خوارزم تجلی گاه مکتب اعتزال در روزگار خوارزمشاهیان

محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی

ابراهیم باوفا ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1386/07/10 تاریخ پذیرش : 1386/10/15 تاریخ انتشار : 1386/12/01

کلید واژه: خوارزم, ابوالحسین محمدبن علی بصری, ابومض ر محمودبن جریر ض بّی, معتزله, زمخشری, ناصرالدین مطرزی,

چکیده مقاله :

مکتب کلامی اعتزال یکی از شکوفاترین و پر رونق ترین دوره های خود را در سرزمینخوارزم در روزگار خوارزمشاهیان سپری نموده است . این منطقه، نظر به مو قعیتجغرافیایی و اقتصادی و تعاملات تجاری با اقوام و ممالک شرقی خاصه با اروپایشمالی که صحنه نفوذ میراث فکری یونان بود ، ملت ها، ادیان و مذاهب گوناگون را درخود جای داده بود . این عوامل با توجه به زمینه های فکری و فرهنگی ، امنیت اجتماعیو ثبات سیاسی خوارزم در نفوذ اعتزال در آن و جذب و گرایش خوارزمیان به آن و نیزبالندگی و شکوفایی فرهنگ و معارف عقلی در آن سرزمین در روزگار خوارزمشاهیانبسیار تاثیر داشته است . در این مقال کوشش شده زمینه های اجتماعی و فرهنگی ،فکری و مذهبی خوارزم بازبینی گردد و سهم خوارزمیان در ایجاد زمینه های لازم برایرشد فرهنگ و معارف عقلی در این سامان شناسایی شود.

چکیده انگلیسی:

Theological school of I'tizal has one of the most majestic and widespread period in territory of arazm on arazmshahs era. That territory, regarding to geographical and economic situation and commercial exchange with eastern nations and governments, especially north European ones which were influenced by Greeks' thoughtful heritage, involved various ethnicities, religious and sects. This situation, considering the intellectual and cultural background, social security and political stability of arazm, was very effective and influential on I'tizal school in that territory, accepting and tending the people to it. It also helped to the expansion and development of culture and rational knowledge in that territory during arazmshahs period. Here is intended to study the social, cultural, intellectual and religious backgrounds of arazm; and to know arazmshahs cooperation in bringing about the conditions for developing the culture and rational knowledge in that territory.