مدرسه ابراهیمیه : نهاد آموزشی شیخیه کرمان در دوره قاجار

محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی

محمد خداوردی تاج آبادی ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1389/08/22 تاریخ پذیرش : 1389/10/19 تاریخ انتشار : 1389/12/01

کلید واژه: کرمان, مدرسه ابراهیمیه, شیخیه, حاج محمدکریم خان, ابراهیم خان ظهیرالدوله,

چکیده مقاله :

مدرسه ابراهیمیه مهم ترین مدرسه در کرمان عصر قاجار به دستور ابراهیم خان ظهیرالدوله، حکمران1240 ه.) به منظور ترویج علوم و معارف شیعی در این شهر بنا گردید . ام ا طولی - کرمان (حک: 1218نکشید که ابراهیمیه برخلاف خواست بانی آن به مرکزی علمی فرهنگی برای فعالیت فرقه نوظهورشیخیه تبدیل شد و این نقش را تا پایان عمر سلسله قاجار ادامه داد . مقاله حاضر به بررسی تغییرکارکرد ابراهیمیه وکارنامه علمی آموزشی آن اختصاص دارد . یافته ها نشان می دهد که حاج محمدکریم خان، پسر ابراهیم خان، پس از گروش به مذهب شیخیه و نیل به رهبری شاخة کرمان این فرقه، باتغییر مفاد وق فنامه ابراهیم خان نه تنها تولیت موقوفات بلکه حق نصب مدیر مدرسه را به خوداختصاص داد. وی همچنین املاکی را نیز وقف ابراهیمیه کرد. بدین ترتیب مدرسه مذکور با پشتوانهمالی کافی و به دور از مداخلات علمای متشرعه، به مرکزی علمی تبلیغی برای اندیشه های حاج محمدکریم خان و جانشینانش تبدیل شد.

چکیده انگلیسی:

Ibrahimiiyya, the most important School in Kerman in Qajar era, wasestablished by the order of Ibrahim Khan Zahir al-Dawla, thegovernor of Kerman (1218-1240), for promotion of the Shiite sciencesand culture in this city. He also devoted some properties to the schoolso that the necessities of the duration of the activities could besupplied. In spite of this, it didn’t take much time and unlike itsfounder, Ibrahimiiyya was changed to a Scientific-Cultural center foractivity of new sect of Shaykhiyya and continued this role until theend of Qajar dynasty. Its founding show that Haj Mohammad KarimKhan, son of Ibrahim Khan, and after tending to Shaykhiyya religionand tendency for leading the Kerman branch of the said sect and withchanging the contents of the Devotion Letter of Ibrahim Khan, notonly he allocated the produced endowments to himself but also heappointed himself as the manager of the school. In addition to this, healso devoted new properties to Ibrahimiiyya. Therefore the saidSchool was changed to Scientific-Advertising center for the thoughtsof Haj Mohammad Karim Khan and his successors with sufficientfinancial support and without interference of experts of religion.