رابطه بین شفافیت گزارشگری مالی و نرخ مؤثر مالیاتی

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

یحیی حساس یگانه ¹ , اسحاق بهشور ² , مسعود شکری کیانی ³

1 - استاد گروه حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2 - مدرس گروه حسابداری، دانشگاه رازی و حسابرس ارشد مالیاتی اداره کل امور مالیاتی استان کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
3 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت مالی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی و حسابرس ارشد مالیاتی اداره کل امور مالیاتی استان کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت : 1397/01/16 تاریخ پذیرش : 1397/03/05 تاریخ انتشار : 1397/06/01

کلید واژه: کیفیت افشا, هموارسازی سود, کیفیت حسابرسی, نرخ مؤثر مالیاتی, واژه‌های کلیدی: شفافیت گزارشگری مالی,

چکیده مقاله :

شفافیت، به عنوان ابزاری برای رشد و توسعه جامعه ضروری است. در گزارشگری مالیاتی، ارائه اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه رکن اساسی تصمیم‌گیری‌های مالیاتی محسوب می‌شود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر شناخت رابطه بین شفافیت گزارشگری مالی و نرخ مؤثر مالیاتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، از متغیرهای هموارسازی سود، اقلام تعهدی اختیاری، کیفیت افشا و کیفیت حسابرسی برای تبیین شفافیت گزارشگری مالی استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 81 شرکت می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌ها از رگرسیون خطی چند متغیره بر اساس روش داده‌های ترکیبی استفاده شده است. یافته‌ها حاکی از این است که هموارسازی سود و اقلام تعهدی اختیاری به عنوان معیاری دستکاری سود، دارای رابطه مثبت و معنادار با نرخ مؤثر مالیاتی است، کیفیت افشا به عنوان معیاری مستقیم از شفافیت گزارشگری مالی، دارای رابطه منفی و معنادار با نرخ مؤثر مالیاتی می‌باشد. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که کیفیت حسابرسی به عنوان معیاری مستقیم از شفافیت گزارشگری مالی، دارای رابطه منفی و معنادار با نرخ مؤثر مالیاتی است Transparency is an incumbent tool towards social growth and development. Providing transparent and comparable information is considered to play a substantial role in tax reporting. Accordingly, the objective of this study is to recognize the relationship between transparency in financial reporting and effective tax rate of accepted companies in Tehran Stock Exchange. Therefore, to describe transparency in financial reporting, profit smoothing factors, optional accruals, disclosure quality as well as auditing quality have been utilized. The study’s statistical sample encompasses 81 companies. Multivariable linear regression based on combinational data (data panel technique) has been used to test the hypotheses. Panel results indicate that profit smoothing and optional accruals as criteria to manipulate profit is in positive significance with effective tax rate and as a direct criterion for transparency in financial reporting, disclosure quality on the other hand is in negative significance with effective tax rate. Furthermore, results of the study concluded that auditing quality regarded as a direct criterion for transparency in financial reporting is in negative significance with effective tax rate.

منابع و مأخذ:

1)     امیر اصلانی، حامی، (1384)، "نقش اقتصادی حسابرسی در بازارهای آزاد و بازارهای تحت نظارت". چاپ دوم، تهران: سازمان حسابرسی.

2)     ایزدی نیا، ناصر و امیر رساییان، (1388)، "ساختار سرمایه و مالیات بر درآمد شرکت‌ها در ایران، فصلنامه تخصصی مالیات"، شماره 4، صص 43 -31.

3)     پورحیدری، امید و امیر سروستانی، (1392)، "شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر مدیریت مالیات، مجله دانش حسابداری"، سال چهارم، شماره 12، صص 110-89.

4)     پور زمانی، زهرا و ابوالقاسم شمسی، (1388)، "بررسی دلایل اختلاف بین درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌های بازرگانی و درآمد مشمول مالیات تشخیصی توسط واحدهای مالیاتی"، فصلنامه تخصصی مالیات، شماره 5، صص 26- 9.

5)     حساس‌یگانه، یحیی و ولی نادی‌قمی، (1385)، "نقش شفافیت در اثربخشی حاکمیت شرکتی"، حسابدار، سال بیست و یکم، شماره 179، صصص 37-32.

6)      حساس یگانه، یحیی و مجتبی گل محمدی شورکی، (1390)، "رابطه بین نرخ مؤثر مالیات و ویژگی‌های شرکت‌ها"، پژوهشنامه مالیات، شماره 19، صص 264-239.

7)     خدامی پور، احمد، (1392)، "بررسی تأثیر نرخ مؤثر مالیاتی بر سیاست تقسیم سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، پژوهشنامه مالیات، شماره 17، صص 1-27.

8)     صفاریزدی، حسن، (1389)، "بررسی تحلیلی ارتباط میان تغییرات اقلام صورت‌های مالی و تغییرات مالیات در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، پژوهشنامه مالیات، شماره 9، صص 198-165.

9)     عرب مازار، محمد، قدرت اله طالب نیا، حمیدرضا وکیلی فرد و محمود صمدی، (1390)، "تبیین رابطه بین شفافیت گزارشگری مالی و گزارشگری مالیاتی در ایران"، تحقیقات حسابداری، شماره 9، صص 37-22.

10) سعیدی، پرویز و عبدالحکیم کلامی، (1387)، "تأثیر تغییر قانون مالیات بر درآمد شرکت‌ها بر سرمایه گذاری شرکت‌های تولیدی"، فصلنامه تخصصی مالیات، شماره 3، صص 198-169.

11) شمس زاده، باقر و وجیه الله ذکوری، (1387)، "شناسایی علل اختلاف بین سود مشمول مالیات ابرازی و سود مشمول مالیات قطعی اشخاص حقوقی"، فصلنامه تخصصی مالیات، شماره 2، صص 135- 107.

12) فروغی، داریوش، علی سعیدی، امیر رسائیان و سحر زارع، (1390)، "کیفت سود و سطح نگهداشت وجه نقد در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله برنام هریزی و بودجه، شماره 113، صص 57-81.

13) نمازی، محمد و زکیه شوشتریان، (1374)، "بررسی کارایی بورس اوراق بهادار ایران" تحقیقات مالی، شماره 7 و 8، صص 104-82.

14) نمازی، محمد، (1382)، "بررسی عملکرد اقتصادی بازار بورس اوراق بهادار در ایران"، چاپ اول، تهران: انتشارات معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی.

15) نمازی، محمد، (1379)، "پژوهش‌های تجربی در حسابداری: دیدگاه روش‌شناختی"، چاپ اول، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.

16)   Alsaeed, K, (2005), “The Association between Firm Characteristics and Disclosure”, Journal of American Academy of Business, Vol.7, No. 1, PP. 310-321.

17)   Ayers, B. C., Laplante, S. K. & Schwab, C. (2011), “Does Tax Deferral Enhance Firm Value?”, University of Georgia, Working Paper.

18)   Armstrong, S,C. Blouin, L,J. Larker,F.D, (2012), “The Incentives for Tax Planing”, Journal of Accounting and Economics. Vol. 53, PP. 391-411.

19)   Beatty, A. and D.G. Harris (2004), “The Effects of Taxes, Agency Costs and Information Asymmetry on Earnings Management: A comparison of public and private Firms”, Review of Accounting Studies, Vol. 3, PP. 299-326.

20)   Ball, R.; Kothari, S.P.; and A. Robin, (2000), “The Effect of International Institutional Factors on Properties of Accounting Earning”, Journal of Accounting and Economics, Vol. 29, PP. 1-51.

21)   Baltagi, B. H, (2005), “Econometric Analysis of Panel Data”, Third Edition. Great Britain. John Wiley & Sons Ltd.

22)   Barth, M. E. and K. Schipper, (2008), “Financial Reporting Transparency”, Journal of Accounting, Auditing & Finance, Vol. 23, No. 2, PP. 173-190.

23)   Beretta, S. and S. Bozzolan, (2008), “Quality Versus Quantity: The Case of Forward-Looking Disclosure”, Journal of Accounting, Auditing & Finance, Vol. 23, No. 3, PP. 333-375.

24)   Botosan, C. A, (1997), “Disclosure Level and the Cost of Equity Capital”, The Accounting Review, Vol. 72, No. 3, PP. 323-349.

25)   Chiu, S-Fen and W-Chi Tsai, (2009), “The Linkage between Profit Sharing and Organizational Citizenship Behaviors”, Int. J. of Human Resource Management Vol. 18: PP. 1098–1115.

26)   Craswell, A. T. and S. L. Taylor, (1992), “Discretionary Disclosure of Reserves by Oil and Gas Companies: An Economic Analysis”, Journal of Business Finance & Accouning, Vol. 19, No.2, PP. 295-308.

27)   DeAngelo, L. E, (1981), “Auditor Size and Audit Quality”, Journal of Accounting and Economics, Vol. 3, No. 3, PP. 183-199.

28)   Dewey. John, (1938), “Experience and Education”, New York: Macmillan.

29)   Dyreng, S., M. Hanlon, and E. Maydew, (2008), “Long-run Corporate Tax Avoidance”, The Accounting Review, 83 (1), PP. 61–82.

30)   Derashid, C., H. Zhang, (2003), “Effective Tax Rates and the “Industrial Policy” Hypothesis: Evidence from Malaysia”, Journal of International Accounting, Auditing & Taxation, Vol. 12, No 1, PP. 45-62.

31)   Foster, G, (1986), “Financial Statemrnt Analysis”, New Jersey: Prentice-Hall. Inc.

32)   Francis, J. R. and E. R. Wilson, (1988), “Auditor Changes: A Joint Test of Theories Relating to Agency Cost and Auditor Differentiation”, The Accounting Review, Vol. 63, No. 4, PP. 663-682.

33)   Hassan, M. S.; Saleh, N. M. and M. R. C. Abd Rahman, (2008), “Determinants of Financial Instruments Disclosure Quality mong Listed Firms in Malaysia”, Working Paper, [Online]. www.ssrn.com.

34)   Hanway, K.&Vance, S, (2010), “Accounting Method Changes and Elections to Increase Taxable Income, in what’s New in Tax”, edited by L. KPMG.

35)   Hunton, J. Libby, R and M. Cheri, (2004), “Financial Reporting Transparency and Earnings Management”, Bentley College.

36)   Latham, C.K. and M. Linville, (1998), “A Review of the Literature in Audit Litigation”, Journal of Accounting Literature 17, PP. 175-213.

37)   Lin, Beck, T. C. and MA, Y, (2014), “Why Do Firms Evade Taxes? The Role of Information Sharing and Financial Sector Outreach”, The Journal of Finance, 69, PP. 763–817

38)   Inchausti, B. J, (1997), “The Influence of Company Characteristics and Accounting Regulation on Information Disclosed by Spanish Firms”, European Accounting Review, Vol. 6, No. 1, PP. 45-68.

39)   Gupta, S., and Newberry, K, (1997), “Determinants of the Variability in Corporate Effective Tax Rate: Evidence from Longitudinal Data”, Journal of Accounting and Public Policy, Vol.16, No 1, PP. 1-39.

40)   Kim, K. A., P. Limpaphayom, (1998), “Taxes and Firm Size in Pacific-basin Emerging Economies”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Vol. 7, No 1, PP. 47-63.

41)   Khairollahi,F and Behshour, I, (2014), "Study the Relationship between Financial Leverage and Corporate Governance Mechanisms Based on the Approach of Combined Data", Indian Journal Of Scientific Research,12(1), PP. 327-333.

42)   Kothari, S. P, (2000), “The Role of Financial Reporting in Reducing Financial Risks in the Market”, Presented at Building an Infrastructure for Financial Stability Conference (Federal Reserve Bank of Boston), PP. 89-102.

43)   Raffournier, B, (1995), “The Determinants of Voluntary Financial Disclosure by Swiss Listed Companies”, European Accounting Review, Vol. 4, No. 2, PP. 261-280.

44)   Richardson, G., R. Lanis, (2007), “Determinants of the Variability in Corporate Effective Tax Rates and Tax Reform: Evidence from Australia”, Journal of Accounting and Public Policy, Vol. 26, No 6, PP. 689-704.

45)   Pasternak, M. & Rico, C, (2008), “Tax Interpretation, Planning, and Avoidance: Some Linguistic Analysis”, Akron Tax Journal, Vol. 33.

46)   Pownall, G. and K. Schipper, (1999), “Implications of Accounting Research for the SEC’s Consideration of International Accounting Standards for U.S. Securities Offerings”, Accounting Horizons,Vol. 13, No. 3, PP. 259-280.

47)   Scholes, M., M. Wolfson, M. Erickson, E. Maydew and T. Shevlin, (2005), “Taxes and Business Strategy: A Planning Approach”, 3rd edition, Pearson Prentice Hall Publication.

48)   Wallace, R. S. O.; Naser, k.; and A. Mora, (1994), “The Relationship between the Comprehensiveness of Corporate Annual Reports and Firm Characteristics in Spain”, Accounting and Business Research. Vol. 25, Issue. 97, PP. 41-53.

49)   Miko, N. U. and Kamardin, H, (2015), “Impact of Audit Committee and Audit Quality on Preventing Earnings Management in the Pre- and Post- Nigerian Corporate Governance Code 2011”, Procedia - Social and Behavioral Sciences 172, PP. 651 – 657. Available online at www.sciencedirect.com.

50)   Salihu, I. A, Annuar,H. Z. and Obid, S. N. S, (2015), “Foreign Investors’ Interests and Corporate Tax Avoidance: Evidence from an Emerging Economy”, Journal of Contemporary Accounting & Economics 11, PP. 138- 147.

51)   http://www.elsevier.com/locate/JCAE.

 

 

 

یادداشت‌ها