مدل جدیدگزارشگری مالی بانکداری اسلامی ایران در انطباق با نظریه ها و مفاهیم بنیادی حسابداری
محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسیمرتضی درویشی 1 , رضا نظری 2 * , مهدی مرادزاده فرد 3
1 - دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
2 - گروه حسابداری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
3 - استادیار، گروه آموزشی حسابداری، واحد کرج ، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
کلید واژه: کیفیت‌گزارشگری, نظریه پردازی زمینه بنیان, چارچوب‌گزارشگری مالی بانکها درایران,
چکیده مقاله :
بانکداری اسلامی نوعی الگوی خاص یا تعدیل شده ای از بانکداری است‌که درآن تلاش می شود تمام روابط و مناسبات، سازگار با شریعت و فقه اسلامی و در راستای اهداف اساسی نظام اقتصادی اسلام مانند عدالت و اخلاق تنظیم‌گردد. به منظور بررسی ایده ها و نظریه های حاکم در بانکداری و مالی اسلامی و متعاقبا طراحی ابزار و الگوی مناسب، از روش‌تحقیق‌کیفی و رویکرد مبتنی بر نظریه پردازی زمینه بنیان استفاده شد. درابتدا با اخذ نظرات خبرگان حرفه حسابداری و حسابرسی به بررسی عوامل تاثیرگذار برکیفیت‌گزارشگری در سیستم بانکی ایران پرداخته شد. بهترین روش برای ارائه بهینه ی حقوق صاحبان سپرده در این تحقیق، دسته بندی سپرده گذاران در طبقه ای جداگانه همانند حقوق صاحبان سهام تشخیص داده شد و به منظور تحقق عدالت و دستیابی سپرده‌گذاران به حقوق حقه، تبعیت این طبقه ازتئوری مالکیت از دسته تئوری های حقوق مالکان عنوان شد و به منظور پوشش مفاهیم حاکم بر بانکداری اسلامی، صورتهای مالی اساسی شامل صورت وضعیت مالی، صورت عملکرد سپرده های سرمایه‌گذاری و صورت تغییرات درخالص داراییها پیشنهادگردید.
Islamic banking is a special or modified model of banking in which all relations tried to be compatible with Islamic law and jurisprudence and in line with the basic goals of the Islamic economic system such as justice and ethics. In order to study the prevailing ideas and theories in Islamic banking and finance and subsequently design appropriate tools and models, a qualitative research method and an approach based on grounded theory were used. First, by taking the opinions of accounting and auditing experts, the factors affecting quality-reporting in the Iranian banking system were studied. The best way to optimally present the equity of depositors in this study was to classify depositors into separate categories such as equity. In order to achieve justice and give depositors access to fraudulent rights, the adherence of this class to the theory of ownership was considered as one of the theories of owners' rights. Changes in net assets were suggested
رحیمی، رضا، (1400)، ابعاد شناسی چالش‌های پیشروی نهادینه‌سازی نظام بانکداری اسلامی، اولین همایش ملی علوم‌انسانی و حکمت اسلامی، تهران، صص 18-20.
حصارزاده، رضا. (1395). مقایسه استانداردهای حسابداری ملی، بین‌المللی و آمریکایی، ترمه، صص 57-58.
پورمحمدی، سید حمید و زارع قاجار، فردوس. (1392). نهادهای مالی بین‌الملل اسلامی، جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر، صص 121-123.
موسویان، سید عباس و میثمی، حسین. (1397). بانکداری اسلامی - تجارب علمی، پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ج.ا.ا، صص 85-86.
شمسعلی زاده، نگار، (1400)، ماهیت جایگاه بانک در نظام اقتصادی و نارسایی‌های ساختار بانکداری بدون ربا در ایران، ششمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام، تهران، صص 17-18.
عرفانی، آمنه،1400،مفاهیم بانکداری اسلامی و غیراسلامی، کنفرانس سراسری مطالعات و یافته‌های نوین در مدیریت و حسابداری ایران، قم، صص 115-117.
دادگر، یدالله و ناصر الهی، اکبر کشاورزیان. (1396). عقلانیت و اخلاق - پژوهش‌نامه اقتصادی، صص 11-14.
خدایی وله زاقرد، محمد و همکاران (1400)، مدل‌سازی قوت مالی مبتنی بر ریسک و عملکرد با استفاده از اقلام حسابداری بانکها، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 13/ شماره 4(پیاپی 52)زمستان، صص 186.
کردلویی، حمیدرضا و همکاران (1400)، سودمندی ارزش منصفانه تسهیلات مالی در پیش‌بینی جریان‌های نقدی عملیاتی آتی بانکها، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 13/ شماره 4 (پیاپی 52) زمستان، صص 212.
خوشبخت، اسماعیل و همکاران (1401)، دین‌داری، اخلاق حرفه‌ای حسابداران و تقلب‌های گزارشگری مالی، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 14/ شماره 1 (پیاپی 53) بهار، صص 231.
Abdul Hamid, Abdul Halim, 2001: A Study on Islamic Banking Education and Strategyfor the Millinium Malaysian Experience, International Journal of Islamic Financial Service, Vol. 5, No. 2. pp.63-80
Ajlouni, Moh'd Mahmoud (2012) Islamic Banks: Legitimacy, Principles and Applications, Third Edition, Dar AlMaseerah. Amman, Jordan. pp. 3-18
Chapra, Umer, Ahmed, Habib, 2002: Corporate governance in Islamic financial institutions, Islamic development bank, Jeddah.pp.80-94
Herring, Richard, and Robert Litan, Financial Regulation in the Global Economy, Brookings Institution, 1995. Pp.112-116
Iqbal,Z, 1997: Islamic financial system :world bank, finance and development.pp.18-19
Iqbal, M.Ahmad,AKhan,T, 1998: Challenges Facing Islamic Banking, Islamic research and training institute, islamic development bank ,occasional paper no.1.
Karbhari, Yusuf & Naser, Kamal & Shahin, Zerrin, 2004: Problems and Challenges Facing the Islamic Banking System in the West: The Case of the UK, Thunderbird International Business Review, Vol. 46 (5). Pp.14-16
Kareken, John H. "Ensuring Financial Stability", The Search for Financial Stability: The Past Fifity Years (San Francisco, Federal Reserve Bank of San Francisco), 1985 .pp.18-20
Litan, Robert E. What Should Banks Do? , (Washington, D. C.: The Brookings Institution), 1987a. pp.8-10
Merton, Robert C., & Zvi Bodie, "Deposit Insurance Reform: A Functional Approach", Carnegie Rochester Conference Series on Public Policy, June 1993, 38 .pp.18-21
Mills, Paul S. and John R. Presley, 1999, ìIslamic Finance: Theory and Practiceî, London: Macmillan.pp.15-18
Obada, Ibrahim AbdelHaleem (2008) Performance Measures in Islamic Banks, Dar Al-Nafa'es. Amman, Jordan. Pp.20-22
Rahim salem and Muhammad usman, (2021), loan loss provisions and audit quality: evidence from MENA Islamic and conventional banks,the quarterly review of economics and finance 79, pp.346