تدوین مدل جامع ساماندهی ترویج کشاورزی با رویکرد نظریه آشفتگی

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

مرضیه بردبار ¹ , ایرج ملک محمدی ² , سید محمود حسینی ³ , محمد چیذری ⁴

1 - گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/06/30 تاریخ پذیرش : 1399/06/30 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه: نظریه آشفتگی, اثر پروانه‌ای, جاذب‌های غریب, خودسازماندهی, ترویج کشاورزی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به منظور بررسی کاربرد نظریه آشفتگی در ساماندهی ترویج کشاورزی استان فارس انجام گردید. جامعه آماری 186 نفر از کارشناسان ترویج کشاورزی استان فارس می‌باشند که برای بررسی دیدگاه آنان از روش تمام شماری استفاده شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه بوده که روایی محتوایی و شکلی، با نظر متخصصان مربوطه که شامل اساتید کمیته تحقیق و چند نفر از کارشناسان برتر ترویج کشاورزی می‌باشند، تأئید گردید. جهت تعیین روایی سازه، شاخص میانگین واریانس استخراج شده محاسبه گردید. قابلیت اعتماد پرسشنامه نیز با پایایی ترکیبی تایید گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS16 و Smart PLS انجام شد. نتایج نشان داد که نظریه آشفتگی و شاخص‌های آن حدود 37 درصد از واریانس عاملین ترویج، 22 درصد از واریانس فعالیت‌های آموزشی-ترویجی، 31 درصد از واریانس سازمان و مدیریت ترویج، 21 درصد از واریانس شاخص‌های زیرساختی-آموزشی، 18 درصد از واریانس آموزش‌های انبوهی رسانه‌ای، 11 درصد از واریانس اعتبارات ترویجی، و 22 درصد از واریانس ارتباطات ترویجی را تبیین می‌کنند و به طور کلی سازه‌های موجود در مدل نیز حدود 62 درصد از واریانس ساماندهی ترویج را تبیین می‌کنند. بیشترین درصد تبیین مربوط به فعالیت‌های آموزشی-ترویجی (ضریب مسیر=426/0) و ارتباطات ترویجی (ضریب مسیر=0.362) می‌باشد در حالی که شاخص‌های زیرساختی-آموزشی و آموزش‌های انبوهی رسانه‌ای اثر منفی بر ساماندهی ترویج از خود نشان داده‌اند.

چکیده انگلیسی:

This survey aimed to study comprehensive model of organizing agricultural extensions with the approach of chaos theory. This is the first attempt on improving agricultural extension in Iran using the chaos theory. The target population was the agricultural specialists of Jihad organizations in Fars province of Iran. 186 agricultural specialists were selected using a whole number method. A questionnaire was developed using fixed - choice questions. The validity of the instrument was established using an expert panel. A pilot study was conducted to determine the reliability of the questionnaire used for the study. The Cronbach’s alpha, Average variance extracted and Composite Reliability were calculated, and all were approved. The statistical analysis applied the structural equation modeling, with SPSS ver.16 and smart PLS software. From the results, the chaos theory together with its indicators explained 37% variance for extension agents, 22% variance for extension and educational activities, 31% variance for management and organizational extension, 21% variance for extension and educational infrastructure, 18% variance for mass media education, 11% variance for extension credit, and 22% variance for extension communications. Obviously, the most explained variances were those for the extension agents and management and organizational extension.

منابع و مأخذ:

عبداللهی، م. (1382). ترویج و توسعه کشاورزی در ‌ایران. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 21 ، صص: 31-65 .

کلانتری، خ، اسدی، ع، شعبانعلی فمی، ح، عبداله زاده، غ.ح، چوبچیان، ش، رحیم زاده، م. (1385). اعتبارسنجی شاخص‌های ترویجی به منظور رتبه‌بندی استان‌ها از نظر فعالیت‌های آموزشی-ترویجی. مجله کشاورزی، جلد 8، شماره 2، صص: 57-70.

مشیری، سعید. (1381). مروری بر نظریة آشوب و کاربردهای آن در اقتصاد، پـژوهشهـای اقتصـادی ایران، ش 12 ، پاییز.

معروفی، ا و رسولی آذر، س. (1393). بررسی نقش بازاریابی محصولات کشاورزی در نظام اقتصاد کشاورزی و روستایی ‌ایران. کنفرانس بین‌المللی و آنلاین اقتصاد سبز.

Bishop, R. (2009), “Chaos”, in: The Stanford Encyclopedia of Philosophy, http://plato.stanford.edu/archives/fall2009/entries/chaos.

Gleick, J. (2011), Chaos: Making a New Science, New York: Open Road Media.

Kellert, S. H. (1994), In the Wake of Chaos: Unpredictable Order in Dynamical Systems, University of Chicago Press.

Lorenz, E. N. (2005), The Essence of Chaos, University of Washington Press.

Musselwhite,G and Herath, G. (2004).A chaos theory interpretation of community perceptions of Australian forest policy. Forest Policy and Economics, 6: 595– 604.

Ritchie, B.W. (2004). Chaos, crises and disaster: a strategic approach to crisis management in the tourism industry. Tourism management 25: 669-683.

Siemens, G. (2014), Connectivism: A Learning Theory for the Digital Age, http://er.dut.ac.za/bitstream/handle/123456789/69/Siemens_2005_Connectivism_A_learni .