تاثیر استراتژی تجاری و حاکمیت شرکتی بر افشای سرمایه فکری در شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل داده های ترکیبی

محورهای موضوعی : مهندسی مالی

امیر رضا کیقبادی ¹ , مرجان دامن کشیده ²

1 - گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه اقتصاد ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/09/12 تاریخ پذیرش : 1398/11/27 تاریخ انتشار : 1399/04/01

کلید واژه: حاکمیت شرکتی, استراتژی تجاری, افشای سرمایه فکری, شرکت‌های بورسی,

چکیده مقاله :

امروزه سازمان‌ها به علت افزایش رقابت در بازارهای جهانی، برای ارتقاء و باقی ماندن خود احتیاج به تحول در دارایی محصولات یا به وجود آوردن محصولات جدید، تاکتیک تجاری و به روز هستند. موفقیت سازمان در توسعه محصولات تازه ابداع شده، بستگی به توسعه قابلیت و روابطی است که برای سازمان بی همتا می‌باشند و در میان‌مدت تا بلندمدت در امان هستند. از طرفی، یک محصول جدید تجمیعی از مزایا، عملکردها و مشخصاتش از دید مشتری (سرمایه مشتری) بوده و همچنین نیازمند دانش، مهارت ها، توانایی ها و تجربیات فردی کارکنان (سرمایه انسانی) و فرآیند و سیستم مدیریت اثر‌بخش جریان مواد و کالاها، اطلاعات و ارتباطات (سرمایه ساختاری) است.در مطالعه حاضر به بررسی تاثیر استراتژی تجاری و افشای سرمایه فکری در شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران، پرداخته شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شرکت‌های منتخب پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1396-1391 و تخمین مدل با استفاده از مدل پانل دیتا، صورت پذیرفته است. نتیجه تخمین مدل نشان می دهد که استراتژی تجاری و حاکمیت شرکتی(تعداد اعضای هیات مدیره) بر افشای سرمایه فکری در شرکت‌های منتخب تحقیق در بازه اطمینان 95 درصد از لحاظ آماری معنی دار می باشد.

چکیده انگلیسی:

Today, because of the increasing competition in the global market, organizations need to change their product assets or create new products, business tactics and upgrades. The success of an organization in developing new products depends on the development of capabilities and relationships that are unique to the organization and secure in the medium to long term. On the other hand, a new product is a combination of its benefits, functions and characteristics from the customer's perspective (customer capital) and also requires the knowledge, skills, abilities and experiences of the employees (human capital) and the effective process and system for managing the flow of materials, Information and communication (structural capital).The purpose of this paper is to investigate the relationship between business strategy and intellectual capital disclosure with the influence of Tehran corporate governance. The statistical population of the present study was selected companies listed in Tehran Stock Exchange for the period 1391-1396 and model estimation using panel data model, the companies surveyed. The model estimation results show that business strategy and corporate governance on the disclosure of intellectual capital in the selected research firms in the 95% confidence interval is statistically significant.

منابع و مأخذ:

• پاکروان، لقمان. (1386). ”نقش حسابداری داخلی در مدیریت ریسک در عرصه سازمان“. مجله حسابرس، 38، 43-37.


• پورزمانی، زهرا؛ جهانشاد، آزیتا؛ محمودآبادی، عتی؛ (1391). ”تأثیر سرمایه فکری بر ارزش بازار و عملکرد مالی“. بررسی های حسابداری و حسابرسی، 19، 30-17.


• حاجیها، زهره. (1389). ”گزارشگری دارایی های فکری سازمان در سیستم مدیریت دانش“. فصلنامه صنعت لاستیک ایران ، 58، 110-102.


• خداداد حسینی، سید حمید؛ فتحی، سعی؛. الهی، شعبان. (1385). ”طراحی الگوی تأثیر فناوری اطلاعات بر سنجه های عملکرد مالی با رویکرد فرا تحلیل“. بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 46، 83-61.


• دانایی فرد، حسن. (1387). ”حسابداری منابع انسانی و سرمایه فکری“. فصلنامه اندیشه راهبردی، 2(8)، 380-350.


• سمیع زاده، رضا؛ چهارسوقی، سید کمال. (1387). ”ارائه مدلی به منظور ارزیابی عملکرد سازمان های کوچک و متوسط در اتخاذ تجارت الکترونیکی“. نشریه بین المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران،1(19)، 79-65.


• طالب نیا، قدرت الله؛ خان حسینی، داوود؛ نیکونسبتی، محمد؛ معزز، الهه. (1391). ”بررسی تأثیر سرمایه فکری بر ارزش بازار و عملکرد مالی شرکت های صنعت سیمان پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران“. پژوهش های تجربی حسابداری، 5، 66-51.


• عالم تبریز، اکبر؛ رجبی­فرد، ایمان؛ حاجی باباعلی، علی. (1388). سرمایه فکری. چاپ اول. انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.


• قلیچ لی، بهروز؛ مشبکی، اصغر. (1385). ”نقش سرمایه اجتماعی در ایجاد سرمایه فکری سازمان“. فصلنامه دانش مدیریت، 57، 147-125.


• مجتهدزاده، ویدا؛ علوی طبری، سید حسین؛ مهدی زاده، مهرناز. (1389). ”رابطه سرمایه فکری و عملکرد 109 صنعت بیمه“. نشریه بررسی­های حسابرسی و حسابداری، 60، 119-109.


• Ahangar R.G. (2011). “The Relationship between Intellectual Capital and Financial Performance: An Empirical investigation in an Iranian Company”. African Journal of Business Management, Vol. 5, No. 1, PP. 88-95.


• Barney J. (2018). “Firm Resources and Sustainable Competitive Advantage”. Journal of Management. No1. 99-120.


• Baum, J. & Silverman, B. (2004). “Picking Winners or Building Them Alliance, Intellectual and Human Capital as Selection Criteria in Venture Financing and performance of Biotechnology Startups”. Journal of Business Venturing, 19, 411-436.


• Bollen, L., Vergauwen, P. & Schnieders, S. (2005). “Linking Intellectual Capital and Intellectual Property to Company Performance”. Management Decision, 43(9), 1161-1185.


• Boujelbene M.A., H. Affes. (2017). “The impact of intellectual capital disclosure on cost of equity capital: A case of French firms”. Journal of Economics Finance and Administrative Science, Volume 18, Issue 34, June 2013, PP. 45-53.


• Brounen D., A. de Jond and K. Koedijk. (2019). “Capital Structure Policies in Europe: Survey Evidence”. Journal of Banking & Finance, 30 (5).


• Chapman, C. (2006). Project risk management: processes, techniques and insight. UK Sussex: John Wiely and Sons LTD.


• Rudez, H. N. & Mihalic, T. (2007). “Intellectual Capital in the Hotel Industry:  A New Study from Slovenia”. International Journal of Hospitality Management, 26(2), 188–199.


• William, Ch. & Hsieh, J. (2011). “The Dynamics of Intellectual Capital in Organization Development”. African Journal of Business Management, 5(6), 2345-2355.

1) Pakrovan, Luqman. (1386). "The role of internal accounting in risk management in the organization". Auditor Journal, 38, 43-37.

10) Mojtahedzadeh, Vida; Alavi Tabari, Seyyed Hossein; Mehdizadeh, Mehrnaz. (1389). "The relationship between intellectual capital and the performance of 109 insurance industry". Journal of audit and accounting reviews, 60, 109-119.

11) Ahangar R.G. (2011). "The Relationship between Intellectual Capital and Financial Performance: An Empirical Investigation in an Iranian Company". African Journal of Business Management, Vol. 5, No. 1, pp. 88-95.

12) Barney J. (2018). "Firm Resources and Sustainable Competitive Advantage". Journal of Management. No. 1. 99-120.

13) Baum, J. & Silverman, B. (2004). "Picking Winners or Building Them Alliance, Intellectual and Human Capital as Selection Criteria in Venture Financing and Performance of Biotechnology Startups". Journal of Business Venturing, 19, 411-436.

14) Bollen, L., Vergauwen, P. & Schnieders, S. (2005). "Linking Intellectual Capital and Intellectual Property to Company Performance". Management Decision, 43(9), 1161-1185.

15) Boujelbene M.A., H. Affes. (2017). "The impact of intellectual capital disclosure on cost of equity capital: A case of French firms". Journal of Economics, Finance and Administrative Science, Volume 18, Issue 34, June 2013, PP. 45-53.

16) Brounen D., A. de Jond and K. Koedijk. (2019). "Capital Structure Policies in Europe: Survey Evidence". Journal of Banking & Finance, 30 (5).

17) Chapman, C. (2006). Project risk management: processes, techniques and insight. UK Sussex: John Wiely and Sons LTD.

18) Rudez, H. N. & Mihalic, T. (2007). "Intellectual Capital in the Hotel Industry: A New Study from Slovenia". International Journal of Hospitality Management, 26(2), 188–199.

19) William, Ch. & Hsieh, J. (2011). "The Dynamics of Intellectual Capital in Organizational Development". African Journal of Business Management, 5(6), 2345-2355.

2) Pourzmani, Zahra; Jahanshad, Azita; Mahmoudabadi, Atti; (2011). "Impact of intellectual capital on market value and financial performance". Accounting and Auditing Reviews, 19, 17-30.

3) Hajiha, Venus. (1389). "Reporting of the organization's intellectual assets in the knowledge management system". Iranian Rubber Industry Quarterly, 58, 110-102.

4) Khodadad Hosseini, Seyyed Hamid; Fathi, Sai;. Elahi, Sha'ban. (1385). "Designing a model of the impact of information technology on financial performance metrics with a meta-analysis approach". Accounting and auditing reviews, 46, 61-83.

5) Individual knowledge, Hasan. (1387). "Accounting of human resources and intellectual capital". Strategic Thought Quarterly, 2(8), 380-350.

6) Samizadeh, Reza; Chaharsoghi, Seyyed Kamal. (1387). "Providing a model to evaluate the performance of small and medium-sized organizations in adopting e-commerce". International Journal of Engineering Sciences of Iran University of Science and Technology, 1(19), 79-65.

7) Talibnia, God's power; Khan Hosseini, Dawood; Nikonsabati, Mohammad; respected, goddess (2011). "Investigating the impact of intellectual capital on the market value and financial performance of cement industry companies listed on the Tehran Stock Exchange". Experimental Accounting Research, 5, 51-66.

8) Scholar of Tabriz, Akbar; Rajabi Fard, Iman; Haji Baba Ali, Ali. (1388). Intellectual Capital. First Edition. Publications of Iran Industrial Research and Education Center.

9) Qalich Lee, Behrouz; Meshbaki, Asghar. (1385). "The role of social capital in creating intellectual capital of the organization". Management Knowledge Quarterly, 57, 147-125.