تحلیل کانونی رابطه‌ی راهبردهای انضباطی معلمان و ابعاد مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان ابتدایی
محورهای موضوعی : علوم تربیتی
آمنه عالی
1
(استادیار روانشناسی تربیتی، گروه آموزش و پرورش، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول) a.aali@atu.ac.ir)
لیلا محمدی
2
(کارشناسی ارشد آموزش و پرورش ابتدایی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران)
کلید واژه: مسئولیت‌پذیری اجتماعی, مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان, مسئولیت‌پذیری فردی, راهبردهای انضباطی معلمان,
چکیده مقاله :
Development of responsibility in students is an important goal of the school and teachers' disciplinary strategies can play an important role in achieving or staying within this goal. The present study aims to predict students 'responsibility through teachers' disciplinary strategies in the classroom. To pursue this goal, in the form of a correlational design, 239 members of the statistical population of sixth grade students in Tarom public schools were selected by cluster random sampling. The required data were collected by two questionnaires; Teachers' Discipline Strategies Questionnaire (Lewis, 2001) and Student Responsibility Scale (Lewis, 2001). According to the findings of canonical correlation analysis, a variety of disciplinary strategies are related to the components of responsibility. Involvement in decision - making, Discussion and Hinting are the strongest relationship and are able to predict the level of student responsibility in related matters. To themselves and others. In total, 33% of the variability of accountability variables can be explained by disciplinary strategies. Findings from the application of each disciplinary strategy also indicate that sixth grade teachers use Discussion more often and aggression is less used. In the responsibility variable, the average of individual responsibility (for oneself) was calculated more than social responsibility (for others). finally, It is suggested to elementary teachers to use interactive and positive disciplinary strategies to develop responsible classroom behavior. It is also suggested to teachers in the field of teacher education, to pay special attention to teaching effective discipline in teacher professional empowerment programs.
پرورش مسئولیت‌پذیری در دانش‌آموزان هدف مهم مدرسه است و راهبردهای انضباطی معلمان می‌تواند نقش مهمی در دستیابی یا جا ماندن از این هدف داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان از طریق راهبردهای انضباطی معلمان در کلاس تدوین شده است. برای پیگیری این هدف، در قالب یک طرح همبستگی، 239 نفر از جامعه‌ی آماری دانش‌آموزان پایه‌ی ششم مدارس دولتی شهرستان طارم به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. داده‌های موردنیاز به وسیله‌ی دو پرسشنامه گردآوری شد؛ پرسشنامه‌ی راهبردهای انضباطی معلمان (لوئیس، ۲۰۰۱) و مقیاس سنجش مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان (لوئیس، 2001). طبق یافته‌های حاصل از تحلیل همبستگی کانونی، انواع راهبردهای انضباطی با مؤلفه‌های مسئولیت‌پذیری رابطه دارند و راهبردهای انضباطی تصمیم‌گیری مشارکتی، گفتگو و اشاره‌ی غیرمستقیم قوی‌ترین رابطه را دارند و قادر به پیش‌بینی سطح مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان در امور مربوط به خود و دیگران هستند. در مجموع، 33 درصد از تغییرات متغیر مسئولیت‌پذیری با راهبردهای انضباطی قابل توضیح است. همچنین یافته‌های مربوط به میزان کاربرد هر راهبرد انضباطی حاکی از این است که معلمان پایه‌ی ششم بیشتر از راهبرد انضباطی گفتگو استفاده می‌کنند و پرخاشگری کاربرد کمتری دارد. در متغیر مسئولیت‌پذیری نیز میانگین مسئولیت‌پذیری فردی (برای خود) بیش از مسئولیت‌پذیری اجتماعی (برای دیگران) محاسبه شد. براساس این یافته ها، به معلمان ابتدایی پیشنهاد می‌شود برای توسعه‌ی رفتار مسئولانه در کلاس، از راهبردهای انضباطی تعاملی و مثبت استفاده کنند و به برنامه‌ریزان حوزه‌ی آموزش معلمان نیز پیشنهاد می‌شود، به آموزش انضباط اثربخش در برنامه‌های توانمندسازی حرفه‌ای معلمان توجه ویژه‌ای شود.
_||_