گیاهان دارویی به عنوان محصولات مهم کشاورزی می توانند به دلیل نقش حیاتی آنها در پیشبرد اهداف ملی برای تحقق سلامت و همچنین بهعنوان گنجینههای ژنتیکی، بزرگترین ثروت ملی برای هر کشور محسوب شوند. کشور ایران با داشتن اقلیمهای متفاوت دارای تنوع گیاهان دارویی زیادی میباشد. چکیده کامل
گیاهان دارویی به عنوان محصولات مهم کشاورزی می توانند به دلیل نقش حیاتی آنها در پیشبرد اهداف ملی برای تحقق سلامت و همچنین بهعنوان گنجینههای ژنتیکی، بزرگترین ثروت ملی برای هر کشور محسوب شوند. کشور ایران با داشتن اقلیمهای متفاوت دارای تنوع گیاهان دارویی زیادی میباشد. تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط تنش خشکی میتواند منجر به کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کمآب شود. درپژوهش حاضر به مطالعه پاسخهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ده اکوتیپ از گیاه دارویی کلپوره (Teucrium polium L.) بومی جنوب شرقی ایران در شرایط تنش خشکی خواهیم پرداخت. لذا به این منظور یک آزمایش گلخانهای فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای رطوبتی 100، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. نتایج حاصل از دادهها نشان داد صفات مورفولوژیکی مورد بررسی شامل طول ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی درسطح پنج درصد با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. همچنین تنش خشکی موجب افزایش طول ریشه، محتوای پرولین و ترکیبات فنلی، کاهش محتوای کلروفیل a، b، کلروفیلکل و محتوای پروتئین گردید. بالاترین مقاومت به تنش را اکوتیپ های مناطق سرچشمه و کوهپایه و کمترین مقاوت را گیاهان مناطق شهداد و عنبرآباد نشان دادند. نتایج حاصل از پژوهش مورد نظر حاکی از مقاومت نسبی این گیاه به تنش خشکی میباشد. لذا گیاه دارویی بسیار مناسبی برای کاشت در مناطق خشک و کم آب ایران می باشد. از بین اکوتیپ های بررسی شده گیاهان منطقه سرچشمه و کوهپایه به شرایط تنش خشکی 40 درصد پاسخ مطلوبتری دادند و با اطمینان بیشتری می توان کشت این اکوتیپ ها را در مناطق تحت تنش توصیه کرد.
پرونده مقاله
شناسایی ژنوتیپهای مقاوم به تنش خشکی در هندوانه و ارزیابی پاسخ آنها با توجه به محدود بودن منابع آبی در کشور یک اولویت تحقیقاتی محسوب میشود. به منظور ارزیابی پاسخ فیزیولوژیک و زراعی تودههای هندوانه محلی علیآباد، سیستانی و تربت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد چکیده کامل
شناسایی ژنوتیپهای مقاوم به تنش خشکی در هندوانه و ارزیابی پاسخ آنها با توجه به محدود بودن منابع آبی در کشور یک اولویت تحقیقاتی محسوب میشود. به منظور ارزیابی پاسخ فیزیولوژیک و زراعی تودههای هندوانه محلی علیآباد، سیستانی و تربت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی دارای سه رژیم آبیاری 100، 70 و 40 درصد نیاز آبی که به ترتیب به عنوان تیمارهای عدم تنش، تنش خفیف و تنش شدید تقسیم بندی شدند، در بهار و تابستان 1397 در منطقه جیرفت اجرا شد. بیشترین مقدار عملکرد در سطوح 100 و 70 درصد نیاز آبی بود و کمترین آن در سطح 40 درصد نیاز آبی مشاهده شد. در تیمار عدم تنش و رژیم آبیاری 70 درصد بین تودهها از لحاظ عملکرد، محتوای رطوبت نسبی و مقدار پرولین تفاوت معنیداری وجود نداشت. با افزایش تنش و اعمال رژیم آبیاری 40 درصد نیاز آبی، توده سیستانی عملکرد فیزیولوژیک و زراعی بهتری از خود نشان داد. با افزایش مقدار تنش محتوای پرولین و فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی سوپر اکسید دسموتاز و کاتالاز در تمامی تودهها افزایش یافت که این مقدار افزایش در هندوانه سیستانی بیشتر از تودههای دیگر بود. با توجه به نتایج این مطالعه میتوان اظهار داشت که توده سیستانی با حفظ عملکرد فیزیولوژیکی و زراعی در شرایط تنش نسبت به دیگر هندوانهها مقاومت بهتری نشان داد. استفاده از تودههای محلی و متحمل هندوانه در برنامههای اصلاحی و مدیریت بهینۀ آبیاری میتواند به کشاورزان در رویارویی با کمبود آب کمک کند.
پرونده مقاله