آثار فراگیری مالی بر رشد و ثبات اقتصادی در استان‌های ایران

محورهای موضوعی : توسعه اقتصادی، نوآوری، نغییرات تکنولوژیکی و رشد اقتصادی

طهمورث الیاسی بختیاری ¹ , عباس معمارنژاد ² , فرهاد دژپسند ³ , فرهاد غفاری ⁴

1 - دانشجوي دكتري علوم اقتصادي، گروه اقتصاد، دانشكده مديريت و اقتصاد، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران، [e-mail]
2 - دانشيار گروه اقتصاد، دانشكده مديريت و اقتصاد، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران. (نويسنده مسئول) [e-mail]
3 - دانشيار گروه اقتصاد، دانشكده اقتصاد و علوم سياسي، دانشگاه شهيد بهشتي، تهران، ايران، [e-mail]
4 - دانشيار گروه اقتصاد، دانشكده مديريت و اقتصاد، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران، [e-mail]

تاریخ دریافت : 1403/04/02 تاریخ پذیرش : 1403/07/23 تاریخ انتشار : 1403/07/23

کلید واژه: فراگیری مالی, رشد, ثبات اقتصادی, روش خودرگرسیون برداری با وقفه‌های توزیعی پانلی,

چکیده مقاله :

در دهه ­های اخیر مسئله تقویت فراگیری مالی عموم مردم در دسترسی به خدمات مالی به یکی از اولویت­های سیاستگذاران و مدیران ارشد تبدیل شده است. دلیل اهمیت این موضوع آن است که تقویت فراگیری مالی زمینه دسترسی تمامی گروه­ های درآمدی (شامل فقرا) به خدمات تأمین مالی را فراهم می­ کند و این در میان­ مدت و بلندمدت می­ تواند زمینه تقویت رشد اقتصادی کشورها و افزایش رفاه اقتصادی عموم مردم را فراهم کند. لذا در این مطالعه به بررسی آثار فراگیری مالی بر رشد و ثبات اقتصادی در 30 استان کشور در دوره زمانی 1401-1385 با استفاده از روش خودرگرسیون برداری با وقفه­ های توزیعی، حداقل مربعات معمولی کاملاً اصلاح شده و تصحیح خطای برداری پرداخته شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل رشد و ثبات اقتصادی نشان می‌دهد، فراگیری مالی در بلندمدت باعث افزایش ثبات اقتصادی و رشد اقتصادی شده است. می­ توان استدلال کرد که فراگیری مالی هم از کانال عرضه و هم از کانال تقاضا باعث افزایش رشد و ثبات اقتصادی و توسعه سرمایه­ گذاری­ها شده­ اند. این اثرگذاری می­ تواند از طریق ارائه خدمات مالی مطلوب، بهبود و ارتقای سیستم مالی حاصل شود.

چکیده انگلیسی:

In recent decades, the issue of strengthening the financial inclusion of the public in accessing financial services has become one of the priorities of policy makers and senior managers. The reason for the importance of this issue is that the strengthening of financial inclusion provides access to financing services for all income groups (including the poor), and this can strengthen the economic growth of countries and increase economic prosperity in the medium and long term. Therefore, in this study, the effects of financial inclusion on economic growth and stability in 30 provinces of the country during the period of 2006-2021 have been investigated using the vector autoregression method with distribution breaks, fully modified ordinary least squares and vector error correction. The results of the estimation of economic growth and stability model show that financial inclusion has increased economic stability and economic growth in the long term. It can argue that financial inclusion from both supply and demand channels has increased economic stability, growth, and development of investments. This impact can come from providing favorable financial services, improving and upgrading the financial system.

منابع و مأخذ:

- ر- رحیم زاده، فرزاد، شکوهی فرد، سیامک و حاضری نیری، هاتف (1401). اثر فساد بر شمول مالی )کاربرد رهیافت گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی(، فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، 16(57)، 33-48.
- رضایی، مهدی (23 اردیبهشت، 1395). تأثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی در ایران، (مقاله ارائه شده در دومین همایش بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و توسعه)، تهران، ایران، 403-413.
- سارانی، سمیه (1398). رابطه بین شمول مالی و باز بودن تجارت در ایران؛ با استفاده از الگوی NARDL، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
- سموعی، عباس، حسنوند، داریوش، خوچیانی، رامین و زاهد غروی، مهدی (1399). مدل‌سازی فراگیری مالی و اثرات آستانه‌ای آن بر رشد اقتصادی کشورهای عضو اوپک (رگرسیون پانل آستانه‌ای)، فصلنامه اقتصاد کاربردی، 10(32،33)، 66-77.
- صالحی‌فر، محمد و زمان، الهه (11 آبان، 1397). نقش فراگیری مالی در توسعه اقتصادی فراگیر، (مقاله ارائه شده در سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، حسابداری و حسابرسی پویا)، تهران، ایران، 2112-2122.
- فرج‌زاده اولقی، زهرا، نقیبی، محمد (1379). بررسی تأثیر سیاستهای پولی و مالی بر اقتصاد ایران در بستری از رکود اقتصادی. اقتصاد کاربردی. 8 (24)، 48-39.
- گوهری، لیدا، کریمی موغاری، زهرا و زروکی، شهریار (1397). تحلیل اثر تعاملی کیفیت نهادی و توسعه بخش بانکی بر رشد اقتصادی: کاربردی از شاخص ترکیبی مالی، فصلنامه علمی نظریه‎های کاربردی اقتصاد، 5 (1)، 183-212.
- محمدی، تیمور، ناظمان، حمید و خداپرست پیرسرایی، یونس (1393). بررسی رابطه علیت پویای بین توسعه مالی، بازبودن تجاری و رشد اقتصادی؛ مقایسه موردی دو کشور نفتی ایران و نروژ، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 3 (10)، 178-151.
- معبودی، رضا (1402) شمول مالی و بیکاری در مناطق شهری و روستایی ایران. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، 17(62)، 59-74.
- Salehifar, M., & Zaman, Elaha (2018, Novamber-2). The role of financial inclusion in inclusive economic development, [the third international conference on management, accounting and dynamic auditing]. 2018 Tehran, Iran. (In Persian).
- Sarani, S. (2018). The relationship between financial inclusion and trade openness in Iran; Using the NARDL model. [Master's thesis]. University of Sistan and Baluchistan (In Persian).
- Afonso, A., & Blanco-Arana, C., (2024). Does financial inclusion enhance per capita income in the least developed countries? International Economics, 177(79), 142-156.
- Agnello, L., Mallick, S. K., & Sousa, R. M. (2012). Financial reforms and income inequality, Economics Letters, 116 (3), 47-58.
- Baltagi, B. (2005). Economics Analysis of Panel Data. Third Edition John Wiley and Sons, Ltd.
- Bateman, M. (2010). Why Doesn’t Microfinance Work? The Destructive Rise of Local Neoliberalism. London: Zed Books.
- Beck, T., Demirgu, C.¸ Kunt, A., & Levine, R. (2007). Finance, inequality, and the poor. J Econ Growth, 12(45), 27-49.
- Bougatef, K. (2017). Determinants of bank profitability in Tunisia: Does corruption matter? Journal of Money Laundering Control, 20(1), 70-78.
- Chinoda, T., & Mashamba, T. (2021). Financial inclusion, bank competition and economic growth in Africa. Journal of Economic and Financial Sciences, 14(1), 9-21.
- Claessens, S. & Perotti, E. (2007). Finance and inequality: channels and evidence. Journal of Comparative Economics, 35(4), 32-45.
- Clarke, G., Xu, L. C., & Zou, H. (2006). Finance and inequality: what do the data tell us? South Econ, 72(4), 578-596.
- Dabla-Norris, E., Ji, Y., Townsend, R., & Unsal, F. (2015). Identifying Constraints to Financial Inclusion and TheirImpact on GDP and Inequality: A Structural Framework for Policy, D.C. Washington. International Monetary Fund.
- Demirgu, C.¸ Kunt, A., Beck, T., & Honohan, P. (2016). The World Bank Finance for All? Policies and Pitfalls in Expanding Access. A World Bank Policy Research Report, Development Research Group (DECRG). Washington DC: The World Bank Group.
- Farajizadeh, Z., & Naghibi, M. (2018). The Effect of Monetary and Fiscal Policies on Iran's Economy in the Situation of Economic Downturn. Iranian journal of applied economics, 8(24), 39-48 (In Persian).
- Gohari, L., Karimi Moughari, Z., & Zaroki, S. (2018). An interactive effect of institutional quality and banking development on economic growth: The applied of financial combined indicator. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 5(1), 183-212 (In Persian).
- Han, R., & Melecky, M. (2013). Financial inclusion for financial stability: Access to bank deposits and the growth of deposits in the Global Financial Crisis. Policy Research Working Paper. the World Bank Series 6577.
- Haneef Malik, A., bin Md Isa, A. H., bin Jais, M., Rehman, A. U., & Ali Khan, M., (2022). Financial stability of Asian Nations: Governance quality and financial inclusion. Borsa Istanbul Review, 22(2), 377-387.
- Hua, X., Bi, J., & Shi, S. (2023). The appropriate level of financial inclusion: The perspective of financial stability. China Economic Quarterly International, 3(3), 167-178.
- Huang, S., Shu, Z & Manli, C. (2024). Role of Social Capital and Financial Inclusion in Sustainable Economic Growth. Research in International Business and Finance,102525.
- Kao, C. (1999). Spurious regression and residual based test for co-integration in panel data. Journal of Econometrics, 99 (1), 1-12.
- Karpowicz, I. (2014). Financial Inclusion, Growth and Inequality: A Model Application to Colombia. Springer.
- Kim, D. Y., & Hassan, F. (2018). Financial Inclusion and Economic Growth in IOC countries. Research in International Business and Finance, 43(1), 1-14.
- King, R. G., & Levine, R. (1993). Finance and growth Schumpeter might be right. Quarterly Journal of Economics, 10 (1), 717-737.
- Levine, R. (1998). The legal environment, banks, and long-run economic growth. J Money Credit Bank, 30 (1):596-613.
- Levine, R. (2005). Finance and growth: theory and evidence. In Handbook of Economic Growth, Edited by Aghion P, Durlauf S. Amsterdam, Elsevier.
- Maaboudi, R. (2023).‏ the financial inclusion and unemployment in urban and rural areas of Iran. Quarterly Journal of Economic Modeling, 17(62), 59-74 (In Persian).
- McKillop D, W. J. (2007). Financial exclusion. Public Money Manage, 27, 9-12.
- McKinnon, R. (1973). Money and Capital in Economic Development. Washington, DC: Brookings Institution.
- Mehrotra, A., & Yetman, J. (2014). Financial inclusion and optimal monetary policy. BIS Working Papers, 476, 45-56.
- Mohammadi, T., Nazeman, H., & khodaparast persarai, Y. (2014). A dynamic causality relation between financial development, trade openness and economic growth: A comparison between Iran and Norway. Iranian Energy Economics, 3(10), 151-178 (In Persian).
- Mohd Daud, S., N, Ahmad, A. H., & Trinugroho, I. (2024). Financial inclusion, digital technology, and economic growth. Further evidence, Research in International Business and Finance, Volume 70, Part B, 102-116.
- Mohd Daud, S. N., & Ahmad, A.H. (2023). Financial inclusion, economic growth and the role of digital technology. Finance Research Letters, 53(2), 103-126.
- Morgan, P. J., & Pontines, V. (2018). Financial stability and financial inclusion: The case of SME lending. Singapore Economic Review, 1, 111-124.
- Norris, E. D., Ji, Y., Townsend, R., & Unsal, D. F. (2015). Identifying Constraints to Financial Inclusion and Their Impact on GDP and Inequality: A Structural Framework for Policy. IMF Working Paper 22. IMF: Washington DC.
- Ong, H., B., Wasiuzzaman, S., Chong, L. L., & Choon, S., W. (2023). Digitalisation and financial inclusion of lower middle-income ASEAN. Celpress, 9 (2), 133-147.
- Hawkins, P. (2006, March 14–15). Financial Access and Financial Stability. [Conference on Central Banks and the Challenge of Development Bank for International Settlements]. Basel, Switzeland.
- Pasali, S., S. (2013, October 1). Where is the cheese? Synthesizing a giant literature on causes and consequences of financial sector development. [Synthesizing a Giant Literature on Causes and Consequences of Financial Sector Development]. World Bank Policy Research Working Paper, (6655).
- Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. (1998), Pooled Mean group Estimation of Dynamic Heterogeneous Panels. Journal of American Statistical Association, 94(3), 35-47.
- Raddatz C. (2006). Liquidity needs and vulnerability to financial underdevelopment. J Financial Econ, 80, 677-722.
- Rahimzadeh, F., Shokouhifard, S., & Hazeri Niri, H. (2022). The effects of corruption on financial inclusion (a system-generalized method of moments approach). Quarterly Journal of Economic Modeling, 57, 33-48 (In Persian).
- Rajan, R.G., & Zingales, L. (1998). Financial dependence and growth. American Economic Review, 88, 559- 586.
- Rezaei, M. (2016, May-12). The effect of financial development on economic growth in Iran [The second international conference on management, economy and development]. 2018, Tehran, Iran (In Persian).
- Samoui, A., Hassanvand, D., Khochiani, R. & Zahid Gharavi, M. (2019). Modeling financial inclusion and its threshold effects on the economic growth of OPEC member countries (threshold panel regression). Applied Economics, 10(32, 33), 66-77 (In Persian).
- Saraswati, B. D., Maski, G., Kaluge, D., & Sakti, R. K. (2020). The effect of financial inclusion and financial technology on effectiveness of the Indonesian monetary policy, Business: Theory and Practice. Verslas Teorija ir Praktika, 21(1):230-243.
- Sethi, D., & Debashis, A. (2018). Financial inclusion and economic growth linkage: some cross country evidence. Journal of financial Economic Policy, 48, 23-47.
- Wang, R., & Luo, H. (2022). How does financial inclusion affect bank stability in emerging economies?. Emerging Markets Review, 51, Part A110-118.