هدف از تحقیق حاضر، تحلیل ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی در دورههای زمانی مختلف با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین در حوزه آبخیز کوزهتپراقی واقع در استان اردبیل بوده است. بدینمنظور، سه تصویر ماهوارهای لندست مربوط به سالهای 1379، 1389 و 1400 از پایگاه اطلاعاتی سازم چکیده کامل
هدف از تحقیق حاضر، تحلیل ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی در دورههای زمانی مختلف با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین در حوزه آبخیز کوزهتپراقی واقع در استان اردبیل بوده است. بدینمنظور، سه تصویر ماهوارهای لندست مربوط به سالهای 1379، 1389 و 1400 از پایگاه اطلاعاتی سازمان زمینشناسی آمریکا (USGS) دریافت شد. پس از تهیه نقشههای کاربری اراضی منطقه بهروش طبقهبندی نظارت شده و تبدیل آن به فرمت رستری، سنجههای سیمای سرزمین از نرمافزار Fragstats 8.2 در دو سطح سیما (22 سنجه) و کلاس (13 سنجه) محاسبه و کمیسازی شدند. مقدار ضریب کاپا برای نقشههای کاربری اراضی سه سال مورد بررسی (1379، 1389 و 1400) بهترتیب برابر با 2/58، 0/75 و 2/59 درصد بهدست آمد. نتایج نشان داد که در سطح کلاس زراعت دیم حداکثر مقدار را در سنجه تراکم حاشیه (ED) و زراعت آبی حداکثر مقادیر را در سنجههای میانگین فاصله نزدیکترین همسایه اقلیدسی (ENN-MN)، تعداد لکه (NP) و حاشیه کل (TE) در هر سه سال داشتهاند. همچنین در سطح سیما نیز شاخص تکهشدگی (SPLIT) در سال 1389 نسبت به سال 1379 کاهش جزئی داشته و سپس در سال 1400 افزایش پیدا کرده است. شاخص بزرگترین لکه (LPI) هم کاهش قابل توجهی در سال 1400 نشان داد، بهطوریکه از مقدار 34/43 در سال 1379 به 81/34 در سال 1400 رسیده است.
پرونده مقاله
ارزیابی پایداری بومشناختی مبنایی برای تعیین نوع تعامل و برخورد انسـان با طبیعـت و خدمات بومشناختی دریافتی از آن اسـت که بایستی بهصورت پیوسته مورد پایش قرار گیرد. در حالیکه مطالعات محدودی در داخل کشور صورت گرفته و تاکنون در سیاستگذاریها و برنامهریزیهای منطقهای و چکیده کامل
ارزیابی پایداری بومشناختی مبنایی برای تعیین نوع تعامل و برخورد انسـان با طبیعـت و خدمات بومشناختی دریافتی از آن اسـت که بایستی بهصورت پیوسته مورد پایش قرار گیرد. در حالیکه مطالعات محدودی در داخل کشور صورت گرفته و تاکنون در سیاستگذاریها و برنامهریزیهای منطقهای و ملی بهصورت کاربردی مورد توجه قرار نگرفته است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی پایداری بومشناختی حوزه آبخیز توتلی واقع در شمال استان خراسان شمالی با استفاده از چارچوب مفهومی هیدرولوژی، محیط زیست، حیات و سیاستگذاری (HELP) و محاسبه شاخص پایداری آبخیز (WSI) صورت پذیرفت. در این فرآیند ارزیابی، 14 متغیر مورد استفاده قرار گرفت که بر اساس ماهیت هر کدام از آنها در سه دسته شاخص فشار (P)، حالت (S) و پاسخ (R) و معیارهای چهارگانه HELP دستهبندی شدند. بر همین اساس میانگین امتیازات شاخصهای P، S و R برای حوزه آبخیز توتلی بهترتیب ۶۵/۰، ۸۵/۰ و ۳۵/۰بهدست آمد. همچنین، میانگین امتیازات معیارهای هیدرولوژی (H) و محیط زیست (E) برابر با 58/0 و امتیازات معیارهای حیات (L) و سیاستگذاری (P) برابر با 66/0 محاسبه شد. نتایج حاصل از تلفیق کلیه معیارها و شاخصهای مورد مطالعه نشانداد که امتیاز کلی WSI برابر ۶۲/۰ بوده و نشاندهنده سطح پایداری بومشناختی متوسط است. نتایج پژوهش حاضر برای برنامهریزی، حفاظت و شناسایی مناطق بحرانی و هدایت راهبردها و اقدامات مدیریتی کاربرد دارند. همچنین توصیه میشود که با اتخاذ سیاستگذاریهای مناسب و برنامههای حفاظتی مؤثر و با قابلیت اجرا در منطقه نسبت به ارتقاء وضعیت پایداری آبخیز از متوسط به خوب اقدام شود.
پرونده مقاله