ارزیابی نسبت عملکرد نظام جمهوری اسلامی با گفتمان انقلاب اسلامی با محوریت استقلال سیاسی

محورهای موضوعی : تاثیرات گفتمانی انقلاب اسلامی

رضا رحیم پور ¹ , احسان شاکری خوئی ² , رضا نصیری حامد ³ , علیرضا اسمعیل زاد ⁴

1 - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
2 - استاد‌یار گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق، الهیات و علوم‌سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3 - دایره المعارف اسناد اسلامی
4 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

تاریخ دریافت : 1403/06/28 تاریخ پذیرش : 1403/08/16 تاریخ انتشار : 1403/08/21

کلید واژه: استقلال سیاسی , اقتصاد مقاومتی , ایران مستقل , سیاست خارجی , گفتمان انقلاب ,

چکیده مقاله :

بی شک انقلاب مردم ایران در سال 1357 هجری شمسی ،نقطه عطف مهمی در چشم انداز سیاسی کشور بود که منجر به استقرار نظام جمهوری اسلامی شد و یکی از گفتمان های انقلاب اسلامی با دال مرکزی اسلام سیاسی ، استقلال سیاسی بود. این مقاله به ارزیابی نسبت عملکرد نظام جمهوری اسلامی ایران با گفتمان انقلاب اسلامی با محوریت استقلال سیاسی پرداخته است .استقلال سیاسی به عنوان یکی از اصول اساسی و اهداف اصلی انقلاب اسلامی ایران، نقش مهمی در شکل‌گیری سیاست‌ها و ساختارهای حکومتی جمهوری اسلامی داشته است. با استفاده از روش کتابخانه ای ، بصورت توصيفي وبا بهره گيري ازتحلیل گفتمانی لاکلاو و موف، این مطالعه تلاش کرد تا نحوه مفصل‌بندی و تثبیت گفتمان استقلال سیاسی در جمهوری اسلامی را تحلیل کند و سپس به ارزیابی عملکرد نظام در دستیابی به این هدف بپردازد. این ارزیابی شامل بررسی سیاست‌های داخلی و خارجی، تلاش‌های اقتصادی برای خودکفایی، و چالش‌ها و مقاومت‌های داخلی و خارجی است که جمهوری اسلامی با آن‌ها مواجه بوده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهدکه جمهوری اسلامی ایران با وجود مواجهه با فشارهای بین‌المللی و چالش‌های داخلی، تلاش‌های قابل توجهی برای حفظ و تقویت استقلال سیاسی خود انجام داده است.اما همچنان با چالش‌های متعددی روبرو است که نیازمند تحلیل و تدابیر جدیدی برای دستیابی به استقلال کامل سیاسی است.

چکیده انگلیسی:

Undoubtedly, the Iranian people's revolution in 1979 marked a significant turning point in the country's political landscape, leading to the establishment of the Islamic Republic. One of the central discourses of the Islamic Revolution, with political Islam at its core, was political independence. This article evaluates the performance of the Islamic Republic of Iran in relation to the discourse of the Islamic Revolution, focusing on political independence. Political independence, as one of the fundamental principles and main objectives of the Islamic Revolution, has played a crucial role in shaping the policies and governmental structures of the Islamic Republic. Using a descriptive library research method and employing Laclau and Mouffe's discourse analysis, this study aimed to analyze how the discourse of political independence has been articulated and stabilized in the Islamic Republic. Subsequently, it assessed the regime's performance in achieving this goal. This evaluation includes examining domestic and foreign policies, economic efforts towards self-sufficiency, and the internal and external challenges and resistances faced by the Islamic Republic. The results of this study indicate that despite facing international pressures and internal challenges, the Islamic Republic of Iran has made significant efforts to maintain and strengthen its political independence. However, it continues to face numerous challenges that require new analyses and measures to achieve complete political independence

منابع و مأخذ:

1. آبراهامیان، اریوند. "ایران بین دو انقلاب: از مشروطه تا انقلاب اسلامی." ترجمه احمد گل‌محمدی و محمد ابراهیمی. نشر نی، ۱۳۸۴.
2. کدی، نیکی آر. "ایران مدرن: ریشه‌ها و نتایج انقلاب." ترجمه عبدالرحیم گواهی. انتشارات اطلاعات، ۱۳۸۴.
3. ملانی، محس. "شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران: از پادشاهی تا جمهوری اسلامی." نشر وست‌ویو، ۱۹۹۴.
4. بشیریه، حسین. "انقلاب و بسیج سیاسی در ایران." نشر دانشگاه تهران، ۱۳۸۲.
5. باقری، محمد (1392). کتاب "استقلال سیاسی در نظام بین‌الملل". انتشارات دانشگاه تهران.
6. عباسی، حسن (1396). مقاله "مفهوم استقلال سیاسی در حقوق بین‌الملل". فصلنامه سیاست بین‌الملل.
7. جهانبگلو، رامین (1389). کتاب "سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران". انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی.
8. آشوری، داریوش. "فرهنگ علوم سیاسی". نشر مرکز، 1395.
9. ابراهیمی، محمد. "سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران". انتشارات دانشگاه تهران، 1388.
10. عطایی، فاطمه. "تحلیل گفتمان انقلاب اسلامی ایران". نشریه مطالعات سیاسی، 1392.
11. سید قطب. "نشانه‌های راه". انتشارات پیام، 1360.
12. گراوند، منصور. "تحریم‌های اقتصادی و اثرات آن بر استقلال سیاسی جمهوری اسلامی ایران". مجله تحقیقات اقتصادی، 1394.
13. مطهری، مرتضی. 1352 عدل الهی، تهران: صدرا.
14. مطهری، مرتضی.1377 نظری به نظام اقتصادی اسلامی، تهران: صدرا.
15. مطهری، مرتضی. 1390 مجموعه آثار 24 (نهضتهای اسلامی در صدساله اخیر، آینده انقلاب اسلامی ایران، قیام و انقلاب مهدی(عج)، بخشی از ده گفتار، بخشی از پانزده گفتار). ج 11 تهران:صدرا.
16. آقابخشی، علی. .1376 فرهنگ علوم سیاسی، چاپ سوم، تهران، مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران
17. قدوسی زاده، حسن. 1390اصطلاحات سیاسی، فرهنگی و .... چاپ دوم. قم: دفتر نشر معارف
18. کوهن، آلوین استانفورد. تئورى هاى انقلاب. ترجمه علیرضا طیب. 1389 تهران: سیمیا. 19. عمید زنجانی، عباسعلی. .1367 انقلاب اسلامی و ریشه های آن. تهران: نشر کتاب، وابسته به مؤسسه خدمات فرهنگی انقلاب. 20. شعبانی، قاسم. .1393 حقوق اساسی و ساختار جمهوری اسلامی ایران. تهران: اطلاعات 21. الهامی نیا، علی اصغر. .1186استقلال جامعه دینی از دیدگاه قرآن. فصلنامه مربیان، سال هفتم، شماره24. 22. بشیریه، حسین. "انقلاب و بسیج سیاسی در ایران." نشر دانشگاه تهران، ۱۳۸۲. 23.. دهقان، حسین. (1396). صنایع دفاعی ایران در دوران پس از انقلاب اسلامی. تهران: انتشارات دفاعی. 24- حسینی، م. (1395). تحلیل فناوری‌های موشکی ایران. تهران: انتشارات جنگ. 25- نجفی، ک. (1397). پیشرفت‌های پهپادی ایران. تهران: انتشارات نیروی هوایی. 26- زنگنه، بیژن. (1398). توسعه صنعت نفت و گاز در ایران. تهران: انتشارات نفت. 27- صالحی، علی. (1396). تاریخچه و پیشرفت‌های برنامه هسته‌ای ایران. تهران: انتشارات سازمان انرژی اتمی. 28- عباسی، ف. (1394). کاربردهای صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای. تهران: انتشارات انرژی نوین. 29- کاظمی، م. (1395). تاریخچه صنعت نفت ایران. تهران: انتشارات نفت. 30- قاسمی، ر. (1397). پالایشگاه‌های نفتی ایران. تهران: انتشارات انرژی. 31- نعمت‌زاده، م. (1396). فناوری‌های بومی در صنعت نفت ایران. تهران: انتشارات صنعت نفت. 32- نیلی، مسعود. (1394). اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار. تهران: انتشارات دانشگاهی. 33- کاظمی، م. (1395). تاریخچه صنعت نفت ایران. تهران: انتشارات نفت. 34- قاسمی، ر. (1397). پالایشگاه‌های نفتی ایران. تهران: انتشارات انرژی. 35- امام خمینی، ره. (1368). وصیت‌نامه سیاسی-الهی. تهران: انتشارات انقلاب اسلامی. 36- عباسی، ف. (1394). روابط بین‌الملل و سیاست خارجی ایران. تهران: انتشارات دانشگاهی. 37- ولایتی، علی‌اکبر. (1395). دیپلماسی مقاومت: سیاست خارجی ایران پس از انقلاب. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک.
38- سعیدی، حسین. (1398). نقش ایران در مبارزه با تروریسم در خاورمیانه. تهران: انتشارات دانشگاهی.
39- خرازی، کمال. (1395). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک.
40- ظریف، محمدجواد. (1397). دیپلماسی هسته‌ای: مذاکرات و توافقات. تهران: انتشارات دیپلماسی.
41- سعیدی، حسین. (1398). روابط بین‌الملل و سیاست خارجی ایران. تهران: انتشارات دانشگاهی.
42- موسویان، سید حسین. (1397). اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار. تهران: انتشارات دانشگاهی.
43- جعفری، محمدعلی. (1396). نظامی‌گری در ایران: از انقلاب اسلامی تا امروز. تهران: انتشارات سپاه پاسداران.
44- حسینی، سید عباس. (1395). فرهنگ و سیاست در جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات سروش.
45- طاهری، علی. (1398). علم و فناوری در ایران: دستاوردها و چالش‌ها. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف.
46- کریمی، علی. (1398). توسعه صنایع داخلی ایران: چالش‌ها و دستاوردها. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف.
47- محمدی، حسن(۱۳۹۷). امنیت ملی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
48- میلانی، م. (1373). ساخت انقلاب اسلامی ایران: از سلطنت تا جمهوری اسلامی. مطبوعات Westview.
49- یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز. «تحلیل گفتمان به مثابه نظریه و روش». انتشارات سیج، 2002.3# 50- ووداک، روث و مایر، مایکل (ویراستار). «روش های تحلیل انتقادی گفتمان». انتشارات سیج، 2001.
51- چهابی، هوشنگ اله. «سیاست ایرانی و تجدد دینی: نهضت آزادی‌بخش ایران در دوران شاه و خمینی». 1990.5
. 52- آبراهامیان، ایرواند. "تاریخ ایران مدرن". انتشارات دانشگاه کمبریج، 2008
53- کاظمی، فرهاد و مقدم، محمود ع. "هویت ایرانی و جهان وطنی: -55 حوزه تعلق". روتلج، 2018.
54-چهابی، ح. (1369). سیاست ایرانی و نوگرایی مذهبی: نهضت آزادی‌بخش ایران در زمان شاه و خمینی. انتشارات دانشگاه کرنل.
55- کدی آر (2006). ایران مدرن: ریشه ها و نتایج انقلاب. انتشارات دانشگاه ییل.
56- ارنست لاکلائو وموف(1985). هژمونی و استراتژی سوسیالیستی: به سوی یک سیاست رادیکال دموکراتیک. نسخه