ارزیابی میزان آفلاتوکسین B1 در بخش‌های مختلف میوه پسته و تأثیر مراحل فرآوری بر مقدار آن

محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی

رزا درگاهی ¹ , معصومی حیدر ² , محمد مرادی ^{3 *} , سیدرضا فانی ⁴

1 - کارشناس پژوهشکده پسته، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رفسنجان، ایران
2 - کارشناس پژوهشکده پسته، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رفسنجان، ایران
3 - استادیار پژوهشکده پسته، مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رفسنجان، ایران
4 - کارشناس بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.

تاریخ دریافت : 1392/09/17 تاریخ پذیرش : 1393/12/06 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: برداشت, پسته, الایزا, آفلاتوکسینB1, مراحل فرآوری,

چکیده مقاله :

پسته به‌عنوان مهمترین محصول کشاورزی صادراتی کشور شناخته می‌شود که به‌رغم اهمیت راهبردی آن، چالش‌های بسیاری در مسیر تولید و ارایه آن به مصرف‌کننده وجود دارد. میوه پسته بستر مناسبی برای رشد کپک‌های مولد توکسین از جمله گونه‌های آسپرژیلوس است. هدف از این تحقیق مقایسه میزان آفلاتوکسین در قسمت‌های مختلف میوه، قبل و بعد از برداشت و در انواع پسته‌ها بود. برای این هدف، از میوه‌های سالم و زودخندان قبل از برداشت در مرحله باغ و همچنین از مراحل مختلف فرآوری میوه پسته در ترمینال‌های فرآوری، نمونه‌برداری صورت گرفت. مقدار آفلاتوکسین B1 در نمونه‌ها با استفاده از کیت تشخیص الایزا اندازه‌گیری گردید. میانگین مقدار آفلاتوکسین در مغز پسته‌های زودخندان و سالم نمونه‌برداری شده قبل از برداشت به‌ترتیب 2/10 و 8/1 (ng/g) بود. انواع پسته‌های فرآوری شده سطوح متفاوتی از مقدار آفلاتوکسین را نشان دادند و مقدار آفلاتوکسین در پسته‌های لکه‌دار، ریز، روآبی و خندان به‌ترتیب 21، 4، 15 و 2 برابر بیشتر از پسته‌های بدون لکه، درشت، زیرآبی، و غیرخندان بود. وجود آفلاتوکسین در نمونه‌های پسته در باغ و نمونه‌های فرآوری‌شده نشان‌دهنده آلودگی به قارچ‌های مولد آن تحت شرایط باغی است، که در صورت فراهم شدن شرایط مناسب بعد از برداشت نیز می‌تواند گسترش یابد. با شناسایی و جداسازی منابع آلودگی در مراحل اولیه و پس از فرآوری در یک توده پسته می‌توان سطح آلودگی به آفلاتوکسین را کاهش داد و پسته عاری از آلودگی تولید نمود.

چکیده انگلیسی:

   Pistachio nut as the most important agricultural export products is facing challenges trough production and conception. Toxigenic Aspergillus species are able to grow and produce dangerous mycotoxins on pistachio nut. Distribution of aflatoxin in different pistachio samples collected pre- (early splitting and healthy pistachios in orchards) and post-harvest (steps in processing plants) was evaluated. Aflatoxin B1 content of samples was quantified using ELISA.  Overall, high content of aflatoxin B1 in pre-harvest was observed in early splitting pistachios which were 5 times higher than healthy ones. The mean value of aflatoxin B1 content in early splitting and healthy pistachio was 10.2 and 1.8 ng/g, respectively. In processing plant, the content of aflatoxin B1 in stained, small, floater and open shell pistachios was 21, 4, 15 and 2 times higher than unstained, large, sinker and closed shell pistachios, respectively. The presence of aflatoxin B1 in samples taken from orchards and processing plants indicates pre-harvest contamination by aflatoxin-producing fungi, which may exacerbate by inadequate post-harvest conditions. Physical properties of contaminated pistachios may be used to reduce aflatoxin levels in pistachio bulks during or after processing. ELISA, as practical, sensitive and cheap method, may apply to determine the aflatoxin content of pistachios.

منابع و مأخذ:

• تاج‌آبادی‌پور، علی (1378). عارضه زودخندانی در پسته. نشریه ترویجی، مؤسسه تحقیقات پسته کشور، نشریه شماره 77/450، صفحه: 15.


• Anonymous, (1993). IARC Monograph on the evaluation of carcinogenic risk to humans, Vol. 56, Toxins derived from F. moniliform: Fumonisins B₁ and B₂ and fusarin C: In some naturally occurring substances: Food items and constituents, heterocyclic aromatic amines and mycotoxins. IARC Press, Lyons; 445-466.


• Ayejuyo O.O., Williams A.B. and Imafidon T.F. (2008). Ochratoxin A burdens in rice from Lagos markets, Nigeria, Journal of Environmental Science Technology, 1(2): 80-84.


• Barkai-Golan, R. and Paster, N. (2008). Mycotoxins in fruits and vegetables. Burlington, Academic Press.


• Bonjar, G.S. (2004). Incidence of aflatoxin producing fungi in early split pistachio nuts of Kerman, Iran. Journal of Biological Sciences, 4(2): 199-202.


• Brans, H. (2011). Food and Agricultural Import Regulations and Standards Narrative, USDA Foreign Agricultural Service. Global Agriculture Information, pp. 42.


• Bui-Klimke, T.R., Guclu, H., Kensler, T.W., Yuan, J.M. and Wu, F. (2014). Aflatoxin Regulations and Global Pistachio Trade: Insights from Social Network Analysis. PloS one, 9(3): e92149.


• Chun H.S., Kim H.J., Ok. H.E., Hwang J. and Chung, D. (2007). Determination of aflatoxin levels in nuts and their products consumed in South Korea, Food Chemistry, 102: 385-391.


• Chiou, C.H., Miller, M., Wilson, D.L., Trail, F. and Linz, J.E. (2002). Chromosomal location plays a role in regulation of aflatoxin gene expression in Aspergillus parasiticus. Applied Environmental Microbiology, 68: 306-315.


• Codex Alimentarius. Codex General Standard for contaminants and toxins in food and feed. Codex Stan. (2010). 193-195. Available from:http://www.codexalimentarius.net- /download /standards/17 /CXS_193e.pdf. Accessed: 5-4-2013.


• Gupta, A. and Gopal, M. (2002). Aflatoxin production by Aspergillus flavus isolates pathogenic to coconut insect pests, World Journal of Microbiology and Biotechnology, 18: 325–331.


• Danesh, D., mojtahedi, H., Barnett, R. and Campbell, A. (1979). Correlation between climatic data and aflatoxin contamination of Iranian pistachio nuts. Phytopathology, 69 (7): 715-716.


• Doster M.A. and Michailides, T.J. (1993). Characteristics of pistachio nuts with Aspergilus molds. Pages 64-68 in: California Pistachio Industry Annual Report Crop Year 1992-1993. California Pistachio Commission Fresno.


• Doster, M.A., Michailides, T.J. and Morgan, D.P. (1996). Aspergillus species and mycotoxins in figs from California orchards. Plant Disease, 80(5): 484-489.


• Kew, M.C. (2003) Synergistic interaction between aflatoxin B1 and hepatitis B virus in hepatocarcinogenesis. Liver International, 23: 405-409.


• Moradi, M. and Hokmabadi,H. (2011). Control of mycotoxin bioactives in nuts: Farm to fork. In Tokusoglu, Ö (ed), Fruit and Cereal Bioactives Sources, Chemistry, and Applications, CRC Press, 253-273.


• Moradi, M. and Javanshah, A. (2005). Distribution of aflatoxin in processed pistachio nut terminals. In IV International Symposium on Pistachios and Almonds, 726: 431-436.


• Racicot, K., Craven, A. and Chen, Y.O. (2012). Bleaching augments lipid peroxidation products in pistachio oil and its cytotoxicity, European Journal of Lipid Science and Technology, 114(12): 1362-1372.


• Richard, J.L., Payne, G.E., Desjardins, A.E., Maragos, C., Norred, W.P., and Pestka, J.J. (2003). Mycotoxins: risks in plant, animal and human systems.CAST Task Force Report, 139: 101-103.


• Schatzki, T.F. (1995). Distribution of aflatoxin in pistachios. 2. Distribution in freshly harvested pistachios. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 43 (6): 1566-1569.


• Scholten J.M. and Spanjer, M.C. (1996). Determination of Aflatoxin B1 in pistachio kernels and shells. Journal of AOAC International, 79: 1360-1364.


• Seeram, N.P., Zhang, Y., Henning, S.M., Lee, R., Niu, Y., Lin,G., et al. (2006). Pistachio skin phenolics are destroyed by bleaching resulting in reduced antioxidative capacities. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54:7036-40.


• Sommer, N.F., Buchanan, J.R. and Fortlage, R.J. (1986). Relation of early splitting and tattering of pistachio nuts to aflatoxin in the orchard, Phytopathology, 76: 692-694.


• Tajabadipour, A. and SheibaniTezerji, Z. (2011). Distribution of Aflatoxin Contamination in Small and Normal Size Pistachios in Orchard. In I International Symposium on Mycotoxins in Nuts and Dried Fruits, 963: 265-268.


• Thomson, S.V. and Mehdy, M.C. (1978). Occurrence of Aspergillus flavus in pistachio nuts prior to harvest. Phytopathology, 68: 1112-1114.