوشهر: دومین همایش ملی ایده‌های کاربردی در علوم تربیتی، روانشناسی و مطالعات فرهنگی.
Abbas Fadhil Aljuboori, A.M. & Fashakh, O.B. (2020). The impacts of social media on University students in Iraq. Egyptian Informatics Journal, 21(3), p. 139-144.
https://doi.org/10.1016/j.eij.2019.12.003
Assefa, Y., Moges, T. & Kumar, T. (2023). Modelling the predictive effects of social media on the relationship between students’ engagement and academic achievement in higher education institutions. Cogent Education, p. 38-46. https://doi.org/10.1080/2331186X.2023.2207801
Bhandarkar, A.M., Pandey, A.K., Nayak, R., Pujary, K. & Kumar, A. (2021). Impact of social media on the academic performance of undergraduate medical students. Med J Armed Forces India, 77(Suppl 1), S37-S41. https://doi.org/10.1016/j.mjafi.2020.10.021
Candrasiri, G. & Samarasinghe, S. (2021). Use of Social Media in Student Learning and Its Effect
on Academic Performance. In: New Horizons in Management, Leadership and Sustainability,
p. 357-374. https://doi.org/10.1007/978-3-030-62171-1_17