بازتاب ژئوپلیتیکی انقلاب اسلامی ایران بر کویت در منطقه خلیج فارس
محورهای موضوعی : تاثیرات گفتمانی انقلاب اسلامی
دانیال رضاپور
1
*
,
روح اله منعم
2
1 - استادیار روابط بین الملل گروه علوم سیاسی دانشگاه گیلان
2 - استادیار روابط بین الملل دانشگاه گیلان
کلید واژه: ایران, کویت, ژئوپلیتیک, خلیج فارس, همکاری¬ها و اختلافات,
چکیده مقاله :
وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 میلادی، مانند پیدایش هر پدیده دیگری در فضای پیرامونی خود موجد اثراتی بوده است. وجه قوی گفتمانی در این انقلاب باعث میشود تا بررسی تاثیرات آن در خارج از مرزهای ج.ا. ایران مخصوصا در خلیج فارس از منظر ژئوپلیتیکی حائز اهمیت ویژه باشد. موقعیت جغرافیایی و اهمیت راهبردی، این منطقه را به یکی از مهمترین مناطق ژئوپلیتیکی در جهان تبدیل کرده است و حضور فعال بازیگران منطقهای و فرامنطقهای بر این رابطه تاثیر مستقیم گذاشته است. این پژوهش به دنبال ارزیابی الگوی رفتاری ایران و کویت در منطقه خلیج فارس مخصوصا بعد انقلاب اسلامی میباشد زیرا با تحولات راهبردی برگرفته از انقلاب اسلامی محیط راهبردی و چشمانداز ترتیبات ژئوپلیتیکی خلیج فارس متحول شده است. در همین راستا سئوال اصلی تحقیق به این شکل مطرح میشود که الگوی رفتاری جمهوری اسلامی ایران در قبال کویت در منطقه خلیج فارس بعد انقلاب اسلامی چگونه میباشد؟ با استفاده از مفهوم ژئوپلیتیک استدلال میشود که الگوی رفتاری تهران برای حفظ توازن قوا در زیرمنطقه خلیج فارس بعد انقلاب اسلامی، گسترش رابطه اقتصادی و فرهنگی با کویت میباشد؛ البته نگرانیهای ژئوپلینومی همانند همکاری نزدیک دولت کویت با عربستان، اختلاف در میادین گازی آرش و تبادل دفاعی- نظامی با آمریکا به قوت خود باقی مانده است که بعد از سال 2011 سبب گسترش اختلافها در خلیج فارس مخصوصا میان ج.ا. ایران و کویت شده است. این مهم را براساس رویکرد توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش روند پژوهی و نمونه پژوهی به عنوان روشهای پژوهش کیفی انجام میدهیم که در جمع آوري اطلاعات از منابع اسنادي –کتابخانهاي و تارنماهاي معتبر فضاي مجازي استفاده شده است.
Deep geopolitical changes in the Persian Gulf region have a significant impact on the relations of J.A. Iran and Kuwait have had. The geographical location and strategic importance have turned this region into one of the most important geopolitical regions in the world, and the active presence of regional and extra-regional actors has directly affected this relationship. This research seeks to evaluate the behavioral pattern of Iran and Kuwait in the Persian Gulf region, especially after the Islamic Revolution, because the strategic environment and perspective of the geopolitical arrangements of the Persian Gulf have changed with the strategic developments derived from the Islamic Revolution. In this regard, the main question of the research is raised as follows: What is the behavior pattern of the Islamic Republic of Iran towards Kuwait in the Persian Gulf region after the Islamic Revolution? Using the concept of geopolitics, it is argued that Tehran's behavioral pattern to maintain the balance of power in the Persian Gulf sub-region after the Islamic Revolution is to expand eration of the Kuwaiti government with Saudi Arabia, the dispute in the Arash gas fields and the dee spread of disputes in the Persian Gulf, especially between J. A. Iran and Kuwait. We do this based on the descriptive-analytical approach using the method of process research and sample research as qualitative research methods, which have been used in the collection of information from document-library sources and authentic cyberspace websites.
1. امیری، مهدی و فلاحی، احسان( 1401)، ژئوپلونومی روابط ایران با جمهوری آذربایجان و ارمنستان. مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 15، شماره 2، پاییز و زمستان.
2. پوراحمدی، حسین و فیض اللهی، مهدی( 1402)، بازی با حاصل جمع صفر در قفقاز جنوبی( با تاکید بر جنگ قره باغ 2020). فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، سال بیست و نهم، شماره 123، پاییز.
3. تابناک( 1402)، واکنش ایران به بیانیه عربستان و کویت درباره میدان آرش. https://www.tabnak.ir/fa/news/1219195
4. خسروزاده، علیرضا و نورمحمدی، مرتضی( 1402)، شناسایی فرصت¬ها و چالش¬ها در روابط دوجانبه ایران و کوبت. فصلنامه تعاملات دیپلماتیک، سال اول، شماره 2، تابستان.
5. عیسی نیا، محمد جواد و آرائی، میثم( 1402)، روند توسعه اصل انصاف در اختلافات دریایی کویت و ایران از دوره پهلوی تاکنون. فصلنامه تاریخ روابط خارجی، سال بیست و چهارم، شماره 96، پاییز.
6. گل کرمی، عابد و متقی، افشین( 1401)، تبیین طیف رفتاری ج.ا. ایران در منطقه خلیج فارس؛ تقابل سیاست خارجی وضعیت محور و ژئوپلیتیک موقعیت محور. پژوهش¬های جغرافیای انسانی، دوره 54، شماره 1، بهار.
7. یگانه صالحی، مهرداد و رئیسی نژاد، آرش( 1402)، اتحاد آنکارا- باکو در جنگ دوم قره باغ و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران. فصلنامه سیاست خارجی، سال سی و هفتم، شماره 2، تابستان.
8.Albloshi, Hamad H. (2016), Sectarianism and the Arab Spring: the Case of the Kuwaiti Shiʿa, The Muslim World. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/muwo.12127.
9. Alenezi, Adnan(2020), The regional challenges affecting Kuwait’s national security. Review of Economics and Political Science, Vol. 5 No. 1, DOI 10.1108/REPS-06-2019-0088.
10. Al-Mdaires, Falah(2010), Islamic Extremism in Kuwait: From the Muslim Brotherhood to Al-Qaeda and other Islamic Political Groups. New York: Routledge.
11. Alsalloum , Khaled Abdulaziz & Mohamed Salman Tayie(2018), The Present and Future of Kuwaiti-Iranian Relations and Their Influence on the Security of the Arabian Gulf. Asian Social Science; Vol. 14, No. 1; 2018 ISSN 1911-2017 E-ISSN 1911-2025 Published by Canadian Center of Science and Education.
12. BAHGAT, GAWDAT ANOUSHIRAVAN EHTESHAMI & NEIL QUILLIAM(2017), SECURITY AND BILATERAL ISSUES BETWEEN IRAN AND ITS ARAB NEIGHBOURS. This Palgrave Macmillan imprint is published by Springer Nature, ISBN 978-3-319-43288-5 ISBN 978-3-319-43289-2 (eBook) DOI 10.1007/978-3-319-43289-2.
13. Bazoobandi, Sara(2020), The New Regional Order in the Middle East. This Palgrave Macmillan imprint is published by the registered company Springer NatureSwitzerland AG, https://doi.org/10.1007/978-3-030-27885-4.
14. Cafiero, Giorgio and Cinzia Miotto(2016), Kuwaiti-Iranian Relations: The Energy Angle. https://www.atlanticcouncil.org/blogs/menasource/kuwaiti-iranian-relations-the-energy-angle.
15. Cafiero, Giorgio(2023), Iran-Arab Reconciliation Challenged by Competing Claims to Natural Gas in the Persian Gulf. https://www.stimson.org/2023/iran-arab-reconciliation-challenged-by-competing-claims-to-natural-gas-in-the-persian-gulf/.
16. Cushman, John H. (2016), Iranian Attacks on Kuwaiti Port Called Cause for U.S. to Retaliate. The New York Times,http://www.nytimes.com/1987/10/18/world/iranianattacks-on kuwaiti-port-called-cause-for-us-to-retaliate.html.
17. Economic Report (2024), Kuwait. Embassy of Switzerland in Kuwait. www.eda.admin.ch/kuwait.
18. Efraim Karsh(2002), The Iran-Iraq War 1980–1988. Oxford: Osprey Publishing.
19. EIA.gov(2023), Kuwait’s energy overview. https://www.eia.gov/international/analysis/country/KWT.
20. EN.webangah(2024), Repeating the claim of the Persian Gulf Cooperation Council about the Arash gas field. https://en.webangah.ir/2024-03-03/news=70521/.
21. EU-GCC Dialogue on Economic Diversification(2023), GCC Country Economic Profile - State of Kuwait. https://www.eeas.europa.eu/sites/default/files/documents/Country%20Fiche%20Kuwait%202020.pdf.
22. Farrokh, Kaveh(2011), Iran at War: 1500–1988. Oxford: Osprey Publishing.
23. Militaryleak(2024), United States Turns Over C-130H Hercules Aircraft to Botswana Defence Force. https://militaryleak.com/2024/07/03/united-states-turns-over-c-130h-hercules-aircraft-to-botswana-defence-force/.
24. Nasr, Vali (2006), The Shia Revival: How Conflicts Within Islam will Shape the Future. New York: Norton.
25. Ramezani Bonesh, Farzad(2023), Kuwait’s Economy: Opportunities, Challenges, & 2024 Outlook. https://www.middleeastbriefing.com/news/kuwaits-economy-opportunities-problems-2024-outlook.
26. SAAB, BILAL Y.(2022), BEYOND POST-DESERT STORM HOW TO ELEVATE THE US-KUWAIT SECURITY PARTNERSHIP. https://mei.edu/sites/default/files/2022-09/Saab%20--%20Beyond%20Post-Desert%20Storm%20-%20How%20to%20Elevate%20the%20US-Kuwait%20Security%20Patnership.pdf.
27. Salameh, Mohammed Torki Bani(2024), Kuwait’s Hedging Strategy Toward Iran and Saudi Arabia. MIDDLE EAST QUARTERLY, Spring, https://www.meforum.org/middle-east-quarterly/kuwait-hedging-strategy-toward-iran-and-saudi.
28. Tehran times)(2023), Arab Students in Kuwait Interested in Persian Language. https://www.tehrantimes.com/news/101762/Arab-Students-in-Kuwait-Interested-in-Persian-Language.
29. Ward, Steven R. (2009), Immortal: A Military History of Iran and Its Armed Forces. Washington DC: Georgetown University Press.