• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات محمود صادق زاده

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی خوش‌بینی و امید در قصاید بهار بر اساس روان شناسی مثبت نگر
        فرشته غلامرضایی نژاد اناری محمود صادق زاده هادی حیدری نیا
        روان شناسی مثبت‌گرا یکی از شاخه‌های جدید دانش روان شناسی است. این علم سه ستون دارد: نخست مطالعۀ هیجان های مثبت، دوم مطالعۀ خصوصیات مثبت و سوم مطالعۀ نهادهای مثبت. مارتین سلیگمن، بنیان‌گذار این نظریه، زندگی هدفمند و با معنا را درگرو شش قابلیت مثبت خرد و دانایی، شجاعت، چکیده کامل
        روان شناسی مثبت‌گرا یکی از شاخه‌های جدید دانش روان شناسی است. این علم سه ستون دارد: نخست مطالعۀ هیجان های مثبت، دوم مطالعۀ خصوصیات مثبت و سوم مطالعۀ نهادهای مثبت. مارتین سلیگمن، بنیان‌گذار این نظریه، زندگی هدفمند و با معنا را درگرو شش قابلیت مثبت خرد و دانایی، شجاعت، نوع دوستی، عدالت، اعتدال و تعالی و هیجانات مثبت را، در سه مسیر رضایت و افتخار و آرامش از گذشته، شادمانی و اشتیاق و لذت پایدار از حال و خوش بینی و امیدواری و اعتماد به آینده می داند. این پژوهش، قصاید ملک‌الشعرا بهار را به شیوۀ توصیفی، اسنادی، تحلیلی و ارزیابی کمی، در عنصر خوش بینی و امید از منظر روان‌شناسی مثبت‌نگر بررسی کرده است. با استخراج و بررسی شواهدی از یک‌صد قصیدۀ دیوان بهار مشخص شد که 83 قصیده موضوعی مثبت دارد که حدود نیمی از آن ها به خوش بینی و امیدواری اختصاص یافته که نسبت به یأس و ناامیدی از بسامد بسیار بالاتری برخوردار است؛ در این میان شاعر تنها در هفده قصیده به موضوع شکوه و گلایه پرداخته است. بهار با وجود همۀ رنج‌ها و دردهای شخصی و اجتماعی، شاعری مثبت‌نگر، خود شکوفا و خوش بین است. وی نمونۀ دیگری از بزرگ مردان عرصۀ فرهنگ و ادب فارسی است که در راه اصلاح محیط و پدید‌آوردن اجتماعی بهتر و شادتر قلم می زد و شعر می سرود. هنر و رسالت او در سال‌ها قبل مصداق دانش جدیدی است که مدعی ارائۀ راه‌کارهای نو برای زندگی بهتر انسان‌ها است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - پیوند و مواجهۀ هنری سیمین بهبهانی با خود، دیگران و محیط در غزل های نو نیمایی
        پرنیا امان هادی حیدری نیا محمود صادق زاده
        غزل نو، نوع جدیدی از غزل با نگاهی تازه و زبانی امروزی است که پس از گسترش شعر نو در جامعۀ ادبی ایران، به وجود آمده است. سیمین بهبهانی با آثاری چون: تازه‌ها، خطی ز سرعت و از آتش، دشت ارژن، یک دریچه آزادی و یکی مثلاً اینکه خود را به‌عنوان یکی از پیشگامان کوشای این فرم شعری چکیده کامل
        غزل نو، نوع جدیدی از غزل با نگاهی تازه و زبانی امروزی است که پس از گسترش شعر نو در جامعۀ ادبی ایران، به وجود آمده است. سیمین بهبهانی با آثاری چون: تازه‌ها، خطی ز سرعت و از آتش، دشت ارژن، یک دریچه آزادی و یکی مثلاً اینکه خود را به‌عنوان یکی از پیشگامان کوشای این فرم شعری معرّفی کرده است. با توجّه به تأثیر شعر نیمایی بر پیدایش غزل نو و احیاگر بودن سیمین در این نوع غزل، تأثیر نیما را بر این قالب شعری‌اش نادیده نمی‌توان گرفت. نویسنده در این پژوهش به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای درصدد آن است تا برخورد سیمین بهبهانی با خود، دیگران و محیط اطرافش را در غزل های نو نیمایی بررسی نماید. با واکاوی این‌گونه از سروده‌های سیمین، این نتیجه حاصل می‌گردد که غزل نو سیمین، فرمی ترکیبی برای بیان عاشقانۀ موضوعات اجتماعی است. سروده های متعدد سیمین بیانگر آن است که می‌توان بسیاری از اصول شعر نیمایی را در غزل به کار بست؛ طبق اصل خودنگری شاعرانه، در غزل‌های نو سیمین بهبهانی، بین شاعر و شعرش هیچ‌گونه فاصله ای نیست. وی شاعری جامعه مدار است و همچون نیما از مسائل جاری در جامعۀ خود سخن گفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تحلیل و بررسی محتوایی«طوفان هفتگی» فرخی یزدی
        محمود صادق زاده
        محمد فرخی یزدی به جز سرایش اشعار سیاسی و انتشار روزنامۀ انتقادی طوفان، برای نشر فعالیت‌های ادبی، ترویج شعر و گسترش زبان و ادب فارسی و رواج آثار ادبی اروپایی مجلۀ طوفان هفتگی را به مدت دو سال منتشر می‌کند. در این جستار با بازخوانی 41 شمارۀ موجود طوفان هفتگی به شیوۀ توصیف چکیده کامل
        محمد فرخی یزدی به جز سرایش اشعار سیاسی و انتشار روزنامۀ انتقادی طوفان، برای نشر فعالیت‌های ادبی، ترویج شعر و گسترش زبان و ادب فارسی و رواج آثار ادبی اروپایی مجلۀ طوفان هفتگی را به مدت دو سال منتشر می‌کند. در این جستار با بازخوانی 41 شمارۀ موجود طوفان هفتگی به شیوۀ توصیفی، تحلیلی و ارزیابی کمّی به معرفی و بررسی انگیزه‌های انتشار، ساختار صوری، اهمّیت و کیفیت، محتوا و نویسندگان و شاعران این مجله پرداخته می‌شود. این مجلۀ ادبی به دلیل جایگاه والای مسئولان، انتشار مقالات سودمند ادبی، هنری و تاریخی و کیفیت و تنوع مطالب ادبی ایران و جهان از همکاری نویسندگان و شاعران مشهوری همچون: ملک الشعرای بهار، عبدالحسین هژیر، اسماعیل یکانی، سید احمد کسروی، سید عبدالرحیم خلخالی، علی جواهرالکلام، مهدی بهرامی، عمیدی، رسام ارژنگی، ابوالقاسم سحاب و ... بهره می‌برد. از میان نویسندگان و شاعران خارجی، بیشتر از ترجمۀ آثار تولستوی، حسین دانش و رضا توفیق بیک و ویکتور هوگو استفاده شده است. طوفان در دورۀ دوم انتشار به‌دلیل سیاست‌های دورۀ رضاشاهی شیوۀ ملایم‌تری را در پیش می‌گیرد و بیشتر به مطالب اجتماعی، اقتصادی و ادبی توجه می‌کند و ضمن تأکید بر عناصر هویت ایرانی و سنت‌های ادبی به‌شیوۀ متعادل به نواندیشی نیز روی می‌آ‌ورد. از‌این‌رو، به‌دلیل ضرورت نوگرایی و با درک موقعیت زمانه بیشتر از متون نثر و ادبیات داستانی در ترجمه‌های آثار غربی بهره می‌برد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تحلیل انواع موسیقی میانی در اشعار نو و نیمه سنتی نیمایوشیج
        محمود صادق زاده نیلا نوربلین
        یکی از مشخصات اصلی شعر نیمایی، در مقایسه با شعر کلاسیک ،تحول در انواع موسیقی کلام به ویژه کاربرد موسیقی میانی و درونی است که در اشعار نیمایوشیج قابل توجه و بررسی است. در این مقاله به شیوة توصیفی، تحلیلی و کمی به بررسی کاربرد انواع موسیقی درونی در اشعار نو و نیمه سنتی نی چکیده کامل
        یکی از مشخصات اصلی شعر نیمایی، در مقایسه با شعر کلاسیک ،تحول در انواع موسیقی کلام به ویژه کاربرد موسیقی میانی و درونی است که در اشعار نیمایوشیج قابل توجه و بررسی است. در این مقاله به شیوة توصیفی، تحلیلی و کمی به بررسی کاربرد انواع موسیقی درونی در اشعار نو و نیمه سنتی نیما پرداخته می‌شود. ابتدا به طور کوتاه به اهمیت موسیقی درونی توجه شده و سپس انواع موسیقی میانی شامل سجع، جناس و اقسام تکرار،تکرار واج، واژگان و عبارت با شواهد و نمونه‌هایی تحلیل و ارزیابی شده است. باتوجه به بررسی صورت گرفته، تکرار صامت و مصوت بیش از موارد دیگر به کار رفته است؛ در این میان مصوت (آ) بیش تر تکرار شده و آن اغلب ناله و فریاد را تداعی می‌کند، که بیانگر روحیه بیدارگر شاعر است. پس از آن در بین انواع جناس، جناس لاحق، بیش‌ترین بسامد را دارد. تکرار جمله و عبارت و جناس لفظ، کمترین بسامد را دارند. آنچه مشخص است، نیما با آگاهی از موسیقی درونی در شعر بهره برده است، تا بتواند کمبود وزن را جبران کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - جلوه های فروغمند مزدیسنایی و بازتاب آن در مثنوی مولوی
        کوروش زرفتن محمود صادق زاده هادی حیدری نیا
        اندیشه‌های ایران باستان و مزدیسنا، به‌ویژه فلسفۀ خسروانی در آثار ادبی و عرفانی پس از اسلام بیش و کم تأثیر گذاشته است. این مقاله با هدف بررسی گستردگی حکمت و فلسفة نور در ایران باستان و خدامحوری در آتش (نور)، فره و امشاسپندان از نگاه متون مزدیسنایی و بازتاب آن در اندیشه ‌ چکیده کامل
        اندیشه‌های ایران باستان و مزدیسنا، به‌ویژه فلسفۀ خسروانی در آثار ادبی و عرفانی پس از اسلام بیش و کم تأثیر گذاشته است. این مقاله با هدف بررسی گستردگی حکمت و فلسفة نور در ایران باستان و خدامحوری در آتش (نور)، فره و امشاسپندان از نگاه متون مزدیسنایی و بازتاب آن در اندیشه ‌ی مولوی بر پایه ی مثنوی معنوی به نگارش در آمده ‌است. از این‌رو، به شیوۀ توصیفی، تحلیلی، اسنادی و ارزیابی کمّی کوشش شده، برجسته‌ترین جلوه‌های فروغمند اهورامزدا در یسنا و ردّپای آن در مثنوی مولوی جستجو و معرفی شود. آتش، فره و امشاسپند، به عنوان سه فروغ و صفت نورانی اهورامزدا جایگاه مقدسی در باور ایرانیان کهن و زرتشتیان امروز دارد. این جلوه‌ها به‌ویژه عنصر آتش و نور در دیدگاه زرتشتیان و متون مزدیسنایی و نیز در دیدگاه مثنوی معنوی مولوی، همه به سرچشمة نور الهی پیوند پیدا‌ می‌کند. فروغ یا نور آتش با پرتوهای بالارونده‌اش نماد تجلّی خداوند به شمار می‌آید؛ نیز امشاسپندان با نور و صفات نورانی خداوند ارتباط دارد و خویشکاری آیینی و اجتماعی آن برکشیدگی جایگاه انسان از دنیای مادی و فرودینه به جهان مینویی و آرامش راستین است. مولانا در جای جای مثنوی از اندیشه‌ها و مؤلفه‌های عرفانی ِآیین زرتشتی تنها برای تمثیل و بیان و شرح اندیشه‌های عرفانی خود بهره گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تحلیل و تفسیر واژه‌های پارسی‌نژاد در تاریخ بیهقی
        محمود صادق زاده فاطمه اعتدال
        تاریخ بیهقی یکی از شاهکارهای گران‌قدر نثر فارسی است که به دلیل دارا بودن ارزش‌های ادبی و تاریخی، آشنایی با آن برای هر پارسی زبان تحصیل کرده لازم و ضروری است. نثر تاریخ بیهقی از غنی‌ترین و جذّاب‌ترین نثرهای موجود در تاریخ ادبیّات ایران است. بیهقی از جمله نویسندگانی است ک چکیده کامل
        تاریخ بیهقی یکی از شاهکارهای گران‌قدر نثر فارسی است که به دلیل دارا بودن ارزش‌های ادبی و تاریخی، آشنایی با آن برای هر پارسی زبان تحصیل کرده لازم و ضروری است. نثر تاریخ بیهقی از غنی‌ترین و جذّاب‌ترین نثرهای موجود در تاریخ ادبیّات ایران است. بیهقی از جمله نویسندگانی است که در کاربرد واژگان پارسی، هنر خود را به‌خوبی نشان داده است.مسألة اصلی این جستار، بررسی لغات واصطلاحات پارسی نژاد در تاریخ بیهقی است. از این رو، به شیوة توصیفی، تحلیلی، تعلیلی و استشهادی به تجزیه، تحلیل و بررسی عناصر زبانی اصیل پارسی در تاریخ بیهقی پرداخته شده است.ابتدا به وی‍ژگی‌های اشتقاق کلمات در تاریخ بیهقی توجه شده، سپس ریشه‌شناسی و مفاهیم اسامی، افعال، صفات و قیود در تاریخ بیهقی، تحلیل و بررسی و بسامد آن‌ها به صورت کمی ارائه شده است. بیهقی در تاریخ خود علاوه برکاربرد واژگان عربی، ترکی، مغولی و... واژه‌های پهلوی و اوستایی و ایرانی نژاد زیادی نیز به کار برده است. بیش‌ترین واژه‌های ایرانی نژاد به کار رفته در تاریخ بیهقی اسم و فعل و بعد صفت و قید است. واژه های ایرانی نژاد بیهقی، از نظر ساختمان، ساده، مشتق و مرکب هستند. نتیجة این که در تاریخ بیهقی کاربرد واژه‌های مشتق و مرکب، بیش‌تر از واژه‌های ساده است. پرونده مقاله