شَد و مجلس شَد 1

محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی

امین مهربانی ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1391/08/22 تاریخ پذیرش : 1391/10/27 تاریخ انتشار : 1391/12/01

کلید واژه: شَد, کمربستن, آیین های تشرف, فتوت, اصناف,

چکیده مقاله :

شَد میان بندی نمادین بوده که هنگام تشرف و پیوستن به سلک جماعات اهل فتوت، اصناف و برخی طریقت های صوفیه، در مراسمی آیینی و در مجلسی با حضور اعضای پیشین، به کمر فرد تازه وارد ومبتدی بسته می شده است؛ با برگزاری آیین شد، شخص به عضویت دائمی یا آزمایشی جماعات یادشدهدرمی آمد. این آیین که دست کم تا سده هفتم هجری پیشینه دارد، تا دوره حاضر برای نمونه نزدبرخی سلسله های متصوفه- ادامه یافته است. شد، افزون بر این که نشانی از تأیید عضویت جماعاتیادشده بوده، کارکردهای دیگری نیز داشته است؛ چنان که نزد پیشه وران و اهل بازار، شد عضو، به نوعیداشته لُبس خرقه پروانه کسب او شمرده می شده، و در بین برخی متصوفه کارکردهایی شبیه آییناست.کارکردها، تاریخچه، جنس و شکل و ویژگی های ظاهری، شرایط مشدودان و جزئیات مراسم ومجلس شد، بر اساس فتو تنامه ها و کس بنامه ها (به ویژه فتوت نامه های پارسی که در پژوهش هایپیشین کمتر به آنها پرداخته شده) در این مقاله بررسی شده اند.

چکیده انگلیسی:

"Shadd" is a symbolic belt which was being tied around the waist ofthe neophytes and novices of fityān, aṣnāf and some sufi communitiesin an initiation ceremony where the earlier waist-tied (mashdūd)members presented. By this ceremony, the person became,provisionally or permanently, a member of the aforementionedcommunities. It has been emerged at least in the 7th century andcontinued in some Sufi orders so far. In addition to be a sign ofacceptance in the mentioned groups, shadd has also functioned insome other ways; among the traders, it has somehow been as a licensefor their job and among some Sufis functioned as lubs i khirqaceremony. In this paper, the function, history, material, apparentfeatures, conditions and terms of mashdūds ceremony details havebeen investigated. The study is based on the futuwwat-nāmas andkasb-nāmas, particularly the Persian ones which have been seldomstudied in previous surveys.