ارائه الگوی چهار لایه‌ای امکان‌سنجی و استقرار اثربخش مدرسه تاب‌آور
محورهای موضوعی :
مهدی عبداله زاده
1
,
عادل زاهدبابلان
2
*
,
مهدی معینی کیا
3
,
علی خالق خواه
4
1 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - استاد مدیریت آموزشی گروه علوم تربیتی دانشگاه محقق اردبیلی
3 - استاد / دانشگاه محقق اردبیلی
4 - دانشیار، فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
کلید واژه: مدرسه تاب‌آور, امکان‌سنجی, آنتروپی شانون, فراترکیب,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف: امروزه نظام آموزشی کشور به مدارسی نیاز دارد که بتوانند به تغییر و تحولات و چالش‌های گوناگونی که در محیط رخ می‌دهد به شکل مناسب پاسخ دهند؛ پاسخگویی مناسب به این تغییر و تحولات مدارس را مجبور به تاب‌آوری کرده است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی چهار لایه‌ای امکان‌سنجی و استقرار اثربخش مدرسه تاب‌آور انجام شد. روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، اسنادی-کتابخانه‌ای و از نظر روش، مطالعه‌ای از نوع فراترکیب است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی اسناد، پایان‌نامه‌ها و مقالات منتشر شده در پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۴ است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ۶۴ مطالعه در زمینه مدرسه تاب‌آور ارزیابی شد و با استفاده از روش تحلیل محتوا ابعاد و کدهای مربوطه استخراج و میزان اهمیت و اولویت هر یک با روش کمی آنتروپی شانون تعیین شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد، کدهای امکانات آموزشی، فناوری دیجیتال، رهبری مشارکتی، مدیریت بحران، فراهم‌سازی بستر آموزش آنلاین، ارتباطات مثبت، انتظارات بالا، فرصت‌های برابر آموزشی، محیط آموزشی امن، مشاوره تحصیلی، تولید و ارائه محتوای کاربردی، آموزش مهارت‌های زندگی، مشارکت در کارگاه‌های آموزشی، روابط مثبت با دانش‌آموزان، تعهد سازمانی، مشارکت جامعه، حمایت مالی دولت، همکاری با مدرسه، احساس تعلق به مدرسه و شورای دانش‌آموزی، دارای بیشترین ضریب اهمیت می‌باشند. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، جهت امکان‌سنجی و استقرار مدرسه تاب‌آور توجه به مؤلفه‌های زیرساخت، مدیریت و برنامه‌ریزی، فرهنگ سازمانی، پداگوژی، معلمان، حمایت و پشتیبانی و دانش‌آموزان، اثربخش خواهد بود. الگوی طراحی شده می‌تواند به عنوان چارچوبی مناسب جهت برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.
Introduction: Today, the country's education system needs schools that can properly respond to the changes and challenges that occur in the environment; Appropriate response to these changes and developments has forced schools to be resilient. Based on this, the current research was conducted with the aim of presenting a four-layer model of feasibility and effective establishment of resilient School. Research methodology: The current research is applied in terms of its purpose, in terms of the method of data collection, document-libraries, and in terms of method, it is a meta-composite study. The statistical population of the research includes all documents, theses and articles published in domestic and foreign databases from 2003 to 2024, which were evaluated using the purposeful sampling method of 64 studies in the field of resilient schools, and using the content analysis method, the dimensions and codes respectively, and the importance and priority of each was determined by Shannon's entropy quantitative method. Findings: The findings of the research showed that the codes of educational facilities, digital technology, collaborative leadership, crisis management, providing an online education platform, positive communication, high expectations, equal educational opportunities, safe educational environment, academic counseling, production and presentation of practical content, life skills training, Participation in educational workshops, positive relations with students, organizational commitment, community participation, government financial support, cooperation with the school, feeling of belonging to the school and the student council have the highest coefficient of importance. Conclusion: Based on the results, it will be effective to pay attention to the components of infrastructure, management and planning, organizational culture, pedagogy, teachers, support and students for the feasibility and establishment of a resilient school. The designed model can be used as a suitable framework for educational planning and policy.