مطالعه میزان آفلاتوکسین M1 در شیر خام مراکز جمع-آوری شیر در شهر تبریز

محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی

محمد حسین موثق ¹ , سعید آدینه‌وند ²

1 - - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شبستر، استادیار گروه دامپزشکی، شبستر، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شبستر، دانشجوی دکترای حرفه‌ای دامپزشکی، شبستر، ایران.

تاریخ دریافت : 1391/11/18 تاریخ پذیرش : 1392/04/08 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: تبریز, الایزا, آفلاتوکسین M1, شیر خام گاو,

چکیده مقاله :

آفلاتوکسین‌ها گروهی از مایکوتوکسین‌ها هستند که توسط قارچ‌هایی بنام آسپرژیلوس فلاوس، آسپرژیلوس پارازیتیکوس و آسپرژیلوس نومیوس تولید می‌شوند. آفلاتوکسین M1 متابولیت اصلی آفلاتوکسین B1 می‌باشد و این سم هپاتوتوکسیک و سرطان‌زا می‌باشد. هدف از این مطالعه تعیین میزان آلودگی شیر خام گاو با آفلاتوکسین M1 در شهر تبریز بود. برای این مطالعه 90 نمونه شیر خام گاو از مراکز جمع‌آوری شیر اطراف شهر تبریز از تیر ماه الی شهریور ماه 1391 بصورت تصادفی اخذ گردید. تعیین میزان آفلاتوکسین M1 بر اساس روش الایزا بود. آلودگی در 100% نمونه‌های شیر مشاهده گردید. میانگین آلودگی در نمونه‌های شیر خام اخذ شده 27/19 ± 37/148 نانوگرم در لیتر تعیین گردید.بر اساس نتایج مطالعه، در 77/37% از نمونه‌های شیر میزان آلودگی با آفلاتوکسین M1 بیش از حد مجاز قابل قبول (100 نانو گرم در لیتر) در استاندارد ملی ایران بود. با توجه به نتایج این تحقیقمیزان بالای آلودگی با آفلاتوکسین M1 در شیر خام گاو در منطقه تبریز نگران‌کننده است. بنابراین کنترل منظم دوره‌ای شیرهای خام تولیدی از نظر آفلاتوکسین M1 در شهر تبریز توصیه می‌گردد.

چکیده انگلیسی:

   Aflatoxins are a group of mycotoxins mainly produced by common fungi Aspergillus flavus, A. parasiticus and A. nomius. Aflatoxin M1 (AFM1) is the major metabolite of aflatoxin B1. AFM1 is also known to be hepatotoxic and carcinogenic. The purpose of this study was to investigate the contamination level of AFM1 in raw cow milk of Tabriz. A total of 90 raw cow milk samples was collected randomly from Tabriz suburb milk-collection-centers between July to September 2012. Determination of AFM1 was based on ELISA assay. Based on the results, AFM1 was found in 100% of cow milk samples. The mean contamination rate was 148.37 ± 19.27 ng/l. Moreover, 37.77% of cow milk samples had the contamination level over the maximum tolerance limit (100 ng/l) accepted by Iranian National Standard. It was concluded that high incidence and contamination level of AFM1 in cow's milk is of great concern. The periodic monitoring of cow raw milk for the contamination of AFM1 in Tabriz area is recommended.

منابع و مأخذ:

• ارسالی، عبدالعظیم؛ بیگی، فائقه و قاسمی، رضا (1388). انتقال آلاتوکسین از خوراک دام به شیر دام و شیر پاستوریزه در شهر شیراز و حومه. مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی- درمانی شهید صدوقی یزد، 17(3): 183-175.


• برامی، احمد رضا؛ پورعلی، محمد رضا؛ و ایرانی، مهرداد (1390). بررسی میزان آفلاتوکسین M₁ در شیر خام مراکز جمع آوری شیر شهرهای چالوس و رامسر. مجله بهداشت مواد غذایی، 1(4):60-53.


• تاج کریمی، مهرداد؛ قایم مقامی، سید سهیل؛ مطلبی، عباسعلی؛ پورسلطانی، حسین؛ صلاح نژاد، احمد و شجاعی، فریبرز (1386). بررسی فصلی آفلاتوکسین M₁ در شیر خام 15 کارخانه شرکت صنایع شیر ایران (پگاه). مجله پژوهش و سازندگی، 75: 9-2.


• سها، ساحل و برجی، محسن (1386). کاهش آفلاتوکسین M₁ در شیر با استفاده از برخی ترکیبات جاذب شیمیایی و مطالعه تاثیر آنها بر ترکیب شیر. مجله پژوهش و سازندگی، 74: 26-19.


• غلامپور عزیزی، عیسی؛ خوشنویس، سید حسن و هاشمی، سید جمال (1386). سنجش آفلاتوکسین M₁ در شیر پاستوریزه و استریلیزه مصرفی شهر بابل. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 65 (1): 24-20.


• هژیر، محمد صالح؛ صنوبر طاهایی، نجم الدین؛ رشیدی، کیومرث؛ رضایی، رضا و شیخی، حسن (1387). بررسی میزان آفلاتوکسین M₁ در شیر خام تحویلی به کارخانه شیر پاستوریزه سنندج. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 13: 50-44.
  
  
  
  • Alborzi, S., Pourabbas, B., Rashidi, M., and Astaneh, B. (2006). Aflatoxin M1 contamination in pasteurized milk in Shiraz (south of Iran), Food Control, 17: 582-584.
  
  
  • Anonymous. (2002). Milk and Milk Products_Raw Milk_Specification and test methods. Institute of Standards and Industrial Research of Iran, 1^st Edition. No.164.
  
  
  • Anonymous. (2010). Food and Feed Mycotoxins-Maximum Tolerated Level. Institute of Standards and Industrial Research of Iran, Amendment No. 5925(1).
  
  
  • Bhat, R., Ravishankar, V. and Karim, A.A. (2010). Mycotoxins in food and feed: Prescent status and future concerns, Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 9: 57-81.
  
  
  • Cleveland, T.E., Dowed, P.F. and Desjardins, A.E. (2003). United states department of agriculture, agricultural research service, research on pre-haves prevention of mycotoxins and mycotoxigenic fungi in US corp, Pest Manage Science, 54(6-7): 629-624.
  
  
  • Dashti, B., Al-Hamli, S., Alomirah, H., Al-Zenki, S., Abbas, A.B. and Sawaya, W. (2009). Levels of aflatoxin M₁ in milk, cheese consumed in Kuwait and occurrence of total aflatoxin in local and imported animal feed. Food Control, 20: 686-690. 
  
  
  • Heshmati, A, and Milani, J.M. (2010). Contamination of UHT milk by aflatoxin M₁ in Iran. Food Control, 21: 19-22.
  
  
  • Hussain, I. and Anwar, J. (2008). A study on contamination of aflatoxin M₁ in raw milk in Punjab province of Pakistan. Food Control, 19: 393-395.
  
  
  • Karimi, G., Hassanzadeh, M., Teimuri, M., Nazeri, F. and Nili, A. (2007). Aflatoxin M1 contamination in pasteurized milk in Mashhad, Iran. Iranian Journal of Pharmaceutical Science, 3: 153-156.
  
  
  • Movassagh Ghazani, M.H. (2009). Aflatoxin M₁ contamination in pasteurized milk in Tabriz (northwest region of Iran). Food and Chemical Toxicology, 47: 1624-1625.
  
  
  • Movassagh Ghazani, M.H. (2011). Aflatoxin M₁ contamination in UHT milk in Tabriz (northwest of Iran). Food Safety Journal, 31: 238-241.
  
  
  • Movassagh, M.H. (2011). Aflatoxin M₁ contamination in the marketed cow’s raw milk of Tabriz, Iran. Annals of Biological Research, 2(3): 292-296.
  
  
  • Movassagh, M.H., Khodabandehloo, E. and Movassagh, A. (2011). Detection of Aflatoxin M₁ in Cow’s Raw Milk in Miandoab City, West Aazerbaijan Province, Iran. Global Veterinaria, 6(3): 313-315.
  
  
  • Nakajima, M., Tabata, S., Akiyama, H., Itoh, Y., Tanaka, T., Sunagawa, H., Tyonan, T., Yoshizawa, T. and Kumagai, S. (2004). Occurrence of aflatoxin M1 in domestic milk in Japan during the winter season. Food Addit Contam A, 21: 472-478.
  
  
  • Nuryono, N., Agus, A., Wedhastri, S., Maryudani, Y.B., Sigit Setyabudi, F., Bohm, J. and Razzazi-Fazeli, E. (2009). A limited survey of aflatoxin M1 in milk from Indonesia by ELISA. Food Control, 20: 721-724.
  
  
  • Oveisi, M.R., Jannat, B., Sadeghi, N., Hajimahmoodi, M. and Nikzad, A. (2007). Presence of aflatoxin M₁ in milk and infant milk products in Tehran, Iran.  Food Control, 18: 1216-1218.
  
  
  • Shundo, L., Aparecida Navas, S., Conceicao, L., Lamardo, A., Ruvieri, V. and Sabino, M. (2009). Estimate of aflatoxin M1 exposure in milk and occurrence in Brazil. Food Control, 20: 655-657.
  
  
  • Tajkarimi, M., Shojaee Aliabadi, F., Salah Nejad, M., Pursoltani, H., Motallebi, A. and Mahdavi, H. (2007a). Seasonal study of aflatoxin M₁ contamination in milk in five regions in Iran. International Journal of Food Microbiology, 116: 346-349.
  
  
  • Unusan, N. (2006). Occurrence of aflatoxin M1 in UHT milk in Turkey. Food and Chemical Toxicology, 44: 1897-1900.
  
  
  • Zinedine, A., Gonzalez-Osnaya, L., Soriano, J., Molto, J., Idrissi, L. and Manes, J. (2007). Prescence of aflatoxin M1 in pasteurized milk from Morocco. International Journal of Food Microbiology, 114: 25-29.