بررسی اثر جیبرلین و زمان برداشت بذر، بر جوانه‌زنی چهار گونه متعلق به علف هرز Amaranthus L

محورهای موضوعی : ژنتیک

محمد الازمنی ¹ , مه‌لقا قربانلی ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

تاریخ دریافت : 1387/05/02 تاریخ پذیرش : 1387/09/21 تاریخ انتشار : 1388/03/25

کلید واژه: اسید جیبرلیک, جوانه‌زنی, Amaranthus, زمان برداشت بذر, A. albus, A. hybridus, A. retroflexus, A. viridis,

چکیده مقاله :

جنس Amaranthus از مهمترین گونه‌های گیاهی استان گلستان می‌باشند که به‌طور عمده در زمین‌هاى قابل کاشت با بافت سبک تا سنگین، نفوذپذیرى مناسب و داراى مواد غذائى فراوان مشاهده مى‌شوند. چهار گونه L. A. viridis، A. albus L.، L. A. hybridus و L. A. retroflexus از جمله علف‌هاى هرز پهن‌برگى هستند که به‌ طور وسیع در مزارع مختلف، به ‌ویژه محصولات تابستانه مثل پنبه، سویا و ذرت و صیفی‌جاتی مانند خربزه، هندوانه و گوجه‌فرنگی و همچنین باغ‌ها، حاشیهٔ حصارها و زمین‌هاى بایر رشد می‌کنند. این آزمایش با استفاده از بذرهای برداشت شده تابستان (مردادماه) و پائیز (آبان‌ماه) گونه‌های مذکور، در دمای 1±25 درجه سانتی‌گراد با 24 ساعت تاریکی تحت تیمار آب مقطر و جیبرلین ppm1000 انجام گرفته است. کمترین جوانه‌زنی، در بذرهای تابستان گونه A. viridis با آب مقطر و بیشترین آن نیز در همین گونه، با تیمار جیبرلین صورت گرفته است. در بذرهای پائیز، کمترین جوانه‌زنی در بذر A. viridis و بیشترین آن، در بذر retroflexus A. با تیمار جیبرلین مشاهده شده است. بیشترین اثر تیمار بذر با جیبرلین ppm 1000، در بذر تابستان گونه A. viridis با 7/46 درصد و بذر پائیز با 5/68 درصد افزایش مشاهده شده است. به طور کلی گونه A. viridis به تیمار جیبرلین و فاصله زمان برداشت بذر تا کاشت، بهترین پاسخ را داده است، این در حالی است که این تیمارها در گونه A. albus تقریباً هیچ اثر مثبتی در افزایش جوانه‌زنی، نداشته است.

چکیده انگلیسی:

Amaranthus species is one of the most important plant species in Golestan Province which mainly are found in arable lands with spectrum of loam to clay, good permeability with highly nutrients. Four species of A. viridis, A. albus L., A. hybridus. L. and A. retroflexus are grouped as seeds with wide extension in different farmlands of Gospel, Soybean, Maize, watermelon, Melon and tomato, also in gardens, margins of barriers and barren are grown. This experiment had been carried out with applying harvested seeds in summer (July) and autumn (November) from mentioned species treated with temperature of 25±1ºC and 24 hours darkness and treatment with distilled water and 1000 ppm Gibberellin. Rate germination occurred in summer seeds of A. viridis with distilled water and the most germination also in this species caused at Gibberellin treatment. The lowest germination by percentage was observed in A. viridis autumn seeds and the most was observed at A. retroflexus with Gibberellin treatment. The highest influence of Gibberellin treatment 1000 ppm in summer seeds by of A. viridis with 46.7% and autumn seeds with 68.5% increase was observed. Generally A. viridis had better response to Gibberellin treatment and time prolonged of seed harvest, but these treatments has not any positive influence on increased germination.

منابع و مأخذ:

ارقند، ب.، و ع. بهراد (1367) مبارزه شیمیایی با علف‌های هرز مزارع سیب‌زمینی. انتشارات اداره ترویج کشاورزی آذربایجان غربی.

راشدمحصل، م.ح.، ح. رحیمیان و م. بنایان (1371) علف‌های هرز و کنترل آنها (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

شیمی، پ. و ف. ترمه (1373) مجموعه علف‌های هرز ایران. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.

کریمی، ه‍. (1374) گیاهان هرز ایران. مرکز نشر دانشگاهی.

قدیری، ح. و م. نیازی (1384) اثر استرافیکاسیون، اسکاریفیکاسیون، تناوب درجه حرارت و روشنایی بر خواب بذرهای Rumex dentatus، Amaranthus retroflexus و Chenopodium album. دو فصلنامه دانش علف های هرز (سال اول، شماره2). 96 صفحه.

میرکمالی، ح. (1374) راهنمای کنترل علف‌های هرز در مزارع، باغ‌ها، اراضی غیرمزروعی و منابع آب سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.

Cristaudo, A., F. Gresta, F. Luciani, and A. Restuccia, (2007). Effects of after-harvest period and environmental factors on seed dormancy of Amaranthus species. Weed Research 47 (4):327–334.

Ghorbani, R, W. Seel and C. Leifert. (1999). Effect of environmental factors on germination and emergence of Amaranthus retroflexus L. Weed Sci. 47:505-510.

Frazyee, R.W. and E.W. Stoller, (1974). Differential growth of corn, soybean. And seven dicotyledonous weed seeding. Weed Sci. 22:336-339.

Frost, R.A. (1971). Aspects of the comparative biology of the three weedy species of Amaranthus in southwestern Ontario. Ph. D. Thesis, University of Western Ontario, London, Out. 643 pp.

Kepczynski J., Kepczynska E. and Bihun M., (2003), The involvement of ethylene in the release of primary dormancy by in Amaranthus retrofleuxss seeds. Kluwer Academic Publishers, Plant Growth Regul. 39: 57-62.

McWilliams, E.L. (1966). Ecotypic differentiation within Amaranthus retroflexus, Amaranthus hybridus L. and Amaranthus powellii Wats. Ph. D. Thesis. Iowa State University. 174pp.

McWilliams, E.L. , R.Q. Landers, and J.P. Mahlstede, (1966). Ecotypic differentiation in response to photoperiodism in several species of Amaranthus. Iowa Acad. Sci. Proc. 73:44-51.

Santelmann, P. W. and L. Evetts, (1971). Germination and herbicide susceptibility of six Pigweed species. Weed Sci. 19:51-54.

Taylorson, R. B. and S. B. Hendricks, (1969). Act of phytochrome during prechilling of Amaranthus retroflexus L. seeds. Plant Physiol. 47:619-622.

Taylorson, R. B. and S. B. Hendricks, 1972. Rehydration of phytochrome in imbibing seeds of Amaranthus retroflexus L. plant physiol. 49:663-665.

Weaver, S.E. (1984). Differential growth and competitive ability of Amaranthus retroflexus L., A.powellii S. Wats. ans A.hybridus. Can. J. Plant Sci. 714-725.

Wise, A.F. and R.G. Davis, (1967). Weed emergence from two soils at various moistures, temperatures, and depths. Weeds 15:118-121.

Wiese, A.M. and L. K. Binning, (1987). Calculating the threshold temperature of development for weeds. Weed Sci. 35:177-179.