تأثیرپذیری از سبک حافظ در دیوان صائب تبریزی
محورهای موضوعی : شعر
سهیلا لویمی
1
(عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
ادبیات مقایسه‌ای، یکی از شاخه‌های جدید تحقیقات و پژوهش‌های ادبی است. در حوزه زبان و ادب فارسی شاعران و نویسندگان، میراث شکوهمندی بر جای گذاشته‌اند که آیندگان همواره از آن بهره برده‌اند. یکی از برجسته‌ترین شاعران زبان و ادبیات فارسی، حافظ شیرازی است. او انقلابی در شعر و غزل به وجود آورد و همواره بر شاعران پس از خود تأثیرگذار بود. پس از سبک عراقی که حافظ در آن طبع آزمایی و زیست کرده است، سبک هندی در ادبیات پای گذاشت. یکی از شاعران برجسته این سبک صائب تبریزی است. صائب تحت تأثیر غزلیات خواجه، غزلیاتی سروده است. اشتراکات وزنی، مضمونی و محتوایی از مشابهات این غزلیات است. نگارنده در این پژوهش بر آن است تا به بررسی تأثیر سبک حافظ بر اشعار صائب تبریزی بپردازد. به این منظور اشعار در دو حوزه نقد مضمونی و نقد ساختاری مورد بررسی قرار گرفتند.
Comparative literature is one of the new branches of literary research. In the field of Persian language and literature, poets and writers have left a glorious legacy that future generations have always benefited from it. One of the most prominent poets of Persian language and literature is Hafez Shirazi. He created a revolution in poetry and lyricism and always influenced the poets after him. After the Iraqi style in which Hafez experimented and lived, the Indian style entered in literature. One of the prominent poets of this style is Saeb Tabrizi. Saeb has composed lyric poems under the influence of Khajeh's lyric poems. The similarities in weight, theme and content are the similarities of these lyrics. In this research, the author intends to study the effect of Hafez style on Saeb Tabrizi's poems. For this purpose, poems in two areas of thematic criticism and structural criticism were examined.
امیری فیروزکوهی، کریم. 1336ش، کلیات صائب تبریزی، تهران: انتشارات خیام.
بهار، محمدتقی. 1369ش، سبک شناسی، تهران: امیرکبیر.
تمیم داری، احمد. 1372ش، عرفان و ادب در عصر صفوی، تهران: انتشارات حکمت.
حافظ، خواجه شمس الدین. 1370ش، دیوان حافظ، به تصحیح غنی- قزوینی، چاپ سوم، تهران: انتشارات اساطیر.
داد، سیما. 1383ش، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: انتشارات مروارید.
دریاگشت، محمدرسول. 1371ش، صائب و سبک هندی در گستره تحقیقات ادبی، تهران: انتشارات قطره.
دشتی، علی. 1364ش، نگاهی به صائب، چاپ سوم، تهران: انتشارات اساطیر.
شمیسا، سیروس. 1382ش، سبک شناسی شعر، چاپ نهم، تهران: انتشارات فردوس.
صائب تبریزی، محمدعلی. 1364ش، دیوان صائب، به کوشش محمد قهرمان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
صفا، ذبیح الله. 1369ش، تاریخ ادبیات ایران، تهران: انتشارات فردوس.
غلامرضایی، محمد. 1381ش، سبک شناسی شعر فارسی، تهران: انتشارات جامی.
فتوحی، محمود. 1385ش، نقد ادبی در سبک هندی، تهران: انتشارات سخن.
گلچین معانی، احمد. 1364ش، فرهنگ اشعار صائب، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
مؤتمن، زین العابدین. 1371ش، گلچین صائب، تهران: انتشارات فرهنگ سرا.
میرصادقی، جلال. 1376ش، عناصر داستان، تهران: انتشارات مهناز.
پایان نامه‌ها
رضایی شعبان، کمال. 1390ش، «مضامین مشترک میان حافظ و ابن فارض»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ابوعلی سینا.
_||_Amiri Firoozkoohi, Karim. 1957, Saeb Tabrizi Generalities, Tehran: Khayyam Publications.
Bahar, Mohammad Taqi 1990, Stylistics, Tehran: Amirkabir.
Tamim Dari, Ahmad 1993, Mysticism and Literature in the Safavid Era, Tehran: Hekmat Publications.
Hafez, Khawaja Shamsuddin. 1991, Hafez Divan, edited by Ghani-Qazvini, third edition, Tehran: Asatir Publications.
Dad, Sima. 2004, Dictionary of Literary Terms, Tehran: Morvarid Publications.
Daryagasht, Mohammad Rasool 1992, Saeb and Indian style in the field of literary research, Tehran: Qatreh Publications.
Dashti, Ali 1985, Taking a Look at Saeb, Third Edition, Tehran: Asatir Publications.
Shamisa, Sirus. 2003, Stylistics of Poetry, Ninth Edition, Tehran: Ferdows Publications.
Saeb Tabrizi, Mohammad Ali 1985, Saeb Divan, by Mohammad Ghahraman, Tehran: Scientific and Cultural Publications.
Safa, Zabihullah. 1990, History of Iranian Literature, Tehran: Ferdows Publications., Stylistics of Persian Poetry, Tehran: Jami Publications.
Fotuhi, Mahmoud 2006, Literary Criticism in Indian Style, Tehran: Sokhan Publications.
Golchin Maani, Ahmad 1985, Saeb Poetry Culture, Tehran: Institute of Cultural Studies and Research.
Mo'tamen, Zayn al-Abedin. 1992, Golchin Saeb, Tehran: Farhangsara Publications.
Mirsadeghi, Jalal. 1997, Elements of the Story, Tehran: Mahnaz Publications.
Theses
Rezaei Shaban, Kamal. 2011, "Common themes between Hafez and Ibn Farz", Master Thesis, Abu Ali Sina University